عاشورا، ایستگاه تاریخی یا دینامیزم اجتماعی؟
🔻سه نوع دانش داریم برای بررسی شرایط و مختصات گذشته، حال و آینده. گذشته را تاریخ بررسی می کند. حال را جامعه شناسی ارزیابی مینماید و آینده پژوهی نیز آتیه بشر را محور بررسی خود قرار میدهد. آنچه که محل بحث و توجه ماست، این است که کمتر تاریخی در خدمت جامعه شناسی قرار میگیرد.
🔹بدین معنا که جامعه شناسی که از تاریخ جامعه خود، برای سنت سازی و تحلیل یا ساخت اجتماع بهره مند شود خیلی نادر است. دلیلش تفاوت ها، تغییرات و تحولات بنیانی در گذر زمان است که از رغبت تحلیلگر اجتماعی برای فلشبک زدن میکاهد.
🔹اما آنچه که در تاریخ دینی خود شاهد هستیم این است که عاشورا بعد ۱۴۰۰سال، ظرفیت بررسی و کمک به جامعه شناسی را دارد.
🔹برای ساختن جامعه ای نوین، به یک تاریخ قوی نیاز ضروری داریم. واقعه کربلا دارای ظرفیت ها و ظرافت هایی است که می تواند فاصله زمانی را درنوردیده و برای الانِ ما، نسخه رهایی داشته باشد.
🔹جزییات حماسی، عاطفی و #راهبردی دهه تاریخی محرم، توانسته تمام این سالها زنده بماند و زنده کند. چقدر این تاریخ، دارای حیات است. عجیب آنکه چقدر رادیواکتیو دارد و چقدر پویا و فعال است.
🔹فقط یک #ذخیره_معرفتی_مقدس میتواند توامان توان تحلیل و سنجش فروپاشی اخلاقی، انحراف اجتماعی و تحریف سیاسی را داشته باشد؛ والا قطعات تاریخ، بسته شده، سوگیرانه و کم سو هستند و بیشتر در حد یک مناسبت تقویمی مورد بهره برداری قرار میگیرند.
🔹مثل #حادثه_اتمی_هیروشیما و ناکازاکی که مسئولین ژاپنی در همین #المپیک، نتوانستند اجازه تکریم و یادآوری آن را از گردن کلفت های ورزشی و سیاسی اروپایی و آمریکایی بدست آورند.
🔹استیون اسپیلبرگ، سعی داشت با #نجات_سرباز_رایان، برای آمریکا تاریخ حماسی بسازد. در انتهای فیلم از زبان کاپیتان اچمیلر خطاب به سرباز رایان گفت: «جیمز، سزاوارش باش، لیاقتش [کاری را که برایت انجام شد] را داشته باش.» و فیلم با برافراشته شدن پرچم ایالات متحده پایان یافت.
یا جک باور در سریال ۲۴ تمام تلاشش را کرد تا چهرهای غالب و درجه یک از آمریکا در ذهن مخاطب القا کند. امروز، سینما تمام قد، در خدمت تاریخسازی و #هویتسازی قرار گرفته ولی باز هم توان تاریخ سازی اش را هرسال باید بهروز رسانی کند.
🔹تاریخ برای بسیاری از جوامع در حد ویترین و آلبوم خاطرات است و کارایی ندارد ولی تاریخ عاشورا برای ما یک انقلاب اجتماعی، یک #فقه_سیاسی و یک فرهنگ انقلابی را تدارک میبیند.
🔹در زیباتربن حالت، تاریخ طلایی عاشورا از حال هم گذر میکند و در خدمت آیندهپژوهی قرار میگیرد. #مهدویت، افقی است که فقط از دریچه عاشورا قابل درک و تصور است.
🔹آن مبدا حماسی، با رسیدن به این مقصد مقدس چنین نظریهای را نشان خواهد داد که تمام حق در برابر تمام باطل خواهد ایستاد. کما اینکه خالص ترینهای زمان، یعنی همان ۷۲نفر خاص، در یک #غربال_تاریخی همچون طوفان نوح، مقابل تمام ابتذالها و میانمایه های زمانه خود ایستاده و یک تاریخ را از سقوط نجات دادند.
🔹عاشورا فقط یک ایستگاه تاریخی نیست بلکه یک دینامیزم اجتماعی است که فراتاریخی عمل کرد. آری عاشورا تاریخ را نجات داد و مردمسازی کرد. الان هم در صدد جامعهسازی است و اگر کار درست را انجام دهیم، فردا را هم بدست ما خواهد ساخت.به حول و قوه الهی...
✍علیرضامحمدلو، #سردبیر پایگاه خبری_تحلیلی #صدای_حوزه
🆔 @sedayehowzeh