▪️🏴▪️🏴▪️
بسم الله الرحمن الرحيم
#تفسیر_یک_دقیقه_ای_قرآن_جلسه_485
🌹 آیه 11 سوره نساء - بخش2
🌸 يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِى أَوْلاَدِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ فَإِنْ كُنَّ نِسَآءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِنْ كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَ لِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَّمْ يَكُنْ لَّهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِى بِهَآ أَوْ دَيْنٍ ءَاَبَآؤُكُمْ وَ أَبْنَآؤُكُمْ لَاتَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعاً فَرِيضَةً مِّنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيماً حَكِيما
🔴 در جلسه قبلی ترجمه آيه و کلمات و شأن نزول آیه را بیان کردیم در این جلسه به شرح آیه می پردازیم. در آیه 11 سوره نساء به ارثى که به پدر و مادر و فرزندان می رسد سخن گفته شده و در آیه 12 سوره نساء درباره ارث زن و شوهر سخن می گوید.
🌸 قبل از #اسلام فقط مردان به ویژه آنهایی که شمشيرزن و یا به میدان جنگ می رفتند به آنها ارث می رسید و زنان و دختران و پسران کم سن از #ارث محروم بودند. در چنین شرایطی و در چنین دورانی #اسلام برای زنان و دختران و پسران کم سن و سایر افراد هم ارث تعیین می کند اما مقدار ارث بر اساس #حکمت_خداوند برای هر کدام متفاوت است. چه مرد چه زن چه بزرگسال چه کودک باشند از #ارث محروم نیستند. ابتدای آیه می فرماید: یوصیکم الله فی أولادكم للذكر مثل حظ الأنثيين: #خداوند درباره (ارث) فرزندانتان ، به شما سفارش می كند که سهم پسر مانند سهم دو دختر است. در روزگاری که به دختر و زن هیچ ارثی نمی رسید ملاک را #دختر قرار می دهد که هر چه قدر به دختر رسید دو برابر آن به پسر می رسد.
🔴 اما چرا سهم پسر دو برابر سهم دختر است یا به عبارتی چرا سهم مرد دو برابر زن است؟
- هزینه های #زندگی بر عهده مرد است حتی اگر زن ثروت بسیار زیادی داشته باشد باز مخارج زندگی بر عهده مرد است. تأمين مسکن ، خوراک و پوشاک بر عهده مرد است و زن مسئولیتی در قبال آن ندارد. مرد باید به زن #نفقه دهد و تمام مخارج زندگی زن بر عهده ی مرد است. علاوه بر آن در دین اسلام و بر اساس آیه 4 سوره نساء و بر خلاف آنچه که بعضی ها فکر می کنند که هنگام طلاق مرد باید مهریه بدهد اما مهریه باید هنگام ازدواج توسط مرد به زن داده شود. همچنین جهاد بر عهده مردان است و بر زنان واجب نیست. بر اساس حکمت خداوند و بر اساس این نکات، ارث مرد دو برابر زن است و اگر ارث مرد و زن برابر باشد منصفانه نیست زیرا مرد در طول زندگی هزینه های زیادی بر عهده اوست که این هزینه ها بر عهده زن نیست.
🌸 اما اگر پسری نداشت و فرزندان میت همگی دختر باشند تکلیف چیست؟ در ادامه آیه می فرماید: فإن کن نسآء فوق اثنتين فلهن ثلثا ما ترك و إن كانت واحدة فلها النصف: پس اگر فرزندان شما دخترند و بیش از دو دختر باشند، دو سوم #میراث برای آنان است و اگر یک دختر باشد، نصف میراث برای اوست.
🔴 اما میراث پدران و مادران سه حالت دارد:
1⃣ #حالت_اول: اگر میت فرزندی داشته باشد و پدر و مادر او زنده باشند و لأبويه لكل واحد منهما السدس مما ترك إن كان له ولد: و براى هر يک از پدر و مادر میت ، یک ششم میراث است، اگر میت فرزندی داشته باشد.
2⃣ #حالت_دوم: اگر میت فرزند و برادر و خواهری نداشته باشد و تنها وارث او پدر و مادرش باشند فإن لم يكن له ولد و ورثه أبواه فلأمه الثلث: پس اگر فرزندی نداشته باشد و پدر و مادر تنها وارث او باشند برای مادر او یک سوم است و بقیه ارث برای پدر اوست.
3⃣ #حالت_سوم: اگر میت فرزندی نداشته باشد و وارث او تنها پدر و مادر باشند و میت برادرانی از طرف پدر و مادر یا تنها از طرف پدر داشته باشد در این صورت سهم مادر از یک سوم به یک ششم کاهش پیدا می کند فإن كان له إخوة فلأمه السدس: و اگر میت، برادرانی داشته باشد، برای مادرش یک ششم است. و پنج ششم بقیه به پدرش می رسد.
🌸 همه این ها بعد از انجام وصیتی است که #میت وصیت کرده است و بعد از ادای بدهی های اوست که می فرماید: من بعد وصیة يوصى بهآ أو دين: #تقسيم_ارث بعد از انجام وصيتى است كه میت سفارش کرده یا بعد از ادای بدهی اوست. البته انسان فقط مى تواند درباره يک سوم از مال خود وصیت کند که صرف امور خیریه و بدهی های او شود و بقیه به #ورثه می رسد. سپس می فرماید: ءابآؤكم و أبنآؤكم لا تدرون أيهم أقرب لكم نفعا: شما نمی دانید پدرانتان و فرزندانتان کدام یک برای شما سودمندترند. در پایان آیه برای تأکید مطالب می فرماید: فریضة من الله إن الله كان عليما حكيما: اين واجب از طرف #خداوند است زيرا خداوند داناى حكيم است.
⬅️ پیام های آیه در جلسه بعدی....
▪️🏴▪️🏴▪️🏴
🏴🏴🏴
بسم الله الرحمن الرحيم
#تفسیر_یک_دقیقه_ای_قرآن_جلسه_509
🌹 آیه 34 سوره نساء - بخش1
🌸 اَلرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَ بِمَآ أَنْفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فالصَّالِحاَتُ قاَنِتَاتٌ حَافِظاَتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ وَاللاَّتِى تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُواْ عَلَيْهِنَّ سَبِيلاً إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيّاً كَبِيرا
ً
🍀 ترجمه: مردان تکیه گاهی نسبت به زنان هستند به خاطر برتری هایی که خداوند برای بعضى نسبت به بعضى دیگر قرار داده است و به خاطر آنكه از اموال خود نفقه مى دهند. پس زنانِ شایسته، فرمانبردارند و در غیاب (همسر خود) اسرار و حقوق او را در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده حفظ می کنند. و اما زنانى كه از سرپیچى و سرکشی آنان بیم دارید، (در مرحله اول) آنان را موعظه كنید و (اگر مؤثّر نشد) در بستر خواب از آنان دورى كنید و (اگر پند و قهر اثر نكرد،) آنها را تنبیه کنید. پس اگر اطاعت شما را كردند، راهی برای آزار و اذیت آنان نجویید. قطعا خداوند بلند مرتبه و بزرگ است.
🌷 #الرجال: مردان
🌷 #قوام: تکیه گاه، به سرپرست خانواده قیم یا قوام گفته می شود زیرا تکیه گاه خانواده است.
🌷 #النسآء: زنان
🌷 #الصالحات: زنان شايسته
🌷 #قانتات: زنان فرمانبردار
🌷 #تخافون: بيم داريد، ترس داريد
🌷 #نشوزهن: سرکشی و سرپیجی می کنند
🌷 #فعظوهن: آنها را موعظه کنید
🌷 #اهجروهن: دوری کنید
🌷 #المضاجع: خوابگاه ها
🌷 #اضربوهن: آنها را تنبیه کنید
🌷 #لا_تبغوا: نجویید
🌷 #علی: بلند مرتبه
🌷 #کبیر: بزرگ
🌸 این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است. گل ها تا حدی می توانند رشد کنند بعد از حدی رشدشان متوقف می شود اما همین گل ها اگر تکیه گاه مناسب و محکمی داشته باشند تا آنجایی که ظرفیت دارند می توانند #رشد کنند به این تکیه گاه گل، #قوام گفته می شود. بر اساس روایات اسلامی زن مثل #گل است. امام علی علیه السلام فرمودند: المرأة ريحانة: زن گل است روح #زن مثل گل لطیف است و مثل گل به مراقبت و توجه نیاز دارد و اگر شوهر به زن توجه نکند و اهمیت ندهد زن را مثل گل پژمرده می کند. از نگاه قرآن کریم #مرد برای #زن وصف تکیه گاه برای گل دارد و قرآن دقیقا همین را می گوید و در ابتدای آیه 34 سوره نساء مى فرمايد: الرجال قوامون على النساء: مردان تکیه گاهی نسبت به زنان هستند. به شرطی تکیه گاه هستند که آن مردان در دل و جان همسرانشان نفوذ کرده باشند به این خاطر علی النسآء مى گوید یعنی نسبت به زنان
🔴 چرا #مردان تکیه گاه یا همان قوام نسبت به #زنان هستند؟ در ادامه آیه دو دلیل برای این سؤال آورده است:
1⃣ بما فضل الله بعضهم علی بعض: به خاطر برتری هایی که خداوند برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است. یعنی مردان نیرو و توان و قدرتی دارند که زمینه رشد و بالندگی زنان را فراهم می کند. یعنی این قدرت و توان را #خداوند در غالب مردان قرار داده است. مرد با قدرت خود امنیت را برای #زن تأمين مى کند. و مانند تکیه گاه که زمینه های رشد #گل را فراهم می کند شوهر هم به عنوان تکیه گاه زمینه های رشد همسر خود را فراهم می کند. و همانگونه که گل به مراقبت دارد ، در همه حال از #همسر خود مراقبت می کند و به او توجه دارد.
2⃣ و بمآ أنفقوا من أموالهم : و به خاطر آنکه مردان از اموال خود نفقه می دهند. #نفقه یعنی تأمين هزينه هاى زندگی زن که بر عهده مرد است. هزینه های خوراک و پوشاک و سایر هزینه های مالی زن بر عهده مرد است. و چنین مردی شایسته است.
⬅️ ادامه آیه در جلسه بعدی ....
🏴▪️🏴
🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸
بسم الله الرحمن الرحيم
#تفسیر_یک_دقیقه_ای_قرآن_جلسه_630
🌹 آیه 176 سوره نساء
🌹 آیه پایانی سوره نساء
🌸 يَسْتَفْتُونَكَ قُلْ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلالَةِ إِنِ امْرُؤٌاْ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَهُوَ يَرِثُهَا إِنْ لَمْ يَكُنْ لَهَا وَلَدٌ فَإِنْ كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهَا الثُّلثَانِ مِمَّا تَرَكَ وَإِنْ كَانُوا إِخْوَةً رِجَالاً وَ نِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيم
ٌ
🍀 ترجمه: (اى پیامبر!) از تو درباره کلاله فتوا مى خواهند، بگو: خداوند درباره ى (ارث) كلاله به شما چنین فتوا مى دهد كه: اگر مردى بمیرد و فرزندى نداشته باشد ولى خواهرى داشته باشد، نصف آنچه به جا گذاشته از آنِ خواهر است و او نیز از خواهرش اگر فرزندى نداشته باشد همه اموال را ارث مى برد و اگر دو خواهر باشند، دو سوّم دارایى به جامانده را ارث مى برند و اگر چند برادر و خواهر باشند سهم ارث برای مرد مانند دو زن است. خداوند احكام را براى شما بیان مى كند تا گمراه نشوید و خداوند به همه چیز دانا است.
🌷 #کلالة: در اين آیه منظور برادران و خواهران
🔴 #شأن_نزول_آیه: این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است. از جابر بن عبد اللّه انصارى چنين نقل كرده اند كه مى گويد: من شديداً بيمار بودم، پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به عيادت من آمد من كه در فكر مرگ بودم به پيامبر عرض كردم: وارث من فقط خواهران من هستند، ميراث آنها چگونه است؟ اين آيه كه #آيه_فرايض نام دارد نازل شد و ميراث آنها را روشن ساخت.
🌸 اين آيه مقدار #ارث برادران و خواهران را بيان مى كند و ارث بردن خواهر و برادر مربوط به زمانی است که میت فرزندی نداشته و پدر و مادرش هم از دنیا رفته باشند. درباره ارث خواهران و برادران، دو آيه در #قرآن نازل شده است يكى آيه ١٢ سوره نساء كه ناظر به برادران و خواهران «مادرى» است اما در آيه 176 سوره نساء درباره خواهران و برادرانى است که از یک پدر و مادر متولد شدن یا فقط پدرشان یکی است که این آیه به پیامبر می فرماید: يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلالَةِ: از تو درباره کلاله فتوا می خواهند، بگو خداوند درباره ارث کلاله به شما فتوا می دهد.
1⃣ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَ لَهُ أُخْتٌ فَلَها نِصْفُ ما تَرَكَ: اگر مردی بمیرد و فرزندی نداشته باشد ولی خواهری داشته باشد، نصف آنچه به جا گذاشته از آن خواهر است.
2⃣ وَ هُوَ يَرِثُها إِنْ لَمْ يَكُنْ لَها وَلَدٌ: و او نیز از خواهرش اگر فرزندی نداشته باشد همه اموال را ارث می برد. یعنی اگر زنی از دنیا برود و فرزندی نداشته باشد و فقط یک برادر ( برادر از پدر و مادری یا پدری تنها ) داشته باشد تمام ارث او به برادر می رسد.
3⃣ فَإِنْ كانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثانِ مِمّا تَرَكَ: و اگر دو خواهر باشند دو سوم دارایی به جا مانده را ارث می برند یعنی هر کدام یک سوم که مجموع آن دو سوم است به شرطی که مرد میت فرزندی ندارد و دو خواهر فقط داشته باشد.
4⃣ وَ إِنْ كانُوا إِخْوَةً رِجالاً وَ نِساءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ: و اگر چند برادر و خواهر باشند سهم ارث برای مرد مانند دو زن است.
🔴 چرا سهم مرد دو برابر زن است؟
- هزینه های #زندگی بر عهده مرد است حتی اگر زن ثروت بسیار زیادی داشته باشد باز مخارج زندگی بر عهده مرد است. تأمين مسکن ، خوراک و پوشاک بر عهده مرد است و زن مسئولیتی در قبال آن ندارد. مرد باید به زن #نفقه دهد و تمام مخارج زندگی زن بر عهده ی مرد است. علاوه بر آن در دین اسلام و بر اساس آیه 4 سوره نساء و بر خلاف آنچه که بعضی ها فکر می کنند که هنگام طلاق مرد باید مهریه بدهد اما مهریه باید هنگام ازدواج توسط مرد به زن داده شود. همچنین جهاد بر عهده مردان است و بر زنان واجب نیست. بر اساس حکمت خداوند و بر اساس این نکات، ارث مرد دو برابر زن است و اگر ارث مرد و زن برابر باشد منصفانه نیست زیرا مرد در طول زندگی هزینه های زیادی بر عهده اوست که این هزینه ها بر عهده زن نیست.
🌸 حتماً راهى را كه #خدا نشان مى دهد راه صحيح و واقعى است و در پایان آیه می فرماید: يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَ اللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ: خداوند احکام را برای شما بیان می کند تا گمراه نشوید و خداوند به همه چیز داناست.
🔹 پيام های آیه 176 سوره نساء 🔹
✅ وظیفه ى #مردم، براى یادگیرى مسایل و احكام دینى، رجوع به رهبران دینى است.
✅ #دین براى دنیاى مردم برنامه دارد. موضوع ارث از یک جهت موضوعى اقتصادى و از جهتى موضوعى خانوادگى است و دین به لحاظ هر دو جهت، براى آن احكامى مقرّر داشته است.
🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸