🍃بخش پایانی (۱۹) مَعاشِرَ النّاسِ، قُولُوا الَّذی قُلْتُ لَکُمْ وَ سَلِّمُوا عَلی عَلِی بِإمْرَةِ الْمُؤْمِنینَ وَ قُولُوا: «سَمِعْنا وَ أَطَعْنا غُفْرانَکَ رَبَّنا وَ إلَیکَ الْمَصیرُ»، وَ قُولُوا: «الْحَمْدُ للّه‏ِِ الَّذی هَدانا لِهذا وَ ما کُنّا لِنَهْتَدِی لَوْلا أَنْ هَدانَا اللّه‏ُ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ» ای مردم، آنچه به شما گفتم بگویید، و به علی به عنوان «امیرالمؤمنین» سلام کنید و بگویید: «شنیدیم و اطاعت کردیم، پروردگارا مغفرت تو را می‏‌خواهیم و بازگشت به سوی توست» و بگویید: «اَلْحَمْدُ للّه‏ِِ الَّذی هَدانا لِهذا وَ ما کُنّا لِنَهْتَدِی لَوْ لا اَنْ هَدانَا اللّه‏ُ...» : «حمد و سپاس خدای را که ما را به این راه هدایت کرد، و اگر خداوند هدایت نمی‏‌کرد ما هدایت نمی‌‏شدیم. فرستادگان پروردگارمان به حق آمده‏‌اند». مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّ فَضائِلَ عِنْدَ اللّه‏ِ عَزَّ وَجَلَّ ـ وَقَدْ أَنْزَلَها فِی الْقُرْآنِ ـ أَکْثَرُ مِنْ أَنْ أُحْصِیها فی مَقامٍ واحِدٍ، فَمَنْ أَنْبَأَکُمْ بِها وَ عَرَفَها فَصَدِّقُوهُ ای مردم، فضایل علی بن ابی‏‌طالب نزد خداوند ـ که در قرآن آن را نازل کرده ـ بیش از آن است که همه را در یک مجلس بشمارم. پس هر کس درباره آنها به شما خبر داد و معرفت آن را داشت او را تصدیق کنید. مَعاشِرَ النّاسِ، مَنْ یطِعِ اللّه‏َ وَ رَسُولَهُ وَ عَلِیا وَ الأئِمَّةَ الَّذینَ ذَکَرْتُهُمْ فَقَدْ فازَ فَوْزا عَظیما ای مردم، هر کس خدا و رسولش و علی و امامانی را که ذکر کردم اطاعت کند به رستگاری بزرگ دست یافته است. مَعاشِرَ النّاسِ، السّابِقُونَ إلی مُبایعَتِهِ وَ مُوالاتِهِ وَ التَّسْلیمِ عَلَیهِ بِإمْرَةِ الْمُؤْمِنینَ أُولئِکَ هُمُ الْفائِزُونَ فی جَنّاتِ النَّعیمِ ای مردم، کسانی که برای بیعت با او و قبول ولایت او و سلام کردن به عنوان «امیرالمؤمنین» با او، سبقت بگیرند آنان رستگارانند و در باغ‏‌های نعمت خواهند بود. مَعاشِرَ النّاسِ، قُولُوا ما یرْضَی اللّه‏ُ بِهِ عَنْکُمْ مِنَ الْقَوْلِ، فَإنْ تَکْفُرُوا أَنْتُمْ وَ مَنْ فِی الأرْضِ جَمیعا فَلَنْ یضُرَّ اللّه‏َ شَیئا ای مردم، سخنی بگویید که به خاطر آن خداوند از شما راضی شود و اگر شما و همه کسانی که در زمین هستند کافر شوند به خدا ضرری نمی‏‌رسانند. اللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ بِما أَدَّیتُ وَ أَمَرْتُ وَ اغْضِبْ عَلَی الْجاحِدینَ الْکافِرینَ وَ الْحَمْدُ للّه‏ِِ رَبِّ الْعالَمینَ. خدایا، به خاطر آنچه ادا کردم و امر نمودم مؤمنین را بیامرز، و بر منکرین که کافرند غضب نما، و حمد و سپاس مخصوص خداوند عالم است.» منابع: ابن طاووس، الاقبال، دارالکتب اسلامیه، تهران. ابن طاووس، التحصین، دارالکتاب، قم. ابن طاووس، الیقین، تحقیق محمدباقر انصاری، دارالکتاب، قم. ابن فتال نیشابوری، روضةالواعظین، شریف رضی، قم. انصاری، محمدباقر، خطابه غدیر، انتشارات دلیل ما، قم. حسین بن جبور، نهج الایمان، نسخه خطی کتابخانه امام هادی(علیه السلام)، مشهد. طبرسی، الاحتجاج، نشر مرتضی، مشهد. علم الهدی، نزهةالکرام، تحقیق محمد شیروانی، انتشارات ترقی، تهران. علی بن یوسف بیاضی، الصراط المستقیم، مطبعه حیدریه، نجف. علی بن یوسف حلی، العُدَدُ القَویة، کتابخانه آیت الله مرعشی، قم. @toubaefaf