کتابهای آیت الله العظمی سیستانی حفظه الله که از روی pdf چاپ کردم و مورد ارجاع خواهد بود بسیار نکات نابی دارند @salmanraoofi

نمونه ای از نکات از کتب آیت الله العظمی سیستانی حفظه الله 🔻🔻🔻🔻🔻 📚 آیا توثیقات نجاشی نسبت به سابقین خود که با آن ها معاصر نبوده، إخبار از حس است یا حدسی و اجتهادی می باشد؟ 🔻به طور کلی منشأ توثیقات یک فرد نسبت به سابقین خود، یا از باب ورود روایاتی از جانب ائمه علیهم السلام در مدح آن شخص است (مانند تألیف کتاب کشی) که به استنباطی مانند استنباط احکام شرعی و ملاحظه روات نیاز دارد، و یا حکم به وثاقت یک شخص از جهت بررسی کتب و مدوّناتش و مقایسه کتاب او با سایر کتب می باشد. که در هر دو قسم به اجتهاد عمل می شود، همان طور که مرحوم نجاشی اجتهاد می کرده است. 🔸شاهد بر اجتهاد مرحوم نجاشی، مقایسه روایات یک فرد با سایر روایات است. به طور نمونه: ▪️ در ترجمه "الحسن بن العباس الحریش الرازی": أبو علي روى عن أبي جعفر الثاني عليه السلام، ضعيف جدا. له كتاب: إنا أنزلناه في ليلة القدر، و هو كتاب ردي الحديث، مضطرب الألفاظ. (رجال النجاشی، رقم۱۳۸، ص۶۰-۶۱) ▪️و ترجمه "الحسن بن محمد بن يحيى بن الحسن بن جعفر بن عبيد الله بن الحسين بن علي بن الحسين بن علي بن أبي طالب عليهم السلام": أبو محمد، المعروف بابن أخي طاهر. روى عن جده يحيى بن الحسن و غيره، و روى عن المجاهيل أحاديث منكرة رأيت أصحابنا يضعفونه. (رجال النجاشی، رقم۱۴۹، ص۶۴) ▪️و همچنین ترجمه "داود بن کثیر الرقّی": و أبوه كثير يكنى أبا خالد، و هو يكنى أبا سليمان. ضعيف جدا، و الغلاة تروي عنه. (رجال النجاشی، رقم۴۱۰، ص۱۵۶) و موارد دیگر... ✅ مباحث الحجج، ص۲۰۷ ذیل التنبیه الثانی: فی کیفیة اثبات وثاقة الرواة ادامه دارد👇 @zobdatolfavaed @salmanraoofi

نمونه ای از نکات از کتب آیت الله العظمی سیستانی حفظه الله 🔻🔻🔻🔻🔻 ادامه مطلب بالا👆 📚 پس چون توثیقات رجالیون مانند نجاشی از این باب بوده، لذا توثیقات اجتهادی هستند و إخبار آنها به توثیق شخصی، خبر حسی نمی باشد. ولی برخی از اکابر مانند مرحوم آقای خویی مدعی شدند که این أخبار، إخبار حسی می باشد: 🔸فإن قيل: إنّ إخبارهم عن الوثاقة و الحسن -لعله- نشأ من الحدس و الاجتهاد و إعمال النظر، فلا تشمله أدلة حجية خبر الثقة، فإنّها لا تشمل الأخبار الحدسية، فإذا احتمل أنّ الخبر حدسي كانت الشبهة مصداقية. قلنا: إنّ هذا الاحتمال لا يعتنى به بعد قيام السيرة على حجية خبر الثقة فيما لم يعلم أنّه نشأ من الحدس. و لا ريب في أنّ احتمال الحس في أخبارهم -و لو من جهة نقل كابر عن كابر و ثقة عن ثقة- موجود وجدانا. كيف؟ و قد كان تأليف كتب الفهارس و التراجم لتمييز الصحيح من السقيم أمرا متعارفا عندهم، و قد وصلتنا جملة من ذلك و لم تصلنا جملة أخرى. و قد بلغ عدد الكتب الرجالية من زمان الحسن بن محبوب إلى زمان الشيخ نيّفا و مائة كتاب على ما يظهر من النجاشي و الشيخ و غيرهما. و قد جمع ذلك البحّاثة الشهير المعاصر الشيخ آقا بزرگ الطهراني في كتابه مصفّى المقال. قال الشيخ في كتاب العدّة في آخر فصل في ذكر خبر الواحد: «إنّا وجدنا الطائفة ميّزت الرجال الناقلة لهذه الأخبار فوثّقت الثقات منهم، و ضعّفت الضعفاء، و فرّقت بين من يعتمد على حديثه و روايته و بين من لا يعتمد على خبره، و مدحوا الممدوح منهم و ذمّوا المذموم. و قالوا: فلان متّهم في حديثه، و فلان كذّاب، و فلان مخلّط، و فلان مخالف في المذهب و الاعتقاد، و فلان واقفي، و فلان فطحي، و غير ذلك من الطعون التي ذكروها. و صنفوا في ذلك الكتب و استثنوا الرجال من جملة ما رووه من التصانيف في فهارسهم، حتى أنّ واحدا منهم إذا أنكر حديثا طعن في إسناده و ضعفه بروايته. هذه عادتهم على قديم و حديث لا تنخرم». و النجاشي قد يسند ما يذكره إلى أصحاب الرجال و يقول: «ذكره أصحاب الرجال». (معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۴۱-۴۲) 🔹و در قبال قول شیخ طوسی در عدّة الاصول، قول ابن قبه در کمال الدین شیخ صدوق می باشد: و كان أسلافهم قوم يرجعون إلى ورع و اجتهاد و سلامة ناحية و لم يكونوا أصحاب نظر و تميز فكانوا إذا رأوا رجلا مستورا يروي خبرا أحسنوا به الظن و قبلوه. (کمال الدین، ج۱، ص۱۱۰) 🔻به طور کلی مناشیء و منابعی که به واسطه آن افراد در فهرست شیخ طوسی و فهرست نجاشی توثیق شده اند مختلف بوده است و برخی از آن ها بدین قرارند: 1⃣ معاشرت؛ به اینکه با فردی که توثیق کرده اند معاشر بوده اند، و وثاقت اگرچه از امور حسی نیست ولی از امور شبیه حس قلمداد می شود. 2⃣ شهرت؛ به اینکه فردی که اراده توثیق او را داشتند، مشهور به وثاقت در نزد آنها بوده، اگرچه زمان او سابق بر آنان بوده است. مانند اینکه ما وقتی می خواهیم به وثاقت فرد مشهوری حکم کنیم، می گوییم وی موثق است اگر چه در زمان سابق ما زندگی می کرده است. 3⃣ توثیق معاصر؛ کما اینکه در کتاب شیخ انصاری توثیق نسبت به معاصرینش وجود دارد. در این اقسام سه گانه، ممکن است که گفته شود توثیقات إخبار حسی و إخبار ثقه از ثقه می باشد، اگر چه ما حجیت خبر ثقه در موضوعات را انکار می کنیم. 4⃣ ورود روایتی در شأن یک فرد؛ با مراجعه به أخبار وارده در مدح و ذم روات، مانند کتاب کشّی. مستند کشّی نیز کتبی مانند کتاب عیاشی و نصر بن صباح است که در این موضوع نوشته شده بوده است. و این أخبار را نیز مانند سایر روایات باید سند و متن آنها را ملاحظه کرد و استنباط نمود. 5⃣ کتب شخص؛ به اینکه به کتب فردی که می خواستند او را توثیق کنند مراجعه می شده و از خلال کتبش به او شناخت پیدا می کردند. کما اینکه ما وقتی می خواهیم نسبت به یک فردی معرفت پیدا کنیم و وثاقت یا خبرویت یا ... او را تشخیص دهیم، اگر آثاری از او نزد ما موجود باشد، به آنها مراجعه می کنیم. 6⃣ اعتماد به کسی که به آن شخص اعتماد دارد؛ مانند این که نجاشی در مورد علي بن محمد بن قتيبة النيشابوري (النيسابوري) ذکر می کند: عليه اعتمد أبو عمرو الكشي في كتاب الرجال. (رجال النجاشی، رقم۶۷۸، ص۲۵۹) 7⃣ توثیق جماعتی از اهل خبره؛ 💠 مجموعه این امور، ممکن است که منشأ و منبع حصول وثوق به وثاقت یک راوی باشد و توثیقات نجاشی را تشکیل دهد. این امور (غیر از سه مورد اول) مقدمات حدسی دارند. ✅ مباحث الحجج، ص۲۰۷-۲۱۰ ذیل التنبیه الثانی: فی کیفیة اثبات وثاقة الرواة @zobdatolfavaed @salmanraoofi

مکتب شناسی اصولی و فقهی #آیت_الله_سیستانی حفظه الله 🔆جلسه 1 @salmanraoofi

مکتب شناسی اصولی و فقهی #آیت_الله_سیستانی حفظه الله 🔆جلسه 2 @salmanraoofi

باسمه تعالی در کتاب اجتهاد و تقلید و احتیاط آیت الله سیستانی حفظه الله 🔆🔆مفصل به بحث ولایت فقیه پرداخته شده ۴۴ صفحه که خلاصه مباحث ایشان در ولایت فقیه در مکاسب است نتیجه ای که از روایات گرفته اند کاملا نو و بدیع است احاطه ایشان به تاریخ و استفاده از تاریخ در فهم روایات کم نظیر یا بی نظیر است 🔆🔆🔆حالا می شود علت بعضی رفتارهای ایشان در عراق را فهمید 🔆همچنین بحثهای رجالی زیادی مطرح شده است "قال" های صدوق، شان رجالی کتاب تحف العقول، کتاب علل فضل بن شاذان و ... کتاب بسیار خواندنی است و آخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین ۱۳۹۷/۲/۳۱ @salmanraoofi

ویژه ماه مبارک رمضان آیات الاخلاق ۲ @hazin14

ویژه ماه مبارک رمضان آیات الاخلاق ۳ @hazin14

باسمه تعالی فردا جلسه چهارم مکتب شناسی آیت الله سیستانی حفظه الله ساعت ۱۲ تا ۱ در میدان سپاه بلوار شهید اخلاقی پلاک ۱۲ موسسه فرهنگ و تمدن توحیدی طبقه همکف مدرس ۱ روبروی آسانسور برقرار خواهد بود ۱۳۹۷/۲/۳۱ @salmanraoofi

🔻 📚 آیا #توثیقات #نجاشی نسبت به سابقین خود که با آن ها معاصر نبوده، إخبار از #حس است یا #حدسی و اجتهادی می باشد؟ 🔻به طور کلی منشأ توثیقات یک فرد نسبت به سابقین خود، یا از باب ورود روایاتی از جانب ائمه علیهم السلام در مدح آن شخص است (مانند تألیف کتاب کشی) که به استنباطی مانند استنباط احکام شرعی و ملاحظه روات نیاز دارد، و یا حکم به وثاقت یک شخص از جهت بررسی کتب و مدوّناتش و مقایسه کتاب او با سایر کتب می باشد. که در هر دو قسم به اجتهاد عمل می شود، همان طور که مرحوم نجاشی اجتهاد می کرده است. 🔸شاهد بر اجتهاد مرحوم نجاشی، مقایسه روایات یک فرد با سایر روایات است. به طور نمونه: ▪️ در ترجمه "الحسن بن العباس الحریش الرازی": أبو علي روى عن أبي جعفر الثاني عليه السلام، ضعيف جدا. له كتاب: إنا أنزلناه في ليلة القدر، و هو كتاب ردي الحديث، مضطرب الألفاظ. (رجال النجاشی، رقم۱۳۸، ص۶۰-۶۱) ▪️و ترجمه "الحسن بن محمد بن يحيى بن الحسن بن جعفر بن عبيد الله بن الحسين بن علي بن الحسين بن علي بن أبي طالب عليهم السلام": أبو محمد، المعروف بابن أخي طاهر. روى عن جده يحيى بن الحسن و غيره، و روى عن المجاهيل أحاديث منكرة رأيت أصحابنا يضعفونه. (رجال النجاشی، رقم۱۴۹، ص۶۴) ▪️و همچنین ترجمه "داود بن کثیر الرقّی": و أبوه كثير يكنى أبا خالد، و هو يكنى أبا سليمان. ضعيف جدا، و الغلاة تروي عنه. (رجال النجاشی، رقم۴۱۰، ص۱۵۶) ✅ مباحث الحجج، سیستانی، ص۲۰۷ ذیل التنبیه الثانی: فی کیفیة اثبات وثاقة الرواة ادامه دارد👇 @rejal_shobeiri @salmanraoofi

📚 پس چون #توثیقات رجالیون مانند نجاشی از این باب بوده، لذا توثیقات اجتهادی هستند و إخبار آنها به توثیق شخصی، #خبر_حسی نمی باشد. ولی برخی از اکابر مانند مرحوم آقای #خویی مدعی شدند که این أخبار، إخبار حسی می باشد: 🔸فإن قيل: إنّ إخبارهم عن الوثاقة و الحسن -لعله- نشأ من #الحدس و الاجتهاد و إعمال النظر، فلا تشمله أدلة حجية خبر الثقة، فإنّها لا تشمل الأخبار الحدسية، فإذا احتمل أنّ الخبر حدسي كانت #الشبهة_مصداقية. قلنا: إنّ هذا الاحتمال لا يعتنى به بعد قيام السيرة على حجية خبر الثقة فيما لم يعلم أنّه نشأ من الحدس. و لا ريب في أنّ احتمال الحس في أخبارهم -و لو من جهة نقل كابر عن كابر و ثقة عن ثقة- موجود وجدانا. كيف؟ و قد كان تأليف كتب الفهارس و التراجم لتمييز الصحيح من السقيم أمرا متعارفا عندهم، و قد وصلتنا جملة من ذلك و لم تصلنا جملة أخرى. و قد بلغ عدد #الكتب_الرجالية من زمان الحسن بن محبوب إلى زمان الشيخ نيّفا و مائة كتاب على ما يظهر من النجاشي و الشيخ و غيرهما. و قد جمع ذلك البحّاثة الشهير المعاصر الشيخ آقا بزرگ الطهراني في كتابه #مصفّى_المقال. قال الشيخ في كتاب العدّة في آخر فصل في ذكر خبر الواحد: «إنّا وجدنا الطائفة ميّزت الرجال الناقلة لهذه الأخبار فوثّقت الثقات منهم، و ضعّفت الضعفاء، و فرّقت بين من يعتمد على حديثه و روايته و بين من لا يعتمد على خبره، و مدحوا الممدوح منهم و ذمّوا المذموم. و قالوا: فلان متّهم في حديثه، و فلان كذّاب، و فلان مخلّط، و فلان مخالف في المذهب و الاعتقاد، و فلان واقفي، و فلان فطحي، و غير ذلك من الطعون التي ذكروها. و صنفوا في ذلك الكتب و استثنوا الرجال من جملة ما رووه من التصانيف في فهارسهم، حتى أنّ واحدا منهم إذا أنكر حديثا طعن في إسناده و ضعفه بروايته. هذه عادتهم على قديم و حديث لا تنخرم». و النجاشي قد يسند ما يذكره إلى أصحاب الرجال و يقول: «ذكره أصحاب الرجال». (معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۴۱-۴۲) 🔹و در قبال قول شیخ طوسی در عدّة الاصول، قول ابن قبه در کمال الدین شیخ صدوق می باشد: و كان أسلافهم قوم يرجعون إلى ورع و اجتهاد و سلامة ناحية و لم يكونوا أصحاب نظر و تميز فكانوا إذا رأوا رجلا مستورا يروي خبرا أحسنوا به الظن و قبلوه. (کمال الدین، ج۱، ص۱۱۰) 🔻به طور کلی مناشیء و منابعی که به واسطه آن افراد در فهرست #شیخ_طوسی و فهرست نجاشی توثیق شده اند مختلف بوده است و برخی از آن ها بدین قرارند: 1⃣ معاشرت؛ به اینکه با فردی که توثیق کرده اند معاشر بوده اند، و وثاقت اگرچه از امور حسی نیست ولی از امور شبیه حس قلمداد می شود. 2⃣ شهرت؛ به اینکه فردی که اراده توثیق او را داشتند، مشهور به وثاقت در نزد آنها بوده، اگرچه زمان او سابق بر آنان بوده است. مانند اینکه ما وقتی می خواهیم به وثاقت فرد مشهوری حکم کنیم، می گوییم وی موثق است اگر چه در زمان سابق ما زندگی می کرده است. 3⃣ توثیق معاصر؛ کما اینکه در کتاب شیخ انصاری توثیق نسبت به معاصرینش وجود دارد. در این اقسام سه گانه، ممکن است که گفته شود توثیقات إخبار حسی و إخبار ثقه از ثقه می باشد، اگر چه ما حجیت خبر ثقه در موضوعات را انکار می کنیم. 4⃣ ورود روایتی در شأن یک فرد؛ با مراجعه به أخبار وارده در مدح و ذم روات، مانند کتاب کشّی. مستند کشّی نیز کتبی مانند کتاب عیاشی و نصر بن صباح است که در این موضوع نوشته شده بوده است. و این أخبار را نیز مانند سایر روایات باید سند و متن آنها را ملاحظه کرد و استنباط نمود. 5⃣ کتب شخص؛ به اینکه به کتب فردی که می خواستند او را توثیق کنند مراجعه می شده و از خلال کتبش به او شناخت پیدا می کردند. کما اینکه ما وقتی می خواهیم نسبت به یک فردی معرفت پیدا کنیم و وثاقت یا خبرویت یا ... او را تشخیص دهیم، اگر آثاری از او نزد ما موجود باشد، به آنها مراجعه می کنیم. 6⃣ اعتماد به کسی که به آن شخص اعتماد دارد؛ مانند این که نجاشی در مورد علي بن محمد بن قتيبة النيشابوري (النيسابوري) ذکر می کند: عليه اعتمد أبو عمرو الكشي في كتاب الرجال. (رجال النجاشی، رقم۶۷۸، ص۲۵۹) 7⃣ توثیق جماعتی از اهل خبره؛ 💠 مجموعه این امور، ممکن است که منشأ و منبع حصول وثوق به وثاقت یک راوی باشد و توثیقات نجاشی را تشکیل دهد. این امور (غیر از سه مورد اول) مقدمات حدسی دارند. ✅ مباحث الحجج، ص۲۰۷-۲۱۰ ذیل التنبیه الثانی: فی کیفیة اثبات وثاقة الرواة #أصالة_الحس @rejal_shobeiri @salmanraoofi

باسمه تعالی رفقایی که قم هستند و کفایه را شروع کرده اند یا درس خارج هستند و در بحث مکتب شناسی آیت الله سیستانی حفظه الله شرکت نمیکنند واقعا ضرر میکنند در هیچ مکتبی آنقدر نکات مفید و نو پیدا نمی شود. ۱۳۹۷/۳/۱ @salmanraoofi

📢اطلاعیه 🔹محدودیت ورود به برنامه برای کاربران جدید از چند روز قبل برطرف شده است و هم اکنون کد فعال‌سازی ایتا برای تمام کاربران ارسال می‌شود 🔸از کاربران گرامی درخواست می‌شود این پیام را به اطلاع دوستان خود برسانند 🔹ایتا بار دیگر بخاطر این وقفه در پذیرش اعضای جدید، از تمام کاربران عذرخواهی می‌نماید •┈••✾••┈• 🔰کانال رسمی اطلاع‌رسانی ایتا: https://eitaa.com/eitaa

#سوالات_حوزوی هنوز به مکاسب نرسیده ام، دروس مکتب شناسی فقهی شیخ اعظم انصاری ره را گوش بدهم؟ @salmanraoofi

مکتب شناسی اصولی و فقهی #آیت_الله_سیستانی حفظه الله 🔆جلسه 3 @salmanraoofi

مکتب شناسی اصولی و فقهی #آیت_الله_سیستانی 🔆جلسه 4 @salmanraoofi

باسمه تعالی در جلسه 4 مباحث بسیار مهمی مطرح شد از جمله 🔆امتیازات مکتب اصولی آیت الله سیستانی حفظه الله 🔆تفاوت امام خمینی و افراد صاحب مکتب دیگر در نوع شخصیت و مکتبشان 🔆نوع اشکالات آیت الله سیستانی حفظه الله به امام خمینی در ولایت فقیه 🔆شاگردان اصلی آیت الله خویی ره و مساله ولایت فقیه و .... و آخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین @salmanraoofi

🔸سواد رسانه‌ای ابزاری برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی است دکتر محمدقلی میناوند عضو هیات علمی دانشگاه صدا و سیما: 🔹برای ایجاد تمدن نوین اسلامی باید فرهنگ اصیل اسلامی را که تا به حال وجود داشته تکامل بخشید. 🔹در دنیای جدید، رسانه ها عنصر اساسی در شکل دادن و تاثیرگذاری بر فرهنگ عمومی هستند. 🔹برای تکامل فرهنگی که مقدمه ایجاد تمدن اسلامی است باید رابطه قوی و مثبتی بین توده مردم با رسانه ها ایجاد شود. #فرهنگ 🌐 yon.ir/rHahD 🆔 @vasael_ir @salmanraoofi

اگر حوزه متوجه بحث سرمایه اجتماعی بود، و رسانه داشت، الان با اثبات غیرقابل اعتماد بودن مشاهیر پوک، وقت جایگزین کردن روحانیت به جای آنها و زیاد کردن سرمایه اجتماعی روحانیت است @salmanraoofi

متاسفانه دیروز نتوانستم به این عالم بزرگ و اسطوانه عقلانیت تشیع، اظهار ارادت کنم قدر زر زرگر شناسد قدر گوهر گوهری فاتحه ای نثار ایشان قرائت بفرمایید @salmanraoofi

فرزند #آخوند_خراسانی (صاحب کفایه الاصول) بارها از پدرشان این جمله را برای بنده نقل می کردند: کسانی که فلسفه الهی را خوب نفهمیده باشند، اخبار آل محمد (ع) در عقاید را نمی فهمند. و همانطور که فقه بدون اصول فقه بی معناست، درک اصول و عقاید حقه، بدون بنیه علمی فلسفی و کلامیِ تحقیقی، میسور نیست. 📔 نقدی بر تهافت فلاسفه، اثر علامه سید جلال الدین #آشتیانی (کتاب سال حوزه)، ص ۷۷-۸۰ ✅ @feghheakbar 🔆 @salmanraoofi

💎 مشکل گشای اساسی راه معرفت و پیشرفت علامه #حسینی_طهرانی : يك روايتى كه بدون سند و يا ضعيفى كه در آن نهى از فلسفه شده است، از اين سوء استفاده كرده و از اين نام بهره بردارى غلط نموده اند و آن گاه هر طرز تفكّر و تعقّلى را محكوم می کنند كه از خواندن فلسفه نهى شده است. آخر كسى به آنان نمی گوید: كدام فلسفه؟! آيا فلسفه مادّيّين و دهريّين و حكماى قبل از اسلام از ايرانيان و مصريان و هنديان و يونانيان؟ و يا فلسفه اسلام كه يك دنيا درخشش دارد، و يك دنيا عظمت و ابَّهت و جَلال دارد؟ كتابهاى صدر المتألّهين شيرازى رضوان الله عليه حقّاً موجب فخر عالم تشيّع و بلكه عالم اسلام است؛ تحقيقات و تدقيقات اين راد مرد بزرگ در زواياى #آیات و #روایات، مشكل گشاى اساسى راه معرفت و پيشرفت است. پس چقدر ناجوانمردى است كه از اسم فلسفه و تشابه لفظى آن با فلسفه اسلام بخواهيم با تردستى جا بزنيم؛ و آن طرز مَنْهى را بدين طرز پسنديده و معروف قالب كنيم. 📚 امام شناسى، ج۵، ص ۱۸۹ ✅ @feghheakbar 🔆 @salmanraoofi

🔆وظیفه حوزه در عصر حاضر وظیفه حوزه در حال حاضر، تربیت و پرورش #فیلسوف_الهی است؛ که این امر تنها در سایه یک مدیریت علمیِ دقیق امکان پذیر خواهد بود علامه جوادی آملی @salmanraoofi

🔆سلسله دروس استاد حجة الاسلام و المسلم امینی نژاد 🔆استاد سطح عالی فلسفه و عرفان حوزه علمیه قم، عضو مجمع عالی حکمت اسلامی 🔆جهت تهیه سی دی و جلسات: efteghar.blog.ir مراجعه کنید @salmanraoofi

🔆استاد عبدالرسول عبودیت در گفت‌وگو با مباحثات: با روش‌های آموزش امروزی کسی فیلسوف نخواهد شد 🔹 مقدمه:عبدالرسول عبودیت از اساتید و پژوهش‌گران حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی است. کتاب‌های «خطوط کلی حکمت متعالیه»، «درآمدی به نظام حکمت صدرائی» و «حکمت صدرایی به روایت علامه طباطبایی» از جمله آثار اوست. با او درباره وضعیت آموزش فلسفه در حوزه علمیه گفت‌وگو کردم. او چندان به آموزش فلسفه در حوزه و دانشگاه خوش‌بین نیست و سبک جدید آموزشی در حوزه را در راستای تضعیف فلسفه اسلامی می‌داند. 🔹 فلسفه از لحاظ شیوع رو به افول نیست؛ این‌قدر که امروز رساله می‌نویسند و مدرک دکتری حکمت متعالی می‌گیرند و تدریس می‌شود در دانشگاه‌ها، هیچ‌وقت سابقه نداشته. پس از این جهت رو به افول نیست. اما آری؛ اگر منظورتان از روبه‌افول‌بودن این است که فیلسوفی که فهم عمیق از ملاصدرا داشته باشد و صاحب نظر ـ مثل آقای طباطبایی ـ باشد، از این پس کم‌تر خواهیم داشت، بله چنین است. البته علتش این نیست که امروزه فیلسوفان در انزوا به‌سر می‌برند یا به آن‌ها اعتنا نمی‌شود یا این‌که تکفیرشان می‌کنند؛ همه‌ی این‌ها سابقاً بوده است؛ بلکه علت، سبک و روشی است که در حوزه و مؤسسات اقماری آن بر فلسفه مسلط شده است؛ این روش که درس‌ها در قالب واحد و ترم و مدرک رسمی کارشناسی ارشد و دکتری ارائه می‌شود. 🔹 در کشور ما نوشتن مقاله هم اجرای کاریکاتوری از غرب است. مدرک دکترا این‌قدر زیاد شده است که امروزه باید دنبال کسی گشت که دکترا نداشته باشد. این‌ها کار را خراب کرده است. قبلاً می‌دیدیم یکی رشته‌اش فقه بود و فقط یک منظومه خوانده بود؛ اما وقتی که با دکترای حکمت و فلسفه متعالیه فعلی مقایسه‌اش می‌کنیم می‌بینیم با سوادتر از این‌ها بود؛ چون او واقعاً خوب خوانده بود و انگیزه‌اش هم انگیزه فهمیدن حقیقت بود؛ نه این‌که صرفاً دکترا بگیرد و بگوید دستم بند شود. این مسائل کار را خراب کرد؛ حوزه را ضعیف کرده و بیش از این هم ضعیف خواهد کرد؛ مگر آن‌که سردمداران حوزه توجه جدی به این مسأله بکنند؛ بیایند و به روش‌های قبل برگردند. نمی‌گویم عین سابق شود؛ اما باید آن‌چه بود اصلاح می‌شد. 🔹 اما درباره‌ی آن نکته که می‌‌گویند فلسفه اسلامی به چه دردی می‌خورد؛ مثلاً فلسفه ملاصدرا در زندگی شخصی من به کار می‌آید؟ مرحوم امام می‌گوید انسان سه ساحت دارد: اندیشه، اخلاق و رفتار. ساحت رفتار برای جسم و بدن است و ساحت اخلاق برای روح؛ ساحت اندیشه از همه مهم‌تر است. سه بهشت و جهنم وجود دارد؛ بهشت و جهنم اندیشه، اخلاق و رفتار. کسی که اندیشه و عقیده‌اش خلل دارد، حتی اگر اخلاقش هم خوب باشد وارد بهشت نمی‌شود. معرفت بسیار اهمیت دارد. مهم‌ترین ساحت انسان عقیده است. اگر علمی آمد و به این ساحت کمک کرد، آیا کم‌فایده است؟ گویا علم فقط باید در رفتار مفید باشد؛ آری منکر نیستم که فلسفه باید ادامه یابد، فلسفه‌های مضاف خود را نشان دهند و… ؛ اما همین فایده بالفعلی هم که اکنون دارد کم و کوچک نیست. 🔹 متن کامل گفت‌وگو: http://mobahesat.ir/16266 🔻🔻🔻 @salmanraoofi