چه گناهى از ناحيه ى شيطان و چه گناهى از ناحيه ى نفس امّاره است؟ گناهى را كه شيطان دستور مى دهد نه لذّتى دارد و نه ثوابى دارد. بعضى از گناهان لذّت لحظه اى دارند كه نفس امّاره به انسان دستور مى دهد و تحميل مى كند. اگر لذّت نداشته باشد و گناه هم باشد تحميل شيطان است، نفس نمى خواهد. شيطان است كه هم انسان را به كارهاى پر زحمت وادار مى كند و هم اينكه انسان لذّتى نمى برد، گناه هم محسوب مى شود. مثلاً انسان را وادار مى كند به كسى خيانت كند. هيچ فايده اى هم اين خيانت ندارد ولى زحمتش هست. يا با كسى دعوا كند، يا اعمالى كه به طور كلی لذّت نفسانى ندارد و گناه هم هست و انسان انجام مى دهد شيطان بر انسان تحميل مى كند. 🔹حضرت آیت الله سید حسن ابطحی رحمة الله علیه