🔸 مغالطات رایج
🔹 اغلب مقایسه‌هایی که بین ایران و کشورهای دیگر انجام می‌شود، و نهایتا به خودتحقیری و «ما چقدر بدبختیم» منتهی می‌شود، حاوی حداقل یکی از سه مغلطه زیر است:
1⃣ تعمیم یک کارآمدی نقطه‌ای در یک کشور، به کل حوزه مدیریتی شامل آن کارآمدی، در آن کشور
یعنی یک تکنولوژی قوی در یک حوزه علمی،
یا یک راهبرد خوب در آموزش و پرورش،
یا یک برخورد مناسب در یک بیمارستان، یا...
را در یک کشور دیگر پیدا می‌کنند، که ممکن است در ایران کمتر پیدا بشود،
و آن رفتار را به کل آن حوزه‌ی علمی،
کل آموزش و پرورش،
کل سیستم بهداشتی و امثالهم، تعمیم می‌دهند،
و می‌گویند ما در (کلّ) آن حوزه علمی، یا در (کلّ) نظام بهداشت و سلامت، یا در (کلّ) آموزش و پرورش،
از فلان کشور عقبیم.
2⃣ تعمیم یک کارآمدی نقطه‌ای در یک کشور، به کل حوزه‌های مختلف و جایگاه علمی آن کشور
یعنی یک تکنولوژی قوی، یک برخورد مناسب، یا یک راهبرد خوب در یک کشور دیگر را،
که در کشور ما کمتر پیدا می‌شود،
به کل حوزه‌های مختلف آن کشور تعمیم می‌دهند،
و می‌گویند ما (کلاً) از فلان کشور عقبیم
مثلا وقتی یک کشوری، سوزن خیاطی باکیفیتی تولید می‌کند،
این افراد به نوعی نتیجه‌گیری می‌کنند، انگار که ما کلا (یعنی در همه‌چیز) از آن کشور عقبیم!!
3⃣ تعمیم یک کارآمدی نقطه‌ای در یک کشور، به بقیه کشورها، و بعضا به کل دنیا!
با وجود اینکه ممکن است هر کدام از این مواردِ مورد مقایسه، در کشورهای متفاوتی واقع شده‌باشد،
و مثلا فلان راهبرد آموزشی خوب، فقط در ژاپن،
و فلان تکنولوژی فقط در آلمان،
و فلان برخورد مناسب در نظام بهداشتی، فقط در هلند روی داده‌باشد،
اما بعضی‌ها در هنگام نتیجه‌گیری،
انگار همه دنیا را یک نظام یکپارچه می‌بینند، و اینطور القا می‌کنند که در کل دنیا اینطور است!
ولی در کشور ما اینطور نیست، و ما خیلی بدبختیم!
ممکن است این مغالطه‌ها، به زبان هم نیاید،
اما نوع طرح مسئله، به گونه‌ای است که این نتایج به مخاطب القا می‌شود.
🔹 در این باره توجه به دو نکته می‌تواند مفید باشد
▪️ الف. گاهی اوقات این افراد، نسبت به توانایی‌های ایران در حوزه‌ی مورد بحث، بی‌اطلاع هستند،
یعنی اتفاقا در حوزه مورد بحث، جایگاه ایران، مطلوب‌تر و بهتر از کشور مورد مقایسه است، اما مخاطبِ ما برعکسِ این را فکر می‌کند.
و به غلط، فلان کشور را در فلان مسئله، مطلوب‌تر از ایران می‌پندارد،
(یعنی اصلا صغرای مسئله نادرست است!)
▪️ ب. برای نگاه علمی و جامع، به پیشرفت‌های ایران، در مقایسه با قبل از انقلاب، و همچنین مقایسه با دیگر کشورها،
بهتر است (به جای ارقام مطلق)،
به ارقام نسبی، و مثلا رتبه‌های بین‌المللی ایران ارجاع داد.
و رتبه‌های بین‌المللی ایران غالبا بسیار مطلوب، و در بسیاری موارد، از کشورهای صاحب‌نام دنیا هم برتر است.
غلامرضا گل‌صفتان
@valaadiyat