اميرالمؤمنين (عليه السّلام) و نتيجۀ شورا على (عليه السّلام) به اجبار نتيجۀ شوم شورا را پذيرفت، زيرا در صورت نپذيرفتن آن، طبق وصيت عمر، كشته مى شد و خونش به هدر مى رفت. كما اين كه عثمان در جريان بحث هاى شورا به صراحت به اميرالمؤمنين (عليه السّلام) گفت: مخالفت در برابر وصيت عمر، جز كشته شدن نتيجۀ ديگرى ندارد. [۱] پس از اعلام نتيجۀ شورا، على (عليه السّلام) در مسجد پيغمبر (صلّى الله عليه وآله) و در حضور مردم به عبدالرحمن فرمود: «حيله است و آن هم چه حيله اى»! به روايتى به او فرمود: تو امروز كار او را درست كردى به اين اميد كه او نيز فردا خلافت را به تو بازگرداند، ولى بدان چنين نخواهد شد و ميانۀ شما نيز به هم خواهد خورد. [۲] اميرالمؤمنين (عليه السّلام) در بارۀ رأى شورا مى فرمايد: يكى از اعضا (طلحه يا سعد وقاص) به سبب كينه اى كه از من به دل داشت، از من برتافت و ديگرى (عبدالرحمن) به سبب خويشاندى (با عثمان) به نفع رأى داد. روى گرداندن آن يكى هم جهاتى داشت كه ذكر آن خوشايند نيست. [۳] در روايات معتبر شيعه و سنى آمده است كه اميرالمؤمنين (عليه السّلام) در همان روز اعلام نتيجۀ شورا يا چند روز پس از آن، كسانى را كه در شورا حضور داشتند (چه اعضا و چه ناظران) مورد خطاب قرار داد و شمه اى از فضايل بى مانند خود را كه بالغ بر چهل فضيلت بود، براى آنان برشمرد و براى هريك از آن فضايل، از حاضران مى خواست با سوگند به خدا صحّت آن را تأييد كنند. آن‌ها نيز با سوگندهاى محكم، فضايل آن حضرت را تأييد مى كردند. [۴] على (عليه السّلام) با اين احتجاج، در واقع صلاحيت بى مانند خود براى به دست گيرى امور دين و دنياى مردم و برترى خود را بر غاصبان خلافت اعلام داشت و ثابت كرد كه براى بار سوم به رغم صلاحيتش از مقامى كه خدا و پيغمبر براى او در نظر گرفته بودند، محروم شد. اين حديث دردناك كه به حديث «مناشده» معروف است، به تفصيل در كتاب احتجاج طبرسى آمده است. ---------- [۱]: . على كيست؟ ص ۹۹. [۲]: . نگاه كنيد به: تاريخ طبرى، ج ۴، ص ۲۳۲ و شرح نهج البلاغة، ج ۱، ص ۱۸۸. [۳]: . خطبۀ شقشقيه؛ همچنين براى بررسى بيش تر مواضع اميرالمؤمنين (عليه السّلام) در شورا نگاه كنيد به: از سقيفه تا كوفه، ص ۱۰۵ تا ۱۰۹. [۴]: . زندگانى اميرالمؤمنين (عليه السّلام)، ص ۲۹۳ به نقل از منابع شيعى مانند امالى شيخ طوسى، خصال شيخ صدوق و ارشادالقلوب ديلمى. نيز به نقل از منابع معتبر سنى مانند، مناقب ابن مغازلى شافعى، مناقب خطيب خوارزمى و ميزان الاعتدال ذهبى. با اين تفاوت كه در منابع سنى به جاى چهل فضيلت، حدود سى فضيلت اميرالمؤمنين نقل شده است. #تاریخ تشیع ✍️استاد محمد حسین رجبی https://eitaa.com/zandahlm1357