🔻محیط و تغییر تهدید تهدیدهای محاصره کننده و مقابله با محاصره ژئوپلیتیکی از زمانی که چاناکیا در ارته‌شاستره (حدود 300 سال قبل از میلاد) بیان کرده، اساساً تغییر چندانی نکرده است.با این حال، ابزارها، شرایط و محیط این نوع تهدیدها به طور قابل توجهی تغییر کرده است. ▪️این موضوع از بُعد مسافت و فضای واقعاً جهانی، تحت پوشش تعدادی از دولت ها و جنبش های سیاسی-اجتماعی درگیر و ماهیت ابزارهای جدید سیاسی-اقتصادی و فناوری «دو کاربرد» قرار دارد که از زمان ظهور صنعت در دسترس قرار گرفته وکاملاً صادق است.زمان و عصر برای تحت فشار گذاشتن یا تحمیل رقبا مطابق با اهداف دیپلماتیک و استراتژیک کارکرد دارد. ▪️ابزارهای نظامی از رقابت های دو بعدی زمینی-دریایی در دوران پیش از جنگ جهانی اول به رقابت های سه بعدی زمینی-دریایی-هوایی در دوره بین جنگ گسترش یافته است.جنگ سرد سپس وارد یک درگیری چهار بُعدی شد که شاملِ موشک‌های بالستیک قاره‌پیما و تلاش‌ها برای کنترل فضای بیرونی و سامانه‌های ماهواره‌ای می‌شد،در حالی که دوران پس از جنگ سرد نه تنها در برگیرنده ماهواره‌های فضایی، موشک‌افکن‌های هسته‌ای و دفاع موشکی شده، بلکه موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای و همچنین تلاش‌هایی برای کنترل فضای بیرونی و سامانه‌های ماهواره‌ای نیز در آن قرار گرفته است. ▪️توانایی دستکاری، پنجمین بُعد «فضای درونی» از حوزه فناوری سایبری است که شامل ارتباطات آنی می شود و همچنین قابلیت های خرابکاری سایبری و جنگ سایبری، اگر نگوییم جزءحوادث سایبری ناخواسته،بلکه ناشی از ویروس های مخرب «آزاد» است. @amniatemeli