*🔸پرسش : آیا اسلام ، دینی جهانی است یا اینکه رنگ ملت مخصوصى مثلًا ملت عرب را دارد؟*
*(قسمت دوم)*
*⏺ پاسخ : -در اثبات جهانی بودن اسلام و دعوت اسلامی- لازم است در دو قسمت بحث كنيم:*
*🔹قسمت اول : اسلام از آغاز ظهور خويش داعيه جهانى داشته است، (پاسخ این قسمت در پنجشنبه هفته گذشته ارسال گردید)*
*♦️اما قسمت دوم : مقياسهاى اسلامى مقياسهاى جهانى است نه ملى و قومى و نژادى*
*تبیین :*
*1️⃣زمانى كه اسلام ظهور كرد، در ميان اعراب مسأله خويشاوندپرستى و تفاخر به قبيله و نژاد به شدت وجود داشت.*
*عربها در آن زمان چندان به عربيت خود نمىباليدند، زيرا هنوز قوميت عربى به صورتى كه عرب خود را يك واحد در برابر ساير اقوام ببيند وجود نداشت.*
*واحد مورد تعصب عرب واحد قبيله و ايل بود. اعراب به اقوام و عشاير خويش تفاخر مى كردند.*
*🔽 اما اسلام نه تنها به اين احساسات تعصب آميز توجهى نكرد، بلكه با شدت با آنان مبارزه كرد.*
*قرآن كريم در كمال صراحت فرمود: «يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ»*
*يعنى اى مردم، ما همه شما را از يك مرد و يك زن آفريديم و شما را گروهها و قبيله ها قرار داديم تا به اين وسيله يكديگر را بشناسيد،*
*گرامى ترين شما نزد خدا پرهيزكارترين شماست.*
*اين آيه و بيانات و تأكيد رسول اكرم صلى الله عليه و آله و طرز رفتار آن حضرت با غير اعراب و نيز قبايل مختلف عرب، راه اسلام را كاملًا مشخص كرد.*
*🔽 بعدها که در اثر تسلط امويان و سياست ضد اسلامى آنها عده اى از اعراب عنصر عربيت را پيش كشيدند و آتش تعصبات قومى و نژادى را برافروختند،*
*ساير اقوام مسلمان بالخصوص بعضى از ايرانيان به مبارزه با آنها برخاستند و شعار اين دسته آيه فوق بود و خود را «اهل تسويه» يعنى طرفدار مساوات مى ناميدند و به مناسبتِ كلمه «شُعُوباً» كه در آيه مزبور آمده است خود را «شعوبى» مى خواندند.*
*🔽 بنابراين، وجه اينكه «شعوبيه» خود را به اين نام خوانده اند روشن است و اين خود مى رساند كه نهضت شعوبى يك نهضت ضد تعصب عربى و يك نهضت طرفدارى از اصول اسلامى بوده است؛ لااقل اساس اين نهضت چنين بوده است.*
*اگر احياناً افراد معدودى كار خود را به ضديت با اسلام كشانده باشند دليل بر ضد اسلامى بودن شعوبيان نمى شود*
*2️⃣ به اعتراف همه مورخين، حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله در مواقع زياد اين جمله را تذكر مى داد:*
*🔻«ايُّهَا النّاسُ كُلُّكُمْ لِآدَمَ وَ آدَمُ مِنْ تُرابٍ، لا فَضْلَ لِعَرَبِىٍّ عَلى عَجَمِىٍّ الّا بِالتَّقْوى»*
*يعنى همه شما فرزندان آدم هستيد و آدم از خاك آفريده شده است، عرب نمى تواند بر غير عرب دعوى برترى كند مگر به پرهيزكارى.*
*🔻پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله در روايتى افتخار به اقوام گذشته را يك چيز گندناك مى خواند و مردمى را كه بدين گونه از كارها خود را مشغول مى كنند به «جُعَل» سوسك] تشبيه مى كند.*
*3️⃣ پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله سلمان ايرانى و بلال حبشى را همان گونه با آغوش باز مى پذيرفت كه فى المثل ابو ذر غفارى و مقداد بن اسود كِنْدى و عمار ياسر را،*
*و چون سلمان فارسى توانسته بود گوى سبقت را از ديگران بربايد به شرف «سَلْمانُ مِنّا اهْلَ الْبَيْتِ» نائل شد.*
*4️⃣ تأكيدات رسول اكرم صلى الله عليه و آله درباره بى اساس بودن تعصبات قومى و نژادى اثر عميقى در قلوب مسلمانان بالأخص مسلمانان غير عرب گذاشت.*
*به همين دليل، هميشه مسلمانان (اعم از عرب و غير عرب) اسلام را از خود مى دانستند نه بيگانه و اجنبى،*
*و به همين جهت مظالم و تعصبات نژادى و تبعيضات خلفاى اموى نتوانست مسلمانان غير عرب را به اسلام بدبين كند؛*
*همه مى دانستند حساب اسلام از كارهاى خلفا جداست و اعتراض آنها بر دستگاه خلافت هميشه بر اين اساس بود كه چرا به قوانين اسلامى عمل نمى شود.*
*⏺ - نتیجه آنکه - مقياسهاى اسلامى مقياسهاى كلى و عمومى و انسانى است نه قومى و نژادى و ملى.*
*اسلام به هيچ وجه خود را در محدوده تعصبات ملى و قومى و نژادى محصور نكرده بلكه با آنها مبارزه كرده است.*
*▪️مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (خدمات متقابل اسلام و ايران)، ج14، ص: 72-76-با تلخیص و ویرایش جزئی*