نسل ما سجادهها را با پارچههای نقش ترمه، مخمل یا نخ پنبهای میشناسند که عطر حرم و گلبرگهای گل محمدی در تارو پودش تاب خورده اند.
توی حرم هم نخستین فرش زیر پای زائر و مجاور است به وقت قد قامت ایستادن و دست ذکر بالا بردن. اما همین پارچهها که اندازه هاشان معمولا در یک مستطیل یک متر و چند سانتی خلاصه میشود، تاریخی دارد بلند، آن قدر که پهلو به دوران نخستین اسلام میزند.
در واقع سجادهها از جمله دستبافتهایی هستند که از اوایل ظهور اسلام به منظور استفاده در مراسم مذهبی مسلمانان در اندازههای کوچک، طراحی و بافته میشده و در دورهای نیز مزین به طرح محراب و طاق شده اند.
در سفرنامه سیاحان هم اشارههایی مختصر به سجاده بافی در شهرهای مختلف شده است. برای نمونه در کتاب «حدودالعالم» که در سال ٣٧٢هجری قمری تألیف شده، در توصیف جهرم آمده است: «جهرم شهری است خرم و از وی زیلو و مصلای نماز نیکو خیزد.»
مقدسی، سیاح و جغرافی دان سده چهارم، هم در شرح سفرش به بخارا میگوید: «در بخارا جامههای نرم و انواع سجاده ها، بساط و جامههای گستردنی فندقی و منبرهای زرد، جگری و کمربند اسبان که در زندانها بافته میشود، بسیار است.»
در مشهد نیز سجاده بافی و متبرک کردن سجادهها در زیارت حرم برای سوغات و هدیه بردن از قدیم الایام باب بوده، اما بیشترین اطلاعات موجود درباره سجادهها یادگار عصر صفویان و برآمده از دل اسناد این دوران است. گزارش پیش رو گذری است بر تاریخ قدیمیترین سجادههایی که در حرم مطهر رضوی نگهداری میشوند.
سجادههای تقدیمی و وقفی
اسناد بسیاری، از تقدیمی و وقفی بودن سجادهها در حرم مطهر رضوی حکایت دارد که اغلب آنان مزین به طرح محراب هستند؛ طرحی که در گذشته رایج بوده، اما در دوران معاصر دیگر یافت نمیشود. ناگفته نماند نخستین کسی که در سفرنامه اش از سجادههایی با نقش محراب نام برده، ابن حوقل است، اما از آنجا که در گذشته به پارچههای ضخیمی نیز که با آن اتاقها را فرش میکرده اند، سجاده میگفته اند، مشخص نیست منظور او سجادههای نمازی است یا پارچههای ضخیم مفرشی.
سجاده مروارید
هم اکنون در موزه حرم مطهر، چند سجاده قدیمی وجود دارد که با ارزشترین آنها سجاده مروارید دوزی شدهای متعلق به قرن چهاردهم هجری قمری است. این سجاده که از جنس ماهوت قرمز به ابعاد حدود ۲.۵ متر در ۱.۲۰ سانتی متر است، با مروارید اصل بحرینی، منجوق و پولک دوخته و وقف شده است، اما واقف آن مشخص نیست.
نقش این سجاده محرابی، هزار گل است و در قسمت پایین محراب آن، یک گلدان بزرگ نقش خورده است. دو بوته گل زنبق و چهار بوته نرگس نیز در طرفین و بسیار گلی که از ترنج آن به هر طرف بافته شده است، چشم هر بیننده را به پنجره باغهای ایرانی باز میکند.
همچنین خطوط اسلیمی ماری و دهن اژدری دوخته شده با مروارید، زیبایی و جلای خاصی به محراب این اثر بخشیده است. این سجاده با توجه به حجیم و کروی بودن مرواریدهای دوخته شده روی آن گویا بیشتر جنبه تزیینی داشته است تا استفاده پیوسته از آن. ناگفته نماند روی این بافت از سه اندازه مختلف مروارید استفاده شده است که مرواریدهای ریز آن رشتهای نقش خورده اند.
سجاده مخمل گلابتون دوزی قرمز
قدیمیترین این سجادهها متعلق به عصر صفوی است که سجاده مخمل گلابتون دوزی قرمز، یکی از آن هاست. تاریخ بافت این سجاده مشخص نیست، اما شکل گره و نقشهای آن، این احتمال را ایجاد کرده است که یادگار دوره صفوی باشد.
ابعاد آن، حدود ۱.۵ در ۱ متر و دستهایی تار و پود آن را با مخمل ابریشمی لاجوردی و قرمز درانداخته است. در این سجاده، حاشیهها و محراب از طول به نیم قسمت شده اند و نیمه بالایی با آیات و اسمای قرآنی و نیمه پایینی با نقشهای گیاهی و هندسی با نخ نقره و طلا گلابتون دوزی شده است، به طوری که در بالا سوره آیت الکرسی و در پایین اسماءالحسنی و نامهای ائمه اطهار (ع) لابه لای برگ و گل با نقوش ختایی پر شده است.
همچنین در این اثر، رنگهای سرد و گرم بسیار استادانه انتخاب شده، به طوری که کاربرد رنگ آبی لاجوردی، فضایی معنوی ایجاد کرده و سردی آن با رنگ قرمز محراب خنثی شده است.
سجاده مخمل تزیینی
این سجاده با طرح حاشیه دار محرابی و تشعیر با اندازههای حدود ۲ متر در ۱.۲۰ سانتی متر از جنس مخمل ابریشمی با آستر کتان و به رنگ قرمز تیره است. در دوخت این سجاده از سرمه طلایی، سنگهای سبز و قرمز و ابریشم دوزی استفاده شده است. حاشیه و لچکهای محراب با نقش سرو و متن آن هم با تصویر گیاه پر شده است. قسمت پایین سجاده نیز با نقش گلدانی که ریشه سرو در آن قرار دارد، آذین شده است. روی این گلدان هم نقش دو شیر و در دو گوشه پایین محراب، نقش دو طاووس ابریشم دوزی و سرمه دوزی شده است. واقف این اثر مشخص نیست، ولی زمان آن باز هم با توجه به نقوش آن، دوره صفوی است.
سجاده معرق قلاب دوزی
🇵🇸✌️القدس هی المحور✌️🇵🇸
امام خمینی (ره):
🔸روز قدس فقط روز فلسطین نیست، روز اسلام است؛ روز حکومت اسلامی است.
🔸اسرائیل باید از صحنه روزگار محو شود.
حضرت امام خامنه ای حفظه الله تعالی:
🔹 روز جهانی قدس، روز فریاد و مقاومت امت اسلامی بر سر امریکا و صهیونیزم در مقابل سیاست های تفرقه انگیز است.
🔹فلسطین زنده است و به جهاد ادامه می دهد و به کمک خدا سرانجام خواهد توانست بر دشمن صهیونیستی فائق آید.
🌼آخرین جمعه ماه مبارک رمضان، روز جهانی قدس گرامی باد🌼
🔶 کانال اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔@scorazavi
#طرح | وعده الهی...
حضرت على عليه السلام:
🔹 هرکس ستم كند، خداوند نابودى او را شتاب بخشد. غررالحکم ۸۷۲۳
🗓 به مناسبت روز جهانی قدس
🆔@scorazavi
حضور آستان قدس رضوی با عرضه دو هزار عنوان اثر در نمایشگاه کتاب تهران
سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی با عرضه بیش از دو هزار عنوان اثر در ۳۳ دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران حضوری فعال خواهد داشت. سیوسومین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران از ۲۱ اردیبهشت ماه آغاز میشود و تا پایان اردیبهشت ماه سال جاری ادامه دارد.
لینک متن کامل خبر با بیان جزئیات حضور موسسات تابعه سازمان علمی و فرهنگی
در این دوره از نمایشگاه بینالمللی تهران 👇
https://sco.razavi.ir/fa/320195/%D8%AD%D8%B6%D9%88%D8%B1-%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%AF%D8%B3-%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B9%D8%B1%D8%B6%D9%87-2-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86
🔶 کانالاطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔@scorazavi
🌼عید سعید فطر مبارک🌼
🌺اللهم عجل لولیک الفرج🌺
🌸 اللّٰهُمَّ أَهْلَ الْكِبْرِياءِ وَالْعَظَمَةِ، وَأَهْلَ الْجُودِ وَالْجَبَرُوتِ، وَأَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ ...🌸
🌼استشمام عطر خوش عید سعید فطر از آستان رحمت الهی بر همه شما مبارک🌼
🌙حلول ماه شوال و فرا رسیدن عید سعید فطر و عید بندگی بر همه مسلمین مبارک باد 🌺🌸🌺
🔶 کانال اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔@scorazavi
22.53M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
اختتاميه كنگره بين المللی «اقتصاد، اشتغال و توليد در قرآن و عترت (عليهم السلام)
🔶 کانال اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔 @qomislamic
پیام آیتالله العظمی جوادی آملی به کنگره بینالمللی "اقتصاد، اشتغال و تولید در آیینه قرآن و عترت"
آیتاللهالعظمی جوادی آملی، مرجع عالی قدر جهان اسلام در پیامی به کنگره بینالمللی "اقتصاد، اشتغال و تولید در آیینه قرآن و عترت" نکاتی را درباره عناصر محوری اقتصاد از نگاه اسلام مطرح کرد.
لینک متن کامل خبر👇👇
https://sco.razavi.ir/fa/320432/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D8%A2%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%87-%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%8C-%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%BA%D8%A7%D9%84-%D9%88-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%D9%88
🔶 کانال اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔@scorazavi
تمدید مهلت ارسال آثار به دبیرخانه سیزدهمین جشنواره بین المللی کتاب
سال رضوی
🔷 مهلت ارسال آثار برای شرکت در سیزدهمین جشنواره بینالمللي کتاب سال رضوی، با توجه به استقبال مخاطبان تا تاریخ ۲۲ اردیبهشت ماه 1401 تمدید شد.
🔹مهدی قیصری نیک؛ دبیر اجرایی جشنواره گفت: پیش از این آخرین مهلت ارسال اثر به این جشنواره، ۱۵ اردیبهشتماه ۱۴۰۱ اعلام شده بود که به دلیل درخواستهای مکرر علاقهمندان و محدودیتهای شرایط کرونایی، این زمان به مدت یک هفته تمدید شده است.
وی تصریح کرد: با توجه به برگزاری اختتامیه جشنواره در دهه کرامت، مدت ارسال آثار از تاریخ اعلام شده دیگر قابل تمدید نخواهد بود و علاقهمندان میتوانند تا پایان روز ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۱ آثار خود را به دبیرخانۀ دائمی جشنواره به نشانی مشهد مقدس، حرم مطهر رضوی، بست شیخ طوسی، کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی به صندوق پستی ۱۷۷-۹۱۷۳۵ ارسال کنند و برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت library.aqr.ir/ketabsal مراجعه و یا با شمارههای ۳۲۲۳۲۰۰۴-۰۵۱ و ۳۲۲۳۵۴۴۱-۰۵۱ تماس حاصل کنند.
لازم به ذکر است کتب ارسالی می بایست درسالهای ۱۳۹۹ ، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱منتشر شده باشند و صاحب اثر برای شرکت در جشنواره موظف است سه نسخه از اثر خود را به دبیرخانه ارسال کند.
🔶 کانال اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔@scorazavi
8.32M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
نخستین جلسه هماهنگی «مدرسه تابستانه فرهنگ و سیره رضوی»
نخستین جلسه هماهنگی «مدرسه تابستانه فرهنگ و سیره رضوی» باحضور کارشناسان معاونت بینالملل سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس و دانشگاه علوم اسلامی رضوی در محل این دانشگاه برگزار شد.
🔶 کانال اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔 @qomislamic
نخستین جلسه هماندیشی کتابخانههای تخصصی منطقه و جهان اسلام
نخستین جلسه هم اندیشی کتابخانه های تخصصی در منطقه و جهان اسلام، با حضور چند تن از مسئولان سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در مشهد و مکتبه العتبه الحسینیه در کربلا به صورت وبیناری برگزار شد.
⏪ لینک متن کامل خبر👇👇
https://sco.razavi.ir/fa/320503/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D9%88-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85
🔶 کانال اطلاع رسانی اخبار و برنامه های سازمان علمی وفرهنگی آستان قدس رضوی- نمایندگی قم👇
🆔@scorazavi
نمایشگاه «بر آستان جانان» در نگارخانه موزه آستان قدس رضوی
نمایشگاه «بر آستان جانان» شامل 40 اثر از استاد رضوانی به سبک خط شکسته نستعلیق به نمایش درآمده است که توسط همسر ایشان خانم معصومه محمدنیا به هنرتذهیب آراسته شده است. این نمایشگاه از تاریخ 10 لغایت 22 اردیبهشت ماه در نگارخانه موزه مرکزی آستان قدس رضوی برپاست.
🔶 به گزارش خبرنگار علم و فرهنگ آستان قدس رضوی، نمایشگاه «برآستان جانان» آثار خوشنویسی علی اکبر رضوانی در نگارخانه موزه مرکزی آستان قدس رضوی به نمایش درآمد.
در این نمایشگاه 40 اثر از استاد رضوانی به سبک خط شکسته نستعلیق به نمایش درآمده است که توسط همسر ایشان خانم معصومه محمدنیا به هنرتذهیب آراسته شده است.
این هنرمند مضامین آثار به نمایش در آمده در این نمایشگاه را با توجه به ایام ماه مبارک رمضان، اشعار مذهبی با محوریت امام رضا(ع) و امام علی(ع) و اشعار ولایت عنوان کرد.
وی با اشاره به برگزاری 4 نمایشگاه انفرادی در نگارخانه موزه حرم مطهر رضوی، آن را افتخاری در کارنامه هنری خود عنوان کرد و برگزاری نمایشگاه در جوار حرم مطهر رضوی را سعادتی برای هنرمند دانست.
رضوانی که در محضر اساتیدی چون یدالله کابلی خوانساری، امیر احمدفلسفی و عباسعلی صحافی مقدم تلمذ کرده است، امروز اساتیدی همچون استاد زرقی، لنگری و اعلمی را برای جامعه خوشنویسان ایران آموزش داده است.
علی اکبر رضوانی تا کنون در 42 نمایشگاه اشتراکی نیز شرکت داشته است که برخی از آن درکشورهایی همچون امریکا، پاکستان و امارات متحده برگزار شده است.
🆔@scorazavi