تربیت انسان به واسطه عقل و نبی و بلاها و بعد، از باب عنایات شامله خود برای اتمام تکمیل و تربیت او از عالم غیب دو رسول ارسال فرموده، داخلی - اعنی قوه عاقله - و خارجی - یعنی پیغمبر - بعد او را به اوامر و نواهی که موجب ازدیاد تکمیل و تربیت و باعث بر ارتقای او به اعلی علیّین است مأمور و مجبور نموده، و اگر گاهی به اغوا و وساوس نفس و شیطان و مقتضیات طبیعت از آن جاده مستقیم منحرف به جانب افراط و تفریط شود، او را تنزیهاً و تنبیهاً اختبار می‌نماید، گاهی به ورود خیرات، و گاهی به ایصال مکروهات و شرور و آفات که در نظر انسان ناقص قاصر غافل که از فوائد و حکم آنها به کلی بی خبر است شرّ می‌نماید، ولی در حاقّ واقع از باب آن که « فی تحت کلّ نقمة نعمة، و تحت کلّ غضب رحمة، و تحت کلّ بلاء ولاء »، یعنی از حیث آن که اختبارات الهی موجب انصراف انسان است از توجّه کثرات و رغبت شهوات به جانب مجیب الدعوات، لهذا عین احسان و انعام است. از این باب است که داعی عرض می‌نماید: « انلنی حسن النظر فیما شکوت »، یعنی: عطا نما به من حسن تأمّل و تدبّر در آن امور وارده که به حسب ظاهر شرور و آفات و مکروه نفس است، ولی اگر از حُسن نظر و تأمّل آن فوائد عظیمه مندرجه آنها مکشوف انسان شود آن وقت بالطوع والرغبة گوید: نالم و ترسم که او باور کند از ترحّم جور را کمتر کند .......: 📚✍ بر صحیفه سجادیه میرزا ابراهیم سبزواری وثوق الحکماء https://eitaa.com/zandahlm1357