13971213_25069_64k.mp3
16.04M
🎙 بشنوید| صوت کامل بیانات رهبر انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی فقه و علوم اسلامی که در روز دوشنبه ۱۳۹۷/۱۲/۱۳ برگزار شده بود، منتشر شد.
🔍 متن کامل را بخوانید👇
http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=41898
@salmanraoofi
📌 بیانات #رهبر معظم #انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی @فقه و #علوم_اسلامی1
🔅🔅🔅
بسم الله الرّحمن الرّحیم(۱)
و الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا و نبیّنا ابی القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین الاطهرین المنتجبین سیّما بقیّة الله فی الارضین.
◽ خیلی خوشآمدید آقایان محترم، برادران عزیز، جناب آقای صدر، آقایان اساتید، آقایان طلّاب و خانمها که تشریف آوردید. این جلسه، جلسهی بسیار خوب و با نشاطی است؛ هم فرمایشات آقای صدر، فرمایشات مفیدی بود و سنجیده و حسابشده بود، هم بیانات خیلی خوبی که این برادر عزیزمان، فرزند عزیزمان، [این] طلبهی محترم از قول طلّاب بیان کردند، فرمایشات خوبی بود. البته سؤالات را بنده لازم نیست جواب بدهم، اینها را از خود آقایانی که مسئولین مؤسّسه هستند باید سؤال کنید، بنشینند پاسخگویی کنند، بگویند. بله، دعا خواستید، حتماً دعا میکنم، یقیناً انشاءالله دعا میکنم.
◽ در مورد خانوادهها -که هم در بیانات آقای صدر بود، هم این جوان عزیز بیان کردند- بله بنده هم به این نکته توجّه دارم که نقش همسران و خانوادهها در موفّقیّتهای مردان خیلی زیاد است؛ این را ما به تجربه هم دریافتهایم و اگر چنانچه همسر انسان، همراه و همگام و همهدف و همسنگر باشد، پیشرفت خیلی سرعت خواهد گرفت، این [نقش] هست؛ لکن همهی مسائل خانواده و خانوادگی مسائل عقلانی نیست که حالا با این استدلال همه قانع بشوند، همه قبول کنند؛ یک مقداری از آن مسائل عاطفی است، مسائل واقعی است، مسائل زندگی است.
◽ اینکه آقای صدر فرمودند «طلبه ساعت شش صبح از خانه بیرون میآید، ساعت نُه شب برمیگردد»، خب بنده اصلاً با یک چنین چیزی مخالفم. چرا شش صبح؟ ده ساعت شما برای طلبه یا استاد وقت گذاشتید که کار کنند که البته زمان زیادی است [این] ده ساعت؛ حالا بالاخره برنامهی شما این است، بنده هم که طبعاً در جزئیّات برنامه دخالتی نمیکنم اما از شش صبح تا نُه شب پانزده ساعت است، نه ده ساعت! چرا؟ آقایان میآیند درسشان را میخوانند، کارشان را میکنند، احیاناً یک ذرّه گعدهشان را میکنند، بعد یک مجلس روضهای هست میروند؛ لزومی ندارد، نه. به خانوادهها باید برسید؛ همسر شما نیاز به حضور شما دارد؛ این مهم است.
◽ البتّه حضور به معنای این نیست که همهاش بروید در خانه بنشینید؛ آن [جور] هم همسرتان قطعاً راضی نیست و دلزده میشود، میگوید چرا سرِ کار نمیروند؛ امّا اینکه پیدا نباشید، نه، این خوب نیست، این مناسب نیست. البتّه برههای از زندگی خود بنده که دارم این را به شما عرض میکنم، با همان شکلی گذشته که حالا میگویم مخالفم با آن! یعنی این جوری بوده. اوایل انقلاب بنده صبح از خانه میرفتم بیرون در حالی که همهی بچّهها خواب بودند؛ شب هم برمیگشتم خانه، در حالی که همهی بچهها خواب بودند. یعنی واقعاً جوری بود [که نمیشد]؛ منتها آنجا غیر از این نمیشد، اصلاً امکان نداشت، به قول معروف فرصت سر خاراندن هم واقعاً نداشتیم؛ لکن شما که حالا در وضع عادی الحمدلله زندگی میکنید و استقرار دارید، به خانوادهها برسید. خانمها هم البتّه باید اشتغالات داشته باشند؛ بهترین اشتغال هم اشتغال علمی است. شنیدم که بعضی از خانمها، دختران، در مجموعههای طلبگی بانوان شرکت دارند؛ خوب است که بالاخره مشغول کار و علم و بحث و مانند اینها باشند؛ خیلی خوب است.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه بیانات رهبری👇👇👇
📌 بیانات #رهبر معظم #انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی @فقه و #علوم_اسلامی2
🔅🔅🔅
◽ راجع به مسئلهی این مؤسّسهی عالی فقه، خب ما ادّعا نداریم که این تنها نقطهای است که در قم دارد فعّالیّت میکند، نه؛ الحمدلله همان طور که اشاره کردید، نقاط گوناگونی هستند که همه مشغول کارند؛ شروع این کار هم ناشی از یک احساس [مسئولیّت بود]؛ خب الحمدلله جناب آقای صدر با شایستگی کامل، شانهشان را زیر این بار دادهاند و به طور جدّی مشغول به این کار شدهاند؛ انگیزهی این کار به خاطر نگاه و توجّه به اهمّیّت حوزه و ظرفیّتهای فراوان و بیشمار استفادهنشده از حوزه و اقتضای نظام جمهوری اسلامی نسبت به استفاده از این ظرفیّتها بود.
◽ یک طرف قضیّه یک نظام اسلامی است که اقتصاد هست -حالا اقتصاد را مثال زدند- حکومت هست، فرهنگ هست، دانش روز هست، فنّاوریهای جدید عالَم هست، ارتباطات گوناگون اجتماعی هست، سبک زندگی هست؛ دائم تفکّرات و نظرهای جدیدی که در زندگی اثر میگذارند، دارد در دنیا به وجود میآید و صادر میشود؛ اینها هست. ما یک نظامی داریم با این پدیدهها و با این حوادثی که پیرامونش و در درونش وجود دارد؛
◽ این [نظام] باید اداره بشود با اسلام، با فکر اسلامی. فکر اسلامی در جنبهی عملی، همان فقه اسلام است؛ البتّه بنده با فلسفه خواندن، نه فقط مخالف نیستم بلکه کاملاً تأیید میکنم، فلسفه هم لازم است؛ حالا چه جوری داخل برنامههای شما بشود، آنها به برنامهریزی مدیران محترم آنجا بستگی دارد؛ لکن فلسفه خوب است، لازم است، نه اینکه فقط خوب است؛ لازم است؛ در این تردیدی نیست؛ لکن آنچه زندگی را اداره میکند، عملاً فقه ما است؛ علّت هم این است که فلسفهی اسلامی در طول زمان امتداد عملی نداشته؛ یعنی این حکمت نظری ما به حکمت عملی امتداد پیدا نکرده؛ در حالی که فلسفههای غربی که از لحاظ نفْسِ فلسفه بودن خیلی کم محتواتر و ضعیفتر از فلسفهی اسلامی هستند، امتداد عملیّاتی دارند؛ یعنی اگر چنانچه شماها مثلاً فرض کنید که فلسفهی کانت یا هگل یا مارکس را معتقد باشید، در مورد حکومت نظر دارید، در مورد فرد نظر دارید، در مورد ارتباطات اجتماعی نظر دارید؛ امّا [اینکه] اقتضای فلسفهی ملّاصدرا یا فلسفهی فرض بفرمایید که ابنسینا یا دیگری در حکومت یا در فلان [مسئله] چیست، چیزی برای ما روشن نشده؛ نه اینکه ندارد، قطعاً دارد؛ سفارش من به متفلسفین و فعّالان فلسفه همیشه این بوده که این امتداد را پیدا کنند؛ چون معتقدم اثر دارد؛ این امتداد وجود دارد امّا خب روی آن کار نشده؛ بنابراین فعلاً آنچه میتواند جامعه را اداره کند، فقه ما است؛ خب پس این اقتضای بیرونی و نیاز بیرونی، این هم حوزه.
◽ عرض کردیم، حوزهی علمیّه یک ظرفیّتهای بیشماری دارد؛ حقیقتاً ظرفیّتهای بیشماری دارد. این دقّتهایی که انسان در مباحث فقهی و در مسائل کماهمّیّت در بین فقها مشاهده میکند -که از لحاظ عملی و از لحاظ جایگاهش در مجموعهی احکام اسلامی خیلی چیز مهمّی نیست- واقعاً شگفتآور است؛ یعنی این جور [دقّتهای] عمیق و ریزبین و ژرفنگر، در کارهای فقهی ما و در علمای ما وجود دارد؛ خب این خیلی ظرفیّت مهمّی است، این خیلی چیز مهمّی است. بنده یک مدّتی یک بحث قصاص میکردم و نظرات حقوقدانهای غربی را دوستانی که با ما همکاری میکردند و بلد بودند، اینها را برای بنده میآوردند و من گاهی اوقات نگاه میکردم به نظراتی که آنها داشتند در مسائل گوناگون. خب تعمّقهای خوبی هست در کارهایشان، امّا واقعاً با آن دقّتی که مثلاً فرض کنید صاحبجواهر یا مِنبابمثال مرحوم آقای خوئی -فقیه معاصر خود ما- یا دیگری در این زمینه دارند، خیلی فاصله دارد؛ اینها خیلی عمیقترند، خیلی ژرفنگرترند، خیلی به لوازم فتوا و نظر خودشان متوجّهترند؛ خب اینها ظرفیّت حوزه است.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه بیانات رهبری👇👇👇
📌 بیانات #رهبر معظم #انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی @فقه و #علوم_اسلامی3
🔅🔅🔅
◽ این حوزه میتواند همهی نیازهای یک نظام اسلامی را، جامعهی اسلامی را برآورده کند و همین طور که آقای صدر گفتند، اگر چنانچه نهادسازها -یعنی مثلاً فرض کنید بانک مرکزی یک نهاد است، یا دستگاه دانشگاه یک نهاد است- برای مدیریّت اسلامیِ خودش سؤالی پیدا کند، به چه کسی باید مراجعه کند؟ به حوزه باید مراجعه کند. الان این اتّفاق نمیافتد، یعنی این کار الان وجود ندارد. یک نمونهاش را حالا مثلاً شما ملاحظه کنید که غالباً شبیه این نمونه، خیلی خیلی خیلی نادر است؛ مثلاً فرض کنید که یک روزی پاکستانیها در صدد برآمدند بانک اسلامی درست کنند؛ فراخوان دادند به فقهای دانشمندان اسلامی؛ مرحوم شهید صدر آن البَنکاللاربَوی(۲) را نوشت و فرستاد؛ خب آن یک نمونه است. حالا آن البَنکاللاربَوی چقدر جوابِ نهاد بانک را در دنیای امروز میدهد، آن بحث دیگری است که حالا ممکن است نواقصی داشته باشد امّا بالاخره یک پاسخی داده شد، شما چند نمونه از این پاسخها سراغ دارید؟ خیلی کم، خیلی کم؛ اگر دوّمیای، سوّمیای داشته باشد، مسلّماً دهمی ندارد؛ در حالی که حوزه این توان را دارد، سبک کار در حوزه و سبک تحقیق در حوزه جوری بوده که دقّتِ نظر و ژرفنگری و عمقیابی جزو طبیعت کار حوزه است؛ و این جزو امتیازات ما است و حوزه میتواند این کار را انجام بدهد و حالا امروز با توجه به این نیازها، این انگیزه بیشتر شده، پس باید حوزه تحقّق ببخشد این آرزو را. این بود که ما به فکر افتادیم که این کار را حالا از یک گوشهای شروع کنیم. البته عرض کردم: ادّعا، این نیست که [این کار] فقط همین جا هست؛ دیگران هم دارند میکنند، در مؤسسات خوب و مفیدی که در حوزه بحمدالله هست، دارند کارهایی را انجام میدهند [منتها] این هم یک مجموعهای است.
◽ به نظر من آقای صدر و دوستانشان خوب برنامهریزی کردهاند، همکارانشان خوب برنامهریزی کردهاند، این برنامهریزی برنامهریزی خوبی است. این «تحت اِشراف» هم که گفته میشود، معنایش این نیست که بنده نسبت به برنامهها نگاه میکنم، دقّت میکنم، اظهار نظر میکنم؛ نه، من اصلاً نه مجالش را دارم، نه فرصتش هست؛ این [کار] را خود آقایان میکنند؛ حالا بالاخره بهنحوی به ما منتسب است امّا مربوط به خود آقایان است که دارند کار میکنند.
◽ عرض من این است: اوّلاً این سبکی که ذکر کردند در تدریس و تدرّس که طلبه مشارکت میکند در پاسخیابی، سبک خوبی است، سبک مفیدی است؛ منتها خب تسلّط استاد و تصرّف استاد، نبایستی تحتا
لشّعاع قرار بگیرد؛ بالاخره استاد است که دارد هدایت میکند، دارد کار میکند و جمعوجور میکند؛ وَالّا اگر چنانچه مطلب سپرده بشود به اذهان ده نفر، بیست نفر طلبهای که حالا در این کلاس هستند، این معلوم نیست به یک نظام و مجموعهی درستی [برسد]، باید استاد هدایت بکند؛ [امّا] اگر اینها هم کمک کنند و همراهی کنند خوب است.
◽ در مورد اصول که ایشان فرمودند متوسّط [دورهی] آن در حوزه پانزده سال است، خیلی برای من تعجّبآور است و این هیچ خبر خوبی نیست از نظر بنده. اصول خب لازم و ضروری است؛ برای تفقّه، بلاشک اصول لازم است. خب مرحوم آقای خوئی (رضوان الله علیه) فقیه اصولی بود دیگر؛ از ایشان اصولیتر کیست؟ در فقه او هم کاملاً اصول واضح است، آشکار است؛ من شنیدهام که دورهی اصول ایشان پنج سال طول میکشد؛ خب ایشان مثلاً چه کار میکرده؟ چه چیزی را از اصول میانداخته که پنج سال میشده؟ یعنی بنابراین میشود اصول را پنج سال گفت، میشود شش سال گفت. متوسّط که پانزده سال است، یعنی مثلاً تا بیست سال هم دارد! چقدر بخوانند؟ چرا بخوانند؟ به چه دردشان میخورد؟ کجای فقه استفاده میشود از این اصول؟ نه، به نظر من یک مقداری در مورد اصول بایستی جمع و جورتر و بهاصطلاح مُضیَّقتر(۳) حرکت کرد، مواظبت کرد؛ غیر از فقه است؛ فقه باز است، هر چه میتوانید در زمینههای فقهی کار کنید، به نظر ما خیلی خوب است.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه بیانات رهبری👇👇
📌 بیانات #رهبر معظم #انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی @فقه و #علوم_اسلامی4
🔅🔅🔅
◽ این سؤالاتی که این برادر عزیزمان، این جوان عزیز کردند، سؤالات قابل توجّهی است؛ خواهش من این است که جناب آقای صدر و بقیّهی برادرها بنشینند [اینها را] برای طلّاب روشن کنند؛ لکن این را میخواهم سفارش بکنم که جوانها توجّه به جوانی خودشان داشته باشند؛ یعنی همهی آن چیزی که شما میخواهید و احساس میکنید، مورد نیاز شما نیست، برایتان مفید هم نیست. منتظر نباشید که سی سال بگذرد پیر بشوید، بعد این را بفهمید. خب ما آن سی چهل سال بعد از شما را گذراندهایم، یک چیزهایی را ما میدانیم؛ از تجربهی کسانی که تجربه کردند، استفاده کنید. همهی این چیزها لازم نیست؛ اینکه حالا آدم مثلاً برای تحلیل سیاسی باید چه جوری عمل بکند و مثلاً از نظرات چه کسی و تضارب آراء استفاده کند، نه، اینها معلوم نیست که کلّیّت داشته باشد؛ یک مواردی ممکن است لازم باشد، یک چیزی لازم باشد. امّا من میخواهم این را عرض بکنم که طلّاب این مجموعه دنبال اساتیدشان حرکت کنند، یعنی به نظر اساتید و تشخیص اساتید و کسانی که مدیران این مجموعه هستند، اهمّیّت بدهند و طبق آن حرکت بکنند و کار بکنند تا انتظام پیدا کند، تا این مجموعه یک مجموعهی منتظمی باقی بماند و انشاءالله پیش برود؛ اگر منتظم نبود، پیش نمیرود.
◽ از لحاظ کمّیّت هم که حالا یک فراخوانی دادند و چون ذکر نکردید، من نمیدانم که شما چه تعدادی میخواهید طلّاب در سطوح گوناگون بگیرید، من در آن مورد نظری ندارم، بالاخره هر چه کار با دقّت و با ملاحظه انجام بگیرد و هر قدمی که میخواهیم برداریم، بدانیم که این قدم را کجا میخواهیم بگذاریم و زیر پایمان محکم باشد، این بهتر است؛ ممکن است یک مقداری با بُطء(۴) همراه باشد امّا عیبی ندارد. کار بطیء(۵) و محکم بهتر از کار سریع و متزلزل و نامحکم است.
◽ یک نکتهی دیگری در ذهن من هست -البتّه این را در مورد کلّ حوزه بنده عقیده داشتهام که تا حالا هم نشده، بارها هم با مسئولین حوزه، بخصوص حوزهی قم، مطرح کردهایم [امّا] ظاهراً سخت است برایشان- که کسی که یک درسی را میخواند و به یک جایی میرسد، احتیاج به مدرک دارد، احتیاج به شهادت دارد. اشتباه بزرگ این بود که آمدند این شهادت را با شهادتهای دانشگاهی مخلوط کردند؛ حالا اوّل که [حتّی] میخواستند اسمش را دکتری و مانند اینها بگذارند که غلط بود، بعد معادل دکتری [گذاشتند]؛ این هیچ لزومی ندارد. بیایید شما مشخّص کنید که [اسم] کسی که مثلاً فرض کنید این سه سال اوّل عمومی را میگذراند -یک سه سال عمومی دارید دیگر- چیست؛ اسم آن طلبهای که محصول سه سال درس خواندن در این مؤسسّه است که لزوماً مطابق با سه سال درس خواندن در حوزهی آزاد نیست و یک خصوصیّات بیشتری دارد چیست، یک اسمی برایش معیّن کنید. بعد یک سه سال دیگر شما دارید که کار تخصّصی در آن میکنید؛ آن کسی که آن سه سال را گذراند، یک صلاحیّتهایی پیدا میکند، برای او هم یک اسمی مشخّص کنید و مؤسّسه شهادت بدهد که او به این حد رسیده. بعد یک دو سال دارید که آن دو سال، دو سال تحقیق و پژوهش و مانند اینها است؛ آن دو سال را وقتی گذراندید، [طلبه] یک صلاحیّتهای جدیدی پیدا میکند؛ ...👈
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه بیانات رهبری👇👇
📌 بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی فقه و #علوم_اسلامی 5
🔅🔅🔅
👈 همچنان که در نظام غربی دانشگاهی ما که از غرب تقلید شده، مثلاً فرض کنید که حالا آن زمانهای قدیم، زمان جوانی ما، سیکل اوّل و سیکل دوّم و مانند اینها بود، همین دبیرستان هم دو قسمت بود، اسمش را سیکل اوّل و سیکل دوّم میگذاشتند، بعد دیپلم، بعد مثلاً لیسانس، بعد فوق لیسانس، بعد دکتری؛ یک درجاتی دارد؛ یعنی بر حسب صلاحیّتهایی که تعریف شده یک اسمی میگذارند و یک شهادتی میدهند؛ شما بدون اینکه از آنها تقلید بکنید و بخواهید با آنها انطباق بدهید -که مطلقاً به نظر من این کار جایز نیست که ما بیاییم با آنها منطبق کنیم کار خودمان را و بگوییم مثلاً این برابر دکتری است، این برابر مثلاً ارشد است، این برابر [کارشناسی است]؛ این اصلاً معنی ندارد؛ چون نوع کار آنها با نوع کار ما متفاوت است- امّا شما شهادتهایتان را مشخّص کنید؛ وقتی که آن دو سال آخرِ هشت سال را شما انجام دادید، یک صلاحیّتی پیدا میکنید؛ این صلاحیّت را مشخّص بکنید، یک شهادت بدهید؛ به نظر من این کار خیلی خوب است. ما البتّه از قدیم داشتهایم یک چنین چیزی؛ این اجازهی اجتهادی که رایج بوده همین است دیگر؛ یعنی طلبه به یک نقطهای میرسد که مجتهد میشود؛ قدیم معمول بود که اجازهِی اجتهاد به او میدادند. یا به آن که مثلاً در حدیث پیشرفت میکرد و اهل حدیث بود، مثلاً اجازهی روایت حدیث میدادند، به او اجازهی نقل حدیث میدادند، این کار معمول بود؛ حالاها متأسّفانه نیست؛ واقعاً متأسفانه، چون خیلی خوب بود اگر چنانچه بود. آقایان ملاحظه میکنند، اجازهِی اجتهاد نمیدهند به خاطر اینکه نبادا یک تبعهای بر آن مترتّب بشود؛ در حالی که نه؛ میشود یک جوری عمل کرد که تبعهای هم مترتّب نشود. امّا حالا خود شما این کار را انجام بدهید؛ یعنی یک شهادتی برای فلان مرحلهی از [تحصیل بدهید]؛ این هم یک نکته.
◽ نکتهی دیگر، سؤال شد که برای ورود در حدیث و قرآن یعنی اُنس با قرآن و اُنس با حدیث، حقیر چه چیزی پیشنهاد میکنم؛ من البتّه در برنامههای درسی نمیدانم -چون آقایان زحمت کشیدهاند نشستهاند برنامهریزی کردهاند، بنده نمیشود از کمر(۶) کار وارد بشوم بگویم تفسیر این جوری است- امّا معتقدم از تفسیر، رها و جدا نشوید؛ یعنی تفسیر حالا ممکن است جزو برنامهی درسیتان نباشد، شاید به اینکه برنامهی درسی باشد احتیاج هم نداشته باشید، امّا حتماً [لازم است]؛ مثلاً فرض کنید یک دوره تفسیر مجمعالبیان؛ بسیار تفسیر خوبی است؛ مجمعالبیان بسیار تفسیر عالمانهای است، یعنی مرحوم طبرسی در یک جاهایی و در ذیل یک آیاتی، مُلّاییِ خودش را و تبحّر خودش را در استدلال و استنباط نشان داده؛ گاهی اوقات این جوری است؛ یک جایی هم که البتّه احتیاج نبوده، نه؛ مثلاً فرض کنید [مجمعالبیان]. اُنس با قرآن جداگانه و اُنس با تفسیر جداگانه، به نظر ما لازم است؛ و همین طور البتّه حدیث که شما احتیاج هم دارید؛ یعنی شما برای فقاهت چون به منابع حدیثی نیاز دارید، به رجال و به حدیث و علم حدیث و به این چیزها طبعاً احتیاج دارید؛ لابد در برنامههایتان هم علیالقاعده باید باشد، لابد در برنامهها هست؛ و راه آن این است و باید انجام بگیرد.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه بیانات رهبری👇👇
📌 بیانات #رهبر معظم #انقلاب در دیدار اعضای موسسه عالی @فقه و #علوم_اسلامی6
🔅🔅🔅
◽ آن [دو] نکتهی آخری که میخواهم عرض بکنم:
🔹 مواظب باشید جهتگیری انقلابی، مقهور هیچ کدام از این شاخصها و مهمّات کار این مؤسّسه قرار نگیرد؛ جهتگیری انقلابی. طلبهی ما، استاد ما، فاضل ما، عالِم ما، مرجع ما اگر چنانچه معتقد به این تحوّل عظیمی که اسمش انقلاب است، بود، به درد این کشور خواهد خورد. اگر معتقد به این نبود، به درد کشور نمیخورد، به درد جمهوری اسلامی نمیخورد؛ باید معتقد باشد.
🔹 اینکه بنده میگویم حوزهی انقلابی، معنایش این نیست که حالا حتماً در مثلاً فلان جا شعار [بدهد]؛ حالا یک وقت لازم هم باشد، شعار هم باید داد؛ بنده هم گاهی که لازم است، شعار میدهم لکن مهم این است که عمیقاً از بن دندان معتقد باشد که این تحوّلی که در این کشور اتفاق افتاده، باید همچنان ادامه پیدا بکند. تحوّل یک چیز متوقفشدنی نیست. تحوّل یعنی یک دگرگونیای که هر روز کاملتر و بهتر و قویتر و عمیقتر میشود؛ این باید ادامه داشته باشد و ما معتقد باشیم.
🔹 دشمنانمان را بشناسیم، دشمنان این نظام را بشناسیم، دشمنان این حرکت تحوّلی را بشناسیم. اگر نه، کشور به رکود خواهد انجامید و مغلوب سیاستها و گرایشهای دشمنان این ملّت و دشمنان اسلام خواهد شد.
🔹 امروز نگاه اسلام به مجموعهی جمهوری اسلامی است؛ من به شما عرض بکنم. الان در دنیای اسلام گرایش به احیای اسلام و به زندگی اسلامی به معنای واقعی خیلی زیاد است. مردمی که، ملّتهایی که سرخورده شدهاند از این تمدّنهای مادّی غربی و شرقی، به اسلام گرایش دارند منتها ملجأیی، مرجعی، شاخصی، ستونی که به او تکیه کنند، کسی که به او مراجعه کنند ندارند؛ لذا نگاهشان به جمهوری اسلامی یک نگاه واقعی است؛ این وجود دارد. البتّه دشمنها نمیگذارند و نمیخواهند این معلوم بشود امّا وجود دارد.
🔹 امروز در هر کدام از این کشورهای اسلامی عربی که سرانش به خون ماها تشنه هستند، اگر چنانچه از جمهوری اسلامی یک نشانی، اثری، برگهای آنجا پیدا بشود، شخصی برود، شخصیّتی برود، افرادی بروند، کتابی برود و مانع از طرف سرانشان نباشد، مردم به او اقبال میکنند. الان تقریباً همهی این کشورهای اسلامی از شرق تا غرب همین جوره ویرایش شده هستند؛ از اندونزی و مالزی و مانند اینها بگیرید تا آفریقا. مردم چشمشان به اینجا است؛
🔹 دنیای اسلام امروز نیاز دارد به این حرکت انقلابی ما. این کسانی که در داخل حرف میزنند، کار میکنند، اظهاراتی میکنند که با گرایش انقلابی مغایر است، ولو متضاد هم نباشد، امّا همین قدر که مغایر با گرایش انقلابی است، دارند ضربهی به امید امّت اسلامی میزنند، این ضربهی به آنها است و خیانت میکنند. بنابراین حرکتتان حرکت انقلابی باشد و کار انقلابی. و توجّهات معنوی؛ یعنی واقعاً بدون توجّهات معنوی نمیشود،
🔹 بدون توسّل، بدون دعا، بدون نماز شب، بدون مراجعه و خواندن صحیفهی سجادیه نمیشود. اگر چنانچه آدم بخواهد ارتباط قلبی خودش را، ارتباط معنوی خودش را با خدا حفظ نکند و مراقبت نکند از آن، کار پیش نمیرود.
🔹 خدا رحمت کند، مرحوم حاج احمدآقا میگفت نیمهی شبها که امام پا میشود گریه میکند -حالا امامِ پیرمردی که آن وقتی که ایشان میگفت، مثلاً هشتاد و چند سال یا قریب نود سال سنّش بود- دستمالهای معمولی کفایت نمیکند که اشکهایش را پاک کند، حولهی دست و رو خشک کنی امام دمِ دستش میگذارد که اشکهایش را با آن پاک کند؛ خدا هم به او توفیق داد، کمک کرد، به خاطر همین معنویّت، به خاطر همین استغاثهی به خدای متعال و توکّل به خدا و درخواست از خدا.
🔹 شماها جوانید، دلهایتان پاک است، پاکیزه است، گرفتاریتان کمتر است و خیلی خوب میتوانید این دلها را متوجّه خدا کنید، نمازها را خوب بخوانید، با دعا و توسّلات اُنس داشته باشید، با ذکر ائمّه (علیهم السّلام) اُنس داشته باشید. و بخصوص من توصیه میکنم نماز شب را تا آنجایی که میتوانید، ولو یک وقتی هم نتوانستید، مثلاً قضایش را [بخوانید]، ترک نشود؛ یعنی دنبال کنید اینها را، اینها خیلی اثر میگذارد، نورانیّت میدهد به شما و آن وقت این نورانیّت، به شما کمک میکند در پیدا کردن راه.
🔹 یک چیزهایی را انسان از این و آن هم هر چه سؤال کند، به درد نمیخورد؛ یعنی گاهی از یک کسی هم یک چیزی میشنود اما در انسان اثری نمیگذارد. اگر آن نورانیّت پیدا شد، دلها را باز میکند، انفتاح میدهد، بهجت معنوی به انسان میدهد. و شماها جوانید؛ شما هم از این جهت از ماها جلوترید، بهترید، آسانتر است برای شما کار تا برای ما.
🔹 انشاءالله که خداوند شماها را موفق بدارد؛ ما که شما را دعا میکنیم، شما هم ما را دعا کنید.
والسّلام علیکم و رحمةالله و برکاته
@salmanraoofi
#فقه_نظام
#اختصاصی
💢تنها مجوز سقط جنین بعد از ولوج روح حفظ حیات یا سلامتی مادر است
✔حجت الاسلام و المسلمین محمد قائینی در نشست «ضرورتهای سقطجنین با دو نگاه پزشکی و فقهی»:
🔹مرحوم خویی معتقد است حق قصاص در
جنین که هیچ، بلکه در انسان متولد قبل البلوغ، برای قاتل، ثابت نیست؛ یعنی اگر شخص بالغی، نابالغی را به قتل برساند، حق قصاص ثابت نمیشود.
🔹مشروعیت سقطجنین خلاف اصل اولی است و موارد مشروعیت آن بهشدت محدود است. نسبت به قبل از ولوج روح، اختلافی که فقها در زمان ولوج روح مطرح کردهاند مبنی بر این است که آیا چهارماهگی یا پنجماهگی یا قبل از چهارماهگی است که برخی از پزشکان نیز به آن تصریح میکنند.
🔹این مسئله تقریباً اجماعی است که بعد از انعقاد جنین و نفخ روح، موضوع قصاص هم مطرح است؛ یعنی حتی اگر مادر مباشرت یا تسبیب در قتل جنینش داشته باشد، قصاص میشود.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه گفتار👇👇
#فقه_ نظام
#سقط_جنین
#اختصاصی
🔅🔅🔅
📋✏ به گزارش خبرنگار اجتهاد، بیست و هشتمین نشست از نشستهای علمی موسسه مفتاح کرامت با موضوع «ضرورتهای سقطجنین با دو نگاه پزشکی و فقهی»، روز چهارشنبه، ۱۵ اسفند ۱۳۹۷ در شهر مقدس قم برگزار شد. در این نشست علمی، دکتر علیرضا پارساپور دبیر شورای عالی اخلاق پزشکی، از دید پزشکی و حجتالاسلام والمسلمین محمد قائنی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم، از زاویه فقهی به تشریح موضوع مذکور پرداختند.
✳ سقطجنین امری پر چالش و تابو
🔹 در ابتدا دکتر پارساپور در مورد وضعیت سقطجنین بهعنوان یک واقعیت رایج در ایران و علل و عوامل سقطجنین گفت: بحث سقطجنین ازجمله موضوعات پر چالش و تابویی است که ما با آن در حوزه پزشکی مواجه هستیم؛ اما اینکه حقیقتاً بتوان بهصورت جدی و بدون ملاحظات به آن پرداخت، کمتر پیش میآید. امیدوارم این جلسه بهگونهای باشد که بتوان بهصورت صریح مشکلات پیرامون سقطجنین را بیان کنیم. قبح سقطجنین از مسائل دیرینه است و هیچ مکتب پزشکی نیست که سقطجنین را قبیح نداند. هیچ کشوری هم نیست که این عمل را مذموم نداند.
🔹 وی ادامه داد: پس اگر صحبتی در مورد سقطجنین صورت میگیرد، پیشفرض ما این است که این عمل، عمل مذمومی است. بحث این است که برای مدیریت سقطجنین، از چه روشی میتوان استفاده کرد. من فقط یک گزارش توصیفی از این موضوع بیان میکنم. بحث سقط در ادبیات پزشکی با آنچه در ادبیات فقهی هست، متفاوت است. آنچه موضوع بحث ماست، از دست رفتن حاملگی قبل از زایمان بهصورت عمدی است؛ درحالیکه در پزشکی انواع مختلف سقط وجود دارد که یک قسمت آن عمدی است. موارد سقط عمدی در منابع به دو گونه تقسیم میشود. یکگونه، سقط درمانی است که انگیزه سقط، حفظ سلامت مادر یا پیشگیری از به وجود آمدن جنینی است که مشکلات جدی جسمی و مغزی دارد. در مواردی هم پیش میآید که در روشهای کمک باروری با ایجاد جنینهای متعدد مواجه هستیم که تداوم بارداری، موجب مرگ مادر و فرزند میشود. لذا تعدادی از جنینها از بین میرود که بهعنوان سقط مطرح میشود.
✳ اکثر سقطها بهصورت غیرقانونی صورت میگیرد
🔹 دبیر شورای عالی اخلاق پزشکی با بیان اینکه بحث دیگر سقط جنبه درمانی ندارد، گفت: مهمترین معضل سقط هم همینجاست که مادر یا پدر یا خانواده به این نتیجه میرسند که ادامه این بارداری به صلاح نیست، بدون اینکه توجیه پزشکی یا درمانی داشته باشند. تمام بازار سیاهی که در ارتباط با سقط رخداده است نیز در این مورد است.
🔹 وی افزود: حقیقت این است که مطالعات در مورد سقط، در کشور بسیار محدود است و بیشتر، مطالعات کیفی داریم تا مطالعات کمی. چون در خوشبینانهترین حالت فقط ده درصد از سقط کشور در چارچوب قوانین کشور انجام میشود که این ده درصد نیز بیشتر متمرکز بر دلایل پزشکی است و طبعاً نمایانگر وضعیت سقط و انگیزههای سقط در کشور نیست.
🔹 او با اشاره به اینکه مطالعات متعددی انجام دادهاند تا انگیزههای دیگر سقط جنین غیر از انگیزههای پزشکی را شناسایی کنند، اضافه کرد: غیر از حفظ جان مادر، نبود پدر، فرزند نامشروع، دلایل اقتصادی یا اجتماعی، عدم توانایی در والد خوب بودن، فوت همسر در زمان بارداری، بارداری همسر دوم، بارداری در زمان تحصیل، بارداری در مواردی که تصمیم به مهاجرت دارند، تضادی که تعدد فرزند با نرمهای جامعه میتوانست داشته باشد و نگرانی در مورد مشکلات اقتصادی و بارداریهایی که در حوالی سن یائسگی رخ میدهد، از مهمترین انگیزههای سقطجنین بوده است.
🔹 وی ادامه داد: ما آمار کمی در این زمینه در کشور نداریم. سقطجنین غیرعمدی هم که موضوع بحث ما نیست و دلایل متعددی میتواند داشته باشد و نیمی از این سقطها به دلیل مشکلات پزشکی است که برای جنین پیش میآید. ما در این جلسه بر روی سقط عمدی متمرکز هستیم.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه گفتار👇👇
#فقه_نظام
#سقط_جنین
#اختصاصی
🔅🔅🔅
✳ سقط بعد از ولوج روح، آمار بسیار ناچیزی دارد
🔹 دکتر پارساپور افزود: آمار دیگر هم وجود دارد که بسیار راهگشاست. حدود یک و نیم درصد از سقطها بعد از بیستویک هفتگی بارداری رخ میدهد. آنچه مبدأ ولوج روح است و مبانی تصمیمگیری در سیستم حقوقی و مبتنی بر فقه است، نوزده هفتگی یا همان صدوبیست روزگی است.
🔹 بنابراین نزدیک پنج درصد از آمار سقط، بعد از ولوج روح است و مابقی قبل از ولوج روح است. اگر حدود نوزده هفته را در نظر بگیریم، چیزی حدود دو تا سه درصد آمار سقط پیرامون ولوج روح است. من فقط به آمارهای وزارت بهداشت که در مقاطع مختلف تاریخی اعلام کرده است، اکتفا میکنم. مدیرکل دفتر سلامت و جمعیت خانواده وزارت بهداشت در سال ۱۳۷۷ آمار داده که حدود ۹۰ هزار جنین سقط قانونی و غیرقانونی صورت گرفته است؛ یعنی در هرروز تقریباً ۲۲۰ سقطجنین صورت گرفته است. آنهایی که درگیر این موضوع هستند میگویند، این آمار خیلی خوشبینانه است و اگر آمار نگران کننده باشد، یک مقام رسمی از آمار خوشبینان
ه استفاده میکند.
✳ آمار وزارت بهداشت، بسیار خوشبینانه است
🔹 دبیر شورای اخلاق پزشکی با بیان اینکه دکتر ملک افضلی که مطالعات خوبی در این زمینه انجام دادهاند، آمار را در سال نود، حدود ۱۲۰ هزار سقط در سال برآورد کردهاند، گفت: در سال ۸۹ رئیس پزشکی قانونی اعلام کرد که چهار هزار سقط، مجوز قانونی گرفته است. این نشان میدهد که مسیر قانونی چه مسیر کوچکی از سقط را پوشش میدهد و بخش عمدهای از مسیرهای غیرقانونی انجام میشود. در سال ۹۳، مشاور دفتر سلامت خانواده اعلام کرد که در حدود هزار ۱۵۰ تا ۳۵۰ هزار سقطجنین در ایران رخ میدهد.
🔹 او با اشاره به اینکه در دنیا هم بحث سقط جنین، جدی است، اضافه کرد: طبق آماری که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است،۴۰ تا ۵۰ میلیون سقط در سال ۱۹۹۰ صورت گرفته است که بیست میلیون آن، قانونی نیست. اکثر این سقطهای غیرقانونی در کشورهای عقبافتاده یا درحالتوسعه رخ میدهد. آماری که برای مرگومیر مادران براثر سقط ذکر میشود ۶۱ هزار است.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه گفتار👇👇
#فقه_نظام
#سقط_جنین
#اختصاصی
🔅🔅🔅
✳ آمار مرگومیر مادران براثر سقطجنین
🔹 پارساپور ادامه داد: آمار مرگومیر مادران براثر سقط، از اهمیت بالایی برخوردار است. در هیئتامنای دانشگاه، چیزی که همیشه از مدیریت دانشگاه سؤال میشود، تعداد مرگومیر مادران باردار است. چون این مسئله، یک شاخص بسیار جدی برای وضعیت سلامت کشور است. حال آمار فوت ۶۱ هزار مادر براثر سقط، یک آمار بسیار تکاندهندهای در این زمینه است. آمار دیگری که در سطح جهانی وجود دارد این است که از حدود ۲۰۵ میلیون بارداری، یکسوم آن بارداریهای ناخواسته است و یکپنجم از این یکسوم منجر به سقطجنین میشود.
🔹🔹 ارائه کننده اول این نشست گفت: دکتر ملک افضلی در مطالعات خودشان از سال ۵۵ تا ۹۳ به دست آوردهاند که اگر بارداری ناخواسته باشد، شانس سقط اختیاری حدود ۱۱ برابر بارداریهای دیگر است. با توجه به تغییر سیاست کنترل جمعیت، ممکن است بارداریهای ناخواسته زیاد بشود که بهتبع تأثیر خودش را در سقطجنین خواهد داشت. به لحاظ آماری که بر اساس سن سقطجنین مادران ذکر میکند، دو مقطع بالاترین آمار سقط وجود دارد: یکی در ابتدا در نوجوانی تا زیر بیست سال و یکی هم در مقطع یائسگی که در این دو مقطع، بارداری خای ناخواسته بسیار بیشتر است و آمار بالایی دارد.
✳ جرم انگاری سقط امری درست یا اشتباه
🔹 دکتر پارساپور گفت: کشورهایی زیادی هستند که در آنها، سیستم حقوقی ورودی در این قضیه نمیکند و سقط با رضایت مادر قابل انجام است. برخی از کشورها اگرچه به لحاظ قانونی برای سقط جرم انگاری صورت نگرفته است؛ اما شرایطی را برای سقط در نظر گرفتند. در انگلستان و استرالیا اینچنین است و برخی از کشورها برای سقطجنین، جرم انگاری شده است.
🔹 وی افزود: ۴۰ درصد کشورها مثل اتریش، کانادا، فرانسه، نروژ و ویتنام و سنگاپور و … به خواست مادر احترام میگذارند و با خواست مادر سقط را انجام میدهند. ۲۵ درصد از کشورها نیز در شرایط خاصی سقطجنین را انجام میدهند. ۳۵ درصد از کشورها نیز ضوابط سخت قانونی در مورد سقطجنین دارند و در شرایط سختگیرانهای انجام میدهند.
🔹 او ادامه داد: به لحاظ تاریخی، حقیقت این است که مسیحیت راجع به امر سقط سختگیری زیادی دارند چون آنها ولوج روح را از مقطع ابتدایی بارداری و لقاح میدانند و طبعاً حقوق کشورها هم تحت تأثیر از ادیان رسمی آن کشور است؛ اما این رویکرد سختگیرانه از دهه پنجاه به اینطرف در حال تغییر است و کشورها با تسامح بیشتری در مورد سقط برخورد میکنند. یکی از مشکلاتی که کشورها در منع قانونی سقط دارند، این است که جرم انگاری سقط بازدارنده از انجام سقط نیست؛ چون یک قانون باید ضمانت اجرا و بازدارندگی داشته باشد و در مورد سقط چنین نیست؛ زیرا شاکی خصوصی وجود ندارد.
🔹 دبیر شورای اخلاق پژشکی خاطر نشان کرد: رومانی با هدف افزایش جمعیت در سال ۱۹۶۶ قانون سختگیرانهای برای سقط وضع کرد که سقط بهشدت زیاد شد و لذا کشورها، بیشتر به سمت روشهای دیگر مدیریتی برای سقط میروند. استرالیا در سال ۱۹۹۸ تحت تأثیر انگلستان قوانین سختگیرانه خودش برای سقط را حذف کرد. البته خط قرمزشان این بود که باید شخص با آگاهی کامل سقط را انجام دهد. در غالب کشورها سقط را جرم انگاری نمیکنند.
🔹 وی افزود: موافقان و مخالفان جرم انگاری سقط نیز توجیهاتی دارند. برخی میگویند قانون اگر سقطجنین را منع کند، حتی اگر در این زمینه موفق باشد، از روشهای پُرعارضه و خطرناک استفاده میشود و این ممنوعیت ممکن است بارداری ناخواسته را افزایش دهد. بحثهای فمینیستی نیز در این زمینه مؤثر است که به زن حق میدهند که بارداری مانع رشد استعدادهای زن است. مخالفان هم میگویند جنین حرمت دارد و حق حیات دارد و جامعه باید از آن صیانت کند. بحث پیامدهای منفی که آزاد کردن سقط میتواند برای زنان داشته باشد نیز از دیگر عوامل منع قانونی سقط است.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه گفتار👇👇
#فقه_نظام
#سقط_جنین
#اختصاصی
🔅🔅🔅
✳ قانون جاری در کشور در مورد سقطجنین
🔹 دکتر پارساپور با بیان اینکه قانون سقط درمانی که در سال ۸۴ برای مدیریت بهتر بحث سقط تدوین شد، مبتنی بر جواز انجام سقط قبل از ولوج روح و قبل از نوزده هفتگی بر اساس قاعده عسر و حرج است، گفت: حدود ۲۷ بیماری جنینی و ۲۲ بیماری مادر لیست شده و بر اساس قانونی که مجلس تصویب کرده که اگر این بیماری به تائید سه پزشک متخصص برسد، در حوزه پزشکی قانونی، جواز انجام سقط قبل از ولوج روح صادر میشود ولی بعد از ولوج روح، این باب مسدود است. البته قانون مجازات اسلامی هم از قبل برای پزشکی که مباشرت به سقطجنین میکند، جرائم مالی و حتی حبس را در نظر گرفته بود و اگر کسی در خارج از حرفه پزشکی این کار را انجام دهد، امر با تشدید بیشتری صورت میگیرد.
🔹 وی افزود: آن چیزی که در جامعه میگذرد، این است که سقطجنین خیلی راحت انجام میگیرد و داروها کار را بهقدری راحت کردهاند و با یک قرص یا یک شیاف این کار صورت میگیرد؛ اما پزشکی قانونی این کار را فقط بر عهده مراکز درمانی استانی قرار داده است. پزشک، آنها را بررسی میکند و اگر سن بارداری سن ۱۹ هفتگی را رد کرده باشد، پرونده بسته میشود و نمیتوان کاری کرد و اگر قبل از ۱۹ هفتگی باشد، پرونده به سه پزشک متخصص در این زمینه ارجاع داده میشود و بر اساس تشخیص آن پزشکها، سقط در مراکز درمانی و زیر نظر پزشک متخصص صورت میگیرد.
✳ حکم سقطجنین امری اتفاقی در میان فقهای شیعه است
🔹 در ادامه حجتالاسلام محمد قائنی، از منظر فقهی به موضوع مذکور پرداخت و گفت: بحث سقطجنین از منظر فقه، بعد از تحقق قاعدهای که برای سقط مقرر میشود، یک حکم قطعی و مورد اتفاق فقها دارد. از فقه اهل سنت در رابطه با این مسئله اطلاع خاصی ندارم؛ چون در مسائل خاصی که اختلاف بین ما و اهل سنت باشد، باید به فتاوای آنها هم رجوع کرد. ولی در این مسئله که ازنظر فقه ما، ابهامی ندارد و مورد اتفاق فقهای شیعه است که سقطجنین از همان مراحل اولیه، امری غیر مشروع است. نسبت به قبل از مرحله تحقق لقاح که به مسئله عزل نامیده میشود، معروف بین فقها این است که عزل ممنوع نیست ولی مکروه است. البته قائل به ممنوعیت هم وجود دارد ولی معروف بین فقها، این است که کراهت عزل است ولی بعد از شکلگیری لقاح ولو به مراحل متأخر هم نرسیده باشد، حتی قبل از ولوج روح، سقط بهعنوان یک امر اختیاری، در اختیار هیچکسی نیست و انجام این کار توسط هرکسی صورت بگیرد، تعدی محسوب میشود و گذشته از مسئولیت مدنی، دیه نیز دارد. این مسئله تقریباً اجماعی است که بعد از انعقاد جنین و نفخ روح، موضوع قصاص هم مطرح است؛ یعنی حتی اگر مادر مباشرت یا تسبیب در قتل جنینش داشته باشد، قصاص میشود. البته قصاص حق خصوصی است و منوط به این است که متولی قصاص، این مسئله را پیگیری کند.
✳ مرحوم خویی در قصاص، با مشهور فقها اختلاف دارد
🔹 استاد حوزه علمیه قم با طرح این پرسش که آیا حد قصاص در اسقاط جنین ثابت است یا نه، افزود: مرحوم خویی معتقد است حق قصاص در جنین که هیچ، بلکه در انسان متولد قبل البلوغ، برای قاتل، ثابت نیست؛ یعنی اگر شخص بالغی، نابالغی را به قتل برساند، حق قصاص ثابت نمیشود. البته ایشان در این زمینه مُبدع نیست و برخی از فقهای قدیم نیز به این مسئله تصریح دارند و فقهای بعد از مرحوم خویی، شاگردان ایشان همه فتوا دادهاند که بلوغ مجنیعلیه در قصاص شرط است. منشأ این فتوا نیز روایت «لا قِوَد لمن لا یقاد له» که موردش در مجنون است؛ اما عموم قاعده منشأ این شده که از قدما مرحوم حلبی و از متأخرین مرحوم آیتالله خویی و عدهای از شاگردان ایشان، فتوا به این مسئله دادهاند.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه گفتار👇👇
#فقه_نظام
#سقط_جنین
#اختصاصی
🔅🔅🔅
🔹 استاد مرکز فقهی ائمه اطهار قم ادامه داد: معروف بین فقها این است که بهمجرد ولوج روح ولو قبل از تولد، تعدی بر شخص، غیر مشروط به بلوغ بوده و موجب قصاص است؛ اما حرمت اسقاط جنین در حال اختیار برای همه، هم منصوص به نص خاص است و هم مُفتیبه فقهاست. در برخی از روایات تصریحشده که وقتی کسی در مقام تحقیر نطفه گفت که چه ارزشی دارد تا سقط آن حرام باشد، حضرت فرمودند اول ما خُلق، نطفه است و لذا حریم حرمت اسقاط برای آن مقررشده است. البته درصورتیکه سقطجنین قبل از ولوج روح و به شکل اختیاری باشد، علاوه بر جرم بودن آن، دیه نیز ثابت میشود.
✳ مشروعیت سقطجنین قبل از ولوج روح، خلاف اصل است
🔹 استاد قائنی افزود: مشروعیت سقطجنین خلاف اصل اولی است و موارد مشروعیت آن بهشدت محدود است. نسبت به قبل از ولوج روح، اختلافی که فقها در زمان ولوج روح مطرح کردهاند مبنی بر این است که آیا چهارماهگی یا پنجماهگی یا قبل از چهارماهگی است که برخی از پزشکان نیز به آن تصریح میکنند. البته در مواردی که معلوم نباشد جنینی حیاتش در سه ماه و نیم است یا چهار ماه یا چهار ماه و نیم، در اینجا معیار چهار ماه قرار دادهشده است. ازنظر فقهی حکم اسقاط اختیاری، فرقی بین قبل و بعد نیست. تفاوت در مسئله قصاص است؛ اما در مورد سقط غیرعمدی و ضرورتهایی که اتفاق میافتد، باید به قبل و بعد از ولوج روح تقسیم شود.
🔹 استاد خارج فقه و اصول حوزه عملیه قم اضافه کرد: وجه این فتوا، این است که نسبت به قبل از ولوج روح، ضابطه مشروعیت سقط، عسر و حرج است که تعبیر دیگر آن، اضطرار است. حالا اینکه اضطرار چه فرقی با عسر و حرج دارد، بحث دیگری است؛ اما ضابطهاش این است که ادامه بارداری برای مادر مشقت داشته باشد، حالا چه سلامت مادر درخطر باشد یا ازنظر روحی تحمل این جنین برای مادر مشقت داشته باشد. اگر این جنین نامشروع باشد، مادر حتی در فرض عدم ولوج حیات، حق سقطجنین ندارد؛ ولی چنانچه برای مادر، تحمل آن جنین حرجی باشد، سقط جایز خواهد بود. حرج، فقط برای مادر، مجوز سقط است و لذا پدر و دیگر بستگان مجاز در انجام سقط نیستند و جنایت او نامشروع محسوب میشود و مسئولیت مدنی دارد و جرم محسوب میشود و دیه هم دارد؛ تنها معیار، مادر است. این نسبت به قبل از ولوج روح است.
✳ تنها مجوز سقطجنین بعد از ولوج روح حفظ حیات یا سلامتی مادر است
🔹 قائنی سپس افزود: اما بعد از نفخ روح، بحث حرج و ضرورت و اضطرار، هیچکدام کارساز نیست. چون جنین بعد از ولوج روح، انسانی است که تعدی به او قتل محسوب میشود و لذا مشهور فقها، قائل به قصاص شدهاند. تنها عنوانی که مجوز سقطجنین بعد از نفخ روح است، عنوان حفظ حیات مادر یا حفظ سلامتی جدی مادر آن هم بهعنوان دفاع است؛ چون مجوز بودن سقط در این مرحله از دید برخی از فقها به ملاک تزاحم است، مثل مرحوم خویی که به ملاک تزاحم، اسقاط را مجاز میداند. ولی این مبنایی که ایشان مطرح فرموده، از دید خیلی از فقها موردقبول نیست و تزاحم را مجوز قتل نمیدانند، ولی مرحوم خویی ملاک تزاحم را مطرح کرده و اختصاصی هم به مورد جنین ندارد و در موارد اکراه به ملاک تزاحم، مجوز قتل را صادر کردهاند. ایشان اکراه بر قتل را مجوز قتل میداند. ولی آن ملاکی که بی محذور است و ازنظر مبانی فقیه ما صاف است ولو ازنظر عدهای از فقها هنوز صاف نشده است، بحث دفاع است.
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
ادامه گفتار👇👇
#فقه_نظام
#سقط_جنین
#اختصاصی
🔅🔅🔅
✳ تعلیل موجود در روایات، مجوز چنین
سقطی است
🔹 استاد حوزه علمیه قم اضافه کرد: منظور از دفاع، دفاعی که در بنای عقلا وجود دارد، نیست. منظور من از دفاع، نصوص خاصی است که در برخی از موارد آمده که در آنها تعلیلی آمده که اگر عنوان دفاع صادق باشد، مجوز قتل دیگری است. در بعضی از روایات در مورد مجنونی به کسی حمله کرده است، آمده است که حضرت فرمود اگر کسی که موردحمله مجنون قرارگرفته، مجنون را چه برای حفظ جانش و چه برای حفظ سلامتی خودش کشت، نه قصاص دارد و نه دیه. البته اینکه مجنون دیه ندارد یا باید از بیتالمال بدهند، بحث دیگری است. روایت در کافی شریف است و صحیح السند است:
«عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ وَ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع- عَنْ رَجُلٍ قَتَلَ رَجُلًا مَجْنُوناً فَقَالَ آن كَانَ الْمَجْنُونُ أَرَادَهُ فَدَفَعَهُ عَنْ نَفْسِهِ فَقَتَلَهُ فَلَا شَيْءَ عَلَيْهِ مِنْ قَوَدٍ وَ لَا دِيَةٍ».
🔹 ارائه کننده دوم این نشست ادامه داد: روایت دیگری داریم که مشتمل بر تعلیل است که شخصی سواره از جایی گذر میکند و شخصی در معرض لگدمال شدن مرکب آن شخص میشود که ممکن است کشته بشود یا متضرر شود. این شخصی که در معرض خطر گرفته، خطر را از خودش دفع میکند و آن حیوان، راکب خود را بر زمین میزند و راکب میمیرد.
حضرت در این روایت تعلیلی فرمودند که لانه زجر عن نفسه. این شخص از خودش دفاع کرده است. منع ضرر از خودش کرده است. در این روایت فرض نشده که خطر متوجه به آن شخص مرگ بوده یا خصوص سلامتی آن شخص بوده است و ازاینجهت اطلاق دارد و لذا در سقطجنین هم قابلاستفاده است. روایت معتبره است. «عَنْهُ عَنِ الْحُسَيْنِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِيٍّ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ رَجُلٍ كَانَ رَاكِباً عَلَى دَابَّةٍ فَغَشِيَ رَجُلًا مَاشِياً حَتَّى كَادَ آن يُوطِئَهُ فَزَجَرَ الْمَاشِي الدَّابَّةَ عَنْهُ فَخَرَّ عَنْهَا فَأَصَابَهُ مَوْتٌ أَوْ جُرْحٌ قَالَ لَيْسَ الَّذِي زَجَرَ بِضَامِنٍ إِنَّمَا زَجَرَ عَنْ نَفْسِهِ.»
🍁🍁🍁
@salmanraoofi
هدایت شده از بیسیمچی مدیا 🎬
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
حجت الاسلام سائلی در روایتی ازقول آیت الله شب زنده دار درباره شام خصوصی آیت الله خامنهای میگوید:رهبری بشقاب خورشت رابخاطرداشتن گوشت(با توجه به گرانی اخیر) برگرداندند
حالا خود روحانی که مسبب این گرانی هاست توی خونه 60 میلیاردی زندگی میکنه
@BisimchiMedia
باسمه تعالی
طلابی که دنبال اجتهاد هستند و دنبال بهتر فهمیدن مکاسب شیخ انصاری حتما جلسات مکتب شناسی را گوش کنند
این مباحث ادامه دارد و در کانال بارگزاری خواهد شد
🔻🔻🔻🔻🔻
🔆لینک دروس مکتب شناسی فقهی شیخ انصاری ره
🔆🔆کلیات بحث مکتب شناسی فقهی
1⃣معانی و اطلاقات مکتب شناسی فقهی و معنای مختار
2⃣معانی و اطلاقات مکتب فقهی و معنای مختار مکتب فقهی
3⃣تفاوت مکتب شناسی فقهی و
١/ اجتهاد و استنباط
٢/ بحث مهندسی استنباط
٣/ مکتب شناسی اصولی
4⃣نکته ای در عدم خلط
١/ روش تحقیق،
٢/ روش طرح بحث
٣/ روش تدریس
در تشخیص مکتب فقهی
5⃣نکته ای در تعامل و تاثیر
روش تدریس و روش تحقیق با مکتب فقهی
6⃣اقسام مکتب شناسی فقهی
7⃣مدلهای ممکن در مکتب شناسی فقهی
8⃣عوامل پیدایش مکاتب فقهی و علل کم بودن مکاتب فقهی
9⃣نگاهی به پیشینه مکتب شناسی فقهی
0⃣1⃣مبانی نامگذاری مکتب شناسی فقهی
1⃣1⃣فواید مکتب شناسی فقهی
🔆🔆مباحث مکتب شناسی فقهی
🔆یک: مباحث مربوط به موضوع شناسی
1⃣روش ما در مکتب شناسی فقهی شیخ اعظم انصاری ره
2⃣امور کلی که مکتب شیخ ممکن است تحت تاثیر آنها باشد
3⃣روش شیخ در ورود به مباحث
١/ عبادات
٢/ معاملات
4⃣بررسی مبانی موضوع شناسی شیخ انصاری
5⃣نحوه طرح بحث در موضوع شناسی
١/موضوعات صرفه
٢/ مستنبطه لغوی
٣/ مستنبطه شرعی
6⃣کارهای شیخ اعظم ره هنگام موضوع شناسی
7⃣روشهای شیخ اعظم ره برای تعیین موضوع
8⃣نکات مستفاد از کارهای شیخ اعظم ره
🔆دو: مراحل و مباحث حکم شناسی
1⃣اثبات حجیت مصداقی
2⃣استظهار
3⃣استدلال
4⃣تعادل و تراجیح
5⃣فقه الاقوال
6⃣ذوق فقهی
7⃣تعامل منابع فقهی؛ عقل قرآن و سنت در مکتب شیخ اعظم ره
8⃣تعامل فقه و اصول در مکتب شیخ اعظم ره
🔆مطالب پایانی
نقاط قوت و ضعف مکتب شیخ اعظم ره
🔻🔻🔻🔻🔻
جلسه ۱ مکتب شناسی
https://eitaa.com/salmanraoofi/27
جلسه ۲
https://eitaa.com/salmanraoofi/29
جلسه ۳
https://eitaa.com/salmanraoofi/32
جلسه ۴
https://eitaa.com/salmanraoofi/34
جلسه ۵
https://eitaa.com/salmanraoofi/35
جلسه ۶
https://eitaa.com/salmanraoofi/36
جلسه ۷
https://eitaa.com/salmanraoofi/37
جلسه ۸
https://eitaa.com/salmanraoofi/38
جلسه ۹
https://eitaa.com/salmanraoofi/39
جلسه ۱۰
https://eitaa.com/salmanraoofi/44
جلسه ۱۱
https://eitaa.com/salmanraoofi/51
جلسه ۱۲
https://eitaa.com/salmanraoofi/55
جلسه ۱۳
https://eitaa.com/salmanraoofi/56
جلسه ۱۴
https://eitaa.com/salmanraoofi/57
جلسه ۱۵
https://eitaa.com/salmanraoofi/152
جلسه ۱۶
https://eitaa.com/salmanraoofi/157
جلسه ۱۷
https://eitaa.com/salmanraoofi/159
جلسه ۱۸
https://eitaa.com/salmanraoofi/161
جلسه ۱۹
https://eitaa.com/salmanraoofi/162
جلسه ۲۰
https://eitaa.com/salmanraoofi/1210
جلسه ۲۱
https://eitaa.com/salmanraoofi/1211
جلسه ۲۲
https://eitaa.com/salmanraoofi/1319
جلسه ۲۳
https://eitaa.com/salmanraoofi/1334
جلسه ۲۴
https://eitaa.com/salmanraoofi/1339
جلسه ۲۵
https://eitaa.com/salmanraoofi/1340
جلسه ۲۶
https://eitaa.com/salmanraoofi/1341
جلسه ۲۷
https://eitaa.com/salmanraoofi/1349
جلسه ۲۸
https://eitaa.com/salmanraoofi/1350
جلسه ۲۹
https://eitaa.com/salmanraoofi/2170
جلسه ۳۰
https://eitaa.com/salmanraoofi/2171
جلسه ۳۱
https://eitaa.com/salmanraoofi/2172
جلسه ۳۲
https://eitaa.com/salmanraoofi/2833
جلسه ۳۳
https://eitaa.com/salmanraoofi/6938
جلسه ۳۴
https://eitaa.com/salmanraoofi/2887
جلسه ۳۵
https://eitaa.com/salmanraoofi/2941
جلسه ۳۶
https://eitaa.com/salmanraoofi/4874
جلسه ۳۷
https://eitaa.com/salmanraoofi/4875
جلسه ۳۸
https://eitaa.com/salmanraoofi/5896
جلسه ۳۹
https://eitaa.com/salmanraoofi/5965
@salmanraoofi
باسمه تعالی
به ذهنم رسیده این تابستان یک باب کوچک فقه را که احتمالا "استخاره" باشد
در حدود ۴۰ روز به
روش چند مکتب فقهی ارائه کنم
ولی فکر میکنم در این ۴۰ جلسه به اندازه
۴۰۰ جلسه درس خارج نکته به افراد منتقل شود
نه به دلیل اینکه بنده درس میگویم
به این دلیل که نکات روشی درباره موضوع شناسی،
استظهار،
استدلال،
اجماع،
شهرت
رویکردهای مختلف فقهی به مسائل فقهی
و موارد دیگر
به دست مخاطبان خواهد رسید
همچنین ممکن است
مکتب شناسی فقهی استاد آیت الله شب زنده دار
را سال بعد شروع کنم
نه از جهت شخص ایشان
بلکه از این جهت که بررسی مکتب فقهی فردی که زنده است
احتمال تحلیلهای خطا را کم می کند
و خود فرد به غنای تحلیلها کمک خواهد کرد
تا خدا چه خواهد
و آخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین
سلمان رئوفی
۱۳۹۷/۱۲/۱۱
@salmanraoofi
هدایت شده از موسسه عالی فقه و علوم اسلامی
موسسه عالی فقه و علوم اسلامی
تحت اشراف مقام معظم رهبری مدظله العالی
پذیرش سال تحصیلی 99-98
در 3 مقطع تمهیدی، خارج عمومی و خارج تخصصی
ثبت نام: 1اسفند97تا20فروردین98
اطلاعات بیشتروثبت نام
http://www.paziresh.mfos.ir
کانال سروش: http://www.sapp.ir/mfos_ir
🆔@mfos_ir
🌐 www.mfos.ir
☎️ 02532401545
باسمه تعالی
به تازگی اعلام شده رییس جمهور ایران به دیدار آیت الله العظمی سیستانی حفظه الله خواهد رفت
دلسوزان، نزدیکان، بیت و دفتر آیت الله العظمی سیستانی حفظه الله باید مواظب باشند گزارشهای یک طرفه از این دیدار بیرون نیاید و این مرجع عظیم الشان به نفع جریانات سیاسی در ایران مصادره نشود و وجهه ایشان با گزارشهای یک طرفه مخدوش نشود
و آخر دعوانا ان الحمد لله رب العالمین
سلمان رئوفی
۱۳۹۷/۱۲/۱۹
@salmanraoofi
🔶 حجت الاسلام دکتر #ابوالقاسم_مقیمی_حاجی:
✅ نظریه #خطابات_قانونی بسیاری از مشکلات سیاسی و اجتماعی را حل میکند.
🔅🔅🔅
✳ در ابتدا و برای شروع بحث پیشینه نظریه خطابات قانونی را بیان بفرمایید.
🔹 نظریه خطابات قانونی یکی از نظریاتی است که امام راحل بیان فرمودهاند و در آثار مختلف اصولی و فقهی ایشان به کرات این مساله مطرح شده است.
🔹 برای پیشینه این بحث باید این نکته را مورد توجه قرار داد که در علم اصول فقه این نظریه مطرح شده است که در تحلیل احکام شرعیه و نیز کیفیت وضع احکام شرعی مشهور اصولیون قائل به انحلال اوامر و نواهی شارع به تعداد مکلفین هستند یعنی اگر خداوند فرمود« اقیموا الصلوه» منحل میشود به تعداد مکلفین، یعنی گویا خداوند به تک تک مکلفین فرموده است اقیموا الصلوه.
🔹 مرحوم امام(ره) در مقابل این مطلب، فرموده اند که خطاب خداوند به تعداد مکلفین منحل نمیشود. این قائل شدن مشهور به انحلال خطاب لوازمی دارد. وقتی گفتیم خطاب به تعداد مکلفین منحل میشود که در نتیجه آن هر مکلف مورد خطاب شارع باشد و هر مکلف حکم مخصوص به خود را داشته باشد و تکلیف به ذمه او قرار بگیرد، لازمه آن، این است که هر فرد شرایط عامه تکلیف را داشته باشد.
🔹 به پیرو این نظریه، حالات شخصی مکلفین از قدرت و عجز تا داعی، باید در جعل حکم مورد لحاظ قرار بگیرد. به همین دلیل آقایان اصولی گفتهاند اگر کسی عاجز است حکم در حق او به فعلیت نمی رسد. حکم جعل شده به نحو قضیه حقیقیه است اما چون شخص عاجز قدرت ندارد حکم در حق او فعلیت پیدا نمیکند.
@salmanraoofi
ادامه گفتار در👇👇👇
🔶 حجت الاسلام دکتر #ابوالقاسم_مقیمی_حاجی:
✅ نظریه #خطابات_قانونی بسیاری از مشکلات سیاسی و اجتماعی را حل میکند.
🔅🔅🔅
✳ ثمره یا ثمرات این تفاوت نظر، بیشتر کجاها ظاهر میشود؟
🔹 این بحث علمی در برخی از جاها به وضوح خود را نشان میدهد. از جمله در علم اصول در بحث از اینکه آیا امر به شی اقتضای نهی از ضد را دارد یا خیر؟ در بحث ترتب و ترک اهم و مبادرت به مهم مورد بحث قرار می گیرد. با اینکه خطاب شارع به اهم تعلق گرفته است و او فعلیت پیدا کرده است، آیا مهم هم در عرض آن امر فعلی دارد یا خیر؟ مشهور اصولیون بنابر همین نظریه انحلالی میگویند مهم امر فعلی ندارد.
🔹 اما در مورد بحث از مراتب حکم که توسط مرحوم آخوند مطرح شده است؛ دو مرحله آخر یعنی مرحله فعلیت و تنجیز، دائر مدار حالات شخصی مکلف است. در بحث تنجیز علم اجمالی و مباحث دیگر علم اصول، ما تاثیر انحلال را مشاهده میکنیم. فقها در هر یک از موارد علم اصول به دنبال این هستند که هر یک از مواردی را که با مشکل مواجه هستند حل کنند.
🔹 مرحوم امام این نظریه خطابات قانونی را از اولین دورههای اصولی و فقهی خود مطرح کردهاند لذا پیشینه این نظریه به اولین آثار امام(ره) میرسد. ایشان در برخی از دورههای اولیه نظراتی داشت ولی در مراحل بعد از آنها عدول کرد مثل بحث اماریت استصحاب که بعدها از آن عدول کرد. اما در مورد نظریه خطابات قانونی از همان ابتدا در اثار اصولی امام(ره) وجود دارد و از آن عدول نکرده است.
🔹 تقریبا در آثار مختلف امام(ره) این نظریه مطرح شده است؛ در انوار الهدایه، در تهذیب، در معتمد الاصول، در تنقیح الاصول و در جواهر الاصول. در همه اینها این نظریه مطرح شده است. حتی در آثار فقهی ایشان هم این نظریه مطرح شده است.
✳ به نظر شما چرا خیلیها برداشتهای متفاوت و یا به تعبیر دیگر برداشتهای اشتباه از این نظریه امام(ره) داشتهاند؟
🔹 من جواب این سوال را با توجه به وجه نامگذاری که از ناحیه امام(ره) صورت گرفته است بیان میکنم. عدم دقت در وجه نامگذاری توسط امام(ره) سبب شده است که برداشتهای اشتباه از این نظریه پیدا کنند و بر اساس آن، آثار و کارکردهایی اشتباه برای آن در زمینههای اجتماعی و سیاسی قائل شوند و همین وجه اسم گذاری توسط امام(ره) آنها را به خطا انداخته است.
🔹 وجه نظر امام(ره) در انتخاب این عنوان این بوده است که خطابات شارع از جهت عدم انحلال به یک یک افراد از آن جهت که مشهور میگویند، نیست، بلکه خطاب به صورت کلی است بدون در نظر گرفتن حالات یک یک افراد، از این جهت آن را تشبیه کرده است به قوانینی که در مجالس قانون گذاری وضع میشوند.
🔹 توضیح آنکه، همانطور که قانون گذاران در همین دورههای متأخر وقتی در مجالس قانونگذاری وضع قانون می کنند به یکیک افراد نظارت ندارند و نیز حالات یکیک افراد را که بعدا این قانون شامل آنها میشود در وضع قانون لحاظ نمیکنند، بلکه قانون را عنوان قرار میدهند.
🔹 مثلا میگویند هر پسری که 18 ساله شد باید برود سربازی، این یعنی کل پسرهای 18 ساله باید بروند سربازی، این الزام رفتن به سربازی را بر عنوان پسر 18 ساله وضع میکنند. اگر کسی کفیل پدر یا مادر خود باشد و یا مشکل پزشکی داشته باشد این یکیک حالات را موقع وضع در نظر نمیگیرند. بلکه آنها را بعدا با تبصره و مادههای دیگری تعیین تکلیف میکنند.
🔹 در مجالس قانونگذاری حکم بر عناوین کلی بدون در نظر گرفتن حالات شخصی افرادی که تحت آن عنوان قرار میگیرند، وضع میشود. امام(ره) تنها به این وجه و حیثیت که در مجالس قانونگذاری مورد توجه است، عنایت داشته اند. یعنی تقنین بدون در نظر گرفتن حالات شخصی افراد صورت میگیرد. از این جهت که امام(ره) میفرماید: خطابات شرعی منحل نمیشود عنوان دیگر نظریه امام(ره) میشود «نظریه عدم انحلال خطابات قانونی».
🔹 نکته ای که در اینجا باید مورد توجه قرار بگیرد این است که امام(ره) نمیخواهد بفرماید که خطابات شرعی مثل خطابات و قوانین مجالس است که به عرف واگذار شده است. و نتیجه این بشود که برخی هم با اشتباه برداشت از نظریه امام(ره) بگویند پس ما هم در شرع در بسیاری موارد به عرف مراجعه میکنیم و نیز سایر مباحث که برداشتهایی از این نظریه شده است که این برداشتها به دلیل عدم توجه به وجه نامگذاری است که از ناحیه امام(ره) مورد توجه قرار گرفته است.
🔹 حتی می توان گفت منقدان به ماهیت نظریه هم توجهی نداشتهاند و لذا در پی لوازمی رفتهاند که آنها خود به نظریه خطابات قانونی امام(ره) می دهند که در واقع هیچ ارتباطی با این نظریه ندارد.
🌿🌿🌿
@salmanraoofi
ادامه گفتار در👇👇👇
🔶 حجت الاسلام دکتر #ابوالقاسم_مقیمی_حاجی:
✅ نظریه #خطابات_قانونی بسیاری از مشکلات سیاسی و اجتماعی را حل میکند.
🔅🔅🔅
✳ اصل نظریه تبیین بفرمایید و اینکه ادله حضرت امام(ره) در ارائه این نظریه چیست؟
🔹 نظریه امام(ره) در مورد خطابات قانونی این است که مجموع خطابات در اسلام به دو دسته تقسیم می شوند: خطابات شخصیه و خطابات کلیه یا قانونیه. در خطابات شخصیه، حکم شرعی متوجه افراد مشخص و معینی می شود و شامل دیگر مکلفین نمی شود مثل خطاباتی که متوجه وجود نازنین پیامبر گرامی اسلام (ص) می شده است.
🔹 آیه شریفه «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک» متوجه شخص پیامبر(ص) بوده است. یا خطابی که در قرآن به حضرت موسی صورت گرفته است «اذهب الی فرعون انه طغی»، که خطاب به شخصث حضرت موسی(ع) میباشد. این گونه خطابات تکلیفی را شامل انسان خاص یا گروه خاصی می کند و شامل دیگران نمیشود.
🔹 وقتی خطاب شخصی شد شخص باید شرایط توجه تکلیف را داشته باشد. مثلا قدرت داشته باشد لذا اگر شخص عاجز باشد تکلیف در مورد این شخص از فعلیت می افتد و یا هر کسی که التفات نداشته باشد تکلیف متوجه او نمی شود. اگر شخص انبعاث، انگیزه و یا داعی نداشته باشد نمی توان او را از فعل نهی کرد یا به فعل امر کرد.
🔹 دومین نوع خطابات، خطاباتی است که متکفل تکلیف بر جمیع مکلفین است و بر یک عنوان عام میرود و به واسطه همین عنوان عام شامل همه مکلفین میشود. خطاب به نحو کلی و قانونی بر مکلفین وضع شده است. در ادامه امام(ره) قائل است که عموم خطابات شارع در وضع احکام شرعی این دسته دوم خطابات است.
🔹 حضرت امام(ره) میفرمایند: خطابات شرعی شخصی نیست تا توجه خطاب به عاجز قبیح باشد. یا به کسی که داعی ندارد قبیح باشد. بلکه خطاب به صورت کلی است و بر عنوان عام رفته است و به یک یک مکلفین کاری ندارد بلکه به واسطه عنوان بر افراد منطبق می شود( عدم انحلال). برای مثال «یا ایها الذین آمنوا»، «یا ایها الناس»، همه حاضرین و غائبین را شامل می شود، عالم و جاهل، قادر و عاجز، ملتفت و غیر ملتفت، همه را در بر میگیرد.
🔹 غرض شارع در وضع این احکام این است که فعل از مکلف صادر شود. سوال این است که برای اینکه فعل از مکلف صادر بشود آیا لازم است که مکلف به صورت مستقیم و به صورت خطاب شخصی مورد خطاب قرار بگیرد؟ اگر جواب مثبت بود لوازم خطاب شخصی مثل قادر بودن، ملتفت بودن و داعی داشتن، در اینجا لازم می آید.
🔹 جواب امام(ره) به این سوال کلیدی این است که خیر، درست است که هدف نهایی شارع صدور فعل از مکلف است اما تنها راه خطاب شخصی نیست تا خطاب مشروط به شرائط شود و نیز در ادامه در جاهای مختلف اصول دچار مشکل شویم مثل جاهایی که خطاب به عاصی و کافر می شود.
🔹 اصولیونی که به این سوال جواب مثبت دادهاند و با مشکل مواجه شدهاند، در مواقع مواجهه با مشکل راههای مختلفی ارائه دادهاند. امام(ره) میفرمایند: خطاب روی عنوان کلی میرود و منحل به افراد مکلفین نمیشود به همین دلیل لحاظ شرایط افراد لازم نیست.
🔹 امام(ره) میفرماید: راه حل این مشکل بدون نیاز به انحلال این است که بگوییم خطاب به عنوان کلی تعلق گرفتهاست و در نهایت مکلفین را شامل میشود اما این شمول نه از راه انحلال و خطاب شخصی است، بلکه خطاب به عنوان کلی تعلق میگیرد و عناوین کلی قهرا بر مصادیق خود منطبق میشوند. از ظرفیت انطباق قهری عناوین بر مصادیق استفاده کرده است.
🔹 توضیح بیشتر اینکه امام(ره) میفرماید: اراده اصلی شارع هنگام وضع، مکلف است. هنگام وضع، شارع تقنین را اراده کرده است. مشهور چون خطاب را انحلال میبینند، میگویند شارع هدف بعث و تحریک مکلف را دارد. اما امام(ره) می فرماید: شارع میخواهد قانونگذاری داشته باشد به همین دلیل، دیگر، لوازم انحلال لازم نمیآید.
🔹 امام(ره) می فرماید: وجدان سلیم قضاوت میکند که هدف شارع تقنین است و نیاز نیست برای برون رفت از بن بست ایجاد شده، به نظریه انحلال متمسک بشویم. بلکه باید از مسیر عدم انحلال برویم و مشکلی به وجود نمیآید که به دنبال راه حل آن بگردیم.
🔹 نکته دیگر این است که امام(ره) میفرماید: ظهور خطابات شرعیه هم، موافق و موید ما است. مثلا «یا ایها الذین امنوا» یا « یجب علی من آمنوا» عنوان عام است، شما از عنوان کلی و ظهور خطاب دست بر میدارید و آن را منحل میکنید و این خلاف ظاهر است. ارتباط خطاب با مکلف غیر از انحلال راه دیگری هم دارد و آن عبارت است از: جعل حکم بر عنوان کلی و ارتباط قهری بر مصادیق و افراد خارجیه.
🌿🌿🌿
@salmanraoofi
ادامه گفتار در👇👇👇