فرمود: چنین مکن، زیرا که از اهل بیت تو، به واسطۀ تو دفع بلا می‌شود، چنان که از اهل بغداد به واسطة ابی الحسن کاظم (علیه السلام) دفع بلا می‌شود. [۲] از شواهد دیگر انحراف در تفکر شیعی در این زمان، وجود و فعالیت گستردة فرقه‌های مختلف درون شیعی می‌باشد. در پایان یادآور می‌شویم که در زمان مأمون که به علما و دانشمندان توجه بسیار شد، و امام رضا (علیه السلام) به عنوان ولیعهد به دربار خلافت آورده شد، شعرای شیعی از جمله دعبل خزاعی که در مدح اهل بیت: و ذمّ دشمنانشان، شعرهایی در خور ستایش سروده بودند، به عرصة اجتماع آمده و در ملأ عام، از مصیبت‌ها و ظلم و جور فراوانی که بر ائمه: رفته بود، پرده برداشته و از ظلم و جور بنی عباس که گناهشان بیشتر از بنی امیه بود، سخن راندند. [۳] از دیگر شاعران برجستة این زمان، می‌توان به ابراهیم بن عباس صولی که نابغة زمان خود در نظم ونثربود، ونیز ادیب و شاعر بزرگ رزین بن علی که دوست دعبل خزاعی بود، اشاره کرد. [۱] به طور کلی وجود آزادی و آسایش نسبی در دهة آخر حکومت هارون، چنانکه گذشت و نیز آزادی عمل بیشتر از آن، در دورة بعدی یعنی در زمان حکومت امین، و همچنین سیاست صلح و سازش و مسالمت آمیز مأمون با علویان و شیعیان در دورة مورد بحث، و نیز علم دوستی مأمون و حمایت وی از علما و دانشمندان؛ همه نشان دهندة شرایط بسیار مساعد و مناسب سیاسی و در نتیجه فرهنگی در زمان مذکور می‌باشد که در صورت اتحاد بین شیعیان و جمع شدن زیر پرچم امامت اصیل یعنی امام رضا (علیه السلام)، این شرایط مساعد و فرصت طلایی و ارزشمند به عنوان نقطة اوج و عطفی مهم، وحتی عصری طلایی برای شیعۀ امامی مطرح می‌شد، و اثراتی گران بها به دنبال داشت. هرچند تلاش والای امام رضا (علیه السلام) و شیعیان ---------- [۲]: طوسی، اختیار معرفۀ الرجال، پیشین، صص ۸۵۷ ۸۵۸، رقم ۱۱۱۱. [۳]: برای آگاهی از متن برخی اشعار و قصاید وی، ر. ک: صدوق، پیشین، صص ۲۸۱ و ۲۹۴ ۲۹۶. [۱]: ر. ک: باقر شریف قرشی، پیشین، ج۲، ص ۳۲۵. خاص و خالص ایشان، این نقطة عطف را به وجود آورد؛ ولی به نظر می‌رسد بیشترین توان وتلاش امام رضا (علیه السلام) در خالص سازی و پاکسازی شیعه و تشیع از غبار انحرافات و کژی‌ها صرف شد؛ و ایشان تمام تلاش خود را برای تعمیق سازی و رشد کیفی تشیع، و از سویی هشدارها و برحذر داشتن دیگر شیعیان از این آلودگی‌ها و انحرافات و انشعابات به کار بردند. و اگرچه در زمان جدّ بزرگوارشان، امام صادق (علیه السلام) گسترش شیعه و ایجاد مکتب شیعی را شاهدیم؛ در این زمان، پاکسازی و نگهداری شیعیان را که در ورطة نابودی به سر می‌بردند را مرهون مجاهدت‌های امام رضا (علیه السلام) هستیم. #فرقه_های_درون_شیعی ✍نعمت الله صفری https://eitaa.com/zandahlm1357