ملائکه نوزده گانه عالم طبیعت باری، چون عالم طبیعت رقیقه و ظاهر جهنم است حق تعالی در او نوزده قسم از ملائکه مدبّرات جسمانی المعبّر عنها بالغلاظ الشداد باعتبار تعلّقهم بالمواد، قرار داده، و قال: « عَلَیْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ [۱] »، چه موجب تدبیر و تکمیل عالم طبیعی سبعةٌ من الکواکب و اثنی عشر من البروج، و المجموع تسعة عشر ؛ چنان که قوای بدنی که مستخدمین جنبه ناسوتیت انسان است تسعه عشر است، اعنی قوای خمسه ظاهر و خمسه باطنه، و شهوت و غضب با قوای سبعه نباتیه از جاذبه و ماسکه و هاضمه نامیه و دافعه و مصوّره و مربّیه که مجموع این عدد است. باری، چون این ملائکه مذکورین از شُعب ملائکه جسمانی و به اعتبار تعلّقشان به اجرام صافیه علویه و اجسام سفلیه ارضیه مبادی مقارنه اند، لهذا داعی علیه السلام در این فقره مقیّد می‌نمایند به روحانی، کما قال: ملائکه مقرّب فَصَلِّ عَلَیْهِمْ وَ عَلَی الرَّوْحَانِیِّینَ مِنْ مَلاَئِکَتِکَ، وَ أَهْلِ الزُّلْفَةِ عِنْدَکَ. الزلفی: القربی، کما فی الحدیث: « ما لک من عیشک إلا لذّة تزدلف بک إلی حمامک » [۲]، أی تقرّبک، أی موتک. چه ملائکه شعوب و قبایل مختلفه و طبقات متفاوته اند، از روحانیه و جسمانیه، علویه و سفلیه، سماویه و ارضیه، و اعلای از آنها طبقه[ای] اند که طعام آنها تسبیح و شرابشان تنزیه و تقدیس است، از کرّوبیان جواهر عقلیه بطبقات أنواعها و أنوارها ؛ و منهم: روح القدس النازل بأنوار الوحی فی قلوب أولی القوّة بإذن اللّه تعالی، و هم أهل القرب عند ذی العرش مکین، فامتلأ من نور اللّه، و لم ینظروا إلاّ إلی وجه اللّه، و هو قرة أعینهم. ---------- [۱]: ۵ - سوره مبارکه مدثر، آیه ۳۰. [۲]: ۱ - تحف العقول، ص ۲۹۹ ؛ الأمالی، مفید، ص ۱۷ ؛ بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۱۷۹. .......: 📚✍ #شرحی بر صحیفه سجادیه میرزا ابراهیم سبزواری وثوق الحکماء https://eitaa.com/zandahlm1357