🔰بخش ششم🔰
ثالثا حاج میرزا آقاسى، صدراعظم محمّد شاه قاجار، یک آخوند نجف رفته و شاگرد ملا عبدالصمد همدانى و معروف به «آخوند ایروانى» بود. او چهارده سال صدراعظم بود. در تمام دوران صدارت وى یک قرارداد استعمارى به زیان دولت ایران بسته نشد و امضاى او پاى چنان قراردادهایى نیست. با این که ما او را ـ به دلیل خلع لباس قرار گرفتن در ارکان دولت ـ روحانى نمى دانیم. آیا همین کافى نیست که دیگر لب فروبندید و سخنان سخیف بر زبان نیاورید؟
[اصل دوم قانون اساس، خون بهاى شیخ شهید]
بارى، سخن از نقش ارزنده آیت اللّه شهید حاج شیخ فضل اللّه نورى در نجات مشروطه بود، تا جایى که جان خود را در این راه از دست داد. در این جا مناسب مى دانم اصل دوم قانون اساسى را که خون بهاى آیت الله شهید حاج شیخ فضل الله است، عینا بیاورم:
مجلس مقدس شوراى ملى که به توجه و تأیید... حضرت امام عصر ـ عجل الله فرجه ـ و بذل رحمت اعلى حضرت شاهنشاه اسلام ـ خلد الله سلطانه ـ و مراقبت حجج اسلامیه ـ کثّرالله امثالهم ـ و عامّه ملت ایران تأسیس شده، باید در هیچ عصرى از اعصار، مواد قانونیّه آن مخالفتى با قواعد مقدسه اسلام و قوانین موضوعه حضرت خیرالانام صلى الله علیه و آله نداشته باشد. و معیّن است که تشخیص مخالفت قوانین موضوعه با قواعد اسلامیه، بر عهده علماى اعلام ـ ادام الله برکات وجودهم ـ بوده و هست؛ لهذا رسما مقرر است در هر عصرى از اعصار هیأتى که کم تر از پنج نفر نباشد، از مجتهدین و فقهاى متدینین که مطلع از مقتضیات زمان هم باشند، به این طریق که علماى اعلام و حجج اسلام مرجع تقلید شیعه، اسامى بیست نفر از علما که داراى صفات مذکور، باشند به مجلس شوراى معرفى بنمایند. پنج نفر از آن ها را یا بیش تر به مقتضاى عصر، اعضاى شوراى ملى به اتفاق یا به حکم قرعه تعیین نموده به سمت عضویت بشناسند، تا موادى که در مجلسین عنوان مى شود، به دقت مذاکره و غور و بررسى نموده، هر یک از آن مواد معنونه که مخالفت با قوانین مقدسه اسلام داشته باشد، طرح و رد نمایند که عنوان قانونیت پیدا نکند و رأس این هیأت علما در این باب مطاع و متّبع خواهد بود و این ماده تا زمان ظهور حضرت حجت عصر ـ عجل الله فرجه ـ تغییرپذیر نخواهد بود.
[شهادت شیخ فضل الله ]
آرى، نیروهاى سپهدار تنکابنى و بختیارى تهران را فتح کردند و مشروطه خواهان بر پایتخت مسلط شدند. در این بحبوحه فوج مجاهدان اداره شهربانى را قبضه کردند و یپرم ارمنى به ریاست شهربانى رسید. پس از فتح تهران خیرخواهان و نزدیکان به آیت اللّه شهید گفتند براى حفظ جانتان به سفارت روس پناه ببرید. سفیر روس هم از وى دعوت کرد که اگر به سفارت نمى آید، اجازه دهد پرچم روس را روى بامش به اهتزار درآورند تا مصونیت پیدا کند؛ ولى او نپذیرفت و گفت:
براى یک عالم اسلامى ننگ است که پناه به کفر ببرد.
سفیر عثمانى از این موضوع اطلاع یافت و از وى خواست به آن سفارت پناه ببرد که دولتى اسلامى است؛ ولى آیت اللّه شهید به نزدیکانش گفت:
یک عمر نان على را خورده ام، این آخر عُمْرى نمى خواهم وام دار... باشم.
سرانجام عصر روز سیزدهم رجب سال 1327 او را که ـ حتى به گفته دشمنانش ـ اعلم علماى تهران بود، به جرم مخالفت با مشروطه کذایى و گذراندن اصل دوم متمم قانون اساسى، به میدان توپخانه و به پاى دار بردند.
در آن حال آن مرد بزرگ هفتاد ساله، بدون این که رنگ ببازد و از خود ضعف نشان دهد، این آیه شریفه را مى خواند: «و افوض امرى الى اللّه ان اللّه بصیر بالعباد». و مى گفت: «اگر نا مهربان بودیم، رفتیم». هنگامى که به پاى دار رسید، عمامه اش را از سر برداشت و به طرف مردم پرت کرد و گفت:
عمامه را از سر من برداشتند، از سر دیگران هم بر مى دارند.
و لحظه اى بعد در بالاى دار، جان به جان آفرین تسلیم کرد؛ در حالى که مردم فریب خورده و طرفداران مشروطه به شدت کف مى زدند و شادى مى کردند!
واقعا روانشاد، جلال آل احمد، چه زیبا مى گوید:
من نعش آن بزرگوار را بر سردار هم چون پرچمى مى دانم که به علامت استیلاى غرب زدگى پس از دویست سال کشمکش بر بام سراى این مملکت افراشته شد.
🔰ادامه در بخش هفتم/پایانی🔰
🔰بخش هفتم/پایانی🔰
در پایان خاطره جالبى را درباره نوشتن تاریخ مشروطه بیان مى کنم. وقتى در سال 1341 شمسى این قسمت از کتاب «نهضت دو ماهه روحانیون» را در قم مى نوشتم، ناگهان متوجه شدم که عصر روز سیزدهم رجب است و از این جهت تکان سختى خوردم و تا لحظاتى ناراحت و منقلب بودم. همین نکته را هم در پاورقى آن صفحه نوشتم. عجیب تر این که وقتى هیجده سال بعد (سال 1359) همین واقعه را در جلد اول «نهضت روحانیون ایران» ـ که یازده جلد است ـ مى نوشتم، باز متوجه شدم عصر روز سیزدهم رجب و نزدیک غروب است! و جالب تر این که صبح همان روز، نخستین «مجلس شوراى اسلامى» ـ که حاج شیخ فضل اللّه آن را مى خواست ـ به امر حضرت امام خمینى (جانشین به حق حاج شیخ فضل اللّه) با شکوه هر چه تمام تر افتتاح شد!
در خاتمه از آیت الله آقاى مصباح یزدى و مدیریت محترم حوزه، جناب حجت الاسلام و المسلمین آقاى حسینى بوشهرى تشکر مى کنم که مرا به جهت پیشکسوتى در نگارش صحیح تاریخ مشروطه در حوزه علمیه، مورد عنایت قرار دادند.
◽️پی نوشت
1. یعنى شما تحقیق کنید و به من خبر بدهید چه خبر است؟ چه اتفاقى در شُرُف وقوع است.
🔸منبع: پایگاه جامع تاریخ معاصر ایران،(مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی) از فصلنامه آموزه
✅ قسمتی از مقاله استاد دوانی در یادمان «تندیس پايداری» درنکوداشت مرجع شهید علامه نوری(ره):🔰
آنچه مايه كمال تأسف است، اين است كه هرچند پس از پيروزی انقلاب اسلامی ملت ايران به رهبری حضرت امام خمينی(قده)، بيشتر مقاصد آيت الله شهيد حاج شيخ فضل الله نوری، از جمله «مشروطه مشروعه» و تاسيس «مجلس شورای اسلامی» و حضور شورای ناظر بر مصوبات مجلس (نگهبان)، جامه عمل پوشيده، و آنچه آن #مرجع_بزرگ و #مجاهد می خواست به وسيله جانشین بحقش حضرت امام خمينی انجام گرفت، ولی از آن آيت بزرگ الهی تقدير شايسته ای به عمل نيامد، حال آن كه بسيار به جا بود درباره وی كتاب های تحقيقی، تأليف و تصنيف شود، و كنگره بزرگی بگيرند.
در يك كلام، آيت الله شهيد حاج شيخ فضل الله نوری، شهيد راه اسلام شد. كسی حق او را چنان كه بايد ادا نكرد، و تاكنون هم ادا نشده است، ولی چنان كه گفتم همين كه بازار آشفته ای به وجود می آيد، مزدوران اجانب در گوشه و كنار، بيرون آمده و به سمپاشی بر ضد او و مثله ساختن تاريخ می پردازند، و از اين راه ماموريت خود را به انجام می رسانند./از مقاله استاد دوانی دریادمان «تندیس پايداری»،ویژه نامه روزنامه رسالت درنکوداشت مرجع شهید نوری(ره)/ویژه نامه روزنامه رسالت/نوید شاهد...
🌹جهت شادی روح عالمان واقعی دین، بخصوص مرحوم استاد دوانی «رحم الله من یقرأ الفاتحة مع الصلوات»
اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم
✳️ @ShahidRabe
🏴 به بهانه ایام ارتحال شیخ الاعظم مرتضی انصاری رضوان الله تعالی علیه/۱۸ جمادی الثانی ۱۲۸۱ ق
🌹«رحم الله من یقرأ الفاتحة مع الصلوات»
اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم
💠 امام خامنه ای حفظه الله:
من يک وقت خواندم كه يک مأمور انگليسى، خدمت شيخ انصاری رفت تا پول عمدهاى را كه مربوط به يک موقوفه معروف هند بود، به او بدهد، مأمور انگليسی گفته است: «خدمت شيخ رفتم، وقتى پيشنهاد به اين عظمت را به او عرضه كردم، نگاهى در آستين چپش كرد و گفت گرفتن این پول تكليفم نيست؛ همين يک كلمه!» و آن مأمور انگليسى، گفت: مقابل اين عظمت ایشان خُرد شدم؛ خب؛ شيخ چقدر میتوانست از آن پول براى دنياى اسلام و براى حوزهى علميه استفاده كند اما ببينيد؛ عظمت بينش و شعور معنوى و استقامت روحى اين مرد، اينجا معلوم میشود! ۷۳/۹/۲۱
بزرگان ما بعد از گذشت صد و پنجاه سال از زمان وفات شیخ [مرتضی انصاری ره]، همچنان او را "شیخ الاعظم" می دانند، همه او را شیخ خودشان به حساب می آورند. یعنی هیچ کس نیست که در باره عظمت مقام علمی شیخ، اندک تأملی داشته باشد. خواص علما در حوزه های علمیه، خودشان را از شاگردان شیخ و ریزه خواران علمی وی می شمرند. ۱۳۷۳/۹/۲۱
💠 میرزا حبیب الله رشتی(ره):
«شیخ [انصاری] سه چیز ممتاز داشت: علم، سیاست و زهد
سیاست را به حاج میرزا محمد حسن شیرازی و علم را به من داد و زهد را با خود برد.» /زندگی و شخصیت شیخ انصاری، ص262
✍ نقل است، پس از ارتحال شیخ الاعظم انصاری، میرزای رشتی و میرزای شیرازی جایگاه زعامت و مرجعیت عام شیعیان را با تقوا و بزرگواری به یکدیگر حواله میدادند و هرکدام، دیگری را شایسته این مقام میدانستند، ولی با استدلال و اصرار میرزای رشتی که مرجعیت عام باید به دست فردی دارای سیاست باشد، میرزای شیرازی پذیرفت.(رضوان الله تعالی علیهم)
📜 برگی از تاریخ ناگفته و ناشنیده🔰
⁉️✍ آیا میدانستید که، وارثینِ علم و سیاستِ شیخ الاعظم مرتضی انصاری(ره)، برای جلوگیری از فتنه مغرضین و معاندان، در اقدامی هوشمندانه و در زمان حیاتشان، جانشین خود را تعیین کردند؟!
آنها مرجعیتِ شاگردِ طراز اولِ خود را به طرزی شگفت، تأیید و مؤمنین را به تقلید از او فراخواندند؟🔰
💠 میرزا حسن شیرازی ره (وارث سیاستِ شیخ الاعظم):
در احتیاطات من از شیخ فضل الله نوری تقلید کنید که او خود من و نفس [ ن َ ف َ س ِ] من است.میان من و او، غیریتی نیست.
💠 میرزا حبیب الله رشتی ره (وارث علمِ شیخ الاعظم):
نور چشمم شیخ فضل الله نوری، مجتهدی متبحر و کامل و جامع معقول و منقول گردیده، رواست مؤمنین وی را در امور دینی، #مرجع خود قرار دهند.
✍ همچنین دیگر شاگردِ ممتازِ حوزه تدریس شیخ الااعظم، یعنی
محدث بزرگ شیعه، میرزا حسین محدث نوری(ره) صاحب "مستَدرَکُ الوَسائل و مُستَنبَطُ المَسائل"، "لؤلؤ و مرجان"، پیشوای ائمه علم حدیث و رجال در اعصار اخیر و از بزرگ ترین علمای شیعه و رجال اسلام در قرن ۱۴ در مقدمه کتاب شاخه طوبی، علامه شیخ فضل الله را مجمع فضایل و صفات نیک می شمرد، در جای دیگر بر دانش و پارسایی شگرف شیخ انگشت تأکید مینهد و در تقریظی که سال ۱۳۰۲ ق در سامرا بر کتاب صحیفه مهدویه علامه شیخ فضل الله نگاشته به ایشان اجازه نقل روایت داده (اجازه نامه محدثی) و چنین می فرماید:🔰
...کوه بلند علم و ستون استوار فضل، مقتدای فقیهان برجسته و معتمد عالمان چیره دست، جامع معقول و منقول، حاوی حقایق فروع و دقایق اصول، بوستان علم و اقیانوس فضل، عالم عامل کامل، شیخ فضل الله نوری ... که خدایش حفظ کند.
📚چهار اثر تألیفی تحقیقی از مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره)، مرتبط با آثار شیخ الاعظم مرتضی انصاری(ره)🔰
1⃣📗المسألة شیخ الاعظم انصاری(ره)، که میرزای شیرازی(ره) آرای خود را به صورت تعلیقه بر آن نوشته و مرجع شهید علامه نوری(ره) نیز با تقریظی به آن، صحتش را تأیید و مُقلدین خود را به عمل بدان، فراخوانده است.
در تقریظ مرجع شهید علامه نوری(ره) برای مُقلدینش آمده:🔰
...باکی نیست برای مقلدین، که عمل نمایند به آنچه در این رساله مذکور است. إِنْ شَاءَ اللَّٰهُ تعالی.حرّره الأحقر فضل الله نوری
2⃣📕حاشیه بر فرائد الاصول شیخ الاعظم انصاری
3⃣📘حاشیه بر المکاسب شیخ الاعظم انصاری
4⃣📙حاشیه بر کتاب طهارت شیخ الاعظم انصاری
🔸استخراج از: مستندات آثار قلمی و کلامی مورخان فقید، مرحوم استاد علی دوانی، مرحوم استاد علی ابوالحسنی، مرحوم استاد جواد بهمنی...ک، تنهای شکیبا، ک، اندیشه سبز زندگی سرخ...
و همچنین: الذریعة إلی تصانیف الشیعة، آقا بزرگ تهرانی/اَعیانُ الشّیعه، محسن امین/شهداء الفضیلة، علامه امینی/ک، مجموعه رسائل...شیخ فضل الله، محمد ترکمان/مهدی انصاری، همایش دیده بان بیدار، حرم حضرت عبدالعظیم/ جهادتبیینی/دانشنامه های آزاد...
✳️ @ShahidRabe
VARESIN.jpg
793.5K
👆وارثینِ مکتب شیخ الاعظم مرتضی انصاری(ره) در سلسله جلیله اُستاد و شاگردی/نمودار(چارت) /کیفیت اصلی
📷 کلیک بر تصویر و زوم (+)
✳️ @ShahidRabe
📑 #مقاله_علمی_پژوهشی
🔶🔸برای نخستین بار، در موضوع:
حکومت و تمدن در اندیشه سیاسی #مرجع_شهید آیت الله العظمی علامه شیخ فضل الله نوری(اعلی الله مقامه الشریف)
🖋📄 پژوهشگر و نویسنده:
حجت الاسلام والمسلمین سید حسین خادمیان نوش آبادی
استاد حوزه های علمیه، دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشکده تاریخ، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران
▫️انتشار: در نشریه علمی «علم و تمدن در اسلام» شماره ۱۳ پاییز ۱۴۰۱
🔶🔸چکیده
حکومت از مباحث مهم و تمدن به مثابه وضع مطلوب، دارای جایگاه ویژه در اندیشه سیاسی همه دوره های گذشته ایران و جهان است. در نهضت مشروطه نیز، به دلایل متعدد از جمله تأثیرپذیری ایرانیان از افکار سیاسی غرب، بازار اندیشه ورزی چنان بالا گرفت که به حکومت و تمدن بیش از گذشته پرداخته شد. در میان اندیشمندان این دوره، آیت الله علامه شیخ فضل الله نوری(ره) از برجستهترین فقهایی است که در جدال اندیشه ها و با مقولاتی چون حکومت و تمدن به مصاف اندیشه غرب می رود، از این رو، مقاله حاضر به این سئوال که: دیدگاه آیت الله شیخ فضل الله نوری به حکومت و تمدن چه بوده است؟ به شیوه توصیف و تحلیل پاسخ می دهد. یافته های تحقیق نشان می دهد شیخ در چارچوب دین، حکومت و تمدنی را مفید و مؤثر میدانست که در آن استعمار، خودکامگی، فساد، بیگانه محوری و افکار و اعمال ضد شریعت، نفی گردد.
✍ برای مشاهده و دریافت نسخه PDF اصل مقاله، به قسمت فایل ها در لینک نشریه مراجعه کنید👇
http://mag.mpte.ir/article_164544.html
✳️ @ShahidRabe
🌺🍃۲۰ جمادی الثانی، ولادت با سعادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و امام خمینی(قدس سره) تبریک و تهنیت باد
🌺🍃صلوات خاصه حضرت زهرا(س):
بسم الله الرحمن الرحیم
اللّهُمَّ صَلِّ عَلَى الصِّدّیقَةِ فاطِمَةَ الزَّکِیَّةِ حَبیبَةِ حَبیبِکَ وَنَبِیِّکَ وَاُمِّ اَحِبّآئِکَ وَاَصْفِیآئِکَ الَّتِى انْتَجَبْتَها وَفَضَّلْتَها وَاخْتَرْتَها عَلى نِسآءِ الْعالَمینَ اللّهُمَّ کُنِ الطّالِبَ لَها مِمَّنْ ظَلَمَها وَاسْتَخَفَّ بِحَقِّها وَکُنِ الثّائِرَ اَللّهُمَّ بِدَمِ اَوْلادِها اللّهُمَّ وَکَما جَعَلْتَها اُمَّ اَئِمَّةِ الْهُدى وَحَلیلَةَ صاحِبِ اللِّوآءِ وَالْکَریمَةَ عِنْدَ الْمَلاَءِ الاَْعْلى فَصَلِّ عَلَیْها وَعَلى اُمِّها صَلوةً تُکْرِمُ بِها وَجْهَ اَبیها مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَتُقِرُّ بِها اَعْیُنَ ذُرِّیَّتِها وَاَبْلِغْهُمْ عَنّى فى هذِهِ السّاعَةِ اَفْضَلَ التَّحِیَّةِ وَالسَّلامِ.
خدایا درود بفرست بر بانوی صدیقه فاطمه ی پاکیزه صالحه که اوست حبیبه ی تو و پیامبرت و مادر اولیاء و برگزیدگان تو (امامان معصوم) آن بانویی که برگزیده ای و برتری داده ای و انتخاب کرده ای او را بر زنهای جهانیان خدایا تو داد او را از ستمگرانش بستان و از کسانی که حق او را سبک شمردند باز خواست نما و خونخواه خون فرزندان او باش خدایا همچنان که او را مادر امامان هدایت و همسر صاحب لواء (علی) و بزرگوار در نزد ملأ اعلی (ملائکه) مقرر داشتی پس درود بفرست بر او و آن درود و صلواتی که روشن گردانی چشمهای ذریه ی او را و برسان به آنان از طرف من در این وقت بهترین تحیت و سلام را.
✳️ @ShahidRabe
📚 #معرفی_کتاب
✍ اجازه آزادی عمل و حق تصمیم گیری زنان در مسائل اقتصادی، توسط مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره)، امر و حق مهمی که توسط دیگر مراجع هم عصر ایشان (بهخصوص مراجع حامی جریان غربگرای مشروطه در نجف)، کمتر و یا اصلاً به رسمیت شناخته نمیشد و همین، حکایت از حفظ کرامت و منزلت مقام زنان در افکار و عملِ علامه شیخ فضل الله نوری داشته است...
توضیحات تکمیلی🔰👇👇