◼️ انا لله و انا الیه راجعون
إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِي الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا يَسُدُّهَا شَيْءٌ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ
روح عرشی آیتالله علوی گرگانی (ره) از مراجع عظام تقلید به دنبال بیماری سخت خونی در ماه جدّشان رسول الله (ص) شعبان المعظّم به لقاء الله پیوست.
حشره الله مع محمد (ص) و آل محمد (ص)
✳️ @ShahidRabe
👆✍ فراخوان مقاله همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم منتشر شد
دبیرخانه همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم با انتشار محورهای فراخوان مقاله این همایش، از عموم پژوهشگران حوزه و دانشگاه دعوت کرد تا مقالات خود را برای تبیین جنبههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این نهاد تأثیرگذار ارسال نمایند
مراکز و مؤسسات تاریخی ـ اسنادی کشور ازجمله مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پژوهشکده تاریخ معاصر، بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی و... با همراهی حوزه علمیه قم درصدد برپایی همایشی بینالمللی برای تبیین جنبههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این نهاد تأثیرگذار در تاریخ ایران و جهان برآمدهاند.
بدین منظور از عموم پژوهشگران حوزه و دانشگاه دعوت میشود با ارائه مقالات علمی خود در محورهای زیر به تبیین این مهم کمک کنند:
1. دوران زعامت آیتالله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری
ـ مواضع آیتالله حائری [به عنوان شاگرد مرجع شهید آیت الله العظمی علامه شیخ فضل الله نوری(۱*)] نسبت به انقلاب مشروطه
ـ قرابتهای سیاسی آیتالله حائری و [عالم مشروعه خواه] آیتالله سیدکاظم طباطبائی یزدی[صاحب عروه و از همفکران مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری] در امور سیاسی
ـ روابط آیتالله سیدحسن مدرس با آیتالله حائری
ـ موضع آیتالله حائری نسبت به کودتای رضاخان و غوغای جمهوریخواهی او
ـ تعامل آیتالله حائری با علمای تبعیدی عراق به ایران (آیات: اصفهانی، خالصی و...)
ـ مواضع آیتالله حائری و حوزه قم در خصوص تخریب بقیع
ـ موضع آیتالله حائری نسبت به قیام و مطالبات علمای مهاجر اصفهان
ـ موضع آیتالله حائری در واقعه ضرب و جرح شیخ محمدتقی بافقی(۲*) توسط رضاخان
ـ موضع آیتالله حائری نسبت به ایجاد محدودیتهای رژیم رضاخان برای روحانیون و حوزههای علمیه (برگزاری آزمون، طرح تغییر لباس روحانیون، و...)
ـ موضع آیتالله حائری نسبت به تبعید علمای آذربایجان
ـ موضع آیتالله حائری راجع به ایجاد محدودیت و ممنوعیتهای مربوط به عزاداریهای مذهبی
ـ موضع و اقدامات آیتالله حائری راجع به مهاجرت یهودیان به فلسطین
ـ موضع آیتالله حائری راجع به واقعه کشف حجاب و قیام گوهرشاد
ـ مناسبات آیتالله حائری با آیات: سیدعبدالحسین شرفالدین، شیخ محمدحسین کاشفالغطاء، و شیخ عبدالکریم زنجانی
ـ نظرات امام خمینی راجع به مواضع سیاسی آیتالله حائری نسبت به سیاستها و اقدامات ضدمذهبی رضاخان
ـ اقدامات عمرانی و رفاهی آیتالله حائری
ـ سیاستهای رژیم رضاخان در تقابل با حوزه علمیه قم
ـ مقایسه اقدامات و رفتار رضاخان و آتاترک در مواجهه با دین و حوزههای علمیه
2. حوزه علمیه قم در دوره مراجع ثلاث
ـ مدیریت حوزه علمیه قم در دوران مراجع ثلاث پس از رحلت آیتالله حائری و از آن زمان تا ریاست حاج آقا حسین بروجردی
ـ قم و حوزه در دوران اشغال متفقین
ـ بازتاب نماز باران آیتالله[سید محمد تقی] خوانساری(۳*)
ـ تطور حوزه علمیه قم پس از رضاخان تا استقرار حاج آقا حسین بروجردی در قم
ـ موضع حوزه علمیه قم نسبت به گفتمانهای به اصطلاح نواندیشی دینی و ضددینی (شریعت سنگلجی، خرقانی، حکمیزاده، کسروی)
ـ فتاوا و رسائل حجابیه علما و فضلا در وجوب حجاب و نقد کشف حجاب در دوره رضاخان و پس از او
ـ معرفی و بررسی مطبوعات (روزنامه و مجله) دینی قم: مسلمین، الاسلام، نشریه انجمن دیانتی، ندای حق، تاریخ اسلام، جهان اسلام، استوار، مجموعه حکمت، مکتب اسلام، مکتب تشیع، مکتب جعفری، مجله نجات نسل جوان، نشریه در راه حق، مجله کتابخانه مسجد اعظم
ـ نقش روحانیون پرورشیافته حوزه علمیه قم در مذهبی کردن محیط و متون دانشگاه
ـ نقش دانشگاهیان پرورشیافته در حوزههای علمیه قم و دیگر شهرها و در مذهبی کردن محیط فکری و فرهنگی دانشگاه
ـ بررسی فعالیتهای فرهنگی ناشران روحانی (دارالفکر، دارالعلم صدر، اسلامیه آخوندی، مصطفوی و...)
ـ بررسی فعالیتهای مدیران و آموزگاران روحانی مدارس جدید قم و سهم آنان در تربیت نسل جوان دانشآموخته مذهبی (شهید بهشتی، عبدالمجید رشیدپور، نیری، دعوتی، محمدباقر تولیت)
ـ انجمنهای اسلامی قم با مدیریت و نظارت علما و فضلای آن شهر
3. حوزه علمیه قم در دوران زعامت حاج آقا حسین بروجردی
ـ مقدمات تعیین مرجعیت حاج آقا حسین بروجردی و نقش امام خمینی در این موضوع
ـ اوضاع سیاسی حوزه علمیه نجف اشرف در زمان اقامت حاج آقا حسین بروجردی در آن شهر
ـ تأثیر جریان مشروطیت عثمانی بر حوزه نجف
ـ تأثیر ناکامی مشروطیت در اندیشه و عملکرد سیاسی مراجع و علمای شیعه ایرانی و حاج آقا حسین بروجردی
ـ مواضع مراجع شیعه ایرانی نسبت به کودتای رضاخان و صعود او به قدرت و نقش حاج آقا حسین بروجردی در آن مقطع
ـ موضع حاج آقا حسین بروجردی نسبت به مطالبات علمای مهاجر اصفهان به قم
🔰ادامه در بخش دوم🔰
🔰بخش دوم🔰
رویکرد آقای بروجردی نسبت به نهضت ملی و دولت مصدق
ـ موضع آقای بروجردی نسبت به تشکیل مجلس مؤسسان دوم
ـ مناسبات سیاسی آقای بروجردی و آیتالله کاشانی راجع به نهضت ملی شدن صنعت نفت
ـ روابط سیاسی آقای بروجردی و شاه و دربار
ـ بررسی مجموعه اقدامات آقای بروجردی برای جلوگیری از نفوذ بهائیان در ارکان مهم کشوری و لشکری
ـ تأثیر فکری و سیاسی فدائیان اسلام بر طلاب و روحانیون جوان حوزه علمیه قم
ـ واکنش مراجع و علما نسبت به محاکمه و اعدام فدائیان اسلام
ـ واکنش آقای بروجردی نسبت به دستگیری و بازداشت آیتالله کاشانی
ـ موضع آقای بروجردی نسبت به عملکرد فدائیان اسلام[ و عدم اقدام او جهت جلوگیری از اعدام شهید نواب و یارانش، که باعث دلخوری شدیدِ امام خمینی و شیخ مرتضی حائری(فرزند مؤسس حوزه) از آقای بروجردی گردید]
ـ موضع آقای بروجردی نسبت به لایحه اصلاحات ارضی دولت اقبال
ـ بررسی روابط و مناسبات آقای بروجردی و امام خمینی
ـ موضع آقای بروجردی راجع به تأسیس دولت اسرائیل و اقدامات تجاوزکارانه آن علیه فلسطینیها و کشورهای عربی
ـ بررسی اعزام مبلغ به اروپا ( آقایان محققی و حائری)
ـ روابط آقای بروجردی با دو عالم برجسته شیعه ضد صهیونیست: شیخ محمدحسین کاشفالغطاء و شیخ عبدالکریم زنجانی
ـ روابط آقای بروجردی با واعظ شهیر حجتالاسلام فلسفی
ـ آقای بروجردی و موضوع دارالتقریب الاسلامی
ـ بررسی اقدامات آقای بروجردی در بنای تأسیسات دینی (مسجد اعظم و مدارس دینی)
4. حوزه علمیه قم از درگذشت حاج آقا حسین بروجردی تا انقلاب اسلامی
ـ تلاش رژیم پهلوی برای انتقال مرجعیت از ایران به نجف
ـ مواضع علما، مراجع و تشکلهای دینی قم نسبت به تصویبنامه انجمنهای ایالتی و ولایتی
ـ مواضع علما، مراجع و تشکلهای دینی قم نسبت به اصلاحات ارضی و پیامدهای این طرح
ـ مناسبات امام خمینی و مراجع و علمای قم تا تبعید امام خمینی
ـ مواضع مراجع و علما نسبت به رفراندوم 6 بهمن ۱۳۴۱ و سخنرانیهای محمدرضا پهلوی در همدان و قم
ـ واقعه فیضیه و بازتاب آن در حوزههای علمیه نجف، قم، مشهد، شیراز، تبریز
-[شخصیت انقلابی امام خمینی متأثر از سه شخصیت بزرگ حوزوی، مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری، شهید سید حسن مدرس و آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی]
ـ سخنرانی تاریخی امام خمینی در عصر عاشورا (۱۳ خرداد ۱۳۴۲) و بازتاب آن در سراسر کشور
ـ دستگیری امام خمینی و واکنش مراجع، علما و حوزههای علمیه قم و نجف اشرف و جهان اسلام نسبت به آن
ـ واقعه ۱۵ خرداد و واکنش حوزههای علمیه ایران و عراق
ـ علمکرد و مواضع رژیم شاه و جریانهای سیاسی کشور در قبال واقعه ۱۵ خرداد
ـ دستگیری علما و وعاظ سراسر کشور در جریان قیام ۱۵ خرداد
ـ اقدامات و فعالیتهای مراجع و علمای ایران و عراق پس از دستگیری و دوران حبس امام خمینی
ـ واکنش حوزه علمیه قم نسبت به اعدام طیب و حاج اسماعیل رضایی
ـ بازتاب آزادی امام خمینی در قم
ـ اقدامات و فعالیتهای امام خمینی از زمان آزادی تا ایراد سخنرانی در ۴ آبان ۱۳۴۳
ـ بازتاب سخنرانی امام خمینی علیه کاپیتولاسیون در ۴ آبان ۱۳۴۳ در داخل و خارج از کشور
ـ واکنش مراجع و علمای حوزه علمیه ایران و عراق نسبت به دستگیری و تبعید امام خمینی(ره)
ـ تأثیر قیام ۱۵ خرداد بر فعالیت و اقدامات گروههای سیاسی
ـ ویژگیهای سیاسی و فکری قیام 15 خرداد
ـ تأثیر قیام ۱۵ خرداد بر روند مبارزات حوزههای علمیه و جریان روشنفکری کشور
ـ بازتاب ترور حسنعلی منصور در حوزه علمیه و محافل مذهبی سراسر کشور
ـ فعالیتها و اقدامات امام خمینی در دوران اقامت در نجف اشرف (۱۳۴۴ـ ۱۳۵۷)
ـ واکنش امام خمینی نسبت به اقدامات رژیم بعث در اخراج ایرانیان از عراق
ـ طرح مجدد مباحث مربوط به ولایت فقیه و بازتاب آن در عراق، ایران و سایر کشورهای اسلامی
ـ مناسبات امام خمینی با مراجع و علمای نجف اشرف
ـ مواضع امام خمینی در خصوص جشنهای ۲۵۰۰ ساله، تغییر تقویم و حزب رستاخیز
ـ تأثیر شخصیت و اندیشههای امام خمینی بر اندیشمندان و روحانیون کشورهای اسلامی و رشد جریانات ضد استکباری در جهان اسلام
ـ روابط و مناسبات امام خمینی با انجمنهای اسلامی دانشجویی خارج از کشور
- [قاطعیت امام خمینی در مواجهه با آخوند های درباری]
ـ عملکرد مؤسسات آموزشی به ریاست فُضلای قم و آخوند های وابسته به دربار: دارالتبلیغ اسلامیِ(کاظم شریعتمداری که از طرف دربار و ساواک، پشتیبانی می شد)، مدرسه حقانی(تحت مدیریت شهید دکتر بهشتی و شهید آیت الله قدوسی و...) ، دبیرستان دین و دانش، مؤسسه در راه حق
ـ تلاش گروهی از فضلای حوزه علمیه قم در تدوین برنامه «حکومت اسلامی»
ـ نقش فضلا و طلاب حوزه علمیه قم در گسترش امواج نهضت امام خمینی(ره)
ـ تعامل حوزه علمیه قم با نهادهای مردمی (گروه شیعیان، مدارس اسلامی، کانون توحید، هیئات مذهبی و...)
🔰ادامه در بخش سوم🔰
🔰بخش سوم🔰
- نقش نشریات زیرزمینی و مخفی بعثت و انتقام در تداوم نهضت امام خمینی و آگاه سازی مردم علیه رژیم شاه
ـ موضع علما و روحانیون نسبت به قانون جدید خانواده در دهه 1340 (۱۳۴۶)
ـ موضع حوزه علمیه قم نسبت به گروهها و سازمانهای مسلح اسلامی دهه 1340 و 1350ش (هیئتهای مؤتلفه اسلامی، حزب ملل اسلامی، سازمان مجاهدین خلق، فجر اسلام گروههای هفتگانه)
ـ رویکرد حوزه علمیه قم به جریان روشنفکری دینی دهه 1340 و 1350: بازرگان و علی شریعتی
- بازتاب شهادت آیت الله سعیدی و آیت الله غفاری و دیگر علما در جوامع روحانی
ـ تظاهرات روحانیون حوزههای علمیه قم در سالگرد ۱۵ خرداد در سال ۱۳۵۴
ـ مواضع مراجع، علما و فضلای حوزه علمیه قم راجع به کتاب شهید جاوید
ـ مواضع مراجع و علمای حوزه علمیه قم راجع به قتل شهید شمسآبادی
ـ نظر مراجع قم در خصوص تأسیس حزب رستاخیز
ـ واکنش مراجع قم نسبت به تغییر تاریخ هجری شمسی به تاریخ شاهنشاهی
ـ مواضع مراجع، علما و تشکلهای روحانی قم نسبت به آتش زدن مسجدالاقصی توسط صهیونیستها
ـ مواضع مراجع و علمای قم نسبت به جنگهای اعراب و اسرائیل (سه جنگ)
ـ اقدامات حوزه علمیه و علما در کمکرسانی به مردم در بلایای طبیعی (زلزله بوئین زهرا، طبس، فردوس و...)
ـ تأثیر شهادت حاج آقا مصطفی خمینی در شتاب گرفتن انقلاب اسلامی
ـ مواضع مراجع، علما و روحانیون حوزه علمیه قم راجع به مقاله توهینآمیز روزنامه اطلاعات نسبت به امام
ـ مواضع مراجع، علما و روحانیون حوزه علمیه قم راجع به واقعه ۱۹ دی قم
ـ تأثیر اربعینهای واقعه ۱۹ دی و ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ بر شتاب گرفتن روند انقلاب اسلامی
ـ مواضع مراجع، علما و روحانیون حوزه علمیه قم پیرامون شهادت حاج آقا مصطفی خمینی در آبان 13۵۶
ـ مواضع مراجع، علما و روحانیون حوزه علمیه قم پیرامون مهمترین رویدادهای سیاسی سال 13۵۶ و 13۵۷
ـ نماز عیدفطر ۱۳۵۷ و تأثیر آن بر گسترش تظاهرات انقلابی در کشور
ـ مواضع امام، مراجع و علما پیرامون واقعه جمعه خونین ۱۷ شهریور ۱۳۵۷، واقعه ۱۳ آبان ۱۳۵۷، و تغییر دولتها از آموزگار تا شاپور بختیار، خروج شاه از کشور، ورود امام خمینی، معرفی دولت بازرگان
ـ نقش روحانیون در تشکیل و اداره شورای انقلاب
ـ تحصن علما در مسجد دانشگاه تهران
ـ نقش آیتالله گلپایگانی در تحولات سال ۱۳۵۶ ـ ۱۳۵۷
ـ نقش علمای تبعیدی در گسترش انقلاب به سراسر کشور
ـ نقش نمایندگان مراجع در سراسر کشور در گسترش حوزههای علمیه و روند انقلاب
ـ تعامل حوزه علمیه قم و نجف
ـ تشکلهای دینی خواهران در سراسر کشور پیش از انقلاب
ـ پایهگذاری مدارس علمیه خواهران
ـ سیر فعالیتهای هنری در حوزه علمیه قم
5. حوزه علمیه قم پس از انقلاب اسلامی
ـ نقش روحانیت و مرجعیت در تأسیس و تثبیت نظام اسلامی
ـ نقش حوزه و علما در تأسیس نهادهای انقلابی (کمیته انقلاب اسلامی، جهاد سازندگی، سپاه پاسداران و...)
ـ نقش حوزه و روحانیت در تدوین قانون اساسی
ـ حضور و نقش روحانیت در مجلس خبرگان رهبری
- نقش علما و جامعه مدرسین حوزه در خلع سید کاظم شریعتمداری از مرجعیت پس از افشای عاملیت او در کودتای آمریکایی نافرجام، موسوم به (قطب زاده، شریعتمداری) که در آن قصد ترور امام را داشتند.
ـ نقش مؤسسات و نهادهای آموزشی حوزه در تحولات فرهنگی ـ اجتماعی بعد از انقلاب(همچون مؤسسه امام خمینی، تحت نظارت مرحوم علامه محمد تقی مصباح یزدی)
ـ فعالیتهای فرهنگی ـ علمی حوزه و روحانیت در عرصه بینالملل
ـ حضور علما و روحانیون حوزوی در دفاع مقدس
ـ خدمات اجتماعی حوزه و روحانیت بعد از انقلاب
ـ همراهی و حمایت مراجع و حوزه با رهبری آیتالله العظمی خامنهای (مدظله)
ـ حوزه و چالشهای فکری ـ سیاسی پیش روی انقلاب
ـ نقش حوزه در حل چالشهای پیش روی نظام (مسائل اقتصادی، حقوقی ـ قضایی، حکمرانی، تمدنسازی)
ـ مواضع حوزه و روحانیت نسبت به تحولات مهم جهان اسلام (مسئله فلسطین، افغانستان، بیداری اسلامی و...)
ـ حلقه درس فلسفه علامه طباطبائی و نگارش اصول فلسفه و روش رئالیسم
ـ حلقه درس تفسیر قرآن علامه طباطبائی و نگارش تفسیر المیزان
ـ مناظرات و مکاتبات علمی هانری کوربن و علامه طباطبائی
مهلت ارسال چکیده مقاله: 1 خرداد 1401
مهلت ارسال مقاله: 1 شهریور 1401
پژوهشگران میتوانند مقالات خود را در قالب فایل ورد (word) در پایگاه اینترنتی دبیرخانه همایش به نشانی www.howzeh100.com بارگذاری نمایند یا به رایانامه howzeh100@irdc.ir ارسال نمایند.
🔰 ادامه در بخش چهارم/پایانی🔰
🔰بخش چهارم/پایانی🔰
اشاره ها
(۱*) مرحوم دکتر عبدالحسین حائری، نواده دختری شیخ عبدالکریم حائری یزدی و نیز فردی که مدتها مسئولیت کتابخانه مجلس شورای اسلامی را به عهده داشته و بهویژه اسناد روحانیت در مجلس را منتشر کرده است، در پاسخ به یکی از پرسش های مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران🔰
مرحوم شیخ عبدالکریم با کدام یک از روحانیان و علما، ارتباط معنوی و عاطفی بیشتری داشتند؟
ج: ایشان به [استادش] مرحوم شیخ فضلالله نوری علاقه ویژهای داشتند و بعد هم به [یکی دیگر از شاگردان شیخ فضل الله، یعنی] آیتالله حاج آقاحسین قمی.
از یادداشتهایی که از شیخ فضلالله باقی مانده کاملا مشخص است که شیخ چه انسان الهی و معنویای بودهاند./کد گفتگو 4877
(۲*) مبارز بی باک، آیت الله شیخ محمد تقی بافقی رضوان الله تعالی علیه(دستیار ارشد آیت الله حائری)، از شاگردان خاص محدث بزرگ، میرزا حسین محدث نوری ره (صاحب مستدرک الوسائل، استاد، دایی و پدرِ همسرِ مرجع شهید علامه نوری ره) است. بافقی (ره) عالمی با تقوا و اهل عمل، و مبارزی دلیر و پرتلاش بود. اندیشه و همت بلند این مرد بی باک، وی را در میان دیگر هم عصرانش برجسته و متمایز ساخت، شهامت و پردلی اش را زبانزد خاص و عام گردانید و از او نامی نیک به یاد گار گذاشت. مبارزه علنی او با سیاست های ضد اسلامی رضاخان و مفاسد و کج روی های اجتماعی آن دوران، نمونه هایی شگرف از بی باکی، قوت نفس و عمق اندیشه و ایمان این مرد بزرگ مشروعه خواه است.
او در کنار آیت اللّه کبیر قمی (از شاگردان مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری ره) و آیت اللّه فیض قمی، به احیای حوزه علمیّه قم همت گماشت. [ضمن اینکه آیت الله محمد علی اراکی(ره) نیز در این راه همراهی داشت].
شیخ بافقی در سال ۱۳۰۱ ش شیخ عبدالکریم حائری را برای هجرت به قم و تأسیس حوزه علمیه قم ترغیب نمود که نتیجه بخش بود. بافقی، پس از هفده سال اقامت در نجف اشرف، به شهر قم رفت و بی درنگ خدمات و فعالیت های ارزنده خود را آغاز کرد. او نخست علما و مردم را برای پایه ریزی حوزه علمیه ای در قم تشویق و ترغیب نمود. نزد علما و بزرگان شهر رفت و مسأله تأسیس حوزه علمیه قم را مطرح ساخت. از نظر ایشان، مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، توان این کار بزرگ را داشت؛ چون از قدرت و شهرت کافی برخوردار بود. بنابراین، زمانی که آیت اللّه حائری از اراک به قم آمد، مرحوم بافقی از فرصت استفاده کرد و افزون بر این که مردم را برای استقبال پرشکوه از ایشان آماده نمود، از آنان خواست تا بر مسأله ماندن آیت اللّه حائری در قم پافشاری کنند. از سوی دیگر، خود نیز به همراه عده ای از علمای بزرگ شهر، نزد ایشان رفتند و مصرانه از وی خواستند که در قم بماند. بدین ترتیب، با هماهنگی های مرحوم بافقی، علمای بزرگ شهر و مردم، پایه حوزه علمیه قم گذاشته شد.
پس از تأسیس در اداره امور حوزه با آقا شیخ عبدالکریم، همکاری نزدیک داشت، به طوری که یکی از دستیاران برجسته ایشان به شمار می آمد. وی که از علمای تراز اول حوزه علمیه قم قلمداد می شد، به تدریس در حوزه و رسیدگی به امور طلاب می پرداخت و درغیاب آیت اللّه حائری، به جای او اقامه نماز جماعت می کرد. در کنار این ها، او فعالیت های دیگری را نیز انجام می داد؛ از جمله، نظارت بر ساخت مساجد و باز سازی ها، حتی مشارکت در کار ساختمانی آن ها، و نیز امر به معروف و نهی از منکر.../ پایگاه اطلاع رسانی حوزه(حوزه نت)، کد ۵۹۶۱، ویکی فقه
(۳*) امام خامنه ای(حفظه الله):
اگر علما و انگیزهی دینی نبود، قطعاً نهضت ملّی شدن صنعت نفت پیش نمیرفت؛ این را همه بدانند. در مقدّمهی این نهضت آیتالله کاشانی بود.[که می فرمود راه ما همان راه شیخ بزرگ، فضل الله نوریِ شهید است]. پشتیبان او مرجع تقلیدی مثل مرحوم آسیّد محمّد تقی خوانساری در قم بود.[همان مرجعی که نماز بارانش مورد اجابت الهی قرار گرفت، همان مرجعی که اندوهگین و سوگوار مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) بود...مرجعی که طاقت نمی آورد، ببیند عکس به دار زدن شیخ فضل الله نوری را که شهید ابقاء دین در محتوای مشروطیت شد].
مروّجان این فکر، یک جمعی در قم و در مشهد ما یک عالم دینی، یک منبریِ درجهی یک و یک فعّال مذهبی گویندهی متفکّر درجهی یک [بودند]؛ اینها مروّجین نهضت ملّی بودند، مردم بهخاطر دین آمدند. بعد که مرحوم کاشانی را جدا کردند، علما را طرد کردند، مذهبیها را کنار گذاشتند، مصدّق شکست خورد. تا دین بود، تا عنصر ایمان دینی بود، حرکت به جلو بود؛ وقتی این [عنصر] از آن گرفته شد، حرکت متوقّف شد، شکست خورد، تبدیل به عکس شد. یک آمریکایی با یک چمدان اسکناس آمد در تهران و همهی قضایا را به هم زد و کودتای ۲۸مرداد بوجود آمد! ۹۵/۱۰/۱، تلخیص و برگرفته از خبرگزاری فارس/کانال جهادتبیینی/نقلی از ، آیت الله العظمی محمدعلی اراکی(ره)، ک تنهای شکیبا، علی ابوالحسنی)/نشریه نبردملت
✳️ @ShahidRabe
🔳 مرحوم آیت الله شیخ آقا بزرگ تهرانی(ره) از احیاگران سیره مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) ارتحال ۱۲-۱۳ اسفند ماه
✍ آقا بزرگ تهرانی، معروف به صاحب الذریعه که نام اصلی او محمد محسن بود و بعدها منزوی لقب گرفت، از دانشمندان کتابشناس قرن چهاردهم هجری است و با تألیف دائرةالمعارف بزرگ الذریعه و کتاب طبقات اعلام الشیعه گام بزرگی در شناسایی آثار و نسخ خطی اسلامی در حوزههای مختلف علوم برداشت.
◽️شیخ آقا بزرگ در زندگینامه خود مى نویسد :«مرحوم آقا سید جمال افجه اى(از علمای مشروعه خواه و از اصحاب علامه شیخ فضل الله نوری) عمامه بر سر من گذاشت.»
◽️شیخ آقا بزرگ در نوجوانی مرجع شهید علامه نوری را درک نموده، پدرش نیز از متدینین فاضل تهران و از مریدان مرجع شهید به شمار می رفت. او و پدرش در سفر زیارتی به مشهد مقدس، افتخار همراهی با مرجع شهید علامه نوری(ره) را داشتند.
◽️شیخ آقا بزرگ در جوانی اجازه نقل حدیث از محدث بزرگ شیعه، میرزا حسین محدث نوری(صاحب مستدرک الوسائل، دائی و پدر همسر شیخ فضل الله نوری) دریافت نمود.
◽️شیخ آقا بزرگ، در آثار خود از جمله الذریعه، در حفظ و ثبت آثار علمی مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) همت گماشت.
◽زندگینامه شیخ آقا بزرگ، دانشنامهی اسلامی🔰
http://wiki.ahlolbait.com/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%A2%D9%82%D8%A7_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF_%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C
🔰ادامه در بخش دوم/پایانی🔰
🔰بخش دوم/پایانی🔰
🔳 مرحوم دکتر عباس اقبال آشتیانی، مورخ، ادیب، نویسنده و مترجم بزرگ معاصر/تشییع و دفن، اسفند۱۳۳۴ش
✍ الفاظی که دانشورانی همچون اقبال آشتیانی، در مورد علامه شیخ فضل الله نوری(ره) به کار گرفته اند، نوعا" واژه های بلند قله سان است. تو گویی کلمات سترگ، از گنجینه لغات پر می کشند، عقاب وار بر صدر قله می نشینند تا والاییهای آن فقیه فرزانه را وصفی در خور آورند! و انتخاب این گونه تعابیر، بخوبی نشان می دهد که اهل نظر، نوعا" شیخ را در پایگاهی بس رفیع از فضل و دانش می دیده اند.
⏪ در این خصوص، مرحوم دکتر اقبال آشتیانی می نویسد:
در عصر ما، در میان مشتغلین به علوم قدیمه، دیگر کسی...در فقه، به درجه حاج شیخ فضل الله نوری (از علمای متنفذ تهران)...وجود ندارد./مجله یادگار، سال ۵، ش ۸ و ۹، ص ۶ و نیز، تاریخ مفصل ایران از صدر اسلام تا انقراض قاجاریه، ص، ۸۵۳/از دیده بان بیدار ص۲۰-۲۱، آخرین آواز قو ص ۸۶، علی ابوالحسنی
🔸اقبال، کسی که شیوه تحقیق علمی را در ایران رواج داد
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک، اقبال آشتیانی در سال ۱۲۷۵ خورشیدی در آشتیان زاده شد. پس از آموختن دروس ابتدایی در سال ۱۳۲۸ قمری به تهران آمد و ابتدا در مدرسه شرکت گلستان و سپس در مدرسه دارالفنون تحصیل کرد . پس از فراغت از تحصیل در دارالفنون به معلمی در همان مدرسه انتخاب شد و معاونت کتابخانه عمومی معارف را نیز به عهده گرفت. پس از تأسیس دارالمعلمین عالی با توجه به درخشندگی خاصی که در دارالفنون از خود نشان داده بود، برای تدریس دعوت شد و سالها تدریس ادبیات، تاریخ و جغرافیا در دارالمعلمین عالی و همچنین در مدارس نظام و علوم سیاسی بر عهده او بود. اقبال سمت معلمی در مدرسه نظام را هم داشت و در سال ۱۳۰۴ ش با سمت منشی هیئت نظامی ایران به پاریس رفت، و در آنجا به مطالعه و تحقیق در کتابخانهها و تکمیل دانش خود ادامه داد، و دوره لیسانس ادبیات را نیز در دانشگاه سوربن گذراند. اقبال در پاریس با محمد قزوینی[از شاگردان خاص مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری] مراوده یافت و از همکاری و راهنمایی او در تحقیق و تصحیح متون بهره برد.
پس از بازگشت به ایران از ابتدای تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ به استادی دانشگاه برگزیده شد. در سال ۱۳۱۷ به عضویت فرهنگستان ایران انتخاب شد، اما بارها مخالفت صریح خود را با نحوه کار فرهنگستان اعلام کرد. از سال ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۸ مجله یادگار را در تهران منتشر کرد و نیز به تأسیس انجمن نشر آثار ایران مبادرت ورزید که نشر متون کهن فارسی را در نظر داشت. در سال ۱۳۲۸ در حالی که از تعطیل اجباری مجله یادگار آزردهخاطر بود، با سمت رایزن فرهنگی ایران در ترکیه به آنکارا رفت. در بهار ۱۳۳۳ در کنگره هزاره ابن سینا در تهران حضور یافت و سخنرانی او مورد توجه قرار گرفت. در ۲۱ بهمن ۱۳۳۴ش در حالی که متصدی سمت رایزنی فرهنگی ایران در ایتالیا بود در شهر رم در ۵۹ سالگی به علت بیماری کلیوی درگذشت. پیکر او در واپسین روزهای اسفند به تهران منتقل و تشییع شد و در حرم حضرت عبدالعظیم(ع)، رواق ابوالفتوح رازی، کنار آرامگاه دوستش علامه قزوینی(شاگرد علامه شیخ فضل الله نوری)، به خاک سپرده شد.
اقبال طی سالهای فعالیت نویسندگی خود تعداد پرشماری مقاله در زمینههای ادبی، تاریخی و اجتماعی از خود به یادگار نهاد. این مقالهها در مجلههایی چون بهار، دانشکده، مهر، ایرانشهر، ارمغان، یغما، فروغو تربیت انتشار یافت. خود او مجله یادگار را تأسیس کرد و به مدت پنج سال از ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۸ انتشار داد که در میان معدود نشریات ادبی و تاریخی آن زمان کاملا متمایز است. اقبال آشتیانی را بنیانگذار مقالهنویسی به معنی فنی آن در ایران دانستهاند.
اقبال پژوهشگری پرکار و مورخی صمیمی و ادیبی آگاه به مقتضای زمان بود. او بعد از محمد قزوینی در شمار معدود پژوهشگرانی است که شیوه جدید تحقیق علمی را در تاریخنویسی و تصحیح متون رواج دادند. نخستین کتابی که از او منتشر شد دوره تاریخ عمومی برای سال اول دبیرستان بود. اقبال در شمار نخستین پژوهشگرانی است که شیوه سادهنویسی و تصحیح متون در ایران بعد از مشروطیت را دایر کردهاست. اقبال در تاریخنویسی امانت تاریخ نویسان قدیم ایرانی و اسلامی را با روش انتقادی مورخان غربی توام ساختهاست. بخصوص درنوشتن تاریخ ایران، هدف اقبال به گفته خودش آگاه ساختن ایرانیان به سابقه درخشان کشور اجدادی خود و وضع جغرافیایی سرزمین ایران است. در روزگاری که اقبال به نوشتن تاریخ برای دوره متوسطه پرداخت، گذشته از گروهی بسیار معدود، شیوه رایج بیشتر شیوه مورخان و متکلفان دوران قاجار بود. دوره تاریخ عمومی برای کلاسهای متوسطه دارای چنان اعتباری بود که تا سالها بعد آنچه تاریخ عمومی برای مدارس ایران نوشته شده تقلید از کتاب او بودهاست.
🌹شادی روحشان
«رحم الله من یقرأ الفاتحة مع الصلوات»
✳️ @ShahidRabe
🌺🍃ولادت با سعادت یگانه منجی عالم بشریت، حضرت مهدی #امام_زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف تبریک و تهنیت باد🍃🌺
اِلهى عَظُمَ الْبَلاءُ، وَ بَرِحَ الْخَفآءُ، وَانْکشَفَ الْغِطآءُ، وَانْقَطَعَ الرَّجآءُ، وَ ضاقَتِ الْأَرْضُ وَ مُنِعَتِ السَّمآءُ، و اَنْتَ الْمُسْتَعانُ وَ اِلَيک الْمُشْتَکى، وَ عَلَيک الْمُعَوَّلُ فِى الشِّدَّةِ وَالرَّخآءِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، اُولِى الْأَمْرِ الَّذينَ فَرَضْتَ عَلَينا طاعَتَهُمْ، وَ عَرَّفْتَنا بِذلِک مَنْزِلَتَهُمْ، فَفَرِّجْ عَنا بِحَقِّهِمْ، فَرَجاً عاجِلاً قَريباً کلَمْحِ الْبَصَرِ اَوْ هُوَ اَقْرَبُ، يا مُحَمَّدُ يا عَلِىُّ، يا عَلِىُّ يا مُحَمَّدُ، اِکفِيانى فَاِنَّکما کافِيانِ، وَانْصُرانى فَاِنَّکما ناصِرانِ، يا مَوْلانا يا صاحِبَ الزَّمانِ، الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ، اَدْرِکنى اَدْرِکنى اَدْرِکنى، السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ، الْعَجَلَ الْعَجَلَ الْعَجَلَ، يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ، بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرينَ.
✳️ @ShahidRabe
📷 نگارخانه/ تصویر قدیمی از "سامرا"
✍ سامَرّاء/سُرِّ مَن رَأیٰ یعنی شاد شد هرکه آن را دید/محل تولد و غیبت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف/ مزار مطهر امامان هادی و عسکری علیهما السلام/درکرانهٔ دجله/حوزه علمیه اصلی شیعه در زمان میرزای بزرگ، سیدمحمد حسن شیرازی و شاگرد و جانشینش #مرجع_شهید علامه شیخ فضل الله نوری(شهید رابع)/ رضوان الله تعالی علیهما
⁉️ دعاها و زیارت نامه های امام زمان(عج) چیست؟دعاهایى كه به طور خاص در زمان غیبت توصیه به خواندن آن شده است، کدامند؟جواب در لینک👇
http://iqna.ir/fa/news/3634445
✳️ @ShahidRabe
📗معرفی اثری مهدوی از آثار مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری، شهید رابع اعلی الله مقامه الشریف
📗کتاب الصحيفة المهدویة یا القائمیة
✍ محدث نوری(ره)، پیشوای ائمه علم حدیث و رجال در اعصار اخیر و از بزرگ ترین علمای شیعه و رجال اسلام در قرن ۱۴ در مقدمه کتاب شاخه طوبی، شیخ فضل الله را مجمع فضایل و صفات نیک می شمرد، در جای دیگر بر دانش و پارسایی شگرف شیخ انگشت تأکید می نهد و در تقریظی که سال ۱۳۰۲ ق در #سامرا بر کتاب صحیفه مهدویه شیخ فضل الله [۱]* نگاشته به ایشان اجازه نقل روایت داده و چنین می فرماید:🔰
... ستایش ویژه خدای متعال است که دین استوار و پسندیده اش را به وسیله پاسدارانی که در هر زمان، قامت دین را، با جلوگیری از انحراف آن به کژی ها، راست می دارند، فضیلت داده و شریعت حنیفش را به وسیله حاملانی که در اعصار مختلف، در دریاهای عمیق و مواج آن فرو رفته اند و لؤلؤ و مرجان بیرون می آورند، شرافت بخشیده است.
و درود بر آموزگار بیان، روح قرآن، شارح صحف [آسمانی] نخستین و اعطاگر عقل خالص به صاحبان خرد و درود بر خاندان او باد که موازین رد و قبول اعمال عباد در پیشگاه الهی اند... و درود بر کسانی که تاریکی ها را به نور ولای آن ذوات مقدس، روشن ساخته اند:
ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ (اشاره ایست لطیف به نام و سجع مُهر مرجع شهید علامه نوری).
و بعد: پس این کتاب (صحیفه مهدویه) دُرّ های گران از صدف های بحار علم و هدایت، و میوه های چیده شده از باغ های معارف بهترین شخصیتی است که گامهای او زمین را در نوردیده، جامه در بر و ردا بر دوش دارد [یعنی حضرت ولی الله الاعظم عجل الله فرجه الشریف]، پرتوی است از اشعه روشنگر ستاره ای درخشان و فرازمند، و کف آبی است گوارا از دریای پر آب و خوشگوار که برگرفته است آنرا کسی که در پیشگاه آن حضرت رحل اقامت افکنده، و از جام [معارف] ایشان نوشیده و سیراب شده یعنی کوه بلند علم و ستون استوار فضل، مقتدای فقیهان برجسته و معتمد عالمان چیره دست، جامع معقول و منقول، حاوی حقایق فروع و دقایق اصول، بوستان علم و اقیانوس فضل، عالم عامل کامل، شیخ فضل الله نوری ... که خدایش حفظ کند.
محدث بزرگ، میرزا حسین نوری سپس کلام را چنین به پایان می برد:
به شیخ فضل الله (دام فَضْلُه) اجازه می دهم که جمیع آنچه را که ذکر شد، هرطور می خواهد، بر هر کس از اهل روایت و درایت که خواستار باشد، روایت کند و از او می خواهم که در دنیا و آخرت، به ویژه در تعقیبات نماز و لحظات استجابت دعا، مرا از دعاهای شایسته فراموش نکند...
[۱]* 📗✍ تألیف این مجموعه شریفه معنوی و ارزشمند توسط مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) در اواخر ایام اقامت ایشان در سامرا، محل تولد قائم آل محمد عجل الله تعالی فرجه الشریف، صورت گرفته است.
آقای محمد ترکمان (مورخ و پژوهشگر معاصر) این صحیفه را چنین معرفی کرده اند:
اوراق موجود این رساله شریفه، شامل۲۳ دعای منسوب به امام زمان (عج) و توقیعات شریفه آن حضرت است. اجازه نامه «محدثی و نقل حدیث» علامه شیخ فضل الله نوری(ره)، که در تاریخ ۱۴ ذی قعده ۱۳۰۲ق در سامرا، توسط محدث بزرگ، میرزا حسین نوری(ره)، برای ایشان تحریر و صادر شده است، در میان اوراق رساله شریف صحیفه مهدویه قرار دارد. آقای ابوالحسنی منذر، سالیان قبل، این اثر را در کتابخانه مرحوم فضل الله کیا(نواده پسری مرجع شهید نوری) مشاهده کرده و احتمال داده که مرحوم فضل الله کیا، آنرا به کتابخانه مجلس شورای اسلامی سپرده باشد.
ادعیه این کتاب شریف: دعای روزانه و دعای ماهِ رجب به نقل از مصباح شیخ طوسی/دعای روزانه ماه رجب در مسجد صعصعه بن صوحان/دعا و صلوات امام زمان(عج) در روز مبعث/دعای امام زمان در روز سوم شعبان/صلوات بر پیامبر و معصومین به انشاء امام زمان/دعای امام زمان بین هر دو رکعت نوافل ماه رمضان/دعای پس از صلات فجر روز عید فطر/دعای هنگام زیارت مشاهد مشرفه در ماه رجب/دعایی که اختصاص به زمان خاصی ندارد/برای قضای حوائج در شب جمعه/جهت ازدیاد کشف یقین/برای نجات از شدائد و رهایی از زندان/دعای موسوم به سهم اللیل/دعای استخاره/دعای افتتاح جهت شبهای ماه رمضان/دعای عبرات به نقل از بلدالامین شیخ ابراهیم کفعمی/دعای استخاره رقاع موسوم به استخاره المصیریه/دعای استخاره با تسبیح/دعای امام زمان هنگام زیارت جدش حضرت علی علیه السلام/دعای امام زمان هنگام اقامت در حله/زیارت امام علی (ع) به انشاء امام زمان/دعا برای ساعات دوازده گانه روز
🔸منابع: ک، تنهای شکیبا، علی ابوالحسنی به نقل از رک: مجموعه مکتوبات، اعلامیه ها، ص ۴۵۰-۴۵۳/ک، رسائل، مجموعه مکتوبات، اعلامیه هاو...شیخ ج۲، محمد ترکمان...
✳️ @ShahidRabe
✅ قصیده ای در مدح حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف🍃🌺
✍ از مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری، شهید رابع اعلی الله مقامه الشریف
✍ زنده یاد استاد علی ابوالحسنی (منذر)، مورخ و پژوهشگر فقید معاصر که چندین جلد کتاب در مورد علامه شیخ فضل الله(ره) به رشته تحریر درآورده است، در کتاب «خانه بر دامنه آتشفشان، شهادتنامه شیخ فضلالله نوری»، قصیده ای از ایشان را در مدح حضرت ولی عصر(عج) آورده است. گفتنی است، شیخ شهید در این قصیده ی خواندنی، بیت معروف سعدی (ما از تو به غیر تو نداریم تمنا | حلوا به کسی ده که محبت نچشیده) را نیز تضمین کرده است. با هم می خوانیم🔰
ای آنکه کسی سرو، چو قد تو ندیده/چون لعل لبت غنچه ز گلزار نچیده
چون نرگس مستت به همه گلشن عالم/نه دیده چنین دیده و نه گوش شنیده
ای مظهر خوبان همه «خوب» اند تو «خوبی»/نوری است جمالت که ز انوار چکیده
خضر ار لب لعل تو نمی کرد تمنا/تا حشر به سرچشمه حیوان نرسیده
«نشناخته» گفتند گروهی که خدایی! /پس «مرد شناسای» تو را چیست عقیده؟!
واقف نشد از سرّ تو ای مخزن اسرار/جز عارف چل ساله که در خرقه خزیده
ذات تو معماست به بویش نبرد پی/آنکس که یکی جرعه زجامت نچشیده
دانم به یقین گر به رخت پرده نبودی/کس یوسف کنعان به کلافی نخریده!
می کرد تجلی اگر این یوسف ثانی/دلباختگان، دل عوض دست، بریده!
در مردمک دیده و از دیده نهانی/پیدا و نهان! غیر خداوند که دیده؟!
جز دیدن روی تو ندارد غرضی چرخ/زین گردش روز و شب با قد خمیده
دانی ز چه در پای گل سرخ بود خار؟/از بس که به گلزار، به شوق تو دویده
پرسیده ای از خار چرا نوک تو سرخ است؟/از بس که به پای گل بیچاره خلیده
از هجر تو، در ساحت گلزار، عزادار/بلبل به نواخوانی و گل جامه دریده
دل فاخته سان بهر تو با نغمۀ کوکو/هر لحظه از این شاخ به آن شاخ پریده
از چیست که بلبل شده دلباخته گل؟/زین رو که یکی روز، گلی دست تو دیده
زان روز که من باخته ام نرد محبت/دانسته ام آخر به کجا کار کشیده
دهری است زند زلف تو اندر دل ما نیش/افسون نکند چارۀ این مار گزیده
پنهان ز عدویی، زمحبان ز چه ای دور؟/جانها به لب از هجر تو ای ماه رسیده
عید است جهانی همه در وصل گل و مل/جز من که ز «هجر» ت دلم از عیش کپیده
آیا شود آن دم که کنی تازه روانم؟/زان باد صباحی که ز کوی تو وزیده
آیا شود آن روز که بینیم بیکبار
آن یار؟!/گذشتیم ز مرّات عدیده!
زین رو شده آهوی ختا شهرۀ آفاق/کاندر حرم قدس تو یک لحظه چریده
شد چشم سپید از پی دیدار تو، تا کی؟/از دامن وصل تو بود دست بریده؟
تا چند به هجران تو باشیم گرفتار/رحمی بکن ای آهوی از دشت رمیده
صد شکر نمردیم و رسیدیم به شعبان/کاین ماه دگر باره به ما روح دمیده
گو تهنیت عید بدان نور مجسم/کامروز خدا بر همه ی خلق گزیده
«ممتاز[۱]» به شب روز، دعاگو و ثناجو/هست از نظر لطف تو این طرفه قصیده
جز شربت لطف تو نداریم تمنا/
حلوا به کسی ده که محبت نچشیده
🔸قابل ذکر است که مجموعه اشعار باقیمانده از مرجع شهید، در قالب یک پی دی اف تحت عنوان "نورالاشعار علامه نوری" نشر یافته است.
🔸[۱] مرجع شهید، به غیر از "نوری" به "ممتاز" نیز تخلص داشته اند.
✳️ @ShahidRabe