#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_8
#44_مسأله_دعای_هشتم 36
#نياز_به_مثل_خود 3
#فقر_در_كلام راغب اصفهانى 1
✳️ #راغب اصفهانى نوشته است: #فقر در چهار معنا به كار مى‌رود:
1- وجود نياز ضرورى. اين معنا همه انسان‌ها را تا زمانى كه در دنيا هستند و همه موجودات تا ابد را شامل مى‌شود و آيه:
﴿يأَيُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَآءُ إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِىُّ الْحَمِيدُ﴾«فاطر 15»
اى مردم! شماييد نيازمندان به خدا، و فقط خدا بى‌نياز و ستوده است.
اشاره به همين معناست كه فقر مطلق الى اللّه در ذات ممكنات است و نازيدن و افتخار پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله) به فقر از اين معناست.
2- تهيدستى كه در آيات:
﴿لِلْفُقَرَاءِ الَّذِينَ أُحْصِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا يَسْتَطِيعُونَ ضَرْبًا فِي الْأَرْضِ يَحْسَبُهُمُ الْجَاهِلُ أَغْنِيَاءَ مِنَ التَّعَفُّفِ تَعْرِفُهُمْ بِسِيمَاهُمْ لَا يَسْأَلُونَ النَّاسَ إِلْحَافًا ۗ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ﴾«بقره 273»
[صدقاتْ] حقِّ نيازمندانى است كه در راه خدا [به سبب جنگ يا طلب دانش يا بيمارى يا عوامل ديگر] در مضيقه و تنگنا افتاده‌اند [و براى فراهم كردن هزينه زندگى] نمى‌توانند در زمين سفر كنند؛ فرد ناآگاه آنان را از شدت پارسايى وعفّتى كه دارند توانگر و بى‌نياز مى‌پندارد. [تو اى رسول من!] آنان را از سيمايشان مى‌شناسى. [آنان] از مردم به اصرار چيزى نمى‌خواهند. و شما اى اهل ايمان! آنچه از مال [با ارزش و بى‌عيب] انفاق كنيد، يقيناً خدا به آن داناست.
﴿إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ ۖ فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴾«توبه 60»
صدقات، فقط ويژه نيازمندان و تهيدستان [زمين‌گير] و كارگزاران [جمع و پخش آن] و آنان كه بايد [به خاطر تمايل به اسلام] قلوبشان را به دست آورد، و براى [آزادى] بردگان و [پرداخت بدهى] بدهكاران و [هزينه كردن] در راه خدا [كه شامل هر كار خير و عام المنفعه مى‌باشد] و در راه ماندگان است؛ [اين احكام] فريضه‌اى از سوى خداست، و خدا دانا و حكيم است.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 185
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_8
#44_مسأله_دعای_هشتم 36
#نياز_به_مثل_خود 3
#فقر_در_كلام #راغب اصفهانى 2
✳️ #راغب اصفهانى در ادامه نوشته است :
3- نياز نفس كه عبارت از آزمندى و سيرى ناپذيرى است و مقصود حديث نبوى كه فرمود:
نزديك است كه #فقر به كفر انجامد.
همين معناست. و در مقابل آن، حديث توانگرى، توانگرى نفس است، قرار دارد. و مقصود از اين جمله:
كسى كه #قناعت نداشته باشد، مال و ثروت او را توانگر و بى‌نياز نمى‌كند.
نيز همين توانگرى است.
4- نيازمندى به خدا؛ كه حديث نبوى مى‌فرمايد:
بار خدايا! با نيازمندى به خودت مرا بى‌نياز گردان و با بى‌نيازى از خودت مرا نيازمند مگردان.
و همچنين آيه:
﴿فَقَالَ رَبّ إِنّى لِمَآ أَنزَلْتَ إِلَىَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ﴾«بقره 24»
و گفت: پروردگارا! به آنچه از خير بر من نازل مى‌كنى، نيازمندم.
مقصود همين معنا از فقر است. فقير در اصل به معناى كسى است كه ستون فقراتش شكسته است. اين توجيه، بهترين سخنى است كه در اين باب گفته شده است. بعضى هم روسياهى (سواد الوجه) را حمل به مدح و ستايش كرده‌اند، يعنى فقر همچون خال سياهى است بر رخسار محبوب كه او را زيبا مى‌كند نه زشت.
به قولى، مراد از وجه، ذات ممكن است و مراد از فقر، نياز آن در وجود ديگر صفات كماليه به غير؛ و تعبير از احتياج به روسياهى لزوم آن با ذات ممكن است به طورى كه سياهى از محل خود زايل نمى‌شود، احتياج نيز از ذات ممكن جداشدنى نيست. بعيد بودن اين دو توجيه پوشيده نيست. بهتر آن است كه به فرض درست بودن حديث، حمل بر فقر مذموم و نكوهيده شود.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 185
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_8
#44_مسأله_دعای_هشتم 36
#نياز_به_مثل_خود 4
✳️ #فقر_در_كلام #غزالى
همانگونه که قبلا گفته شد
پیامبر اکرم صل الله علیه و آله وسلم در حديث نبوى مى‌فرمايد:
🙏بار خدايا! با نيازمندى به خودت مرا بى‌نياز گردان و با بى‌نيازى از خودت مرا نيازمند مگردان.
👈غزالى در شرح اين حديث مى‌نويسد:
«زيرا #فقر توأم با اضطرار به چيزى كه از آن چاره‌اى نيست آدمى را در پرتگاه كفر قرار مى‌دهد، چرا كه موجب حسادت به توانگران مى‌شود و حسد هم حسنات و خوبى‌ها را از بين مى‌برد و باعث شود كه انسان فقير در برابر ثروتمندان اظهار ذلت و خوارى كند كه اين خود به آبرو و دين او لطمه مى‌زند و سبب ناخشنودى به قضاى الهى و ناراضى بودن از روزى مى‌شود و اين جهت اگر كفر نباشد به كفر مى‌كشاند به اين دلايل است كه پيامبر مصطفى (صلى الله عليه و آله) از فقر به خدا پناه برده است
به اين جهت پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:
مَنْ أَرادَ أَنْ يَكُونَ أَغْنَى النّاسِ فَلْيَكُنْ بِما فى يَدِ اللّهِ أَوْثَقَ مِنْهُ بِما فى يَدِ غَيْرِهِ.
هر كه مى‌خواهد توانگرترين مردم باشد، بايد به آنچه در دست خداست اطمينان بيشترى داشته باشد تا به آنچه در دست غير اوست.
لقمان حكيم به فرزندش فرمود:
قالَ لُقْمانُ لابنِهِ، اعْلَمْ أَيْ بُنَيَّ إِنّي قَدْ ذُقْتُ الصَّبْرَ وَ أَنْواعَ المُرِّ فَلَمْ أَرَ أَمَرَّ مِنَ الْفَقْرِ فَإِنِ افْتَقَرْتَ يَوْماً فَاجْعَلْ فَقْرَكَ بَيْنَك وَ بَيْنَ اللّهِ.
لقمان به فرزندش فرمود: بدان اى فرزندم! كه من صبر را و نيز انواع تلخى‌ها را چشيدم، اما تلخ‌تر از فقر نديدم. پس اگر روزى فقير شوى، نيازت را ميان خود و پروردگارت نگه دار و از ناداريت با مردم سخن مگوى كه نزد آنان خوار و بى‌مقدار مى‌شوى ....
امام زين العابدين (عليه السلام) سرور عارفان به حقيقت، از اثرات فقر مى‌فرمايد:
طَلَبُ الحَوائجِ إلى النّاسِ مَذَلَّةُ لِلحَياةِ و مَذْهَبَةٌ لِلحَياء وَ اسْتِخْفافٌ بِالوَقارِ وَ هُوَ الفَقْرُ الحاضِرُ وَ قِلّةُ طَلَبِ الحَوائِجِ مِنَ النّاسِ هُوَ الغِنَى الحاضِرُ.
نياز خواهى از مردم مايه خوارى در زندگى و از بين برنده شرم و حياست و از #وقار و شكوه آدمى مى‌كاهد و آن، فقر حاضر است و كمتر نيازخواهى، ثروت حاضر است.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 185
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_8
#44_مسأله_دعای_هشتم 37
زندگی و #معیشت_در_سختى 1
✳️ گاهى به طور كلى درهاى زندگى به روى انسان بسته مى‌شود و انسان دست به هر كارى مى‌زند با درهاى بسته روبرو مى‌شود كه در روايات از آن تعبير به تنگى معيشت كرده‌اند و به تعبير قرآن معيشت ضنك است.
﴿وَ مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِى فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا﴾«طه 124»
و هر كس از هدايت من [كه سبب ياد نمودن از من در همه امور است] روى بگرداند، براى او زندگى تنگ [و سختى] خواهد بود.
«ضنك»به معنى سختى و تنگى است كه در اثر فشار و شدت مسائل گوناگون انسانى و طبيعى صورت مى‌گيرد. اين فشار زندگى تنها به خاطر درآمد اندك و فقر نيست، بلكه در اثر بخل و حرص و آرزوهاى دراز آدمى، عرصه را بر او تنگ مى‌كند و ديگر علاقه‌اى به ايثار و بخشش و لطف به ديگران ندارد.
از مهمترين زمينه‌هاى بروز سختى‌هاى و فشارهاى مادى و معنوى روگردانى از ياد حق است. يادى كه مايه آرامش و اطمينان جان و دل است و نبود آن سبب احساس اضطراب و ترس و افسردگى در روان مى‌گردد. هنگامى كه انسان مسؤوليتش را فراموش مى‌كند از ياد حق غافل مى‌شود و غرق در شهوات و حرص و طمع مى‌گردد، زندگيش در تنگناى معنوى قرار مى‌گيرد، نه عرفانى كه جانش را بسازد و نه اخلاقى كه او را در برابر طوفان شهوات آرام كند.
در حقيقت تنگى روزگار بشر بيشتر به خاطر كمبودهاى معنوى است كه به خاطر عدم اطمينان به آينده و ترس از نابودى امكانات و وابستگى به جهان ماده است. و آن دل به حق سپرده، از اين نگرانى در امان است.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 191
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_8
#44_مسأله_دعای_هشتم 37
زندگی و #معیشت_در_سختى 2
✳️ علّامه طباطبايى رحمه الله در شرح آيه فوق؛ دليل مضيقه زندگى را چنين بيان مى‌فرمايد:
«اين كه خداوند مى‌فرمايد: «زندگيش سخت شود» يعنى تنگنايى؛ دليلش اين است كه هر كس پروردگار خود را فراموش كند و از ياد او برود راهى برايش نمى‌ماند غير اين كه به دنيا چنگ زند و آن را تنها مطلوب و هدف خويش قرار دهد. و براى تحصيل آن بكوشد و تمام همّت خود را صرف درست كردن زندگى و گسترش آن كند. زندگى چنين كسى، كم باشد يا زياد او را بسنده نيست؛ زيرا هر چه به دست آورد باز راضى نشود و سعى مى‌كند بيشتر و بيشتر به چنگ آورد. بنابراين هر چه به دست آورد دلش افزون‌تر مى‌طلبد؛ به علاوه غم و نگرانى و اضطراب و ترس از پيشامدها و بلاهاى ناگوارى چون مرگ و بيمارى و آفت و حسادت بدخواهان و توطئه دشمنان و ناكامى در كوشش‌ها و از دست دادن كسان و چيزهايى كه دوست دارد او را پيوسته دلتنگ و بى‌قرار مى‌سازد. در صورتى كه اگر مقام و عظمت پروردگار خويش را مى‌شناخت و همواره به ياد او بود و يقين مى‌يافت كه نزد پروردگارش حياتى جاودانه و نياميخته با مرگ و نيستى دارد و ملكى زوال‌ناپذير و عزتى ناب و تهى از خوارى و شادى و مقام و كرامتى بى‌پايان در انتظار اوست و درمى‌يافت دنيا گذرگاه است و زندگى آن در قياس با زندگى اخروى ناچيز است. اگر اين نكته‌ها را درمى‌يافت، به همان مقدار از دنيا كه برايش مقدر شده قناعت مى‌كرد و معيشتى كه بهره‌اش گشته است كفايتش مى‌كرد و خود را در تنگنا و سختى قرار نمى‌داد
تفسير الميزان: 14/ 225، ذيل آيه 124 سوره طه.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 191
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
#ياد_مرگ
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_8
#44_مسأله_دعای_هشتم 37
زندگی و #معیشت_در_سختى 3
✳️ علامه #طباطبایی در بحث ديگرى با عنوان گفتارى درباره معناى عذاب در قرآن مى‌نويسد:
همچنانكه در تفسير آيه:
﴿وَ قُلْنَا يَادَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَ زَوْجُكَ الْجَنَّةَ﴾«بقره 35»
و گفتيم: اى آدم! تو و همسرت در اين بهشت سكونت گيريد.
توضيح داديم: حقيقت امر آن است كه خوشحالى و غم و شادى و اندوه و اميد و ترس انسان و سختى كشيدن و آسايش ديدن او، همگى نخست بر محور ديد او درباره خوشبختى و بدبختى مى‌چرخد و سپس نعمت و عذاب و امورى از اين قبيل بسته به چيزى است كه به آن نسبت داده مى‌شود. مثلًا روح براى خود نوعى خوشبختى و بدبختى دارد و جسم نوعى ديگر. همچنين اين دو مقوله براى حيوان مفهومى دارد و براى انسان مفهومى به همين ترتيب ...
انسان ماده‌پرست دنياخواه كه خلق و خوى‌هاى الهى را به خود نگرفته و به آداب و تربيت‌هاى او پرورده نشده است. خوشبختى را همان خوشبختى مادى مى‌داند و به سعادت روح يعنى خوشبختى معنوى اهميّتى نمى‌دهد. از اينرو در راه به دست آوردن مال و فرزند و مقام و در راه سلطه جويى و قدرت‌طلبى، آزمندانه مى‌كوشد. او گرچه پيش از همان چيزى را مى‌خواسته كه اكنون به آن رسيده است، اما در حقيقت، خواهان نعمت و لذت‌هاى خالص خيالى خود بوده است. به همين علت وقتى به لذتى مى‌رسد آن را همراه با هزاران درد و غم مى‌يابد.
بنابراين تا زمانى كه به آنچه مى‌خواهد نرسد آن چيز برايش آرزو و مايه حسرت است و همين كه به آن رسيد مى‌بيند آن خواسته او نيست؛ زيرا در آن عيب‌ها و كاستى‌ها مى‌بيند كه با غم و دردها و عوامل بى‌ارزش كه به آنها دل خوش كرده بود همراه است. از طرف ديگر به چيزى فراتر از اين امور مادى هم كه مايه آرامش دل و تسلى خاطر در برابر از دست رفته‌ها باشد، دل نبسته است.
بنابراين باز گرفتار حسرت مى‌شود. پس آنچه به دست مى‌آورد مايه غم و درد او مى‌شود و از اينرو رهايش مى‌كند و به سراغ چيزى بهتر از آن مى‌رود تا شايد دل دردمندش را شفا دهد و آنچه به دست نمى‌آورد مايه دردمندى و دريغ خوردن‌هاى او مى‌شود. چنين است حال او وقتى چيزى را به دست مى‌آورد و حال او كه چيزى را به دست نمى‌آورد ..
تفسير الميزان: 3/ 11، ذيل آيه 4 سوره آل عمران.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 191
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_8
#44_مسأله_دعای_هشتم 37
زندگی و #معیشت_در_سختى 4
✳️ در برخى روايات از امام صادق (عليه السلام)، درباره مراد از آيه:
﴿وَ مَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِى فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا﴾«طه 124»
و هر كس از هدايت من [كه سبب ياد نمودن از من در همه امور است] روى بگرداند، براى او زندگى تنگ [و سختى] خواهد بود.
پرسيدند؟ حضرت فرمود:
ولايت اميرالمؤمنين (عليه السلام) است. و نابينايى در آخرت از كوردلى در دنياست كه ولايت على بن ابى طالب را نپذيرفته است و او در قيامت سرگردان است.
اين حالت آشفته؛ مجازات روى گردانى از هدايت حق يا ولايت امام على (عليه السلام) كه موجب نابينايى درون و بيرون مى‌گردد. و هر كس از الگوى حق در دنيا اعراض كند گرفتار شرايط سخت معيشتى و بد دلى شود كه اثر آن در قيامت آشكار مى‌شود.
پيامبر گرامى اسلام (صلى الله عليه و آله) مى‌فرمايد:
مَنْ اصْبَحَ وَ الدُّنيا اكْبَرُ هَمِّهِ فَلَيْسَ مِنَ اللَّهِ فِى شَى‌ءٍ وَ أَلْزَمَ قَلْبَهُ أَرْبَعَ خِصالٍ: هَمًّا لايَنْقَطِعُ عَنْهُ أَبَداً، وَ شُغُلًا لايَنْفَرِجُ مِنْهُ أَبَداً وَ فَقْراً لايَبْلُغُ غَناهُ أَبَداً، وَ أَمَلًا لايَبْلُغُ مُنْتَهاهُ أَبَداً
كسى كه صبح كند و بزرگترين تلاش او دنيا باشد، نزد خدا هيچ مرتبه‌اى ندارد و چهار خصلت پيوسته گريبانگيرش باشد:
1- اندوهى كه هرگز از او جدا نشود.
2- گرفتاريى كه هرگز از آن رهايى نيابد.
3- فقرى كه هرگز به بى‌نيازى و توانگرى نينجامد.
4- و آرزويى كه هرگز پايان نپذيرد.
امام باقر (عليه السلام) در فراز از دعايى كه معروف به دعاى جامع است، مى‌فرمايد:
اسْأَلُكَ اللَّهُمَ الرَّفاهِيَةَ فى مَعِيشَتى ما أَبْقَيْتَنى، مَعِيشَةً أَقْوى بِها عَلى طاعَتِكَ وَ أَبْلُغُ بِها رِضْوانَكَ وَ أَصيرُ بِها إِلى دارِ الْحَيَوانِ غَدْاً وَ لا تَرْزُقْنى رِزْقًا يُطْغِينى وَ لاتَبْتَلِنِى بِفَقْرٍ أَشْقى بِهِ مُضَيِّقاً عَلَىَّ.
خدايا! از تو مى‌خواهم تا زنده هستم زندگى مرا در آسايش قرار دهى، چندان كه در طاعت تو نيرومندتر گردم و به خشنودى تو دست يابم. و فرداى قيامت به وسيله آن به بهشت كه خانه زندگى من است، بروم. به من آن چنان روزى مده كه سركشم كند و به فقرى گرفتارم مكن كه در تنگناى بدبختى افتم و ....
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 191
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_8
#44_مسأله_دعای_هشتم 38
#مرگ_بدون_توشه اخروى
✳️ #مرگ ابتداى جهان آخرت است، كسى كه در دنيا اهل ايمان و تقوا و عمل صالح و اخلاق حسنه بوده، در حقيقت توشه جهان ديگر را فراهم آورده و مرگ براى او به فرموده رسول خدا صلى الله عليه و آله تحفه الهى است.
اما كسى كه به فرمان خدا نبوده و از انبياى الهى اطاعت ننموده و آراسته به اخلاق حسنه و تقوا نشده و كار خيرى انجام نداده، دستش خالى و به هنگام حركت به سوى آخرت بىتوشه است.
اگر در آيات قرآن در رابطه با قيامت كه بيش از هزار آيه است دقت نماييد، مسأله زاد و توشه و راحله براى جهان ديگر را در آن آيات خواهيد ديد.
قيلَ لأِميرِالْمُؤْمِنينَ عليه السلام: مَا الاْسْتِعدادُ لِلْمَوْتِ؟ قالَ: أداءُ الْفَرائِضِ، وَاجْتِنابُ الْمَحارِم، وَ الاْشْتِمالُ عَلَى الْمَكارِمِ، ثُمَّ لا يُبالى أوَقَعَ عَلَى الْمَوْتِ أمْ وَقَعَ الْمَوْتُ عَلَيْهِ، وَ اللَّهِ ما يُبالِى ابْنُ أبى طالِبٍ أوَقَعَ عَلَى الْمَوْتِ أمْ وَقَعَ الْمَوْتُ عَلَيْهِ
به اميرالمؤمنين عليه السلام گفتند: #استعداد براى موت چيست؟ فرمود: اداى واجبات (شرعى، اخلاقى، عملى، مالى، حقوقى) دورى از محرمات (عملى، اخلاقى، اجتماعى، حقوقى) و دارا بودن حسنات و مكارم اخلاقى.
سپس باكى نيست كه او سراغ مرگ برود يا مرگ سراغ او آيد. به خدا قسم! پسر ابىطالب را از مرگ باك نيست كه او سراغ مرگ رود يا مرگ سراغ او آيد.
از رسول خدا صلى الله عليه و آله سؤال شد:
أىُّ الْمُؤْمِنينَ أكْيَسُ؟ قالَ: أكْثَرُهُمْ ذِكْراً لِلْمَوتِ وَ أشَدُّهُمْ لَهُ اسْتِعْداداً.
كدام يك از مؤمنان زرنگتر و بافراست تر است؟ فرمود: آن كه زياد از موت ياد مى‌كند و آمادگى بيشترى براى سفر آخرت دارد.
به حضرت سجّاد عليه السلام گفته شد:
ما خَيْرٌ ما يَمُوتُ عَلَيْهِ الْعَبْدُ؟ قالَ: أنْ يَكُونَ قَدْ فَرَغَ مِنْ أبْنِيَتِهِ وَ دُورِهِ وَ قُصورِهِ. قيلَ: وَ كَيْفَ ذلِكَ؟ قالَ: أنْ يَكُونَ مِنْ ذُنُوبِهِ تائِباً وَ عَلَى الْخَيْراتِ مُقيماً، يَرِدُ عَلَى اللَّهِ حَبيباً كَريماً.
بهترين حالى كه عبد بر آن مى ميرد چيست؟ فرمود: فراغت بال از ساختمان و خانه و قصر. عرضه داشتند: چگونه؟ فرمود: از گناهان با #توبه درآمده باشد و بر خيرات پابرجايى حاصل نموده باشد، در اين صورت با محبوبيت و كرامت بر خداوند وارد مى‌شود.
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
مَنْ ماتَ وَ لَمْ يَتْرُكْ دِرْهَماً وَ لا ديناراً لَمْ يَدْخُلِ الْجَنَّةَ أغْنى مِنْهُ.
كسى كه بميرد و درهم و دينارى از خود بجاى نگذارد (كنايه از اين كه اضافه مالش را با خدا معامله كرده باشد) ثروتمندتر از او وارد بهشت نمى‌شود.
#ياد_مرگ
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 196
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 39
#حسرت_بزرگ 1
✳️ عقايد و اوصاف و اعمال انسان در زندگى داراى صورتهاى خاصى هستند.
بين آنها يك سلسله ارتباط و نسبتهايى وجود دارد كه شخصيت درونى را مى‌سازد. انسان در محدوده اعتقادات و افكار انتخابى خود قرار گرفته و زير سلطه آنهاست. و به مرور در سيطره اوصاف و اخلاق اكتسابى قرار مى‌گيرد. و با تكرار آنها اعمال و رفتار شكل مى‌گيرد و به روش عملى و دايره شخصيّتى تبديل مى‌شود. اين ارتباط و نسبتها در عالم آخرت هم ادامه دارد. در قيامت كبرى اين عقايد و اوصاف و اعمال داراى صورت هايى متناسب با هر فردى بروز مى‌كند. و امور مسلط دنيايى بر انسان در آن عالم هم مسلط است. پس از باب آنچه خداوند فرمود:
كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ
هر كسى در گرو دستآوردههاى خويش است.
يعنى انسان درگير آنچه گردآورده، مى‌باشد. بهشتيان و دوزخيان آنچه را آوردهاند، مىبينند. اصحاب يمين و صالحان كه حب حضرت حق بر آنها حاكم بوده است؛ در آزادى مطلق قرار مىگيرند ولى مجرمان و كافران كه در اسارت نفس و شيطان بودهاند؛ در فشار عذاب و آتش گرفتار مىشوند و اين بازتاب اوصاف و اعمال آنان در دنياست.
#حسرت در لغت از ماده حسر به معنى برهنه كردن و كنار زدن لباس است ولى مقصود در اينجا اين است كه با ندامت پرده جهل كنار مى‌رود، ندامت و اندوه شديد بر آنچه از دست رفته باشد و امكان بازگشت نباشد.
در قرآن مجيد هر جا سخن از قيامت و حشر و نشر انسانهاست به كلماتى كه نشان از تأسف و حسرت بزرگ است؛ مانند اى كاش، افسوس، واى بر من، متأسفانه، بازگشت به دنيا و ... اشاره مى‌كند؛ زيرا انسان با مشاهده آيات حق و نعمتها و كيفرهاى آخرت و كوتاهى در كسب اعمال نيك و معرفت حقيقت، به اندوهى بزرگ دچار مى‌شود. خداوند به بندگان اين وضعيت جانسوز را هشدارمىفرمايد:
أَن تَقُولَ نَفْسٌ يحَسْرَتَى عَلَى مَا فَرَّطتُ فِى جَنبِ اللَّهِ وَ إِن كُنتُ لَمِنَ السخِرِينَ* أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدانِى لَكُنتُ مِنَ الْمُتَّقِينَ* أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ أَنَّ لِى كَرَّةً فَأَكُونَ مِنَ الْمُحْسِنِينَ»
تا مبادا آن كه كسى بگويد: دريغ و افسوس بر اهمالكارى و تقصيرى كه درباره خدا كردم، و بىترديد [نسبت به احكام الهى و آيات ربّانى] از مسخره كنندگان بودم.* يا بگويد: اگر خدا هدايتم مى‌كرد، بىترديد از پرهيزكاران بودم،* يا چون عذاب را ببيند، بگويد: اى كاش مرا [به دنيا] بازگشتى بود تا از نيكوكاران مىشدم.
وَ أَنذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِىَ الْأَمْرُ وَ هُمْ فِى غَفْلَةٍ وَ هُمْ لَايُؤْمِنُونَ
و آنان را از روز حسرت- آن گاه كه كار از كار بگذرد- بترسان، در حالى كه آنان در بىخبرى [شديدى] هستند و ايمان نمىآورند.
از آيات فوق استفاده مى‌شود كه انسان وارد عرصه محشر مى‌شود و نتيجه كوتاهىها و مسامحه كارىها و خلاف كارىها و شوخى گرفتن دستورها را در برابر چشم خود مى‌بيند؛ فريادش به واحسرتا بلند مى‌شود. اندوهى سنگين همراه با ندامتى عميق بر قلب او سايه مىافكند و اين حالت درونى خود را بر زبان مى‌آورد.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 198
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_8
#44_مسأله_دعای_هشتم 39
#حسرت_بزرگ 2
✳️ حالتهاى گوناگون مجرمان در قيامت
بنابراين مجرمان در سه جايگاه، حالتهاى گوناگونى از خود نشان مىدهند:
1- با ورود به محشر اظهار #حسرت و تأسف مىكنند.
2- با مشاهده پاداش پرهيزكاران، آرزوى سرنوشت آنان را مىنمايند.
3- با مشاهده عذاب الهى، آرزوى بازگشت به دنيا و جبران گذشته مى‌كند.
رسول اللّه صلى الله عليه و آله در اين زمينه مى‌فرمايد:
به راستى كه فرزند آدم از آنچه بر آن خلق شده غافل است ... وقتى قيامت فرا رسد فرشته مأمور ثبت خوبى‌ها و فرشته مأمور ثبت بدىها بر وى فرود مىآيند و نامهاى را كه به گردنش بسته شده است مىگشايند. سپس با او به صحنه محشر مىآيند در حالى كه يكى او را به جلو مىراند و ديگرى به كارهايى كرده است گواهى مى‌دهد. سپس پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: همانا شما امرى عظيم پيش رو داريد كه طاقت آن را نداريد؛ پس از خداى بزرگ كمك بطلبيد. «1» در روايات ما قيامت نامهاى ديگرى مانند يوم الحسرة، يوم الندامة، يوم المحاسبه دارد و درباره يوم الحسرة آمده است:
حضرت رسول اللّه صلى الله عليه و آله فرمود:
هر گاه اهل بهشت وارد بهشت شوند و اهل جهنم وارد آتش شوند. مىنوشند و مىنگرند و در اين حال مرگ را به صورت گوسفندى سياه و سفيد مىآورند و به آنان مىگويند: مرگ را مىشناسيد، پاسخ مىدهند: بله، اين طور و آن طور بود و همه آن را مىشناسند، پس در پيش همگان او را سر مىبرند، سپس ندا مى‌شود، اى اهل بهشت! جاويد بمانيد مرگ نداريد و اى اهل دوزخ! جاويد بمانيد مرگ نداريد. «2» در روايت ديگر است:
اهل بهشت بسيار خوشحال مىشوند كه اگر كسى آن روز مرگى بود؛ از شادى مىمرد و اهل جهنم با حسرت فرياد بلند مىكشند؛ كه اگر كسى مىمرد، از حزن و اندوه مىمرد.
.پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در ذيل آيه يحَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِيهَا» «دريغا كه كوتاهى كرديم.» فرمود:
افسوس آنان كه آيات حق را تكذيب مىكردند؛ از اينروست كه دوزخيان جايگاه بهشتى خود را در بهشت مىبينند و اين موجب حسرت مى‌گردد.
و همگان جاى خود را در بهشت و جهنم ابدى خواهند ديد و بازگشتى در كار نيست.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 198
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_8
#44_مسأله_دعای_هشتم 39
#حسرت_بزرگ 3
✳️ در برخى روايات از جنب اللّه به ائمه اطهار عليهم السلام تفسير شده است.
امام موسى بن جعفر صلى الله عليه و آله در تفسير آيه:
يحَسْرَتَى عَلَى مَا فَرَّطتُ فِى جَنبِ اللَّهِ»
فرموده است:
جنب اللّه اميرمؤمنان عليه السلام است و همچنين اوصياى بعد از او هستند كه مقام والايى دارند تا آخرين نفر آنان. افسوسشان بر اين است كه در كنار مكتب امامان و اهل بيت بودهاند ولى پيروى نكردهاند؛ و اطاعت خدا را ناديده گرفتند.
در حديثى معتبر، مصداق روشن حسرت خواران روز قيامت را عالمان بىعمل معرفى مى‌كند كه حقّى را بيان مىكنند ولى در عمل عكس آن را مىپيمايند.
امام باقر عليه السلام مى‌فرمايد:
إِنَّ أَشَدَّ النَّاسِ حَسْرَةً يَوْمَ القِيامَةِ الَّذينَ وَصَفُوا الْعَدْلَ ثُمّ خالَفُوه ....
بيشترين افسوس را در روز قيامت مردمى دارند كه سخن از عدالت بگويند و خود با ديگران به عدالت رفتار نكند.
از اينرو حجت اللّه، امير عارفان، در خطبه ارزشمند خود (#نهج_البلاغه_خطبه_64 ) آن روز را يادآورى مى‌فرمايد:
فَيالَها حَسْرَةً عَلى ذى غَفْلَةٍ انْ يَكُونَ عُمُرُهُ عَلَيْهِ حُجَّةً، وَ أَنْ تُؤَدِيَّهُ أَيَّامُهُ إِلى شِقْوَةٍ! نَسْأَلُ اللَّهَ سُبْحانَهُ أَنْ يَجْعَلَنا وَ إِيَّاكُمْ مِمَّنْ لاتُبْطِرُهُ نِعْمَةً وَ لاتُقَصِّرُ بِهِ عَنْ طاعَةِ رَبِّهِ غايَةٌ وَ لاتَحُلُّ بِهِ بَعْدَ الْمَوْتِ نَدامَةً وَ لاكآبَةٌ.
#حسرت و اندوه بر آن بىخبرى كه عمر نابوده شدهاش بر او حجّت است و پايان زندگيش شقاوت! از خدا درخواست دارم ما و شما را از كسانى قرار دهد كه نعمت آنان را به طغيان نيندازد و هدفى آنان را در عبادت پروردگار خود مقصّر نسازد و پس از مرگ، ندامت و اندوه بر او فرود نيايد.
بنابراين بايد از موقعيت اندوهناك آن روز به خداوند پناه برد؛ روزى كه پناهگاهى غير از رحمت الهى نيست.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 198
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_8
#44_مسأله_دعای_هشتم 39
#حسرت_بزرگ 4
✳️ رسول اللّه صلى الله عليه و آله مى‌فرمايد:
كسى كه به خودش ستم كرده باشد، در آن روزى كه اندازه آن پنجاه هزار سال نگهداشته مى‌شود، چندان كه خداوند اندوه را به درون او مى‌برد سپس به او رحم مى‌كند و به بهشت مى‌رود. فرمود: سپاس خدا را كه اندوه از ما بزدود، خدايى كه در طول مدت محشر، اندوه و #حسرت به درون آنها وارد مى‌كند. از جمله حسرات آخرت اين است كه:
كسى مالى را نابجا مصرف كرده يا از راه حرام گردآورده و در غير طاعت خدا قرار داده است و وارثان او آن را در راه خدا خرج كنند؛ اينان به بهشت مى‌رود و او به دوزخ راه يابد.
يا كسى كه از عدالت سخن مىگويد ولى خودش خلاف عقايدش رفتار مى‌كند.
و يا كسى از دانش و بينش خود بهره نگيرد و ديگران هم از او سودى نبرند. اينها خسارتها و حرمانهاى روز قيامت است.
پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله مى‌فرمايد:
أَرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فيه أَمِنَ يَوْمَ الفَزَعِ الأَكبَرِ: إذا اعْطِىَ شَيْئاً قالَ: الْحَمْدُلِلّهِ وَ إِذا أَذْنَبَ ذَنْباً قالَ: اسْتَغْفِرُاللَّهَ وَ إِذا أَصابَتْهُ مُصِيبَةٌ قالَ: إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ وَ إِذا كانَتْ لَهُ حاجَةٌ سَأَلَ رَبَّهُ وَ إِذا خافَ شَيْئاً لَجَأَ إِلى رَبِّهِ.
چهار چيز است كه در هر كسى باشد از آن روز وحشت بزرگ در امان است:
هر گاه چيزى به او داده شود بگويد: «# الحمدلله »، هر گاه گناهى كند بگويد: «#استغفرالله »، هر گاه مصيبتى به او برسد بگويد: «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ» و هر گاه نيازى داشته باشد آن را از پروردگارش بخواهد و هر گاه از چيزى بترسد به پروردگارش پناه برد.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 198
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 40
#مصیبت_بزرگتر 1
✳️ بيشتر نارسايىهاى روحى و روانى و جسمى انسان تا آسيبهاى اجتماعى و زيستى او در هر زمان به ويژه دوران تمدن بشرى معلول فقر #دين اى و اخلاقى و وابستگى شديد به ظاهر پر زرق و برق دنياى فريبنده است. و همه دردهاى بشرى در سايه عمل به دستورهاى انبيا و اولياءاللّه قابل درمان است. در قيامت دوزخيان نمى‌توانند از نعمتهاى بهشتى بهره گيرند اين محروميّت در حقيقت يك نوع تحريم تكوينى است؛ زيرا قرآن دليل اين محروميت را بازيچه قرار دادن دين و آيين برشمرده است و با ذكر صفات دوزخيان از جمله آن سرنوشت شوم را به دست خودشان فراهم ساختهاند كه مى‌فرمايد:
الَّذِينَ اتَّخَذُواْ دِينَهُمْ لَهْوًا وَلَعِبًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَوةُ الدُّنْيَا فَالْيَوْمَ نَنسهُمْ كَمَا نَسُواْ لِقَآءَ يَوْمِهِمْ هذَا وَمَا كَانُواْ بَايتِنَا يَجْحَدُونَ» «اعراف51»
آنان كه دينشان را سرگرمى و بازى گرفتند و زندگى دنيا آنان را فريفت، پس ما امروز از ياد مىبريمشان، همان گونه كه آنان ديدار امروزشان را از ياد بردند وهمواره آيات ما را انكار مىكردند.
اين امور سبب شد كه آنها در لجنزار شهوات فروروند و مؤاخذه رستاخيز را به دست فراموشى بسپارند. گفتار پيامبران و آيات حق را انكار كنند. پس خداوند هم آنان را فراموش كند كه بدترين درد در قيامت است. چون كسى كه مسائل سرنوشتساز خود را جدى نگيرد به كفر مطلق و انكار همه حقايق مى‌رسد. و دين براى او دردمند و دست و پاگير خواهد بود.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 205
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 40
#مصیبت_بزرگتر 2
#دين_گريزى 1
✳️ در مواعظ حضرت على عليه السلام آمده است:
پيرمردى رنج سفر كشيده از ايشان درباره شديدترين مصيبت پرسيدند، فرمود: #مصيبت در دين. (#بی_دینی )
#دين گريزى ، بزرگترين مصيبت است. آن كه دين را از دست دهد در ورطه كفر و گمراهى مىافتد و در حقيقت دين غارت شده، كه بد دردى است.
امام على عليه السلام مى‌فرمايد:
إِذا حَضَرَتْ بَلِيَّةٌ فَاجْعَلُوا أَمْوالَكُم دُونَ أَنْفُسِكُم، وَ إِذا نَزَلَتْ نازلةٌ فَاجْعَلُوا أَنْفُسَكُمْ دُونَ دِينِكُم وَ اعْلَمُوا أَنَّ الهالِكَ مَنْ هَلَكَ دِينُهُ وَ الحَريبَ مَنْ حُرِبَ دِينُهُ.
چون #بلا يى فرا رسد مالهاى خود را سپر جانهايتان كنيد و چون حادثهاى پيش آيد جانهايتان را فداى دينتان كنيد. و بدانيد كه هلاك گشته كسى است كه دينش هلاك شده باشد و غارت شده كسى است كه دينش به غارت رفته باشد.
حضرت صادق عليه السلام درباره وضعيت مرد مؤمن آل فرعون در ذيل آيه: فَوَقاهُ اللَّهُ سَيَاتِ مَا مَكَرُواْ ... «غافر 45»
فرمود:
منظور مؤمن آل فرعون است به خدا سوگند او را قطعه قطعه كردند امّا خداوند نگذاشت كه به دينش آسيب برسانند.
حكايت بسيارى از انبياى الهى و صالحان زمين اين گونه است كه جسمشان در زير آماج شكنجهها و آزارهاى سخت قرار مىگرفت ولى هرگز آنان دينشان را با دنياى مشركان و كافران معامله نكردند.
به اين جهت حضرت صادق عليه السلام در هر مصيبتى دعا مى فرمود:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذى لَمْ يَجْعَلْ مُصيبَتى فى دِينى.
خدا را سپاس كه مصيبت مرا در دينم قرار نداد.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 205
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 40
#مصیبت_بزرگتر 2
#دين_گريزى 2
#ریشه_های_دین_گریزی 1
✳️ بخش عمده از مصايب دينى مربوط به ريشههاى گريز از دين (#بی_دینی ) است. از نظر قرآن مجيد گريزهاى انسان برگرفته از خلق و خو و روحيات اوست. راه دين روشن و هموار است ولى دل بيمار و چشم آلوده، تاريك بين است. با بررسى آيات ريشههاى اصلى #دين گريزى به شرح زير است:
1- انديشيدن در آفرينش جهان و نياز انسان به خالق قادر، او را به مبدأ هستى و برنامه دين رهنمون مى‌سازد ولى بىخردى و تفكّر نكردن در هدف و آثار و نشانههاى خلقت، انسان را به كوردلى و بيهودگى و پوچى مىرساند.
2- دين خدا با سرشت و فطرت آدمى هماهنگ و استوار است ولى گروهى از مردم از حقيقت فطرى فرار مىكنند و دين باور نيستند.
3- توجه به راهنمايى انبيا و برنامههاى تربيتى اولياى الهى در ساختن بشر مؤثّر است ولى بىاعتنايى به آموزههاى انسانساز؛ بشر را گمراه مى‌سازد.
4- آيات و پندهاى قرآن مجيد وسيله شناخت حق و باطل و خير از شر است ولى انسان ضعيف از كتاب اللّه فاصله مى‌گيرد و بهره كافى نمىبرد.
5- استدلال و معجزات و نشانههاى آفرينش، ابزارى براى اثبات حقّانيت دين است. ولى مردم با بهانه جويى و مشكل تراشى با آيات حق مقابله مىكنند.
6- سنّتهاى غلط و خرافات و باورهاى نادرست پيشينيان سدى در برابر پيشرفت دين است و مردم با پيروى از نياكان خود از دين باورى مىگريزند.
7- نيازمند بودن انسان به غنى مطلق؛ وابستگى روحى و روانى در وجود او پديد مى‌آورد، امّا رفاه و آسايش زياد به خاطر غرق شدن در ماديات او را از خالق يكتا غافل مى‌كند. و سبب پيدايش روحيه خودخواهى و غرور و فراموشى عيوب نفس مى‌گردد.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 205
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 40
#مصیبت_بزرگتر 2
#دين_گريزى 2
#ریشه_های_دین_گریزی 2
✳️ 8- پيروى از #هواى_نفس و آرزوهاى دراز و حسدورزى از انگيزههاى رد دعوت پيامبران و انكار ولايت جانشينان برحق آنان بوده است. يكى از مصايب بزرگ دينى كه بر بشر كنونى وارد شده، كنار زدن جانشينان برحق پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله بود؛ پس منافقان مسير اسلام را منحرف ساختند و جمعيت مسلمان را متفرق نموده و مذاهب پراكنده به وجود آوردند.
9- دنيا دوستى، ريشه بسيارى از مفاسد است. علاقه زياد به دنيا و دنياپرستى سبب مى‌شود كه عدهاى اين را در اعتقاد يا در عمل كنار بگذارند. هر چند سرچشمه همه اينها بىخردى و بىسوادى است. ولى از عوامل اصلى مبارزه مستكبران با پيامبران و ائمه اطهار عليهم السلام و مجريان دين، حب دنيا بوده كه دين را مانع هواهاى نفسانى و راه حق را مزاحم خواهشهاى حيوانى مىديدهاند.
10- بيمارىهاى اخلاقى مانند دورويى، كوردلى، خودبينى، چشم تنگى، ناشنوايى مصلحتى، از موانع بزرگ تسليم و پذيرش دين حق بوده است؛ پس تكبر كافران و منافقان صدر اسلام اجازه نمى‌داد كه آيات خداوند يا اندرزهاى پيامبر خدا را بشنوند بلكه آنها را وعده فريب مىدانستند و حتى در مقابله با حق درخواست عذاب مىكردند؛ زيرا تكبر آنان ريشه در تكبّر شيطان داشت و كبر سبب انكار حق و حقيقت مى‌شود.
امام صادق عليه السلام به عبداللّه بن سنان مى‌فرمايد:
سَتُصيبُكُم شُبْهَةٌ فَتَبْقُونَ بِلا عَلَمٍ يُرى وَ لا إِمامٍ هُدى وَ لا يَنْجُو مِنها إِلَّا مَنْ دَعا بِدُعاءِ الغَريقِ. قُلتُ: كَيْفَ دُعاءُ الغَريقِ؟ قالَ: يَقُولُ:
«يا اللَّهُ يا رَحْمنُ يا رَحيمُ يا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلبِى عَلى دِينِكَ.»
به زودى به #شبهه اى گرفتار خواهيد شد كه نه نشانهاى براى پيدا كردن راه خواهيد ديد و نه پيشوايى كه هدايتتان كند، از آن شبهه تنها آن كسى رهايى يابد كه دعاى غريق را بخواند. عرض كردم: #دعا_غريق چگونه است؟ فرمود مىگويى :
ای خدا!
ای بخشايشگر!
ای مهربانا!
اى دگرگون كننده دلها!
دل مرا بر #دين خودت محکم و استوار بدار.
گفتم: «يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الاَْبْصَارِ» حضرت فرمود: همانا خداوند عزوجل تغییردهنده قلبها و دیدگان است ولی همانگونه که خواندم «يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ» بخوان.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 205
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 41
#بدترين_بدبختى 1
✳️ شدت #بدبختى و #شقاوت و بزرگى نامحدود آن در ذات عمل سبب دخول در آتش است.
امام على عليه السلام فرمود:
وارِدُ النَّارِ مُؤبَّدُ الشَّقاءِ.
آن كه به دوزخ درآيد براى هميشه بدبخت است.
اعطاى آرامش و امنيت از سوى حق تعالى در قيامت، تنها در گرو ايمنى از شر نفس و ايمنى ديگران از شر نفس او در دنياست.
كسى كه از #شرارت نفس اماره خود در امان نيست و ديگران از بازىهاى نفسانى او امنيت ندارند هرگز در روز معاد به نجات دست نمىيابد.
امروز روز عمل و شتاب در گردآورى گنجينههاى ثواب و خير است. امروز مىتوان به در خانه خدا رفت و براى آينده خود محصولى كاشت تا در روز جزا حرمان درو نكنى و حسرت نخورى.
چه بسيار حضرت حق تعالى هشدار داد و فرمود:
فَأَنذَرْتُكُمْ نَارًا تَلَظَّى* لَايَصْلهَآ إِلَّا الْأَشْقَى* الَّذِى كَذَّبَ وَ تَوَلَّى» «لیل 14»
پس شما را از آتشى كه زبانه مىكشد بيم مىدهم.* [كه] جز #بدبخت ترين مردم در آن در نيايند.* همان كه [دين را] تكذيب كرد و از آن روى گردانيد.
شقاوت به معناى فراهم آوردن اسباب كيفر و مجازات و بلاست و شقاوتمندان در دل دوزخ و انواع عذابها گرفتارند كه نتيجه اعمال و گفتار و نيّات انسان در دنياست. اين سرانجام شوم و تاريكى مطلق و سوزناك بازتاب عملكرد آدمى در زندگى است كه به دست خود آتش ساخته است.
آنگاه خداوند مى‌فرمايد:
فَأَمَّا الَّذِينَ شَقُواْ فَفِى النَّارِ لَهُمْ فِيهَا زَفِيرٌ وَ شَهِيقٌ» «هود 106 »
اما تيرهبختان [كه خود سبب تيرهبختى خود بودهاند] در آتشاند، براى آنان در آن جا نالههاى حسرتبار و عربده و فرياد است.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 209
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 41
#بدترين_بدبختى 2
✳️ در آتش بودن از همين دنياست ولى پرده خاكى بر آن كشيده شده، آدميان در خير و شر آزاد باشند و آب زندگى در جريان باشد.
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مى‌فرمايد:
مؤمن پيوسته از بدفرجامى هراسان است و تا زمان جان كندن و ظاهر شدن ملك الموت؛ يقين ندارد كه به رضوان و خشنودى الهى خواهد رسيد!؟
مولا على عليه السلام مى‌فرمايد:
إِنَّ حَقِيقَةَ السَّعادَةِ أَنْ يُخْتَمَ لِلْمَرْءِ عَمَلُهُ بِالسَّعادَةِ وَ إِنَّ حَقيقَةَ الشَّقاءِ أَنْ يُخْتَمَ لِلْمَرْءِ عَمَلُهُ بِالشَّقاءِ.
خوشبختى حقيقى آن است كه كار انسان به خوشبختى ختم شود و #بدبختى واقعى آن است كه فرجام كارش با بدبختى همراه شود.
از حضرت على عليه السلام پرسيدند:
اىُّ الْخَلْقِ أَشْقى؟ قالَ مَنْ باعَ دِينَهُ بِدُنْيا غَيْرِهِ
كدام مردم #بدبخت ترند؟ فرمود: آن كه دينش را به دنياى ديگرى بفروشد.
دين فروشى از آن دسته خسارتهاى بزرگى است كه عاقبت انسان را به شر سوق مى‌دهد و انسان را رسواى آخرت مى‌سازد.
و برخى هم دنيا را به خاطر پستى آن رها مىكنند پس از ارزشهاى دنياى خوب دورى مىكنند و آنها هم ضرر مىبينند.
از اميرالمؤمنين عليه السلام پرسيدند: بدبخت بزرگ كيست؟ فرمود:
بدبخت كسى است كه دنيا را به خاطر دنيا رها نمايد و بدين سبب دنيا را از دست دهد و آخرت را زيان كند.
پس حضرت خطاب به قاضى شريح بن حارث _ #شریح_قاضی._ فرمود:
فَانْظُر يا شُرَيْحُ لا تَكُونُ ابْتَعْتَ هذِهِ الَّدارَ مِنْ غَيْرِ مالِكَ اوْ نَقَدْتَ الثَّمَنَ مِنْ غَيرِ حَلالِكَ، فَاذا أَنْتَ قَدْ خَسِرْتَ دارَ الدُّنيا وَ دارَ الآخِرَةِ.
اى شريح، مواظب باش كه اين خانه را از غير مال خود نخريده، يا قيمت آن را از غير مال حلال نداده باشى كه در اين صورت دچار خسارت دنيا و آخرت شدهاى.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 209
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 41
#بدترين_بدبختى 3
✳️ در بررسى روايات معصومين عليهم السلام سختترين عذابها و جاودانگى آنها در قيامت براى افراد خاصى دردناك تر است.
1- دانشمندى كه دانشش بر او بهره نداشته باشد
2- كسى كه پيامبرى را كشته باشد يا به دست پيامبرى كشته شده باشد.
3- پيشوايى كه مردم را به گمراهى بكشاند.
4- كسى كه پيكرتراش و نمونه خدايى را مى‌سازد.
5- شخصى كه خوبى را با بدى جواب مى‌دهد.
6- آن كس كه از قضاى الهى خشمگين و ناخشنود باشد.
7- كسى كه بنده حرص و طمع باشد.
8- انسان جاهل و نادانى كه راهى نمىشناسد.
بنابراين بايد همتى كرد و دامن از آتش بدى برچيد كه حضرت على عليه السلام مولاى عارفان فرمود:
إِجْعَلْ كُلَّ هَمِّكَ وَ سَعْيِكَ لِلْخَلاصِ مِنْ مَحَلِّ الشَّقاءِ وَ الْعِقابِ وَ النَّجاةِ مِنْ مَقامِ البَلاءِ وَ الْعَذابِ.
تمام كوشش و تلاشت را براى رهايى از جايگاه #بدبختى و كيفر و نجات از سراى بلا و عذاب قرار ده.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 209
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 42
#عاقبت و #سرانجام_بد 1
✳️ جايگاه بازگشت آدمى به اصل خويش كه مبدأ آفرينش اوست از مسائل يقينى در مدارك اسلامى است و از جمله لحظههاى سخت روحى و روانى مى‌باشد.
امام زين العابدين عليه السلام مى‌فرمايد:
أَشَدُّ ساعاتِ ابْنِ آدَمَ ثَلاثُ ساعاتٍ:
السَّاعَةُ الّتى يُعايِنُ فِيها مَلَكَ الْمَوْتِ.
وَ السَّاعَةُ الّتى يَقُومُ فِيها مِنْ قَبْرِهِ.
وَ السَّاعَةُ الّتى يَقِفُ فِيها بَيْنَ يَدَىِ اللَّهِ تَبارَكَ وَ تَعالى؛ فَإِمَّا الَى الجَنَّةِ وَ إِمَّا إِلَىَ النَّارِ ....
سختترين لحظات آدميزاد سه لحظه است:
لحظهاى كه فرشته مرگ را مى‌بيند؛
و لحظهاى كه از گورش برمىخيزد؛
و لحظه اى كه در برابر پروردگار تبارك و تعالى مىايستد يا به سوى بهشت مى‌رود يا به سوى دوزخ ....
رجوع به حق بعد از هدايت يا گمراهى آدمى از حساسترين زمانهاى انتقال او به دوره جديد حيات اوست. و گروهى حتى براى لحظهاى تاب و استقامت آن وضعيت را ندارند.
حضرت سجّاد عليه السلام در #قنوت #وتر #نماز_شب خود از آن وضعيت دردآور به حق تعالى پناه برده و مى‌فرمايد:
الَّلهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ مِنْ كُرَبِ الْمَوْتِ وَ مِنْ سُوءِ الْمَرْجِعِ فى الْقُبُورِ وَ مِنَ النَّدَامَةِ يَوْمَ الْقِيامَةِ، أَسْأَلُكَ عِيشَةً هَنِيئَةً وَ مَيتَةً سَوِيَّةً وَ مُنْقَلَبَاً كَرِيماً غَيْرَ مُخْزٍ وَ لا فاضِحٍ.
خداوندا! از درد و رنجهاى #مرگ و از بد بازگشتن در گور و از پشيمانى در روز #قيامت به تو پناه مىآورم. زندگانى گوارا و مرگى پس از آمادگى براى آن و بازگشتى كريمانه بى آن كه خوار ساز و رسوا كننده باشد، از تو درخواست مىكنم.
مفتاح الفلاح: 337؛ بحار الأنوار: 84/ 299، باب 12، حديث 85
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 213
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 42
#عاقبت و #سرانجام_بد 2
✳️ در بين آيات و روايات دينى ما؛ معاد يا بازگشت به آخرت دو گونه تفسير شده است:
1- بازگشت همراه با فشار و تلخى در قبر يا به برزخ و انتقال ناگهانى به صحنه قيامت كه پس از قبض ارواح اتفاق مىافتد.
حضرت صادق عليه السلام مى‌فرمايد:
عيسى بن مريم از جبرئيل پرسيد: قيامت كى برپا مى‌شود؟ جبرئيل چنان بىتاب شد كه از هوش رفت و چون به هوش آمد گفت: اى روح اللّه! من در اين باره بيشتر از تو نمىدانم؛ ولى آنچه براى خدا در زمين و آسمانهاست قيامت به طور ناگهانى و بىخبر بر شما وارد مى‌شود.
2- بازگشت همراه با عذاب و سوختن در جهنم ابدى است كه در آيه شريفه به اين مراد اشاره شده كه مى‌فرمايد:
هذَا وَ إِنَّ لِلطغِينَ لَشَرَّ مَابٍ* جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمِهَادُ» «ص 55»
اين [همه براى پرهيزكاران است]، و مسلماً براى سركشان، بدترين بازگشتگاه خواهد بود.* دوزخ كه در آن وارد مىشوند و چه بد آرامگاهى است!
«جهنّم»، در آيه عطف بيان يا بدل از شرّ مأب است كه توضيح محل بازگشت بدىهاست. ستمگران در جهنمى وارد مىشوند كه درون آن مىسوزند، كسى خيال نكند كه جهنم را از فاصله دور مىبينند يا در كنار او قرار مىگيرند يا به آتش عادت مىكنند، نه پيوسته با آن زندگى آتشى دارند.
«مهاد»، يعنى بسترى كه براى خواب و استراحت گسترده مى‌شود يعنى بسترشان آتش دوزخ است كه با انواع نوشابههاى سياه و سوزان پذيرايى مىشوند.
فرشتگان در كمين اهل عذابند كه در گذرگاه عبور همگانى ربوده مىشوند تا به دوزخ انداخته شوند.
إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا* لّلطغِينَ مَابًا» «نبا 21»
بىترديد دوزخ كمينگاه است.* جايگاه بازگشت براى سركشان و طاغيان است.
اين جايگاه سرانجام منافقان و خوارج نهروانى است كه مولا على عليه السلام در شأن آنها فرمود:
فَاوبُوا شَرَّ مَآبٍ وَ ارْجِعُوا عَلى اثَرِ الْاعْقابِ ....
به بدترين سرنوشت برويد و از راهى كه آمدهايد به جهالت گذشته برگرديد! ...
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 213
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 43
#محروميت_از_پاداش
✳️ در قرآن و شرح آيات آن، هر جا سخن از خسران و خاسرين به ميان مىآيد؛ مراد محروميت از پاداشهاى معنوى و بركات اخروى است كه در اثر نپذيرفتن دين اسلام و ايمان به حق و ولايت ائمه اطهار عليهم السلام اسباب هلاكت نفس را به وجود مى‌آورد.
از آن آيات هشدار دهنده است كه مى‌فرمايد:
وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الْإِسْلمِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ وَهُوَ فِى الْأَخِرَةِ مِنَ الْخسِرِينَ «آل عمران 85»
و هركه جز اسلام، دينى طلب كند، هرگز از او پذيرفته نمى‌شود و او در آخرت از زيانكاران است.
انتخاب نابجا در دين و مذهب و گذران زندگى پوچ در دنيا به محروميّت حقيقى و خسارت ابدى در آخرت مىانجامد.
#ثواب در لغت، جزا و پاداش خير است و كسى از ثواب منع و محروم مى‌شود يعنى بهره خوب عمل براى او شمارش نمى‌شود و سودى برايش مقرر نمىگردد.
اين بازتاب؛ بازگشت نتيجه اعمال بر انسان است كه حضرت حق تعالى مى‌فرمايد:
فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ* وَ مَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ «زلزال 7»
پس هركس هموزن ذرهاى نيكى كند، آن نيكى را ببيند.* و هركس هموزن ذرهاى بدى كند، آن بدى را ببيند.
چه چيز خير و چه چيز شر را مى‌بيند؟ آيا خود عمل را مى‌بيند يا نامه عمل را يا جزاى عمل را، به هر حال خوبى و بدى در عرصه قيامت كبرى را مشاهده مى‌كند.
همه كيفرها و پاداشها بر اين محور است كه انسان به جايگاه حقيقى خويش برسد؛ همان گونه كه اميرالمؤمنين على عليه السلام در بيان حكمتها مى‌فرمايد:
إِنَّ اللَّهَ سُبْحانَهُ وَضَعَ الثَّوابَ عَلى طاعَتِهِ وَ الْعِقابَ عَلى مَعْصِيَتِهِ، ذِيادَةً لِعِبادِهِ عَنْ نِقْمَتِهِ، وَ حَياشَةً لَهُمْ الى جَنَّتِهِ. «#نهج_البلاغه_حكمت_368 »
خداوند سبحان پاداش را بر طاعت و كيفر را بر گناه قرار داده، تا بندگان را از خشمش بازدارد و آنان را به بهشتش روانه نمايد.
پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله مى‌فرمايد:
#بلا و گرفتارى انبيا از همه مردم بزرگتر بود سپس كسانى كه شباهت بيشتر به آنان داشتند؛ خداوند #ايوب نبى عليه السلام را به آن بلاى بزرگ كه در نظر مردم كوچك گرديد، مبتلا ساخت تا هر گاه نعمتهاى بزرگى را كه خداوند مى‌خواهد در آينده به او عطا كند؛ ديدند، درباره او ادّعاى ربوبيت نكنند و به اين وسيله بفهمند كه ثواب و پاداش خداوند دو گونه است: استحقاقى و اختصاصى و همچنين دريابند كه هيچ ناتوان و نادار و بيمارى را به خاطر فقر و كمبود، كوچك نشمارند و بدانند كه خداوند هر كس را بخواهد به بيمارى مبتلا مى‌سازد و هر كس را بخواهد، به هر گونه #شفا مىبخشد و اين گرفتارىها و شفا بخشيدنها را براى هر كه بخواهد، مايه #عبرت قرار مى‌دهد.
و براى هر كه بخواهد موجب #شقاوت يا #سعادت مىگرداند. خداوند عزّوجلّ در كليه اين امور به #عدالت حكم مى‌كند و كارهايش از روى حكمت است و آن كارى را براى بندگانش مى‌كند كه بيشتر به صلاح آنان باشد و هر نيرويى از آن اوست.
به هر حال بايد كف ترازوى عمل را با پاداش كار نيك سنگين نمود و از برترى گناهان دورى جست كه زيانى بس بزرگ است.
مولاى متقيان در اين باره به همه پويندگان راه ثواب توصيه مى‌فرمايد:
فَوَاللَّهِ لَوْ حَنَنْتُمْ حَنينَ الْوُلَّهِ الْعِجالِ وَ دَعَوْتُمْ بِهَديلِ الْحَمامِ، وَ جَارْتُم جُؤارَ مُتَبَتِّلِ الرُّهْبانِ وَ خَرَجْتُمْ الَى اللَّهِ مِنْ الْامْوالِ وَ الْاوْلادِ، الْتِماسَ الْقُرْبَةِ الَيْهِ فِى ارْتِفاعِ دَرَجَةً عِنْدَهُ، اوْ غُفْرانِ سَيِّئَةٍ احْصَتْها كُتُبُهُ وَ حَفِظَها رُسُلُهُ لَكانَ قَليلًا فِيما ارْجُو لَكُمْ مِنْ ثَوابِهِ وَ اخافُ عَلَيْكُم مِنْ عِقابِهِ.
به خدا قسم! اگر همچون شتر فرزند مرده غمزده بناليد و به مانند كبوتر دور از همدم صدا كنيد و به مثل راهبى تارك دنيا زارى نماييد و در راه خدا از اموال و فرزندانتان دل برداريد، براى درخواست قرب حق در مرتبه‌اى بالا، يا براى آمرزش گناهانى كه كتابهاى حق شماره كرده و فرشتگانش آن را حفظ نموده، هر آينه در برابر پاداشى كه براى شما از خدا اميد دارم و عقابى كه از آن بر شما مىترسم، كم و اندك است.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 216
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 44
قسمت پایانی شرح دعای هشتم
#افتادن_در_عذاب_قيامت 1
✳️ حلول عذاب و #اجل حتمى بر كيفر گناهكار از سنت الهى است. و عقوبت به معناى در پى داشتن سزاى گناه، از لوازم طبيعى ارتكاب معصيت است. ولى گاهى بر اساس مصلحتها و محاسباتى؛ اجراى مجازات الهى به تأخير مىافتد تا بندگان خدا در پناه رحمت و لطف خداوند به زندگى عادى خود ادامه دهند و ثواب و عذاب اعمالشان به قيامت حواله مى‌شود تا در آن عالم به يكايك عملها رسيدگى كنند و حق از ناحق آشكار گردد.
حضرت حق تعالى مى‌فرمايد:
وَ لَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبّكَ لَكَانَ لِزَامًا وَ أَجَلٌ مُّسَمًّى» «طه 129»
و اگر سنّت و روشى از پروردگارت [نسبت به تأخير افتادن عذاب از آنان] نگذشته بود و نيز مدتى كه [براى زندگى آنان] مشخص و معين شده است، قطعاً عذاب خدا بدون تأخير بر آنان لازم و حتم مىشد.
سنّت الهى در قرآن با عنوان «كلمه» از آن ياد شده كه اشاره به حكمت آفرينش بر اساس آزادى انسانهاست؛ زيرا اگر هر عملى بدون هيچ گونه مهلت، مجازات در پى داشته باشد، ايمان و اعمال صالح جنبه اضطرارى و اجبارى پيدا مى‌كند و بيشتر به خاطر ترس و وحشت از كيفر انجام مى‌شود. پس بايد مهلتى باشد تا گنهكاران به خود آيند و راه اصلاح در پيش گيرند و هم فرصتى براى خودسازى براى همه پويندگان راه حق و كمال داده شود.
به اين جهت در آياتى كه خداوند وعده عذاب داده است، به رحمت و مغفرت و بهشت تمام كرده است تا بندگان فرصت توبه و بيدارى را درك كنند. همان گونه كه خداوند مى‌فرمايد:
اعْلَمُواْ أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ وَأَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ « مائده 98 »
بدانيد مسلّماً خدا [نسبت به نافرمانى بندگان] سختكيفر، و [نسبت به طاعت آنان] بسيار آمرزنده و مهربان است.
در اين آيه شديد العقاب را بر غفران و رحمت مقدم نموده است؛ اشاره به اين نكته است كه آتش مجازات سخت الهى را مىتوان با آب توبه شست و به درياى رحمت و كرامت ربوبى وارد گشت.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 218
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 44
قسمت پایانی شرح دعای هشتم
#افتادن_در_عذاب_قيامت 2
✳️ حضرت على عليه السلام از اين وضعيت شگفت زده گرديده و فرموده است:
عَجِبْتُ لِمَنْ يَحْتَمِي الطَّعامَ لِأَذِيَّتِهِ كَيْفَ لايَحْتَمِي الذَّنْبَ لِأَلِيمِ عُقُوبَتِهِ.
تعجّب دارم از كسى كه از خوردنى آزار دهنده باز مىايستد ولى از گناه كه جزاى دردناكى دارد بازنمىايستند.
عَجِبْتُ لِمَنْ عِلِمَ شِدَّةَ انْتِقامِ اللَّهِ مِنْهُ وَ هُوَ مُقِيمٌ عَلَى الْإِصْرارِ.
تعجّب دارم از كسى كه از سختى انتقام كشيدن خدا خبر دارد و براى پافشارى بر نافرمانى ايستادگى مى‌كند.
در برخى تفاسير قرآن كلمه اجل و وعيد را به حلول عقاب تعبير كرده‌اند.
يعنى هر گاه قرآن مى‌فرمايد: اجل كسى يا امتى فرا مى‌رسد يا وعده ما حتمى است يعنى زمان كيفر موعود فرا مى‌رسد و مرحله اوّل عذاب و انتقام خداوند آغاز مى‌گردد.
كيفر بدكاران بسى سخت است. قبر چنان فشارشان مى‌دهد كه استخوانهايشان درهم مىشكند؛ از درخت زقوم كه ميوه برگ و خار آن از آتش است خورانده مىشوند؛ از آب جوشان كه اندرون آنان را ريزه ريزه كند، مىآشامند.
جامههايى از آتش بر آنها پوشند؛ فرشتگان با گرزهاى آتشين بر سرشان كوبند، همراه و همدمشان شيطان و مار و عقرب باشد و از بوى گندشان وادى برهوت، آشفته حال گردد.
اميرالمؤمنين على عليه السلام درباره شدت عذاب برزخيان مى‌فرمايد:
سَلَكُوا فى بُطُونِ الْبَرْزَخِ سَبيلًا سُلِّطَتِ الْارْضُ عَلَيْهِمْ فيهِ فَاكَلَتْ مِنْ لُحُومِهِمْ وَ شَرِبَتْ مِنْ دِمائِهِمْ. فَأَصْبَحُوا فى فَجَواتِ قُبُورِهِمْ جَماداً لايَنْمُونَ وَ ضِماراً لا يُوجَدُونَ. لا يُفْزِعُهُم وُرُودَ الْاهْوالِ وَ لا يَحْزُنُهُمْ تَنَكُّرُ الْاحْوالِ، وَ لا يَحْفِلُونَ بِالرَّواجِفِ وَ لا يَأْذَنُونَ لِلْقَواصِفِ.
راهى را در درون #برزخ پيمودند كه در آن راه، زمين بر آنان مسلط شد، خاك #قبر گوشتشان را خورد و خونشان را نوشيد. در شكاف قبورشان چنان بى جان شدند كه براى آنها رشدى نيست و غايبى گشتند كه اميد يافتنشان نيست، حوادث هولانگيز دنيا آنان را نمىترساند و بدى حالات غصه دارشان نمى‌كند، از زلزله ها دچار اضطراب نمى گردند و به نعره رعدهاى سخت گوش نمىدهند.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 218
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2
#شرح_صحیفه_سجادیه_انصاریان_دعا_8
#دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#دعا_هشتم_9
#44_مسأله_دعای_هشتم 44
قسمت پایانی شرح دعای هشتم
#افتادن_در_عذاب_قيامت3
✳️ خروج از #قبر از هولناك ترين لحظات آدمى است؛ زيرا شديدترين حالتهاى عمر انسان در سه مرحله است:
1- هنگام تولد و بيرون آمدن با فشار از خانهاى تنگ و تاريك.
2- هنگام #مرگ و خروج روح با شدت جان كندن از كالبد انسان.
3- هنگام قيامت و ورود به صحنه محشر و محاسبه اعمال نيك و ناپسند.
حضرت صادق عليه السلام از گوشه درياى عذاب به ما گزارش مى‌فرمايد:
كسى را در قبرش نشاندند و به او گفتند: ما مأموريم كه صد تازيانه از عذاب الهى به تو بزنيم. گفت: از عذابم درگذريد كه طاقت آن را ندارم. پس از گفت و گوى ميان او و فرشتگان وى را گفتند: چاره‌اى نيست مگر اين كه يك تازيانه بر تو زده شود. گفت: به چه دليل بايد عذاب شوم. گفتند: به خاطر اين كه روزى نماز را سبك شمرده و بىوضو نماز خواندى، ديگر اين كه بر ضعيفى گذشتى و كمكش نكردى؛ پس او را تازيانهاى زدند كه در اثر آن، قبرش از آتش شعلهور شد.
👈 ادامه دارد ...
✍️ تفسير و شرح صحيفه سجاديه ، ج6، ص: 218
👌 #دعای_هشتم_صحیفه_سجادیه
#هشتم
◀️کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2