📌پدر کودتاهای رنگی را بهتر بشناسید
از انقلاب نارنجی در اوکراین تا جنبش سبز در ایران؛ توصیههای «جین شارپ» درباره براندازی دولتهای ضدآمریکایی چیست؟
«"جین شارپ"، مرشد مبارزههای بدون خشونت در سن 90 سالگی درگذشت.» از این تیتر روزنامه «نیویورکتایمز»، در تاریخ 2 فوریه (13 بهمنماه) نباید اینطور برداشت کرد که سخن از مرگ فردی در میان است که بی هیچ چون و چرا به عنوان پیشوایی بیخطر یا مردی صلحطلب شناخته میشود.
«شارپ» با آنکه در رسانههای غربی عمدتاً به عنوان یک استاد دانشگاه محجوب، متواضع و صلحطلب تصویر میشود از زاویهای دیگر پیر کودتاهای مخملی، پدر انقلابهای رنگی، بازوی براندازی سازمان سیا و عامل جنگ نرم آمریکا برای روی کار آوردن سیاستمداران دستنشانده دیده میشود.
او 21 ژانویه 1928 در ایالت «اوهایو» زاده شد و در 28 ژانویه 2018، درست یک هفته بعد از تولد 90 سالگیاش درگذشت. در سال 1983، زمانی که 55 سال سن داشت مرکزی به نام «موسسه آلبرت انیشتین» را برای بررسی و ترویج آنچه به گفته وی «مبارزات بدون خشونت» نامیده میشد، راهاندازی کرد.
ایده اصلی «مبارزات بدون خشونت»-نامی که «شارپ» برای آن انتخاب کرده بود- این بود که در صورتی که بتوان مخالفان یک حکومت را به نافرمانی از نهادهایی واداشت که ساختار قدرت را تشکیل میدهند میتوان نظام حاکم آن کشور را سرنگون کرد.
«تیری میسان»، پژوهشگر و نویسنده منتقد فرانسوی معتقد است بعد از آنکه سیا متوجه اهمیت ایدههای «شارپ» و «موسسه آلبرت انیشتاین» شده تلاش کرد از آنها برای آموزش مخالفان در کشورهای مخالف آمریکا استفاده کند.
این پژوهشگر فرانسوی میگوید: «از آن زمان به بعد، شارپ همیشه در هر جا که منافع آمریکا در خطر بوده، حاضر بوده است.»
رد پای تئوریهای «جین شارپ» و بنیادهای جنگ نرم آمریکایی که با الگوگیری از این تئوریها تأسیس شدند، در بسیاری از «انقلابهای رنگی» یا کودتاهای مخملی در اروپای شرقی و مرکزی و آسیای مرکزی دیده میشوند.
کتابچه او با عنوان «از دیکتاتوری تا دموکراسی»، به عنوان پایهای برای فعالیتهای جنبش «اوپتور» در صربستان (که مستقیما تحت آموزش مؤسسه آلبرت اینیشتن بود)، کارمای گرجستان، پورای اوکراین، کلکل قرقیزستان و زوبر بلاروس مورد استفاده قرار گرفت.
این کتاب شامل فهرستی از روشهای مختلف برای بیثبات کردن دولتهای کشورها است. لیست وی 198 متد پیشنهادی مثل دست انداختن مسائل سیاسی، توسل به تقلب انتخاباتی، کاربرد تشییع جنازه (واقعی و تصنعی) برای ابراز نظر سیاسی، انکار و نفی شخصیتهای شناخته شده، استفاده از نمادهای رنگی برای نشان دادن مخالفت و غیره را شامل میشوند.
«انقلاب رز» گرجستان در سال 2003، انقلاب نارنجی در اوکراین در سال 2004 و برخی انقلابهای رنگی دیگر با تأمین مالی دولت آمریکا بر پایه همین تئوریها شکل گرفتند.
محققان میگویند در حوادث پس از انتخابات دهمین دوره ریاستجمهوری ایران در سال 1388 هم از میان 198 دستورالعمل براندازانه «جین شارپ»، بیش از 100 مورد اجرا شدند که البته در رسیدن به هدف خود ناکام ماندند.
همچنین یکی از شاگردان «جین شارپ» به نام «پیتر آکرمن»، بعد از تأسیس مرکزی به نام «مرکز بینالمللی مبارزه غیرخشونتآمیز»، براندازی نظام حاکم ایران را یکی از اهداف خود قرار داد و در سال 2006 اقدام به برگزاری کارگاههای براندازی نرم در دوبی در راستای این هدف کرد.
در این کارگاهها که در سال 2006 برگزار شد مدرسانی از صربستان و گرجستان، روشهای موسوم به «مبارزه بدون خشونت» را برای ایجاد بیثباتی در ایران به گروههای مخالف آموزش دادند.
مرگ «شارپ» قطعاً برای شاگردان و حامیان او در حکم از دست دادن یک رهبر معنوی بزرگ خواهد بود، اما بعید است برای حکومت آمریکا به معنی پایانی بر روشهای نرم و بی سر و صدایی باشد که جایگزین کودتاهای سخت و پرهزینه «سیا» جهت مداخله در امور کشورهای دیگر شدهاند
وستانیوز