مجله طب اسلامی
حکمتی است که آب بینی خشک نشود و محافظت رطوبت بینی است. ممکن است در اثر بیماری سرما خوردگی و آنفولان
✅ ترکیب بینی بینی جزء دستگاه تنفسی است، دم و بازدم از راه بینی وارد و خارج می شود، اولین جز این دستگاه تنفسی سوراخ بینی است که هوا وارد می شود و اگر انسان را هنگام نفس کشیدن ببینیم خواهیم دید هوا را از دو سوراخ بینی وارد بدن می کند به همین جهت روایت داریم که میفرماید: قَالَ امیرالمومنین علی علیهالسّالم: اعْجَبُوا لِهَذَا الْإِنْسَانِ یَنْظُرُ بِشَحْمٍ وَ یَتَكَلَّمُ بِلَحْمٍ وَ یَسْمَعُ بِعَظْمٍ وَ یَتَنَفَّسُ مِنْ خَرْم. از این انسان در شگفت شوید، به قطعه اى پیه میبیند و به پاره گوشتى سخن مى گوید و به تكه استخوانى مى شنودو از شكافى نفس می کشد. از دو سوراخ بینی نفس می کشد، یعنی دهلیزی است که از دو سوراخ بینی شروع می شود و به گلو (حلقوم)منتهی می شود. دهلیز به دو قسمت تقسیم شده، سوراخ راست بینی و قسمت چپ بینی، چیزی که میان این دو قراردارد «خَیشُوم» گویند. در اصطلاح امروزی پستوم گویند. به این دو سوراخ «مِنخَر» گویند. در روایت داریم: در سوراخ بینی موی دماغ وجود دارد، غده مخاطی (غدا مخاطی هوا را مرطوب میکند). بینی دارای رگهای زیادی است تا جایی که ورمی تشكیل داده، بینی مرکز خون است.و اعلم ان الرأس و االذنین و العینین و المنخرین و الفم و االنف من الدم. بدان که سر و دو گوش و دو چشم و سوراخ دو بینی ودهان و بینی از خون است. ترکیب اصلی بینی ترکیب اصلی بینی از خون است یا اینكه محل تمرکز خون است و فعالیت خون در آنهاست. بینی سر ریز خون است. در بینی رگهای زیادی وجود دارد و پوسته نازکی روی آنها قرار دارد و با کمترین چیز، خون ریزی میکند به همین جهت در روایات آمده « أَنَّ اَلنَّبِیَّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ قَالَ فِیهِ: عَمَّارٌ جِلْدَةُ مَا بَیْنَ اَلْعَیْنِ وَ اَلْأَنْفِ وَ مَتَى تنكى ]تُنْكَأِ[ اَلْجِلْدَةُ تُدْمَ اَلْأَنْفُ. پیامبر در تعریف عمار میفرماید: خیلی عزیز است مانند پوست روی بینی که هر وقت پوست ضربه ای ببیند دماغ خون ریزی میکند. رگهای متورم در بینی، چه کارایی دارند: باعث باز و بسته شدن بینی میشوند. گاهی بینی راست بسته می شود و بینی چپ باز می‌شود و گاهی بالعكس و نظمی در این کار وجود دارد تا جلوی خشک شدن بینی را بگیرد. » عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السالم قَالَ: سَعَةُ الْجَنْبِ وَ الشَّعْرُ الَّذِی یَكُونُ فِی الْأَنْفِ أَمَانٌ مِنَ الْجُذَامِ. یقه که گشاد باشد و موی بینی امان و ایمنی از جذام است.» جذام نمونه بارز برای بیماریهای دیگر میكروبی ست. درآب ریزش بینی فوائد زیادی وجود دارد. « جَعَلَ الْأَنْفَ بَارِداً سَائِلًا لِئَلَّا یَدَعَ فِی الرَّأْسِ دَاءً إِلَّا أَخْرَجَهُ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ أثقل ]لَثَقُلَ[ الدِّمَاغُ وَ تَدَوَّدَ. بینی سرد قرار داده شده چون مرطوب است و ترشحات دارد هوا وقتی وارد می‌شود این رطوبات بخار می‌شود وقتی بخار شد بینی رگهای خونی را سرد میکند تا اینكه بیماری در سر نگذارد مگر اینكه آن را خارج کند یكی از وظایف بینی خروج بیماریهای سر است، اگراین سردی بینی نباشد مغز سنگین می‌شود و انگل درمغز به وجود میآید. «قَالَ فِی ذِکْرِ الْأَنْفِ لَوْ لَا بَرْدُ مَاءِ الْأَنْفِ وَ إِمْسَاکُهُ الدِّمَاغَ لَسَالَ الدِّمَاغُ مِنْ حَرَارَتِه. اگر سردی بینی نبود و نگه داشتن مغز به وسیله سردی بینی نباشد مغز آب می شود و از سر خارج می شود. علت سرد شدن بینی بینی وقتی سرد می‌شود مغز را به حالت خود نگه میدارد مثل کَره، در روایت درایم که مغزکره خون است، تا وقتی کره سرد است سفت است و وقتی گرم می شود شل می شود. یكی از علل زیاد بودن مویرگ در بینی مویرگهای زیادی که بینی وجود دارد به خاطر بخار شدن مایعات بینی، گرمی خون داخل آنها از دست میرود و خنک می شود و هوایی که داخل ششها وارد می شود گرم می شود(گرمی خون از هوا گرفته می شود و سردی خون از هوا، در حقیقت تبادل صورت می گیرد. و خون که خشک می شود مغز را هم خشک میکند.) هوایی که وارد ششها می‌شود باید مرطوب باشد، گرم باشد، صاف هم باشد که اگر سرد باشد آسیب میزند. این سه تا کار در بینی صورت میگیرد. خود بینی هم وقتی سرد می‌شود به خاطر نزدیک بودن به مغز، مغز را هم سرد می کند. سینوس در انتهای بینی دهلیزهایی است استخوانی که به آن سینوس گفته می‌شود، که لایه مخاطی دارد و با عبور هوا بخار می شود و باعث می شود سینوسها سرد شوند و باعث سرد شدن مغز می شود. قسمت بالای بینی در قسمت بالای بینی سلولهای حسی وجود دارد که بوها را حس میکند (مخاط بویایی در این قسمت، برای حس کردن بوهاست) وقتی هوا در بینی بالا میرود موادی که در هوا هست با مخاط ذوب می شود و یک واکنش شیمیایی به وجود می آید و سلولها پیغام هایی به رشته های عصبی میدهد تا در مغز تفسیر شود و بفهمد. @tebeslame