به جرأت می‌توان گفت وابستگی کشور به اینترنت سراسری و نبود سرویس‌های داخلی قوی، فضایی مناسب برای جولان سرویس‌های غیربومی و در نتیجه سازماندهی گروه‌های اراذل در اغتشاشات اخیر ایجاد کرده بود و این چندمین مرتبه بود که نقش سرویس‌های غیربومی در تشکیل و راهبری فتنه‌ها مشخص شد. به عقیده برخی کارشناسان و مدیران حوزه سایبر، تکمیل نشدن شبکه ملی اطلاعات و حمایت نشدن سرویس‌های داخلی ریشه اصلی این مشکلات بوده است. در همین باره «روح‌الله مومن‌نسب» کارشناس فضای مجازی در گفت‌وگو با خبرنگار کیهان اظهارداشت: در حوزه فضای مجازی چند حوزه کلی داریم که زیرشاخه‌های هر کدام از این حوزه‌ها به زندگی‌های امروز نفوذ پیدا کرده است؛ در حوزه سخت‌افزار، گوشی‌های همراه، تبلت‌ها، تجهیزات ارتباطی شبکه و... را داریم، در حوزه نرم‌افزاری سیستم عامل‌ها و اپلیکیشن‌ها و... وجود دارد که نرم‌افزارها در واقع سرویس‌های فضای مجازی محسوب می‌شوند. مؤمن‌نسب افزود: وضعیت امروز ما در حوزه ارتباطات و فضای مجازی از قبل پیش‌بینی و هشدارهای لازم داده شده بود اما گوش شنوایی برای شنیدنش وجود نداشته و ندارد! در حال حاضر مشکلات تنها مربوط به حوزه نرم‌افزارهای فضای مجازی نمی‌شود، همانطور که می‌دانیم سیستم عامل‌های گوشی‌های همراه یعنی اندروید، آی‌او‌اس و ویندوز غیر بومی هستند و هر زمانی که مالکان این فناوری‌ها اراده کنند این سیستم عامل‌ها از دسترس ما خارج می‌شوند و به عبارتی تمامی گوشی‌های همراه موجود در کشور را می‌توانند از کار بیاندازند. مصداق بارز این مسئله اتفاق‌های پیرامون پوسته‌های تلگرام (طلاگرام و هاتگرام) است که منجر به پاک شدن این نرم‌افزارها از روی گوشی‌های همراه بدون کسب اجازه از کاربر بود! چرایی وابستگی به سخت‌افزار و نرم‌افزارهای غیربومی وی در پاسخ به این سؤال که چرا در حوزه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تا این حد وابستگی داریم؟، بیان کرد: متاسفانه بخشی که مربوط به دولت و دستگاه‌های مسئول است یعنی تکمیل زیرساخت، مورد بی‌توجهی قرار گرفته و تا امروز که باید نیازهای زیرساختی و سخت‌افزاری کشور برطرف می‌شد، دستاورد چشم‌گیری اتفاق نیفتاده است؛ در پایان سال 92 پنج کارخانه تولید گوشی‌های همراه در کشور در حال فعالیت بودند اما در حال حاضر چهار کارخانه کاملا متوقف شده‌اند و خروجی تنها کارخانه باقی مانده هم پاسخگوی نیاز کاربران نیست (شرکت GLX در سال‌های ابتدایی دولت یازدهم ناچار به اخراج یک هزار و 980 کارمند و کارگر از مجموع دوهزار پرسنل خود شد که اکنون با پیگیری‌های صورت گرفته تعداد پرسنل این شرکت به بیش از یکصد نفر رسیده است!) این کارشناس فضای مجازی ادامه داد: در حوزه سایر سخت‌افزارها همچون روتر (Router) در پایان دولت دهم توانستیم نمونه ایرانی را تولید و به مرحله بهره‌برداری برسانیم به گونه‌ای که روتر ایرانی در کرج که یکی از مناطق پرترافیک اینترنت در کشور است مورد آزمایش قرار گرفت و اصطلاحا زیر بار تست رفت که اتفاقا نتایج این آزمایش موفقیت‌آمیز بود؛ متاسفانه تیم تولید روتر ایرانی به دلیل عدم حمایت و تامین نشدن بودجه مورد نیاز در همان مرحله باقی ماند و نتوانست نیازهای کشور را تامین کند. تشریح وضعیت نرم‌افزارهای بومی مؤمن‌نسب همچنین‌اشاره‌ای به دستاوردهای داخلی در حوزه نرم‌افزارها داشت و افزود: در بخش موتور جست‌وجو تا پایان سال 92 سه موتور جست‌وجوی بزرگ پارسی «جو»، «یوز» و «سلام» را ایجاد کرده بودیم اما در حال حاضر و با وقوع اتفاق‌های اخیر و نیاز کاربران به موتورهای جست‌وجو مشاهده کردیم که به دلیل عدم توجه به نیازهای موتورهای جست‌وجوگر و تامین زیرساخت‌ها، این نرم‌افزارها نتوانستند نیازهای کاربران را پاسخگو باشند؛ متاسفانه موتورهای جست‌وجوگر بومی در لایه ارتباطی مشکلات فراوانی دارند به نحوی که برخی از اپراتورهای اینترنت آنها را نمی‌شناسند و این موتورها نمی‌توانند اطلاعات لازم را جمع‌آوری و به کاربران ارائه دهند. وی اظهارداشت: خوشبختانه در سایر بخش‌های نرم‌افزاری اعم از پیام رسان‌ها، تاکسی‌های اینترنتی، مسیریاب‌ها، ایمیل، شبکه‌های اجتماعی و... نمونه‌های داخلی ایجاد شده‌اند اما با توجه به نیاز کاربران حتما باید تقویت شوند. جالب توجه این است که با وجود بی‌توجهی به این نرم‌افزارها برخی از آنها چون مسیریاب‌ها امکاناتی را دارند که نمونه‌های خارجی آنها ندارند. حمایت ویژه دولت از سرویس‌های غیربومی این کارشناس فضای مجازی در پاسخ به این سؤال که چرا باوجود نرم‌افزارهای داخلی همچنان نمونه‌های غیر بومی جولان می‌دهند و مورد توجه کاربران هستند؟، تصریح کرد: نرم‌افزارهای خارجی متاسفانه مورد حمایت ویژه دولت قرار گرفتند تا جایی که سرور در اختیار آنها قرار گرفت و از پهنای باند ویژه (QOS) برخوردار شدند، با این شرایط مشخص است که نمونه‌های داخلی توان رقابت با نمونه‌های خارجی در حوزه نرم‌افزار را ندارند.