🔻 آیورودا یک واژه سانسکریت به معنی” علم زندگی” و شاید یکی از قدیمی ترین سیستمهای درمانی در دنیا است که از بیش از ۵۰۰۰ سال قبل بطور سـنتی از استاد به شاگرد منتقل می شده و ریشه در متون مقدس آریائی ها ی باستان دارد.
حدود ۳۰۰۰ سال قبل ( ۹۰۰ سال قبل از میلاد ) سه دانشمند بزرگ به نامهای Charaka ، Sushruta ، Vagbhata اصول آن را از منابعی که وجود داشت، جمع آوری نمودند . کتابهای بر جای مانده از آنان هنوز هم توسط دانشجویان، اساتید و درمانگران این رشته استفاده می شود. بسیاری از صاحبنظران، سیستم آیورودا را بعنوان مادر تمامی روشهای شفابخشی می شناسند
🔻شاخه های آیورودا کدامند ؟
🔹️آیورودا شامل هشت شاخه اصلی ( طب اطفال، طب زنان و زایمان، چشم پزشکی، طب سالمندان، گوش و حلق و بینی، مسمومیت شناسی، طب عمومی و جراحی) می باشد. بسیاری از روشهای شفابخشی مدرن ( ماساژ، رژیم درمانی، گیاهان، پولاریتی تراپی، کینزیولوژی، شیاتسو، طب سوزنی، طب فشاری، سنگ درمانی، رنگ درمانی، مراقبه ) در اصل شاخه هایی از فلسفه آیورودا می باشند .
🔻 فلسفه آیورودا چیست ؟
آیورودا هنر هماهنگی موجود زنده با قوانین طبیعت است . هدف آن حفظ سلامت در فرد سالم و شفا در فرد بیمار است . آیورودا ریشه در این اعتقاد دارد که سلامتی نتیجه تعادل بین ذهن ، بدن و روح است . به بیان بهتر ، سلامتی ، تعادل کامل بین سه انرژی اساسی بدن یا سه دوشا ( واتا _ پیتا_ کافا) و یک تعادل بین جسم _ ذهن _ روح (یا آگاهی) است.
بر طبق آیورودا ، هرشخص مقداری از ۵ عنصر اصلی عالم (خاک، آب ، آتش ، هوا ، اتر ) را در خود دارد و ترکیب این عناصر با یکدیگر به سه نوع متابولیسم بدن یا سه نوع دوشا منجر می شود .
دوشاها انواع متابولیک بدن هستند که هر کدام ساختار و طرح زمینه ای افراد از قبیل ساختار بدنی ، شخصیت، عکس العمل ها و تمایلات غذایی را تشکیل می دهند. این دوشاها ، به عنوان واتا ، پیتا و کافا شناخته می شوند .
واتا شامـل اتر و هواست و با حـرکات بدن مرتبط می شود( انرژی حرکت یا کاتابولیک) . پیتا از آتش وآب درست شده ، و به سـوخت و سـاز بدن مربوط است که اساس هضم و تغییر ماده به انرژی ( انرژی متابولیک ) است .
کافا شامل خاک و آب است که با ساختار بدن و ثبات و پایداری مرتبط است.( انرژی ساختار ی و آنابولیک)
هرچند که هر سه نوع دوشا در همه افراد وجود دارد ، در هر فرد خاص ، یکی از این دوشاها غالب است .
دوشای واتا : تمامی حرکات بدن را کنترل می کند ( اتر + هوا )
دوشای پیتا : کنترل سوخت و ساز را بعهده دارد( آتش + آب)
دوشای کافا : مسئول کنترل ساختار بدن است( آب+ خاک)
🔻تیپهای بدنی- شخصیتی معروف آیورودا کدامها هستند ؟
🔹️در لحظه لقاح ، واتا ، پیتا و کافای والدین مهمترین عامل تعیین کننده دوشای مزاجی فرزند یا پراکریتی (Prakriti)می باشد. اگر چه پراکریتی واقعیت اصلی وثابت هر فرد است اما توسط نیروهای مختلف مورد تهاجم قرارمی گیردکه از آن جمله فاکتورهای محیطی، فصل،زمان،موقعیتهای احساسی، هیجانات و کیفیت ارتباطات ، عقاید و نیز غذاهایی که می خوریم، می باشند.
با شناخـت نوع بدن هر فرد پزشک آیورودائی قادراست نوع رژیم غذائی و تمرینات بدنی و شیوه های درمانی را که به او کمک خواهند کرد تعیین کند و هر آنچه را که سودمند نبوده و حتی زیان آور است به وی گوشزد نماید.
🔸️واتا ( Vata ) : بدن لاغر ، سبک با استخوان های کوچک به راحتی چاق نمی شود و به سختی غذا را هضم می کند. به عنوان فردی خلاق، ذهن باز، کنجکاو و پرانرژی شناخته شده اما همچنین ترس، استرس و در برخی مواقع پراکندگی مغز دارد. انرژی واتا نقش مهمی در عملکرد های اساسی دارد ؛ از جمله پویایی، جنب و جوش، گردش خون و تنفس. واتاها مستعد مشکلات روحی از جمله ترس، غم، مشکلات سلامتی مانند اختلالات عصبی، بی خوابی، آرتریت و بیماری قلبی هستند.
🔸️ پیتا ( Pitta ) : بدن متوسط، ورزشکار و تطبیق پذیر از لحاظ وزن یا عضله پیتاها باهوش هستند، به سختی تلاش می کنند و جاه طلبی و رقابت را دوست دارند. برخی مواقع عصبانی و پرخاشگر هستند. انرژی پیتا نقش مهمی در عملکرد متابولیک، هضم، جذب مواد مغذی و دمای بدن دارد. پیتاها در مقابل مشکلاتی نظیر کار بیش از حد، فشار خون بالا، مشکلات قلبی، بیماری های عفونی و شرایط گوارشی آسیب پذیر هستند.
🔸️ کافا ( Kapha ) : با افزایش وزن مبارزه می کند. ساختمان بدنی بزرگ، محکم و پرقدرت دارد. به عنوان فردی عاشق، بخشنده و حامی شناخته شده است اما تنبل، سست، حسود و برخی مواقع غمگین نیز می باشد. انرژی کافا نقش مهمی در استراحت، تغذیه، آرامش، مراقبت از دیگران، تولید مثل و ایجاد سیستم ایمنی قوی دارد. مشکلات سلامتی که کافاها ممکن است با آنها مواجه شوند، عبارتند از : دیابت، سرطان، چاقی، احتباس مایعات و بیماری های تنفسی.