یکی از فرازهای دعای ۴۷صحیفه سجادیه به همین مطلب پرداخته است.
وَ صُنْ وَجْهِى عَنِ الطَّلَبِ إِلَى أَحَدٍ مِنَ الْعَالَمِينَ، وَ ذُبِّنِى عَنِ الْتِمَاسِ مَا عِنْدَ الْفَاسِقِينَ
حفظ کن #آبرو ام را از درخواست احدی از این عالم وباز دار مرا از طلبیدن آنچه نزد فاسقین است.
#دعا_چهل_هفت_131
نتیجه اینکه همیشه بایستی رو به خداوند داشت و دعا کرد.
حال اگر دعا کردیم و اجابت نشد چی؟
راه کار در قرآن آمده است.
سوره مبارکه هود می فرماید:
استغفروا ربکم ثم توبوا الیه.....
مال داشتن و فاقد مال بودن، درجات و مراتب متفاوتى دارد:
سرمايهدار ى،
تمكن مالى،
غنى و بىنيازى از خلق،
برخوردارى از كفاف،
گذران در حد قناعت،
فاقد بودن حداقل معاش،
و بين اين درجات نيز تفاوتهايى وجود دارد.
اين درجات به اعتبار شان دينى، اجتماعى، اخلاقى، دنيوى و اخروى، در نظر شرع مقدس، داراى ابعاد مختلفى است كه در قرآن مجيد و احاديث خاطرنشان گرديده است.
امام (علیه السلام) گذران معاش را با سهولت و آسانى، يا در مضيقه و سختى، از نظر مصون ماندن قدر و منزلت اجتماعى، يا كاهش وزن و ارزش در افكار عمومی، مورد توجه قرار داده و در جمله ى اول به پيشگاه خداوند عرض میكند:
و صن وجه ى باليسار.
بار الها! #آبرو ى مرا با گذران سهل و آسان در جامعه محافظت فرما.
در قرآن شريف و روايات اولياى گرامی اسلام، كلمه ى «وجه» درباره ى خداوند و درباره ى اعمالى كه مردم باايمان برا ى خدا انجام میدهند و همچنين درباره ى ديگر امور به كار رفته است و از آن معانى متعددى اراده شده
كلمه ى «وجه» كه در دعاى امام (علیه السلام) آمده، وجهه ى عمومی است كه در فارس ى به «#آبرو» تعبير میشود.
به گفته ى شاعر:
دست طمع كه پيش كسان میكنى دراز
پل بسته اى كه بگذرى از آبروى خويش
نظیری نیشابوری
«ماء الوجه» که در بعضى از روایات آمده ، معنايش همان «#آبرو» در لغت فارسى است:
على (علیه السلام) فرموده:
بذل ماء الوجه فى الطلب اعظم من قدر الحاجه و ان عظمت و انجح فيها الطلب.
قدر و ارزش آبرويى را كه آدمی برا ى درخواست چيزى صرف میكند، بالاتر از حاجت مورد درخواست است، هر چند آن خواسته مهم باشد و با صرف آبرو برآورده شود.
على (علیه السلام) فرموده است: افضل المروءه استبقاء الرجل ماء وجهه.
برترين مردانگى آن است كه آدمی در ابقاى آبرو ى خويش كوشا و جدى باشد.
از وظايف دين ى پيروان قرآن شريف اين است كه همواره مراقب عز خويش و عز برادران ايمانى خود باشند،
نه قدمی بردارند كه مايه ى ذلت خودشان شود و نه به آبروى برادران دينى خود آسيب برسانند،
رسول اكرم (ص) فرمود: ليس للمومن ان يذل نفسه.
مومن نبايد موجبات خوار ى و ذلت خود را فراهم آورد.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
من حقر مومنا مسكينا او غير مسكين لم يزل الله عز و جل حاقرا له ماقتا حتى يرجع عن محقرته اياه.
كسى كه مومنى را تحقير نمايد، خواه مسكين باشد يا غيرمسكين، با اين عمل، پيوسته مورد تحقير و دشمنى بار ى تعالى خواهد بود تا از روش نادرست خود برگردد و او را با ديده ى يك مسلمان مورد احترام بنگرد.
علل و عوامل متعدد ى میتواند مسلمانى را در نظر افراد، حقير و كوچك جلوه دهد، و «#فقر» يكى از آن عوامل است،
و اين عامل از ديگر عوامل بيشتر چشمگير است،
با توجه به اينكه بضاعت كم يا تهيدستى در نظر افراد كوته بين عامل بزرگ تحقير است،
در بعضى روايات از اين دو گروه نام برده شده و مجازات كسانى كه آنان را با ديده ى تحقير مینگرند، خاطرنشان گرديده است.
امام صادق (علیه السلام) فرمود: من استذل مومنا و استحقره لقله ذات يده و لفقره شهره الله يوم القيامه على رووس الخلايق.
كسى كه مومنى را خوار بشمرد و با ديده ى تحقيرش بنگرد، براى بضاعت كم يا فقرش، خداوند او را در قيامت به جميع خلايق معرف ى میكند و بدين صفت مذموم توصيفش مینمايد.
مسلمانان طبق وظيفه ى شرعى مكلف اند مراتب عز و احترام افراد بى بضاعت يا كم بضاعت را رعايت كنند و مراقب باشند قولا و عملا موجبات هتك و تحقير آنان را فراهم نياورند،
حتى امام صادق (علیه السلام) به ثروتمند اجازه نمیدهد با افرادى كه از نظر مالى متوسط اند در سفر حج رفيق راه و هم خرج گردد، و همچنين راضى نيست فردى كه از نظر مالى متوسط است، با اشخاص متمكن و مالدار هم خرج و رفيق راه شود، زيرا در هر دو صورت برا ى افراد متوسط، زمينه ى احساس ذلت و حقارت فراهم میآيد.
به موازات دستور ى كه اوليا ى گرامی دين به عموم مسلمين در تكريم فقرا دادهاند، به فقرا نيز اكيدا سفارش كردهاند راز تهيدستى خويش را پنهان نگاه دارند و سر نهانى خود را فاش نكنند، چه با گفتن به اين و آن، اجر بردبارى و صبر خود را در فقر از ميان میبرند، بعلاوه خويشتن را در نظر مردم خوار و حقير مینمايند.
امام صادق (علیه السلام) از رسول اكرم (ص) حديث نموده كه ایشان به علی علیه السلام فرمود:
يا على! ان الله جعل الفقر امانه عند خلقه، فمن ستره اعطاه الله مثل اجر الصائم القائم.
اى على! #فقر، امانت خداوند است نزد مردم، كسى كه آن را پنهان نگاه دارد، اجر روزهدارى را كه اقامه كننده ى نماز است به وى اعطا میفرمايد.