#پرسش_انتظار
⁉️چرا او قائم آل محمد (علیه السلام) نامیده شد؟!
🔹️ابوحمزه ثمالی می‌گوید: از حضرت امام محمد باقر(علیه السلام) پرسیدم: ای فرزند رسول خدا! مگر شما ائمه! همه قائم به حق نیستید؟ فرمود: بلی! عرض کردم: پس چرا فقط امام زمان علیه السلام، "قائم" نامیده شده است؟
🔹️حضرت فرمودند: هنگامی که جدم حسین بن علی علیهم السّلام به شهادت رسید، فرشتگان آسمان به درگاه خداوند متعال نالیدند و گریستند و عرض کردند: پروردگارا! آیا کسی را که برگزیده‌ترین خلق تو را به قتل رسانده به حال خود وا می‌گذاری؟
🔹️خداوند متعال به آنها وحی فرستاد: آرام گیرید! به عزّت و جلالم سوگند! از آنها انتقام خواهم کشید، هرچند بعد از گذشت زمانی باشد. آنگاه پرده حجاب را کنار زده و فرزندان حسین علیه السلام را که وارثان امامت بودند، به آنها نشان داد.
🔹️ملائکه از دیدن این صحنه بسیار مسرور شدند. یکی از آنها در حال قیام نماز می‌خواند. حق تعالی فرمود: به وسیله‌ی این قائم از آنها انتقام خواهم گرفت.
📚 علل الشرايع، ص ۱۶۰، باب ۱۲۹، ح ۱؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۲۸، ح ۲۹.
#پرسش_انتظار
❔آیا امام مهدی «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف» در میان مردم زندگی می‌کند و ما از شناخت او عاجزیم، یا این‌که در عالم دیگر است و ما او را نمی‌بینیم؟
🔺می‌توان در کیفیت زندگی و غیبت امام مهدی «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف» سه فرض را تصور کرد:
۱. امام مهدی «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف» نه بر روی زمین، بلکه در عالمی غیر از عالم مادی حضور دارند؛
۲. امام مهدی «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف» روی کرۀ زمین و در میان مردم زندگی می‌کند، ولی به خواست الهی چشم‌ها توانایی دیدن آن حضرت را ندارند (غیبت شخص)؛
۳. امام مهدی «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف» در میان مردم زندگی می‌کند و مردم هم ایشان را می‌بینند، اما کسی از هویت ایشان مطلع نیست. یعنی شخصیت ایشان بر مردم مخفی است، نه شخص ایشان (غیبت شخصیت).
🔸آن‌چه از روایات پیشوایان دینی به دست می‌آید، فرضیۀ سوم است؛ یعنی حضرت در زمین و ناشناس در میان مردم زندگی می‌کند و مردم هم ایشان را می‌بینند، اما نمی‌شناسند. برخی از این روایات عبارت‌اند از:
الف) امام صادق «عليه‌السلام» در تبیین کیفیت غیبت امام مهدی «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف»، آن حضرت را به حضرت یوسف «عليه‌السلام» تشبیه کرده و فرموده‌اند:
چرا مردم منکرند که خداوند با حجت خود چنان کند که با یوسف کرد؟ او (حجت خدا) در بازارهایشان راه می‌رود و بر فرش‌های آنان گام می‌نهد ولی مردم او را نمی‌شناسند؛ تا هنگامی که خداوند به او اجازه دهد که خود را معرفی کند. [۱]
ب) آن حضرت در روایت دیگری فرموده‌اند:
شباهت امام مهدی «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف» با حضرت یوسف، در پسِ پرده بودن اوست؛ یعنی خداوند کاری کرده که مردم او را می‌بینند ولی نمی‌شناسند. [۲]
این دو حدیث به وضوح بر زندگی عادی امام مهدی «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف» در میان مردم (البته به‌طور ناشناخته) دلالت دارد.
ج) از محمد بن عثمان (نایب دوم امام زمان «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف») که از احوال حضرت کاملاً آگاه بوده چنین نقل شده است:
به خدا قسم، صاحب این امر (امام مهدی «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف») هرساله در موسم حج حاضر می‌شود و مردم را می‌بیند و می‌شناسد. آنان نیز او را می‌بینند، اما نمی‌شناسند. [۳]
🔸هر جمعه در دعای ندبه می‌خوانیم:
بنفسی انت من مغیب لم یخل منا، بنفسی انت من نازح ما نزح عنا؛
جان فدایت! تو آن غایبی که از میان ما بیرون نیستی، جانم فدایت! تو آن دور‌شده از وطنی که از ما دور نیستی.
بنابراین، طبق این روایات، فرضیۀ اول (زندگی کردن امام «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف» در عالمی دیگر) و فرضیۀ دوم باطل می‌گردند.
🔸در روایتی از امیرمؤمنان «عليه‌السلام» در مورد امام زمان «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف» چنین آمده است:
مردم دنبال او می‌گردند، ولی او را نمی‌یابند. اما به خدا قسم حجت خدا روی زمین است؛ در راه‌ها پیاده می‌رود، در خانه‌ها داخل می‌شود، در شرق و غرب حرکت می‌کند، سخنان را می‌شنود و بر جماعت سلام می‌کند، می‌بیند ولی دیده نمی‌شود. [۴]
🔸خود امام مهدی «عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف» هم به ابن‌مهزیار فرمودند:
پدرم با من عهد کرد نزدیک مردمی که خداوند به آنها غضب کرده نباشم، و به من دستور داد در کوه‌های سخت و صعب‌العبور و سرزمین‌های بی‌آب و علف زندگی کنم. [۵]
از این روایات استفاده می‌شود که حضرت حضوری همیشگی در جامعه داشته و با مردم دیدار و صحبت می‌کند؛ به منزل بعضی می‌رود، ولی مردم او را نمی‌شناسند، و این کارها را به‌طور ناشناس انجام می‌دهد؛ اما محل زندگی و سکونت ایشان داخل شهرها نیست، بلکه در بیابان‌ها و کوه‌ها و محل‌های دور از مردم است.
🔸همچنین حضرت دائماً در حال تغییر مکان خود هستند و جای ثابتی برای سکونت ندارند. [۶]
📚۱.کمال‌الدین، ج۲، ص۱۰.
📚۲.همان، ص۱۲۰.
📚۳.همان، ص۴۴۰.
📚۴.الغیبة، نعمانی، ص۱۴۴.
📚۵.بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲.
📚۶.الاحتجاج، طبرسی، ج۲، ص۳۲۴.
#پرسش_انتظار
⁉️ امام علی «عليه‌السلام» زمان بعد از ظهور را چگونه ترسیم کرده است؟
✍️در ترسیم فضای عصر ظهور، روایات بسیاری از حضرت علی «عليه‌السلام» به دست ما رسیده است که برخی از آنها به شرح زیر است:
🔸️گویی اکنون به شیعیان‌مان در مسجد کوفه می‌نگرم که خیمه‌ها زده‌اند و قرآن را بدان‌گونه که نازل شده به مردم می‌آموزند. بدانید که قائم ما چون قیام کند، آن مسجد را بازخواهد ساخت و قبلۀ آن را استوار خواهد نمود. [۱]
🔸️ در روایتی امام علی «عليه‌السلام» به مالک بن حمزه فرمود: ... در این زمان، قائم ما قیام کند و همه را بر یک مرام و عقیده گرد آورد. [۲] پس می‌توان گفت که راه و روشی بر پایۀ قانون حق و عدل استقرار خواهد یافت.
🔸️در حدیث دیگری حضرت علی «عليه‌السلام» می‌فرماید: امام مهدی «عجل الله‌تعالی فرجه الشريف» قاضیان زشت‌کار را کنار می‌گذارد و دست سازش‌کاران را از سرتان کوتاه و حکم‌رانان ستم‌پیشه را عزل می‌نماید و زمین را از هر نادرست و خائنی پاک می‌سازد. [۳]
🔸️ این حدیث برنامه‌های حضرت را بیان می‌کند.
حضرت در روایت دیگری فرموده‌اند: چون قائم ما قیام کند، کینه‌ها از دل بیرون رود. [۴] که این حدیث بیان‌کننده رشد تربیتی عصر ظهور است.
📚 منابع:
📚 ۱. الغیبة، نعمانی، ص ۴۵۱
📚 ۲. همان، ص ۲۰۶
📚 ۳. بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۲۰
📚 ۴. منتخب‌الاثر، ص ۴۴۴