تا با تعدیل عواطف و تمایلات و ایجاد مصونیت حضور فعال در اجتماع را فارغ از نگاه جنسیتی و بر مبنای برابری بین زن و مرد نهادینه کرد
عفاف با کسر حرف اول از ریشه «عف» به معنی برخورداری از آنچه حلال نیست
و خودداری از سخن یا عمل ناپسند یا به اصلاح دیگر واژه عربی است که با فرهنگ اسلامی و دینی وارد زبان فارسی شده است
عفاف را به معنای خود نگهداری و باز داشتن نفس انسانی از محرمات و خواهشهای شهوانی دانسته اند.
تفاوتی که بین بازداری از حجاب و عفت است تفاوت بین ظاهر و باطن است،
یعنی منع و بازداری در حجاب مربوط به ظاهر ولی منع و بازداری در عفت مربوط به باطن و درون است
تقویت و پرورش روحیه باطنی بیشتر باشد باعث حجاب و پوشش ظاهری بیشتر و بهتر در مواجهه با نامحرم میشود
از نظر اسلام حجاب فقط اختصاص به زن ندارد بلکه نوعی پرده است که در روابط میان زن و مرد وجود دارد.
تنها با وجود عفاف و حجاب اسلامی در بستر روابط اجتماعی است که میتوان انتظار داشت جامعه از امنیت و سلامت کافی برای برقرای اخلاق الهی و رشد و شکوفایی فضائل انسانی برخوردار شود
بهگفته شهیدمرتضی مطهری:
از نظر دین اسلام زن هر اندازه باوقارتر و عفیفتر باشد و خود را در معرض نمایش مرد نگذارد، بر ارزش و احترام او افزوده میشود
فقال إنّى أحببت حبّ الخیر عن ذکر ربى حتّى توارت بالحجاب (در این آیه مقصود از حجاب، پناه شدن خورشید است)
و إذا سألتموهنّ متاعاً فاسئلوهنّ من وراء حجاب (در این سوره که خطاب به همسران و دختران پبامبر و تمامی بانوان مسلمان نازل شده است،
منظور از حجاب کامل، پوششی است که مانع از دیدن آنها شود و شبیه به یک پرده عمل کند)
با توجه به این تفاسیر می توان گفت یکی از تعاریف حجاب طبق آیات قرآن جلوگیری از دیده شدن چیزی باشد
البته فلسفه حجاب به پوشاندن بدن خلاصه نمی شود و در خیلی از موارد روزمره می بایست حجاب رعایت شود
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ۚ ذَٰلِكَ أَدْنَىٰ أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا
ای پیغمبر (گرامی) با زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو که خویشتن را به چادر فرو پوشند، که این کار برای اینکه آنها (به عفّت و حرّیت) شناخته شوند تا از تعرض و جسارت (هوس رانان) آزار نکشند بسیار نزدیکتر است و خدا (در حق خلق) بسیار آمرزنده و مهربان است.
سوره مبارکه احزاب، آیه
۵۹
حجاب و عفاف در گفتار
از دیگر موضوعاتی که در حجاب کامل به آن پرداخته شده است حجاب در گفتار و رفتار است. مرد یا زن مسلمان نباید به هیچ عنوان با نامحرمان با عشوه، شوخی و سخنان زننده صحبت کند.