.......: زندگانی محمد ابراهیم سبزواری نام مؤلّف بنابر آنچه در پایان شرح دعاء عدیله آمده: «میرزا محمد ابراهیم خلف میرزا محمد علی است و با توجّه به لقب سبزواری در پی نام وی، متولّد سبزوار است، و با این وجود متأسّفانه تا حال تحریر، اطلاع درخور توجّهی از زندگی او به جز اشارات و استنباطات زیر در دست نیست: ۱- وی بنا به تصریح تراجم و اشارات موجود در کتابهایش از شاگردان حکیم متألّه حاج ملاّ هادی سبزواری (۱۲۱۲ ق - ۱۲۸۹ ق) است، حال با توجّه به احتساب تاریخ وفاتِ استادِ وی، و سنّ دانش آموزی فلسفه، تولّد وی نباید چندان زودتر از ۱۲۵۹ ق باشد. ۲- وی بنابر تصریح موجود در آغاز شرح دعاء عدیله و با توجه به تاریخ پایان نگارش آن، پیش از سال ۱۳۱۸ ق مقیم مدرسه فصیحیه [۱] و در حال دانش اندوزی و ریاضت بوده است، و پس از مراجعت از حج بیت اللّه، به تحریر این شرح همت گماشته است. ۳- مؤلّف، بنابر اشارت او در آغاز شرح صحیفه و با توجه به تاریخ پایان نگارش همین شرح، پیش از سال ۱۳۴۲ ق مدّتی در تهران بوده است، و شاید در همین اوان بوده که شیخ الرئیس قاجار [۲] به شاگردی نزد وی پرداخته است. ۴- بنابر تاریخ ختم آثار وی، او به ترتیب به شرح دعاء عدیله، شرح گلشن راز و شرح صحیفه سجادیه پرداخته است، و با توجّه به تاریخ چاپ شرح دعاء عدیله، یعنی ۱۳۲۹ ق، و اهمیت چاپ سنگی در آن دوران، وی بایست دارای درجه علمی در خور توجّهی در آن تاریخ داشته باشد. ۵ - تراجم گوناگون - چنانچه خواهد آمد - از وی به «وثوق الحکماء» تعبیر نموده اند، که این عنوان بیانگر تبحّر و شهرت علمی وی است. ۶- تاریخ درگذشت مؤلّف بنا به نقل علاّمه تهرانی چنانچه خواهد آمد در حدود سال ۱۳۵۸ ه. ق است [۱] که متأسّفانه از محلّ آن اطلاعی در دست نداریم. ---------- [۱]: ۱- این مدرسه به ظاهر از مدارس مسقط الرأس وی، سبزوار است. [۲]: ۲- گنجینه دانشمندان ج ۵، ۳۵. حجت بلاغی در مقالات الحنفاء، ص ۱۲۵ شرح مبسوطی از زندگی وی را آورده است. [۱]: ۱- علامه تهرانی در ذریعه، ج ۱۳، ص ۲۵۷ تاریخ درگذشت وی را در حدود این سال آورده و در همان جلد صفحه ۳۴۵ به قطع در ۱۳۵۸ ه. ق دانسته است!! و به اشتباه در ضمیمه تاریخ علمای خراسان، ص ۲۷۴، تاریخ فوت وی ۱۳۳۲ دانسته شده است. 📚✍ بر صحیفه سجادیه میرزا ابراهیم سبزواری وثوق الحکماء https://eitaa.com/zandahlm1357