#دعا_بیستم_19 بسم الله الرحمن الرحيم ✳️ قسمت اول از 3 قسمت عبارت زیر 🔹 اللَّهُمَّ 1️⃣ خُذْ لِنَفْسِكَ مِنْ نَفْسِى مَا يُخَلِّصُهَا، ⃣2️⃣ وَ أَبْقِ لِنَفْسِى مِنْ نَفْسِى مَا يُصْلِحُهَا، 3️⃣ فَإِنَّ نَفْسِى هَالِكَةٌ أَوْ تَعْصِمَهَا 🔹

بار الها! از نيات و اعمال من، آن را براى خود برگير كه موجب خلاصى من از خشم و عذاب تو گردد.

یک روایت از امام عسکری علیه السلام هست که می فرماید:«من انس بالله استوحش من الناس» کسی که با خدا مانوس باشد از مردم گریزان است. در مسیر بندگی،همه امور برای خداوند است حتی کارهای شخصی باید نیت الهی داشته باشد یعنی «همه چیز برای او» انسان مومن همواره در حال عبادت است که «حقیقت بندگی عبادت است» چنان که از معصوم علیه السلام سوال شد :«ما حقیقة العبودیة» فرمودند:«.....وجملة اشتغاله فیماامره الله تعالی به ونهاه عنه»یعنی نفس راطوری عادت دهدکه خدایی شودتا امور مادی هم،عبادت حساب شود همه کارها خالصانه برای خدا باشد. مضمون عبارت فوق نیز همین است...مرا برای خودت بردار...فقط مال تو باشم.

صمیمانه ترین عبارت دعای بیستم !!!

كلمه ‏ى «#نفس» در لغت عرب به معناى متعددى آمده و ذكر همه‏ ى آنها در اين مقام غير ضرورى و موجب تطويل كلام است. ( اینجا )

كلمه ‏ى «#نفس» در این فقره دعا : آنچه در شرح و توضيح كلام حضرت على بن الحسين عليه السلام ضرورت دارد، اين است كه معلوم شود امام سجاد (ع) از كلمه‏ى «نفس» كه در ابتداى دعا براى "خداوند" و براى "خود" ذكر نموده و در كنار هم آورده، چه اراده فرموده است،

النفس هى ذات الشى‏ء و حقيقته و بهذا تطلق على الله تعالى. « #نفس» عبارت از ذات و حقيقت چيزى است و به همين معنى كلمه‏ ى «نفس» درباره‏ى خداوند اطلاق مى‏شود.

در قرآن شريف، خداوند كلمه‏ى «#نفس» را درباره‏ ى ذات اقدس خود به كار برده و فرموده است: *و يحذركم الله نفسه و الله رئوف بالعباد. خداوند شما را مى ‏ترساند از نفس خود، يعنى از عذابى كه براى گناهكاران مقرر فرموده، كه آفريدگار، به بندگان رئوف و مهربان است. اينكه در پايان آيه ‏ى تحذير، سخن از رافت به ميان آورده، اشاره به اين حقيقت است كه تحذير بارى تعالى ناشى از رافت و رحمت اوست، مى‏خواهد مردم را از عذاب برهاند، همانند #طبيب حاذق و مهربانى كه مريض خود را از خوردن غذاها و ميوه‏هاى مضر برحذر مى‏دارد تا او را از عذاب بيمارى رهايى بخشد و از نعمت سلامت برخوردارش سازد.

در آيه‏ ى زیر آمده كه حضرت #مسيح (ع)، كلمه‏ى «#نفس» را درباره‏ ى خداوند به كار برده و پيش از آن، از نفس خود ياد كرده است. *و اذ قال الله يا عيسى بن مريم اانت قلت للناس اتخذونى و امى الهين من دون الله، قال سبحانك ما يكون لى ان اقول ما ليس لى بحق ان كنت قلته فقد علمته تعلم ما فى نفسى و لا اعلم ما فى نفسك انك انت علام الغيوب. زمانى كه خداوند حضرت مسيح بن مريم را مخاطب ساخت و فرمود: آيا تو به مردم گفتى كه جز خداوند، مرا و مادرم را به الهيت بگيريد؟ حضرت مسيح در پاسخ، اول خداوند را تنزيه نمود، سپس گفت: من مجاز نيستم چيزى را كه حق نيست به زبان آورم، اگر چنين حرفى را گفته بودم، قطعا تو مى‏دانستى، تو از آنچه در ضمير من است آگاهى و من از ذات مقدست آگاهى ندارم كه تو به تمام حقايق نهفته و پنهان عالم و دانايى.

امام سجاد (ع) در جمله‏ى اول دعا ، درباره‏ ى خداوند و درباره‏ ى خودش كلمه‏ى «#نفس» را به كار برده و عرض مى‏كند: اللهم خذ لنفسك من نفسى ما يخلصها. بار الها! از نيات و اعمال منتسب به من، آن را براى خود برگير كه موجب خلاصيم از خشم و عذاب تو گردد.

مرحوم علامه، سيد على ‏خان، در كتاب رياض السالكين در تفسير و توضيح اين جمله از كلام حضرت زين‏العابدين (ع)، چند احتمال را نقل نموده و يك احتمال را نيز از خودش ذكر كرده است. *(چند احتمال ) قيل: يمكن ان يكون المعنى اجعل حصه من نفسى متعلقه بجنابك المقدس، ليكون ذلك سببا لخلاص نفسى، و ايق منها ما يكون فيه صلاحها، فان الخلاص قد يكون مع عدم الصلاح، انتهى. و قيل: المعنى اصطف من اعمال نفسى ما يخلصها من سخطك، و ابق لها من مساعيها ما يكون به صلاحها. و قيل: معناه افعل بى ما يوجب نجاه نفسى و خلاصها، من نفع او ضرر او فقر او غنى او موت او حياه، و ان كرهت بعض ذلك، و ابق لى من الاعمال الصالحه ما يوجب صلاح نفسى و وفقنى له. و قيل يحتمل ان يكون المراد بقوله عليه‏السلام: «خذ لنفسك من نفسى ما يخلصها» ففى الاعمال السيئه و الاخلاق الذميمه التى يكون نفيها سببا لخلوص النفس من الشوائب او خلاصها من العذاب، فيكون قوله: «لنفسك» اى: لاجل القرب منك. و يحتمل ان يكون المراد به اصطفاء الاعمال الصالحه و الاخلاق الكريمه، التى تكون سببا لخلوص نفسى او خلاصها، فيكون قوله: «لنفسك» اى: لاجل رضاك. و لا يخفى بعد الاحتمال الاول. هذا ما انتهى الينا من اقوال الاصحاب فى حل هذه العباره من الدعاء. *(نظر خودش) و الذى يخطر بالبال على وجه الاحتمال، انه لما كانت النفس مكلفه بالقيام بامرين: احدهما: لله تعالى، و هو و سبب نجاتها و خلاصها من سخطه و عذابه تعالى. و الثانى: للنفس، و هو مالا بدلها منه من امر معاشها. سال عليه‏السلام ان يجعل نفسه قائمه بما هو لله تعالى و هو سبب خلاصها، و لما كان هذا المعنى يوجب استغراق النفس فيه، بحيث لا يمكنها الاشتغال معه بغيره و لا التوجه و الالتفات الى امر آخر، سال ثانيا ان يبقى لنفسه من نفسه مما لابد لها منه مقدار ما يكون فيه صلاحها، كى لا تكل و تحسر عن القيام بما هو لله، و لا تاشر و تبطر فتشتغل بغير ما هو لله، فيكون اشتغالها به فى الحقيقه عائدا الى الامر الاول و فى ذلك صلاحها، و الله اعلم بمقاصد اوليائه. و يويد هذا المعنى الاخير ما فى نسخه اخرى: «و ابق لنفسك من نفسى»، اذ كان ما يصلح النفس على هذا الوجه عائدا اليه سبحانه.

2 نکته: * اول: كارهايى كه مى‏تواند آدمى را از خشم و عذاب خدا خلاص كند، اداى فرايض و اجتناب از محرمات، و خلاصه، آن اعمالى است كه مرضى ذات اقدس او باشد. * دوم: انگيزه ‏هاى درونى و افكار و انديشه ‏هاى باطنى، منشا اعمالى است كه انجام مى‏دهيم و خوب و بد آنها وابسته به نيات و افكار پسنديده و ناپسند ماست. ايمان به توحيد منشا يكتاپرستى است و انديشه‏ ى شرك، مايه ‏ى بت‏پرستى، با انگيزه‏ ى ياد خدا نماز مى‏خوانيم و غفلت از خداوند، نماز را از يادمان مى‏برد. براى مصون ماندن از آتش، روزه مى‏گيريم و با غفلت از ثواب و عقاب الهى، روزه از ستون وظايف ما حذف مى‏شود. سخنان ما نيز از اعمال ماست، گاهى به انگيزه‏ ى ايمان و براى رضاى خداوند سخنى مى‏گوييم و مردم را به انجام فريضه مى‏خوانيم و علامت تنزه و تقدس فكر ما اين است كه خودمان طبق گفته ‏ى خود عمل مى‏كنيم. اما گاهى به انگيزه‏ى رياكارى و اغفال مردم به اين و آن تذكر و دستورى مى‏دهيم. اما خودمان عمل نمى‏نماييم. اين سخن نه تنها مايه‏ ى نجات و سعادت نيست، بلكه تضاد قول و عمل مى‏تواند پرونده‏ى مسئوليتى را در پيشگاه خداوند براى ما باز كند و مورد موآخذه و پرسشمان قرار دهد. رسول اكرم (ص) فرمود: لكل قول مصداق من عمل يصدقه او يكذبه. فاذا قال ابن آدم و صدق قوله بعمله رفع قوله بعمله الى الله تعالى و اذا قال و خالف عمله قوله رد قوله على عمله الخبيث و هوى به الى النار. هر گفته‏اى مصداقى از عمل دارد كه گفته را تصديق يا تكذيب مى‏نمايد، وقتى فرزند آدم سخنى مى‏گويد و عملش گفته‏ى او را تصديق مى‏نمايد، قولش به وسيله‏ى عمل به پيشگاه الهى بالا مى‏رود، و اگر سخنى بگويد و عملش با قولش مخالف باشد، سخنش برمى‏گردد به عمل خبيث و آلوده‏اى كه مرتكب شده و در آتش دوزخ سرنگون مى‏گردد.