معاد آنچه می‌توان در باره معاد گفت عبارت است از: ۱- ثبوت معاد جسمانی و اینکه معاد جز برای همین بدن نیست و این عقیده کسانی است که نفس ناطقه مجرده را قبول ندارند و اکثر مسلمانان معاد جسمانی را پذیرفته اند. ۲- معاد روحانی، این عقیده فلاسفه ای است که می‌گویند انسان همان نفس ناطقه است و بدن آلتی است که برای استکمال جوهر نفسانی بکار می‌رود. ۳- اثبات معاد روحانی و جسمانی با هم، این عقیده برخی از مسلمانان مانند غزالی و راغب اصفهانی و بسیاری از صوفیان است، اینان قائل به وجود نفس ناطقه مجرده هستند. ۴- هیچ کدام صحیح نیست، این حرف طبیعیون است که به حرف آنها نه از نظر دین و نه فلسفه توجهی نمی شود. ۵- توقف، این حرف جالینوس است وی در حال مرگ می‌گفت: نمی دانم آیا نفس همان مزاجی است که در اثر مرگ از بین می‌رود و برنمی گردد و یا جوهر پایداریست که با فساد بدن، باقی می‌ماند و برمی گردد. .......: #کشکول شیخ بهاء https://eitaa.com/zandahlm1357