بسمه تعالی
پیرو بحث " #فرمانداریویژه" شهرستان اردکان به ادامه شرایط ویژه شهر اردکان میپردازیم
🔹قسمت دوم : سیلیس SiO2
سیلیس ترکیب معدنی است که از یک اتم سیلیکون و دو اتم اکسیژن تشکیل شده و دارای نقطه ذوب 1600 درجه سانتیگراد است. یک جامد بی بو، بی رنگ و غیر قابل احتراق میباشد. سیلیس یکی از فراوان ترین مواد کانی است که در سنگ، شن، خاک، ماسه و بطور خلاصه 100 درصد سطح خاکی کره زمین سیلیس یافت میشود، به همین دلیل سیلیس بیشترین ماده معدنی روی زمین است که در شکل کریستالی آن به شدت فیبروز کننده و فوق العاده سمی است.
لذا سیلیس کریستالی را کوارتز که اغلب اشاره به گرد و غبار سیلیس یا به اصطلاح علمی آن را سیلیس آزاد میگویند.
تماس بیش از حد مجاز با ترکیبات سیلیس آزاد به عنوان یک عامل خطرناک در ایجاد بیماریهای تنفسی شناخته شده است، و برای تمام کسانی که با کریستالهای سیلیس آزاد در هر دو شکل قابل استنشاق (ارتفاع تنفسی 1.5 تا 1.8 متر) و غیر قابل استنشاق (ارتفاع بالاتر از ارتفاع تنفسی)، مواجهه یا برخورد دارند، باعث اثرات سوء بر سلامت آنها میشود.
طبق گزارشی از سازمان بهداشت جهانی WHO، مهمترین بیماری ناشی از استنشاق گرد و غبار سیلیس آزاد را سیلیکوزیس مینامند. سیلیکوزیس بیماری است که در آن بافتهای ریه آسیب دیده و توانایی گرفتن اکسیژن از هوا در آنها کاهش مییابد. علائم سیلیکوزیس میتواند، تشدید یافته، یا مزمن باشد. سیلیکوزیس حاد ممکن است در مدت چند هفته یا حداکثر تا 5 سال پس از تنفس مقادیر زیاد سیلیس آزاد بوجود آید. و سیلیکوزیس تشدید یافته ممکن است به مدت کوتاهی پس از مواجهه با غلظتهای بسیار بالای گرد و غبار قابل استنشاق سیلیس آزاد به وجود آید، در حالی که سیلیکوزیس مزمن پس از 10 سال مواجهه با مقادیر پایین سیلیس ایجاد میشود.
شاید قدیمی ترین بیماری شغلی شناخته شدهای باشد که سالهای طولانی کشورهای پیشرفته با این بیماری درگیر بودهاند، بطوریکه در آمریکا هرسال بالغ بر 250 کارگر در اثر بیماری سیلیکوزیس میمردند، و یا صدها نفر در اثر این بیماری یا بیماری های برونشیت ریوی ناشی از استنشاق سیلیس آزاد ناتوان می شدن.
لذا در سال 1997 میلادی آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان، سیلیس را جزء سرطان زاهای گروه یک طبقه بندی کرد. بهمین ترتیب سازمان بهداشت جهانی WHO، با توجه به میزان تماس شغلی با سیلیس آزاد، مشاغل را به 2 گروه یعنی مشاغل کم خطر و پر خطر تقسیم بندی کرد:
1-مشاغل کم خطر در تماس با سیلیس آزاد
*-کارگران ساختمانی
*-کارگران سنگ بری و کاشی بری
*-کارگران استخراج شن، ماسه و خاک رس
*-کارگران نظافت شهری
2- مشاغل پر خطر در تماس با سیلیس
*-کار در معادن فلزی (سنگ آهن، روی، مس، و....)
*-کار در معادن غیر فلزی (سیلیس، باریت، سیلیت یا خاک کاشی، گرانيت و....)
*-کار در معادن زغال سنگ
*-کار در کارگاههای سند بلاس، ریخته گری، و آجر نسوز
*-کارخانجات ذوب و فلز
*-کارخانجات شیشه، کاشی، سرامیک
*-کارخانجات سیمان، آهک
با پیشرفت روش های اندازه گیری مقدار سیلیس در هوا الخصوص روش پراش پرتو ایکس X-ray Diffiaetion ()
👇👇