🔰حرف روز
📌چرایی تداوم مشکلات اقتصادی
حل مشکلات اقتصادی- معیشتی مهم‌ترین مسئله امروز کشور است. اکنون که حدود نُه ماه از روی کار آمدن دولت سیزدهم می‌گذرد، با توجه به وعده‌ها و امیدهایی که این دولت در دل مردم ایجاد کرده، سؤال این است که چرا مشکلات اقتصادی هنوز پابرجاست و روند افزایش قیمت‌ها همچنان ادامه دارد؟
💠نکات‌تحلیلی:
1️⃣- هرچند نقش متغیر روابط خارجی و به نتیجه رسیدن مذاکرات احیای برجام در اقتصاد ایران، نقش تعیین‌کننده‌ای نیست، اما از حدود یک دهه گذشته، به دلایل روانی و نه واقعی، تأثیر متغیرهای روانی و خارجی بر اقتصاد ایران تقویت شد. بر این اساس، درحالی‌که سرنوشت احیای برجام هنوز روشن نیست، طبیعی است که این متغیرها همچنان بر اقتصاد ایران اثر سوء می‌گذارد.
2️⃣- عامل دیگری که در گرانی‌های هفته‌های اخیر تأثیر بیشتری دارد، بحث حذف ارز 4200 است که از این ناحیه نیز هم شوک روانی و هم شوک واقعی بر وضعیت اقتصادی وارد شد. برخی ضعف‌ها در کنترل، نظارت و مدیریت بر نظام توزیع هم بر گسترش دامنه این شوک مؤثر بود؛ بااین‌حال، دولت با راه‌اندازی سامانه‌هایی مانند بازرگام یا الزام به فروش قطعات خودرو با کد رهگیری و مواردی از این قبیل، نشان داده است که روند تحول در نظام نظارت به شیوه‌های نوین را آغاز کرده است.
3️⃣- افزایش قیمت برخی اقلام در تراز جهانی به دلیل جنگ روسیه و اوکراین؛ بنابراین، اگرچه در اثر جنگ روسیه و اوکراین، قیمت نفت بالا رفته، اما در نقطه مقابل، قیمت برخی کالاهای وارداتی هم افزایش یافته است.
4️⃣- بخشی از افزایش قیمت‌ها به دلیل تورم انتظاری است؛ یعنی برخی صنف‌ها و حوزه‌ها انتظار دارند که با افزایش قیمت برخی کالاها، آن‌ها نیز نرخ کالاهای خود را افزایش دهند.
5️⃣- اساساً دولت در شرایطی اداره اقتصاد را به دست گرفت که وضعیت متغیرهای کلان اقتصاد کشور، نامطلوب بود؛ تورم بالای 40 درصد، میزان نقدینگی بالای 4000 هزار میلیارد تومان، کسری بودجه حدود 500 هزار میلیارد تومانی، فروش نفت زیر یک‌میلیون بشکه در روز؛ و علاوه بر این دولت گذشته بدهی‌های کلان بانکی و فروش اوراق قرضه نیز برای دولت کنونی به ارث گذاشته است. بااین‌حال، در حدود نه ماه گذشته، از میزان سرعت رشد نقدینگی کاسته شده (اکنون رقم آن حدود 5000 هزار میلیارد تومان است)، تورم تا حدودی کنترل شده (اکنون زیر 40 درصد است)، کسری بودجه تا حدودی نسبت به قبل کمتر شده، فروش نفت افزایش یافته و...؛ بنابراین، دولت در تلاش است تا متغیرهای کلان تأثیرگذار بر اقتصاد کشور را کنترل کند. در این زمینه باید گفت که آهنگ حرکت دولت در این رابطه تا حدودی مناسب است؛ اما کنترل کامل این متغیرها و نمایان شدن اثرات آن نیاز به زمان بیشتری دارد.
✍ #مصطفی_قربانی
