🔰 رسالت روحانیت در شرایط کنونی
🔸
💠جمعی از اعضای جبهه روحانیت مردمی انقلاب اسلامی با آیتالله علیدوست
🔸در این دیدار که ۲۵ مهرماه ۱۴۰۳ در دفتر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی صورت گرفت، آیتالله علیدوست نکاتی را در رابطه با رسالت روحانیت در شرایط کنونی بیان کرد.
🔻گزیدهای از بیانات
🔸من در وصف شما میگویم: "انهم فتیة آمنوا بربهم و زدناهم هدی".
🔹ما امروز نه فقط با کتب ضلال بلکه با امواج ضلال مواجهیم.
🔸در مواجهه با ضلال، سه رویکرد میتوان داشت: مجذوب شدن، سکوت و انفعال، مواجهه امیدوارانه. ما باید این رویکرد سوم را دنبال کنیم.
🔸کارهای کوچکی که ما طلبهها فکر میکنیم کوچک است، واقعا بزرگ است. یک طلبهی بهروز باسواد خیلی میتواند کار کند.
🔹درباره طلاب دغدغهمند باید گفت: "ان الله غیور یحب کل غیور". شما خودتان هم قدر کارتان را نمیدانید.
🔸پیغمبرخدا به امیرالمومنین فرمود: "لان یهدی الله بک رجلا خیر لک مما طلعت علیه الشمس". هدایت یک نفر اینقدر ارزش دارد.
🔹روحانیت بعد از انقلاب دچار یک خسران عظیم شد و آن اینکه بسیاری از روحانیت از مردم فاصله گرفتند.
🔹متاسفانه غالب طلاب درس خارج، اهل مطالعه و دیدن نظرات جدید نیستند.
🔸یک نکته مهم این است که مردم قبلا به صنف روحانیت اعتنا داشتند الآن به شخص روحانی اعتنا دارند. به همین جهت روحانیون شاخص مورد استقبال مردماند.
🔹روحانیت نباید صرفا توجیهگر باشد.
🔸ما روحانیون حکم لامپی را داریم که نورش را از نیروگاه دارد. ما هم نورمان را از امام زمان(عج) میگیریم.
🏷 پیشنهاد بنده این است که روزی دورکعت نماز هدیه به امام زمان(عج) کنیم.
https://eitaa.com/salsabeal
هدایت شده از کتابگاه| arabadib.ir
💫 تخفیف طلایی
📕آثار انتشارات
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
و
کانون اندیشه جوان
با💫 20% تخفیف و 💫 پست رایگان در کتابگاه عرضه می شود؛
♦️ کافیه بر لینک زیر بزنید:
https://arabadib.ir/shop/sale/products/2
💻 کتابگاه با پست رایگان 👇
🌐 https://arabadib.ir/shop
✅ کتابگاه ایتا
🆔 https://eitaa.com/ketabgah
👤 ارتباط با ادمین
🆔@ketabgaheadib
☎️ 09197459063
#اطلاعیه
باسمه تعالی
دروس آیت الله علیدوست به صورت حضوری برقرار میباشد.
آیت الله علیدوست:
🌻یکی از عهدهای ضروری که انسان به ویژه سربازان امام زمان عج باید با خود داشته باشند، آن است که خداوند و دین او را به مردم برسانند،
✅ از امام زمان عج سخن بگویند و دین خدا را تبلیغ کنند نه آنکه تبلیغ خود کنند.
⛔️باید با خود عهد کنیم که شائبه های أنانیت و تبلیغ خود را حذف کنیم.
@salsabeal
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📽 سروش: فقه ما فقهی بریده از اخلاق است/ علیدوست: هیچگاه فقه و اخلاق با یکدیگر تضاد ندارند
🔺مناظره استاد ابوالقاسم علیدوست و دکتر عبدالکریم سروش (بخش اول)
https://eitaa.com/salsabeal
آیت الله علیدوست
📽 سروش: فقه ما فقهی بریده از اخلاق است/ علیدوست: هیچگاه فقه و اخلاق با یکدیگر تضاد ندارند 🔺مناظره
🔺مناظره استاد ابوالقاسم علیدوست و دکتر عبدالکریم سروش (بخش اول)
🔹عبدالکریم سروش: فقه ما فقهی بریده از اخلاق است. قرنها شیعه و سنی این فقه را مبنای عمل خود قرار میدادند. بهصرف وجود نص و روایت، فتوا میدادند و گمان میکردند حتما عدالت در آن گنجانده شده است، اما در روزگار کنونی، دیگر نمیتوان به انسان مدرن گفت که اسلام خوب است، چون احکام اجاره و رهنش یا مجازاتهایش بر قوانین اروپا و آمریکا برتری دارد. با این اوصاف، چرا باید بهدنبال بسط و گسترش دادن چنین فقهی بود؟ گستره شریعت را نه از راه مراجعه به خود دین، بلکه باید براساس انتظار انسان از دین مشخص کرد.
🔸ابوالقاسم علیدوست: هیچگاه فقه و اخلاق با یکدیگر تضاد ندارند و اگر در جایی چنین ادعایی شود، یا آن گزاره اخلاقی نیست و یا دین درباره آن چنین حکمی نداده است. وقتی از بسط و گسترش فقه صحبت میکنیم، منظورمان هواپیماسازی اسلامی و... نیست. احکام رهن، اجاره و... نیز لزوما برای دعوت دیگران به اسلام نوشته نشده است. اگر بهعنوان دو مسلمان با یکدیگر گفتگو میکنیم، انتظارمان از شریعت را آیات و روایات معتبری که بیانگر مقاصد و اهداف شریعت هستند، مشخص خواهند کرد. در کنار انتظار انسان از دین، انتظار خالق از مخلوق نیز اهمیت دارد.
🔸ابوالقاسم علیدوست: اگر گمان شود که مطلبی از دین با اخلاق ناسازگار است، یا آن گزاره اخلاقی نیست و یا دین درباره آن چنین حکمی نداده است. منظور از بسط و گسترش فقه، شیمی اسلامی و... نیست. احکام رهن، اجاره و... نیز لزوما برای دعوت به اسلام نوشته نشدهاند. در کنار انتظار انسان از دین، انتظار خالق از مخلوق نیز اهمیت دارد. انتظار ما مسلمانان از دین را آیات و روایات معتبری که بیانگر اهداف شریعت هستند، مشخص میکنند.
🎥 مشاهده قسمت اول: شریعت و عقلانیت: گستره فقه:
https://azad.im/table/140
#مناظره
#جدال_احسن
#سروش
#فقه
✅ کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
🔰 به بهانهی مناظرهی جدید آیتالله ابوالقاسم علیدوست با دکتر سروش:
▫️جوانههای امیدبخش گفتوگوی علمی در فصل خزان باورهای دینی
🔹آنانی که در محافل دانشگاهی زیست بلندمدت داشته و یا با فضای نخبگانی جامعه ارتباط دارند، نسبت به بیانگیزگی در باورهای دینی جوانان نگرانی جدی دارند.
🔹این بیانگیزگی که دلایل مختلفی از جمله تغییر نسلی دارد تاثیر مستقیمی هم با فضای رسانه و فضای مجازی داشته و عملا شبهات فکری، بسیار فراتر از پاسخها و آموزهها در ذهن جامعه جا باز کردهاست. این شبهات گاه منشأ سیاسی داشته و گاه خاستگاه فکری و اندیشهای. اما هرچه که هست به تهدید اصلی جامعه تبدیل شدهاست.اگرچه در این میان بخشی از جامعه از جمله جوانان همچنان پایبند به دینداری و انجام مناسک مختلف دینی هستند، اما تردیدها و شبهات در لایههای درونی جامعه نفوذ نگرانکنندهای داشته است.
🔹در این بین اما همیشه این سوال مطرح بودهاست که بزرگان فکر و اندیشهی دینی که مورد سوال قرار گرفتهاند به چه میزان وارد پاسخ به شبهات و برگزاری مناظرهها شدهاند؟ آیا شرط و شروطها و رعایت شانیتها و سایر حواشی بر ادای تکلیف دینی و اجتماعی آنان غلبه کردهاست؟این در حالی است که طراحان شبهات به بهانههای مختلف از حضور در محافل و عرصههای جامعه از جمله فضای مجازی ابائی ندارند و به صورت جدی در این میادین حاضر هستند و همین امر، استدلال قدیمی «الباطل یموت بترک ذکره» را هم عملا از بین می برد.
🔹با وجود تمامی نگرانیهای مطرح شده اما در این سوی دفاع از دین و عرصههای آن از جمله فقه و کلام اساتیدی هم هستند که تلاش و کوشش خود را برای فهم شبهات و مواجههی علمی با آن گذاشتهاند. این دو اصل مهم یعنی «فهم شبهه» و «مواجههی علمی» با آن نیازمند مبانی علمی بسیار مستحکم و تجربیات بزرگی در عرصهی بحث و گفتوگو است.
🔹برخی از این مناظرههای صورت گرفته همچنان در اذهان عمومی حوزویان و دانشگاهیان خاطرهانگیز است. از جمله بحثهای مکتوب و پاسخهای علمی دو چهرهی حوزوی، آیتالله شیخ جواد فاضل لنکرانی و آیتالله علیدوست. در کنار این بحثها و مناظرههای برون حوزوی، مناظرهی درون حوزوی پیرامون اقتصاد اسلامی هم نشان داد فضای دینی و اندیشهای نیازمند شدید بحث و گفتوگوی محترمانه و علمی است.
🔹در این روزها که فضای عمومی جامعه مشغول اتفاقات ناگوار حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی به غزه و لبنان و جنگ مستقیم ایران و این رژیم جنایتکار است اما اخباری از برگزاری یک مناظرهی جدی رودرو به گوش میرسد. مناظرهای که نشان میدهد هیاهوی اخبار جنگ نباید بر تلاش دینی و علمی سایه افکند. چه آنکه باورهای دینی و مستحکم اعتقادی است که میتواند در روزهای جنگ با دشمن حرف نخست را بزند.
🔹این مناظره که به زودی در سه قسمت منتشر خواهد شد فصل جدیدی از گفتوگوهای دو سویه را باز میکند. مناظرهای مبتنی بر رعایت احترام و دوری از حواشی برای رسیدن به پاسخهای منطقی و مستدل.
🔗 ملاحظه فیلم و متن مناظره در:
https://eitaa.com/alidost_fiqh/5918
#مناظره
#جدال_احسن
#دکتر_سروش
#فقه
✅ کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
هدایت شده از آیت الله علیدوست
برای تهیه کتاب روش شناسی اجتهاد
جدیدترین اثر آیت الله علیدوست
با بهره مند شدن از 20% تخفیف و پست رایگان
از طریق لینک زیر اقدام بفرمایید:
https://www.arabadib.ir/shop/product/view/1/1353
کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
⚡️درباره دیالوگ اسلام سنتی با اسلام سکولار
✍️ به قلم: یحیی جهانگیری
🔹 فارغ از قضاوت در مورد نتیجه محتوای گفتگوی «آیت الله علیدوست» با «دکتر عبدالکریم سروش» نفس این گفتگو را باید ستود.
🔸 صف شکنی آیت الله علیدوست برای ورود به این میادین هم قابل تحسین است و هم شایسته تعمیم.
🔹 ایشان ثابت کردند که فقیهان فقط بر کرسی مونولوگ درس خارج نمی نشینند و بلکه به وقتش، بر سفره دیالوگ هم همنشینی می کنند.
🔹رقیبان هم متوجه می شوند که حوزه سنتی؛ «زبان تفکیر» دارد نه «زهر تکفیر». هر چند در دیالوگ هرگز نبایددنبال برنده نباشیم اما بی شک برنده این دیالوگ؛ حوزه های علمیه سنتی هستند. تا باد چنین بادااااا.
✍️ پانوشت:
چقدر آرزو دارم روزی اسلام پژوهان حوزوی ما با اسلام پژوهان غرب مطول و مفصل گفتگو کنند؛ تا جهان امروز عمق راهبردی مکتب فکری سنتی ما را درک کند و مسلک اجتهادی مان را ببیند. در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، طرحی را پیگیر هستم که اگر همت ها، همراه باشد به زودی رونمایی خواهد شد.
✅ قم و اسلام سنتی، هاب این گونه رویداد خواهد شد، البته در مقیاسی جهانی.
کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
نامه آیت الله نوری همدانی درباره آثار علمی و فعالیت های آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
ملاقات آیت الله علیدوست با جرج جرداق در منزل شخصی جرداق در لبنان
کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
دیدار با آیت الله مظاهری مدظله در اصفهان 1395
کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
کتاب فقه و عقل
به زبان عربی و زبان اردو ترجمه شده است.
کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
آیت الله علیدوست
کانال آیت الله علیدوست https://eitaa.com/salsabeal
⚡️در دوران «تراث سوزی مدرن» قرار داریم.
⚡️مکاسب و رسایل باید با اطلاعات معاصر، ادبیات معاصر و مدیریت معاصر گفته شود.
✔️ابوالقاسم علیدوست در بیست و ششمین اجلاسیه نشست دوره ای اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم🔻
🔹اساتید بزرگوار! ما در دوران «تراث سوزی مدرن» قرار داریم. زمانی صلاح الدین ایوبی به لبنان می رود؛ مطابق آنچه مرحوم چمران در کتاب لبنان می نویسد، کتابخانه های شیعه و تراث شیعه را می سوزاند؛ به نحوی که می گویند به مدت یک هفته آب حمام های لبنان در اثر سوزاندن این کتاب ها گرم بوده است؛ تا به گمان خود صلاح الدین ایوبی، مجاهدان اسلام از آن آب گرم، استفاده کنند. البته ممکن است قدری هم مبالغه در این کلام صورت گرفته باشد؛ ولی این مطلب در رابطه با او گفته شده است. ما هجوم ترکان را به کتابخانه بزرگ سامانیان داریم؛ هجوم سلطان محمود غزنوی به کتابخانه ری را داریم؛ هجوم اسکندر مقدونی و هجوم مغول ها را به کتابخانه ها داریم؛ اما اساتید بزرگ و ای عصاره حوزه، امروز ما با «تراث سوزی» مواجه هستیم.
🔹برخی از افراد، چنین تعبیر می کنند که روایات معتبر ما در کنار روایات نامعتبر، مانند انگشتری است در تلّی از زباله و این فقه و فقاهت، شمعی است که در حال خاموش شدن است. شما در این فضا قرار دارید. ای اساتید مکاسب! اگر رسیدید به امحاء کتب ضلال (بفرمایید «امواج ضلال») چرا که امروز با امواج ضلال مواجه هستیم. اگرچه درس های آزاد به دلایلی اولویت دارند؛ اما اگر بخواهیم درس های آزاد و غیر آن، تقویت بشود، باید توجه کنیم که در چه موقعیتی هستیم و باید چه کاری در این زمینه انجام دهیم.
🔹به بیان چند نکته می پردازم؛ نکته اول، آن است که باید به شاگردان آموخت که اصول فقه، اصول فهم و اصول اندیشیدن است و در اجتهاد بالمعنی الاعم (نه اجتهاد بالمعنی الاخص) به کار می آید. اگر می خواهید تا طلبه ها، به خصوص در درس آزاد تقویت بشوند، باید باور کنند دانشی که می آموزند، به کارشان می آید.
🔹نکته دوم تأکید به هنجارهای شناخته شده فقه و به تعبیر امام راحل، «فقه جواهری» است. فقه جواهری باید باور همه طلبه ها باشد. تأکید می کنم اگر می خواهید دروس تقویت بشوند، علاوه بر شرایط سخت افزارانه، باید نگاه نرم افزارانه هم لحاظ بشود.
🔹امروز با پدیده ای به نام «فقه معاصر» مواجهیم؛ این فقه، ادبیات خودش را دارد؛ من می دانم که ممکن است موجب نقد و یا سوء استفاده بشود؛ اما به هر حال عرض می کنم. موضوع «فقه معاصر» و «فقاهت معاصر» در این باره از اهمیت زیادی برخوردار است. نسخه ای که می خواهم عرض بکنم، نه وابسته به مدیریت محترم حوزه، نه شورای عالی، و نه جامعه مدرسین، حتی نه به مراجع بزرگوار، نه وابسته به رهبری معظم انقلاب است؛ بلکه به شما اساتید مربوط است و این بار بر دوش شما اساتید است. باید بحث ها را زنده کرد. یعنی اگر مکاسب گفته می شود، باید مکاسب معاصر گفته بشود. اگر اصول گفته می شود، اگر فقه گفته می شود، رعایت معاصریت آن هم بشود. اما فقه معاصر، یک گفتمان و رویکرد معاصر می خواهد. با هر رویکردی و با هر گفتمانی نمی شود دم از فقه معاصر و مسائل معاصر بزنیم؛ بلکه برای این کار لازم است اطلاعات و ادبیات و مدیریت معاصر داشته باشیم.
🔹پیشنهاد مشخص من، امتداد موضوع این نشست است در نشست های کوچکتر و محدودتر. باید توجه داشت فقه معاصر، نیاز به چهار معاصرت دارد؛ گفتمان و رویکرد معاصر، اطلاعات معاصر، ادبیات معاصر و مدیریت معاصر. گفتمان و رویکرد مورد اهمیت در این جا این است که استاد، مسائل معاصر را دقیقا درک کند. با مشاهده برخی نوشتارها می بینیم که بیان استاد مربوطه در کف خیابان یا در نشست های علمی غیر حوزوی مطرح نیست و آنچه در چنین محافلی مطرح است، سؤالات دادگاه ها و سؤالات دولت و سؤالات نظام است که مورد توجه این اساتید قرار نگرفته است؛ یعنی این گفتمان را نداشتند که وارد اینگونه بحث ها بشوند. در زمینه اطلاعات معاصر باید توجه کنیم که به اطلاعات جدید و سؤالات جدید و مسائل دیگر هم توجه بشود متاسفانه در این باره شاهد این مطلب هستیم منابع این مطالعات و مقالات بعضا برای ۸۰ سال قبل است. در این زمینه ادبیات معاصر هم از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ گاه الفاظی که به کار می رود، با آنچه که رایج است، متفاوت است و توجه به مدیریت معاصر هم در این رابطه حائز اهمیت است و باید به آن توجه بشود.
کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
⚡️درباره برگزاری مناظره اسلام سنتی با اسلام روشنفکری؛ از دیالوگ بالنده تا جریان سازی سازنده
✍ به قلم: سید علی بطحائی
💠 طی چند روز گذشته مناظره نماینده اسلام سنتی جناب آیت الله آقای ابوالقاسم علیدوست با نماد اسلام روشنفکری جناب آقای دکتر عبدالکریم سروش برگزار شد. عده ای برگزاری این مناظره را «دیر؛ اما خوب» و خواستار تداوم آن و برخی نیز آن را شبیه «گرد و خاک دهه هفتاد» دانسته و مناقشاتی به موضوعات مطرح شده داشتند. برخی نیز آن را «رویارویی اسلام مقاصدی با اسلام روشنفکری» خوانده و به نقد کنش طیف های ثلاثه اسلام سنتی داشتند. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو اشاراتی در مورد بایسته های پسینی انجام مناظرات بین دو جریان فکری خواهیم داشت.
1⃣ یکم. امروزه الگوی برگزاری مناظرات بزرگ (Great Debates) بهترین شیوه وزن کشی اندیشه ها و ارزیابی جریان های فکری و علمی است و این مناظرات در غرب امری متداول است. برگزاری چهار مناظره بزرگ بین واقع گرایان [رئالیست ها]، لیبرال ها و مارکسیست ها باعث پدید آمدن نظریاتی متعارض در علوم اجتماعی و روابط بین الملل شده و از دل این مناظرات جریان های جدید علمی و فکری متولد شده اند. به عنوان نمونه از دهه چهل تا هفتاد میلادی برگزاری چهار مناظره بزرگ باعث تولد نظریاتی معتبر در سطح جهانی شده است. تا جایی که مناظرات بزرگ، جایگزین اصلی برای انتظار کاذب ظهور دانشمندان انفرادی [که متحول کننده دانش ها معرفی شوند] را گرفته است.
2⃣ دوم: تقریبا امروزه انتظار ظهور مارتین لوتر (متوفی۱۵۴۶میلادی و۹۵۲قمری و همعصر شهید ثانی و مقدس اردبیلی) در جهان اسلام ناممکن است. چرا که نه عقلگرایی اسلام، مثل عقل گریزی مسیحیت است و نه تنوع علوم امکان ظهور کسی که را می طلبد که یک تنه اندیشه ها را تغییر دهد و این امر مهم بر عهده مناظرات بزرگ بین جریانهای فکری و فلسفی گذاشته شده است. طرفه آنکه؛ برگزاری مناظرات بزرگ ثمراتی دارد که جای خود را به کارکردهای ظهور منجیان انفرادی در علوم داده است.
3⃣ سوم. در غرب به محض برگزاری یک مناظره بزرگ کار را خاتمه یافته نمی دانند و پژوهشگران، نظریه پردازان میانی دست به کار می شوند و با برگزاری کرسی های نقد و نظر، نشست های علمی پیرامون مناظره، ویژه نامه های مجلات پژوهشی (Special issue) و... چراغ مناظره را تا کلاس های درس دانشجویان ادامه و محصولات پژوهشی متنوعی را منتشر می کنند. از این رهیافت است که آنها «شمع مناظرات بزرگ» را به «خورشید جریان های فکری» تبدیل می کنند. باید متفطن باشیم که از این به بعد نوبت اندیشکده ها، مراکز پژوهشی و آموزشی حوزوی و دانشگاهی است که با انتشار محصولات علمی ناظر به مناظره اخیر، کار نیمه تمام مناظره «علیدوست - سروش» را به فرجام برسانند تا این دیالوگ بین الاثنینی به جریان فکری تبدیل شود. [اگر بتوان این مناظره را در سطح مناظرات بزرگ معرفی کرد.]
4⃣ چهارم: تجربه ی موضوعات مطرح شده در مناظرات بزرگ راهگشاست. از منظر برگزارکنندگان مناظرات بزرگ در غرب، موضوعات مطرح شده باید مسئله ای را حل و مشکلی را برطرف کند. قضاوتی در مورد موضوعات مناظره «علیدوست - سروش» نداریم، ولی با وجود مشکلات عدیده فکری جامعه ما، طرح مباحثی مثل چالش های کلان پیش روی جهان اسلام، مسئله راهکارهای جبران عقب ماندگی مسلمانان از غرب، سنت و مدرنیته، موضوعات کلان تمدنی، باید و نباید های اسلامی سازی علوم انسانی، حقوق زن، آزادی، حقوق بشر، حجاب، قلمرو امر سیاسی و... از مسائل مهمی هستند که نبایست از آنها در مناظرات بزرگ غفلت کرد. تن دادن به مسئله نما یا شبه مسئله، امیدها به کارآمدی چنین مناظراتی را از بین می برد. بجاست متولیان برگزاری مناظرات بعدی بصورت کاملا مهندسی شده موضوعات کلان جامعه را از منظر دو جریان فکری نقد و بررسی کنند.
🔚 النهایه. برگزاری این مناظره بسیار بجا بود و به آینده پژوهی و پوست اندازی دو جریان فکری کمک شایانی خواهد کرد. در حالی که برخی از روشنفکران، زودهنگام سوت پایان اسلام سنتی را کشیده اند، این مناظره توانست چهره ای جدید از اسلام سنتی را به نمایش بگذارد و می تواند بستری را برای زایش جریان های جدید درون اسلام سنتی را بوجود آورد. در بستر این مناظرات، زاویه دید آینده نگرانه در اسلام روشنفکری می تواند نگاه گذشته گرای سنتی ها را تا حدودی تعدیل کند و اسلام سنتی را جانی تازه ببخشد. چنین باد...
کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
🔰 «فقه معاصر بایسته شناسی و آسیب شناسی» (بخش اول)
🎙 آیت الله ابوالقاسم علیدوست
🔹مقدمه:
آنچه در اینجا مطرح میشود، با هدف روشن شدن و خدمتی به جریانی است که امروزه به عنوان فقه معاصر شناخته میشود. موضوع بحث ما، بایستهشناسی و آسیبشناسی فقه معاصر است. بایستهها و آسیبها مرز مشخصی ندارند؛ به این معنا که هر بایستهای اگر رعایت نشود، به یک آسیب تبدیل میشود و هر آسیبی اگر برطرف شود، به یک بایسته بدل خواهد شد. بنابراین نمیتوان میان این دو دیوار قطعی کشید.
🔻تعریف فقه معاصر
اولین گام در آسیبشناسی و بایستهشناسی فقه معاصر، تبیین مفهوم آن است: فقه معاصر چیست و مراد از آن چه میتواند باشد؟
بزرگان ما در طول تاریخ همیشه تلاش کردهاند تا مسائل جدید را مورد بررسی قرار دهند؛ به عنوان نمونه، محقق حلی (متوفی ۶۷۶) در کتاب “شرایع” حدود دوازده هزار فرع فقهی را مطرح کرده است، در حالی که خواهرزاده او، علامه حلی (متوفی ۷۲۶) این تعداد را به حدود پنجاه هزار فرع در کتاب “تذکره” افزایش داده است. با این حال، “تذکره” در دوران ما کمتر مورد مراجعه قرار میگیرد.
اما باید به شما بزرگواران بگویم که حتماً کتاب “تذکره” را جزو منابع دائمی خود قرار دهید. من در زمانی که بحث شرکتها را بررسی میکردم، متوجه شدم که علامه حلی به طور دقیق تمامی شرکتهای دوران خود را بررسی و بحث کرده است.
اگر با تاریخ فقه و دورانهای مختلف آشنا باشید، میدانید که شکوفایی مدرسه حله در زمان علامه حلی اقتضای این نوع کار را داشت. این نوع تلاشها، یک پدیده مستحدث و جدید نیست. نمونهای دیگر، کتاب “مبسوط” شیخ طوسی در مقایسه با سایر کتابهای قبلی ایشان در بسط مسائل و پرداختن به موضوعات مبتلابه موفق بوده است. از این جهت پرداختن به فقه معاصر یک ضرورت و امری مبارک است؛ فرض کنید که حوزه نسبت به مسائل مبتلابه جامعه بیتفاوت باشد، آیا این ممکن است؟ قطعاً نه، پس ضرورت دارد.
از طرفی پرداختن به فقه معاصر مسیری است که کمتر طی شده است؛ بنابراین یک ضرورت خطرناک است. نمیگویم که اصلاً پیموده نشده؛ قبلاً هم گفتم که بزرگان ما به این مسیر رفتهاند،
نهادسازی در فقه یا نظامسازی باید به صورت عالمانه و در قامت درس خارج انجام شود و در عین حال آسیبهای آن نیز مطرح شود. در غیر این صورت کسانی وارد این بحث میشوند که آسیبها را نادیده میگیرند و خود به مشکلاتی مبتلا میشوند.
آیا این فقه معاصر یک صفت و موصوف است یا مضاف و مضافالیه؟ این تفاوت خیلی بزرگی است. اگر بگوییم صفت و موصوف است، یعنی فقاهت معاصر. عده ای به نظام فقاهت به صورت فقیهانه بپردازند و با نگاه معاصر مسائل مختلف را بحث کنند. ممکن است به موضوعاتی سنتی مانند صوم، صلاه و حجت نیز بپردازند. اگر این نوع نگاه کنیم، سوال پیش میآید که مگر فقه به معاصر و غیر معاصر تقسیم میشود؟
از طرفی اگر فقه معاصر را مضاف و مضاف علیه در نظر بگیریم؛ یعنی “فقه مسائل معاصر”. ای کاش از ابتدا واژه “مسائل” را به کار میبردند تا مشخص باشد که این اصطلاح مضاف و مضاف علیه است.
حال فقه را میتوان به فقه مسائل معاصر و مسائل قدیمی تقسیم کرد. در این صورت اگر کسی کتابی در مورد حج بنویسد هر چند نگاه معاصری داشته باشد، دیگر نمیتوان کتابش را جزو “فقه مسائل معاصر” دسته بندی کرد. اما در تعبیر “فقه مسائل معاصر”، دیگر به مسائل سنتی مانند حج، صوم، صلات و طهارت زیاد پرداخته نمیشود. اگر کسی مسائلی مثل فقه بورس، فقه رمزارزها، یا فقه سیاسی را مطرح کند، آن وقت میتوان گفت که با فقه معاصر سر و کار دارد.
جایگاه اصول فقه در فقه معاصر
مطمئناً فقه معاصر بیشتر از فقه غیر معاصر به اصول فقه نیاز دارد؛ زیرا بنده معتقدم اصول فقه فقط دفتر اولش نوشته شده و دفاتر دوم و سوم اصول همچنان باقی ماندهاند. البته شاید در برخی مباحث اصول معتقد باشیم که باید مختصر بیان شود، مسائلی وجود دارند که باید به اصول فقه اضافه شوند؛ به عنوان نمونه کسی که میخواهد درباره فقه سیاسی یک فقه معاصر است، صحبت کند، (به صورت مضاف و مضاف علیه خوانده شود، یعنی “فقه السیاسه”) ناچار است از گستره شریعت صحبت کند. اگر بگوییم شریعت حداقلی است، دیگر جایی برای بحث گستره شریعت باقی نمیماند. گستره شریعت یک مسئله اصولی است و باید درباره آن صحبت شود. در حالی که برای موضوعاتی مثل حج، صلاه و صوم، نیازی به مطرح کردن این بحث نداریم.
بنابراین برخی مسائل باید در دفاتر دوم و سوم اصول اضافه شود. کسی که میخواهد درباره فقه معاصر بحث کند باید اصول قوی و جامعی داشته باشد. مراد از اصول قوی این نیست که شخصی اقوال را حفظ کند و ردیف کند. بلکه منظور فهم و نگاه اصولی قوی است.
کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
🔻فقه و استفاده ابزاری از عقل؛ درنگی بر گفتوگویِ مبارکِ دکتر سروش و آیتالله علیدوست
✍محمدتقی سهرابی فر
✔️ گفتوگویِ سالم میان آقایان سروش و علیدوست در باب «فقه» اتفاقی دیر و در عین حال مبارک است باید از هر دو طرف این مناظره ممنون باشیم که نمونهای از یک گفتوگوی دینی، اخلاقی را ارائه کردند. نگارنده انگیزه گفتوگو را نه تفوّق، بلکه افروختنِ چراغی به سوی حقیقت یافتم، لذا ملاحظاتی را که به نظرِ قاصر میرسید عرض میکنم شاید که بر ثمراتِ آمیزشِ آرا و افکار افزوده باشم. در سطور زیر نگاهی گذرا به حضورِ عقل در فقه میاندازیم.
📎پيوند به متن کامل این یادداشت در سایت دینآنلاین
https://www.dinonline.com/44028/
کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
🔻ورود خجولانه یا سرافرازانه عقل به علم فقه؛ در حاشیه مباحثه سروش و علیدوست
✍علیرضا معینی
✔️مناظره و دستکم اگر بخواهم اصطلاح غزالیپسندتری بهکار برم، مباحثه، سنتی سودمند و تمرینی خردافزا و خردگشاست. نیکی و نابی آن دستکم از آن روست که موجب میشود صاحب یک یا مجموعهای از آراء و نظریات تا با ناقدان همسخن نشده است خود بهدرستی نمیداند که نظر و نظریهاش چه فرضها و پیشفرضها یا عقبات و عواقب و تبعاتی نظری یا عملی دارد که آنها را بدیهی و بیعیب میشمارد. اما وقتی اولاً نظرات خود را اعلام میکند با افرادی مواجه میشود که نظرات دیگر، پیشفرضها و فرضهای دیگر و داوریها و ارزشداوریهای دیگر در باب مدلول و منطوق سخنان خود و لذا طرف مقابل دارند و آن مفروضات نهان آشکار میشود و بسط آنها محک میخورد و دلالتهای عادی انگاشته شده در خلوت، خاصیت و خاص بودن شأن هویدا میگردد و صاحبان دیدگاه دیگر از هر کرانه و کناره به دنبال عیبی و نقصانی در نتیجه یا مقدمه میگردند و چیزی مییابند و بیان میکنند تا نظر او را ابطال کنند یا شعاع صدق آن را کاهش دهند و بر خود و صاحبنظران معلوم کنند که این آراء از کجاها به گمان خود نشئتگرفته و تا کجاها را نشانه میگیرد.
مباحثه علیدوست با سروش درباره عقل و شرع نیز از همین جنس است؛ هم مقدمات و نتایج نهان و عیان آراء خود و همفکرانش را بر آفتاب میافکند هم مقدمات و نتایج آراء سروش و موافقان با منظومه فکری او را...
📎 پيوند به متن کامل این یادداشت در سایت دینآنلاین
🆔 @dinonline
کانال آیت الله علیدوست
https://eitaa.com/salsabeal
هدایت شده از پژوهشکده ادیب فقه جواهری
حق هستی دفتر یکم (بررسی اندیشه های تقریبی میان ادیان و مذاهب)
https://arabadib.ir/shop/product/view/1/741
حق هستی دفتر دوم 2/1 (بررسی نوآوری های آیت الله علیدوست)
https://arabadib.ir/shop/product/view/1/737
حق هستی دفتر سوم (حجاب عفیفانه: بررسی حاکمیت و نهادینه سازی حجاب و عفاف)
https://arabadib.ir/shop/product/view/1/738
دفتر چهارم: به زودی....
خرید دفتر یکم تا سوم
https://www.arabadib.ir/shop/product/view/1/2293
💻 کتابگاه 👇
🌐 https://arabadib.ir/shop
✅ کتابگاه ایتا
🆔 https://eitaa.com/ketabgah
👤 ارتباط با ادمین
🆔@ketabgaheadib
☎️ 09197459063
🔺استادِ ترازِ اهلِ گفتگو
دیدم برخی بر حضرت استاد #علیدوست خرده گرفته اند که چرا مناظره را اینقدر طول دادی و چرا حمله نکردی و چرا برخی مسائل رو مطرح نکردی و...
شاید برخی از این نقدها تا حدی وارد باشه در جای خود(البته این نقدها بیشتر بر قسمت اول گفتگو بوده) اما این استاد معظم در این مناظره متانت و واقع بینی و ادب یک عالم حوزوی رو نشون داد
این مناظره تصحیح نگاه های غلطه، یک الگو برای همه طلاب و اساتیده که باید گفتگوی منطقی داشته باشیم حتی با آقای سروش. تندی و پرخاش و برخوردهای غیر علمی در شأن حوزویان نیست، به همین خاطر بود که آیت الله نوری همدانی دوبار از این کار ایشون تجلیل کردن و همه را به تحمل مخالف و گفتگوی این چنین دعوت کردند.
پس باید به استاد تبریک گفت ، امیدواریم چنین تصویری از حوزویان بیشتر از قبل دیده شود، این همان منطق شهید بهشتی و شهید مطهری و علامه طباطبایی و علامه سیدشرف الدین هاست.
https://eitaa.com/salsabeal
دیدار با آیت الله جوادی آملی مدظله آبان ۱۴۰۳
https://eitaa.com/salsabeal
به مناسبت هفته کتاب می توانید آثار آیت الله علیدوست را با 20درصد تخفیف و پست رایگان از کتابگاه تهیه بفرمایید.
بر تهیه کتاب ها بر اسم آن کلیک کنید:
1. صراط اندیشه و عمل
2. سلسبیل فی اصول التجزئة و الإعراب
3.فقه و عقل
4. فقه و عرف
5. فقه و مصلحت
6. فقه و حقوق قراردادها ج1 (ادله قرآنی)
7. فقه و حقوق قراردادها ج2 (ادله روایی)
8. حق هستی دفتر اول (اندیشه های تقریبی ادیان و مذاهب)
9. حق هستی دفتر دوم (نوآوری ها)
10.حق هستی دفتر سوم (حجاب عفیفانه)
11. فقه هنر دوره سه جلدی
12. فقه هسته ای
13. روش شناسی اجتهاد
14. موسوعة سلسبیل (مجموعه آثار به زبان عربی)
15. روش شناسی اجتهاد
💻 کتابگاه 👇
🌐 https://arabadib.ir/shop
✅ کتابگاه ایتا
🆔 https://eitaa.com/ketabgah
👤 ارتباط با ادمین
🆔@ketabgaheadib
☎️ 09197459063
آیت الله علیدوست:
جامعه اگر اهل نماز باشد ولی اخلاق اجتماعی نداشته باشد، این جامعه اسلامی نیست.
@salsabeal