💢 ۱۴ مرداد ۱۲۸۵ - سالروز صدور فرمان مشروطیت
🔹انقلاب مشروطيت سرفصل جديدي در تاريخ ايران گشود. ريشه اين انقلاب را بايد در رفتار مستبدانه و ظالمانه و بي‌کفايتي حکومت قاجاريه و نیز تحولات اجتماعي ايران دانست. با گسترش ظلم و فساد و اختناق، آيت‌الله طباطبايي و آيت‌الله بهبهاني از رهبران نهضت، انجمني متشکل از آزادي‌خواهان تشکيل دادند. در اين ميان چند حادثه باعث شد که حرکت مردم و شورش عمومي تسريع شود:
1⃣ يکي از اين حوادث ماجراي مسيو نوژ بلژيکي بود که انتشار عکسي از او در لباس روحانيت در يک مجلس رقص در حال کشيدن قليان، خشم عمومي را برانگيخت.
2⃣ ديگري مسأله بانک استقراضي روس بود که در اثناي ايجاد ساختمان آن، استخوان‌هاي تازه مردگان کشف شد و روس‌ها با بي‌اعتنايي، اجساد و استخوان‌ها را به چاهي ريختند.
3⃣ مسأله به چوب بستن بازرگانان بود؛ بدين شرح که در حين جنگ روس و ژاپن، قند گران شد. حاکم تهران تعدادي از بازرگانان را که در اعتراض به اعمال مسيو نوژ تحصن کرده بودند به بهانه گران کردن قند به چوب بست. انتشار اين خبر باعث شورش و اعتراض مردم شد و آيت‌الله بهبهاني و طباطبايي خواستار عزل صدراعظم شدند.
🔹علما که از وضع موجود به شدت رنج مي‌بردند با فراهم شدن زمينه جهت اصلاح اوضاع و فشار به دولت، تصميم به مهاجرت به حرم عبدالعظيم گرفتند. با روشنگري روحانيت دامنه اعتراضات گسترش يافت و متحصنين خواستار تأسيس عدالتخانه، اجراي قوانين اسلامي در کشو و عزل مسيو نوژ بلژيکي و حاکم تهران شدند.
🔹مظفرالدين شاه به خواست آنها تن داد و علما به تهران برگشتند. اما اوضاع تغيير نکرد و با به شهادت رسيدن طلبه ا‌ي به نام عبدالحميد توسط سربازان، تظاهرات عظيمي به راه افتاد و بازار تهران تعطيل شد و علما همراه عده زيادي از مردم تهران به قم مهاجرت کردند. اين بار از مهمترين خواسته‌هاي مهاجرين افتتاح دارالشوري و عزل عين‌الدوله بود. با گسترش دامنه نهضت، مظفرالدين شاه به وحشت افتاد و مجبور به پذيرش خواست متحصنين شد و در طي فرمان ضمن عزل صدراعظم، دولت را مأمور برگزاري انتخابات و تشکيل مجلس شورا نمود.
🔹هر چند که اين نهضت به دلايل مختلفي به انحراف کشيده شد و در تصويب قانون اساسي و متمم آن گرايش‌هاي غرب‌گرايانه استيلا يافت و مي‌توان گفت که اگر مقاومت شهيد شيخ فضل‌الله نوري نبود، همان ماده‌اي هم که در متمم قانون اساسي به تصويب رسيد و بر اساس آن قرار شد که پنج تن از علماي هر عصر بر مصوبات مجلس نظارت کنند تا چيزي خلاف اسلام به تصويب مجلس نرسد، در متمم قانون اساسي گنجانده نمي‌شد؛ اگرچه همان ماده هم هرگز اجرا نشد و شيخ فضل‌الله هم به جرم خواستن مشروطه مشروعه اعدام شد و علما به حاشيه رانده شدند.
🌐 خبر آی‌آر
🆔 @khabar_ir