این روزها بحثی میان برخی انقلابیون در خصوص
#ولایت و
#عدالت در جریان است. آیا ولایت بر عدالت مقدم است یا عدالت بر ولایت؟
این سوال وقتی معنادار است که ما این دو را در موقف تزاحم با یکدیگر فرض کنیم و مجبور باشیم، یک سمت را به سمت دیگر ترجیح دهیم تا تقدم و تأخر معنا دار شود.
قرآن در آیه 24 سوره بقره چنین میفرماید «وَإِذِ ابْتَلَی إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُک لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّیتِی قَالَ لَا ینَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ»
این آیه به صورت واضح اشاره به این موضوع دارد که عدالت (به معنای عدم ظلم) شرط ولایت و امامت است و ولایت نصیب کسانی است که بدوا عدالت را کسب نموده و این ولایت در کسی باقی است که عدالت را در خود همراه نگه دارد.
با این بیان کاملا واضح و مشخص است که در موقف تزاحم میان عدالت و ولایت، چیزی که شرط وقوفش متوقف بر دیگری است، نمیتواند مقدم بر آن باشد؛ لذا همواره عدالت بر ولایت تقدم داشته و اگر بنا بر تزاحم میان این دو باشد، به هیچ وجه ولایت بر عدالت پیشی نخواهد گرفت. در واقع باید گفت ولایتی که تهی از عدالت باشد، هیچ تقدمی بر هیچ چیزی ندارد.
ولایت در خصوص معصومین (علیهم السلام) متفاوت از ولایت در خصوص ولی فقیه است. معصومین با توجه به عصمت محضی که دارند، تفسیرگر عدالت بوده و معیار معرفتی ما در فهم عدالت میباشند. به عبارت دیگر عدالت و ولایت در آنها ممزوج و غیر قابل تفکیک است. اما با این وجود نیز، عدالت آنها تقدم رتبی بر ولایت آنها دارد.
این موضوع درخصوص ولی فقیه متفاوت است؛ چرا که عصمت محض برای او مفروض نیست. ولی فقیه بر خلاف معصومین که معیار عدالت بودند، میبایست در چارچوب و مبتنی بر معیارهای تفسیر شده از عدالت توسط معصومین رفتار کند. اگر در آن چارچوب بود، ولایت او تداوم دارد، اگر خارج از آن بود، هیچ ولایتی بر هیچ فردی برای او اثبات نمیشود.
"محمد مفید"
@twiita