🔴 #لحظه_شناسی مشروطه در کلام مقام معظم رهبری🔰
⁉️ چگونه بی بصیرتیِ علمایِ حامیِ مشروطه، منجر به بَردار شدن کسی شد که می دانست و می فهمید، یعنی مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره)
🔰👇👇
13901007_3820_192k.mp3
5.18M
🎧 صوتی/ تحلیل امام خامنه ای(حفظه الله تعالی) از #لحظه_شناسی مشروطه و بی بصیرتیِ علمایِ حامی مشروطه، که منجر به بَردار شدن کسی شد که می دانست و می فهمید، یعنی مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره)
✳️ @ShahidRabe
✍ #لحظه_شناسی، عنوان اصلی و موضوع کلیپهای صوتی نه گانهای است که پایگاه اطلاعرسانی KHAMENEI.IR منتشر کرده و در آن به ۹ مقطع میپردازد که لحظهشناسی یا عدم آن از سوی مردم و نخبگان منجر به رخدادهای مثبت و منفی در طول تاریخ شده است.
🎙کلیپ صوتی روز چهارم، درباره لحظهشناسی «مشروطه» و بی بصیرتیِ علمایِ حامیِ مشروطه است که منجر به بَردار شدنِ کسی شد که می دانست و می فهمید، یعنی مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره)
✅ بخشی از بیانات رهبر انقلاب که در این کلیپ صوتی میشنوید:🔰
یک حرکت بجا، تاریخ را نجات میدهد؛ یک حرکت نابجا که ناشی از ترس و ضعف و دنیاطلبی و حرص به زنده ماندن است، تاریخ را در ورطهی گمراهی میغلتاند.
۱۳۷۵/۰۳/۲۰
در همان قدمهای اول با استفاده از روشهای پیچیده، مشروطه را به غیر آن راهی که ملت برای آن حرکت کرده بود - یعنی راه استقلال و آزادی در زیر سایهی اسلام - منحرف کردند؛ بعضی از رهبران مشروطه را متهم کردند، بعضی را اعدام کردند، بعضی را ترور کردند، بعضی را خانهنشین کردند و با غوغاگری بهوسیلهی ایادی خودشان، فضا را تحت نفوذ گرفتند. ده پانزده سالی هم که گذشت، انگلیسیها بدل فن مشروطه و حرکت عظیم ملت ایران را زدند؛ یعنی رضاخان پهلوی را سرکار آوردند. ملت تجربه نداشت؛ حتّی رهبران هم تجربه نداشتند؛ بنابراین دشمن توانست کار خودش را بکند.
۱۳۸۳/۱۲/۲۴
اینکه بنده مسئلهی #بصیرت را برای خواص تکرار میکنم، به خاطر این است. گاهی اوقات غفلت میشود از دشمنیهائی که با اساس دارد میشود؛ اینها را حمل میکنند به مسائل جزئی. ما در صدر مشروطه هم متأسفانه همین معنا را داشتیم. در صدر مشروطه هم علمای بزرگی بودند -که من اسم نمیآورم؛ همه میشناسید، معروفند[۱]*- که اینها ندیدند توطئهای را که آن روز غربزدگان و به اصطلاح روشنفکرانی که تحت تأثیر غرب بودند، مغلوب تفکرات غرب بودند، طراحی میکردند؛ توجه نکردند که حرفهائی که اینها دارند در مجلس شورای ملىِ آن زمان میزنند، یا در مطبوعاتشان مینویسند، مبارزهی با اسلام است؛ این را توجه نکردند، مماشات کردند. نتیجه این شد که کسی که میدانست و میفهمید -مثل مرحوم شیخ فضلالله نوری- جلوی چشم آنها به دار زده شد و اینها حساسیتی پیدا نکردند؛ بعد خود آنهائی هم که به این حساسیت اهمیت و بها نداده بودند، بعد از شیخ فضلالله مورد تعرض و تطاول و تهتک آنها قرار گرفتند و سیلی آنها را خوردند؛ بعضی جانشان را از دست دادند، بعضی آبرویشان را از دست دادند. این اشتباهی است که آنجا انجام گرفت؛ این اشتباه را ما نباید انجام بدهیم.
۱۳۸۸/۱۲/۰۶
[۱]* شیخ محمد کاظم (معروف به آخوند خراسانی)/مقیم نجف
شیخ محمد حسین نائینی/مقیم نجف
شیخ حسین خلیلی طهرانی/مقیم نجف
شیخ عبدالله دیوشلی(معروف به مازندرانی)/مقیم نجف
سید عبدالحسین لاری/ فارس-شیراز
سید عبدالله بهبهانی/تهران
سید محمد طباطبایی/تهران
شیخ نورالله اصفهانی(معروف به حاج آقا نورالله)/اصفهان
شیخ محمد تقی نجفی(معروف به آقا نجفی)/اصفهان
🔸لینک مطلب + کلیپ صوتی در سه کیفیت👇
https://farsi.khamenei.ir/audio-content?id=18343
✳️ @ShahidRabe
🔴 انتقاد جلال آل احمد از عملکرد حضرات روحانی حامی مشروطه و تأیید مواضع بَرحقِ مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره)🔰
🔸جلال:
در نهضت مشروطه، گویا حضرات روحانیان شرکت کننده [حامی مشروطه] گمان می کردند که سلطنت را از غاصبان حق و مقام امام زمان(عج) پس خواهند گرفت، یا دست کم حکومت که به شورا بدل شد، ایشان را نیز به نمایندگی "صاحب الامر" در آن حقی خواهد بود. ولی با خلع ید از روحانیت که حاصل اصلی مشروطه بود، گویا امروز حق داریم که نظر شیخ شهید نوری(ره) را صائب بدانیم که به مخالفت با مشروطه برخاست و مخاطرات آن را برای روحانیت [حامی مشروطه] گوشزد کرد.
چرا که او می دید مشروطیت به جای خلع ید از حکومت جبار زمان...، از روحانیت، خلع ید خواهد کرد!/ک، در خدمت وخیانت روشنفکران، قسمت ضمایم، صص۲۷۰-۲۷۱
🔸مورخ وپژوهشگر معاصر، مرحوم استاد علی ابوالحسنی:
در این زمینه باید حق را به مرحوم جلال آل احمد داد زیرا که
ندامت مخالفین شهید نوری و نیز سیر معکوس و متنزل تاریخ مشروطه، گواه دوربینی و آینده نگری شیخ شهید و صحت هشدار های اوست/ک، خانه بر دامنه آتشفشان
✳️ @ShahidRabe
📑 #مقاله
♻️ نقد موضع روحانیت حامی مشروطه در برابر بر دار کشیدن علامه شیخ فضل اللّه نورى(ره)
◽️نوع مقاله: مقاله پژوهشی
◽️نویسنده :محمد علی رواستان
◽️مجله حوزه، دوره 30، شماره 169-168 تابستان 1392 صفحه 161-200
چکیده
✍ مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نورى(ره)، شخصیت برجسته علمى شیعه در ایران عصر مشروطه است که در جنبش تنباکو نقش اساسى داشت و نیز در نهضت مشروطه، همراه سایر علما علیه استبداد قیام کرد. او، پس از آن که دید غرب گرایان، آرمانهاى مؤمنانه مردم را نادیده مى گیرند و آشکارا با قوانین شریعت و ارزشهاى دینى مخالفت مى ورزند و تنها به فکر پیاده سازى قانون هاى کلیشه اى غرب هستند، مخالف سرسخت مشروطه غربى شد و هرگز نتوانست با آن کنار بیاید، تا جان بر سر این اندیشه گذاشت. عالمان مشروطه خواه، به دلیلِ درک دیر هنگام آمال غرب گرایان و آثار منفى مشروطه غربى، موضع جدّى در برابرِ بردار شدن شیخ نگرفتند و تنها به ابراز ناراحتى بسنده کردند.
این موضعگیرى ضعیف، راه را براى از میان برداشتن بسیارى از عالمان، پس از شیخ و حذف آنان از صحنه مشروطه هموار کرد.
...از همان آغازین گامهای حرکت عالمان برای بنیان گذاری عدالت خانه، دستهایی خود را با برخی عالمان دین همراه کردند. بست نشینی در سفارت انگلستان، که شماری از تاریخ نگاران، آن را به سفارش آقای بهبهانی دانسته اند، 6 نخستین گام در به کژراهه کشاندن مشروطیت از مقصود عالمان دین، به قانون و آزادی و مساوات به مفهوم غربی بود و نتیجه آن کنارگذاردن روحانیت از مجلس، غلبه روشنفکرها و تندروها و مانع تراشی برای اسلامی شدن قوانین در آینده بود.
طرح این اندیشه ها در همان اوان قیام مشروطیت، شماری از عالمان و بیش از همه، علامه شیخ فضل اللّه نوری را به روشن گری مراد خویش از مشروطه واداشت، پس از پیروزی مشروطه و غلبه تندروها، تا آن جا پیش رفتند که رهبر مشروطه مشروعه، علامه شیخ فضل اللّه نوری را به دار کشیدند. مردی که در عظمت شخصیت او دوست و دشمن هم داستان اند و او را دلداده شریعت7 و بالاترین مقام دینی پایتخت 8 و برتر از دیگران، معرفی نموده اند. نفوذ او را دشمنان او باور داشته10 و مقام اجتهادش را همگان پذیرفته اند.11 و طرفه آن که شیخ ابراهیم زنجانی [روحانی نمای فاسد فراماسون و رئیس دادگاه فرمایشی که علامه فضل الله را به اعدام محکوم نمود] در ادعانامه خود علیه علامه شیخ فضل اللّه، به فتوای رهبران مشروطه خواه نجف[محمد کاظم خراسانی، حسین خلیلی تهرانی، عبدالله مازندرانی، محمد حسین نائینی] دست آویخت12.
این مقاله پژوهشی درصدد واکاوی این گزاره است که چرا علامه شیخ فضل اللّه بردار شد و عالمان مشروطه خواه مخالف شیخ شهید، چه باید می کردند و نکردند! و در برابر این جنایت بزرگ، چه موضعی باید می گرفتند؟ که نگرفتند!
برای کاوش در این موضوع، نخست به ویژگیهای مرجع شهید علامه شیخ فضل اللّه نوری در مشروطه خواهی اشاره شده است; ویژگیهایی که سبب شد سفارت انگلیس او را خطر بزرگ بداند14 و اعدام او مهم ترین آمال شماری از مشروطه خواهان گردد. آن گاه بازتابها و پیامدهای بردار شدن شیخ نگریسته شده و در بخش پایانی موضع عالمان حوزه به بوته نقد و بررسی گذاشته شده است.
کامل مقاله👇
https://jh.isca.ac.ir/article_516.html
✍ تذکر:🔰
انتشار این مقاله از سوی کانال، به معنی تأیید تمامی مطالب مطروحه، نیست.
✳️ @ShahidRabe
تاریخ حوزه تهران.pdf
499K
🔴 نسخه #PDF و لینک متن مصور شده🔰
✍ "آشنایی با #حوزه_علمیه با عظمت و کهنسال #تهران"
✅ تاریخچه
✅ مدارس
✅ مُدرسین
✅ مواد درسی
✅ تأثیر گذاری شگرف در تحولات علمی، اجتماعی و...به همراه منابع🔰
◽️معرفی اجمالی مدارس علمیه تهران و علمای مرتبط با آن
◽️نقش برجسته حوزه علمیه تهران در آغاز مبارزات سیاسی از نهضت تنباکو و مشروطه مشروعه تا انقلاب اسلامی و دوران جمهوری اسلامی
◽️نقش بی بدیل مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری شهید رابع اعلی الله مقامه الشریف در رونق حوزه علمیه تهران(پس از بازگشت از نجف و سامرا) با تشکیل کرسی های درس با عظمت و گرانسنگ فقه و اصول و دیگر علوم، به عنوان جامع معقول و منقول، تأسیس "مسجدمدرسه"ها...
💢➕ تصاویر و منابع/
✍ برای مشاهده متن مصور شده، روی لینک زیر کلیک نمایید/👇👇
https://goo.gl/JOUQ9n
🔸تحقیق از: مؤسسه فرهنگی قرب الی الله و رجانیوز
✳️ @ShahidRabe
🌺🍃 دوم اردیبهشت، سالروز تاسیس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گرامی باد.
✳️ @ShahidRabe
🔴 عالمانی که ظهور استکبار آمریکا را پیش بینی و بر فتنه و خباثت آمریکا هشدار دادند‼️👇
✍ آقا سید احمد رضوی(ادیب پیشاوری) رضوان الله، عالمی که حدود یک قرن قبل، فتنههای آمریکا را هشدار میداد!
👈 اشعار مهم ادیب پیشاوری درباره ماهیت پلید آمریکا
▪️ شناخت امریکا به عنوان «سرکرده امپریالیسم جهانی» عمدتاً سالها پس از جنگ دوم جهانی حاصل شد و پیش از آن، در جهان سوم ، آن را بیشتر به عنوان کشوری صلح دوست و آزادیبخش می شناختند که می توان به وسیله آن ، سنگ استعمارگران چپ و راست را در جای جای جهان در هم شکست . در ایران نیز روشنفکران و رجال مبارز سیاسی ، بیشتر در کودتای 28مرداد به ماهیت واقعی امریکا پی بردند و بتدریج در حوزه ستیز با آن قرار گرفتند. وگرنه پیش از آن ، بویژه در سالهای پیش و پس از جنگ جهانی اول ، مستشاران امریکایی نظیر شوستر و میلسپو، محبوب آزادیخواهان و فرشته نجات کشور از یوغ استعمار! قلمداد می شدند.
▪️مع الوصف جالب است بدانیم که در همان جنگ جهانی اول یعنی حدود 100سال[و اندی] پیش، یک شخصیت روحانی که در همین تهران می زیست، از مریدان شیخ فضل الله نوری(ره) [به واسطه خوشه چینی از محضر مرجع شهید استکبار ستیز، علامه شیخ فضل الله نوری(ره)]
شناختی دقیق و ژرف از خصلت امپریالیستی امریکا داشت و حتی بقای سلطۀ استعمار بر شرق (و ایران) پس از جنگ جهانی اول را ناشی از وجود این دولت می شمرد! او آقا سید احمد رضوی مشهور به «ادیب پیشاوری» فقیه، حکیم ، مفسر، ریاضی دان، تاریخ شناس، ادیب، و حماسهسرای بزرگ ایران اسلامی در عصر قاجار و پهلوی بود.
▪️ ادیب پیشاوری آمریکا را «دیو نو و ناشناخته !» برشمرده است. در «قیصرنامه» نیز از امریکا با تعابیری چون «جغد سخنگو»، «دد تازه رس»، «دیو نستوه» و «دژم روی دد» یاد کرده و نسبت به امپراتوری تزاری ، که دیوی کهنسال بود، او را «دیو نو» می خواند و آرزو می کند که همچون روسیه متلاشی شود: امیدم چنان است کاین دیو نو/ چو دیو کهن ، اندر افتد به گو (= گودال)/ شود عبرتی دور و نزدیک را/ شود سومین روس و بلژیک را. وی کرارا بر همذاتی و هم نژادی طبقه حاکمه امریکا با انگلیس تاکید کرده و آن دو را دندانهایی زهرآگین و شرربار از دهان یک اژدها می شمارد (با این تذکر، که به روزگار وی ، دندان انگلیس زهرآگین تر و شرربارتر از آن دیگری بوده است). خطاب به امریکا و با اشاره به انگلیس می گوید: تو و وی اگر چه ز یک گوهرید/ دو دندان دژخیم یک اژدرید/ ولی زهر وی، سینه سوزنده تر/ به گیتی در، آتش فروزنده تر....
▪️ادیب ، به لحاظ نقش مزورانه و خائنانه ویلسون در برابر متحدین ، وی را «نکوهیده مردی دو رو» و عنصری «بدگهر و نابکار» شمرده و «خواجه شوم پی»، «مرد ناپارسای» و بالاخره «مردی ز انصاف دور، فریبنده چشم از شراب غرور» خوانده و آشکار می گوید: «زبن ریشۀ ویلسون کنده باد».
▪️جالب آن است که در آن زمان نه تنها کمتر کسی به نقش و ماهیت امپریالیستی امریکا توجه داشت ، بلکه بیست و اند سال پس از آن تاریخ نیز در بحبوبه قیام ضد استعماری نفت کم نبودند مبارزانی که چشم امید به قبله واشنگتن داشتند!
✅ همچنین بیش از یک قرن پیش، مرجع شهید، حضرت آیت الله العظمی علامه شیخ فضل الله نوری، اعلی الله مقامه رهبر نهضت مشروطه مشروعه که توسط ایادی جریان انگلیسی مشروطه به شهادت رسید، ظهور استکبار آمریکا را اینگونه پیش بینی فرموده بود👇
...فی الحال خبیث تر از انگلیس خود انگلیس است ولی یحتمل، خیبث تری از درونش به درآید(ظهور آمریکا) و از وصلت آن دو(انگلیس و آمریکا) نیز، فرزند نامشروع و خبیث تر دیگری(تولد اسرائیل)‼️
🔰ادامه در بخش دوم/پایانی🔰
🔰بخش دوم/ پایانی🔰
✍ درباره ادیب پیشاوری و میزان ارادت و علاقه اش به مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری بیشتر بدانید🔰
✍ ادیب پیشاوری (آقا سید احمد رضوی) حکیم، ریاضیدان، تاریخ پژوه، شاعر و حماسه سرای بی همال عصر قاجار است که بسیاری از رجال شاخص علمی و ادبی قرن اخیر همچون میرزا محمدرضا کلهر کرمانشاهی (خطاط مشهور عصر قاجار)، علامه محمد قزوینی، بدیع الزمان فروزانفر، عباس اقبال آشتیانی، مجتبی مینویی ... خوشه چین محضر او بوده و به شاگردیش افتخار کرده اند. او از اصحاب و مریدان مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری اعلی الله مقامه، بود. چنین شخصیت دانشور و عدالتخواهی که به قول باستانی پاریزی: "از آزادیخواهان به نام بود و هیچ آلودگی نداشت" قصیده ای بلند و غراء به زبان عربی در سوگ شیخ شهید فضل الله نوری دارد که از شهرتی وافر برخوردار است، چندان که اهل نظر آنرا از غرر قصاید رثائیه تاریخ ایران، و تالی چکامه مشهور ابن انباری شمرده اند. وی درآن، قدرت ایمان و قوت قلب آن شهید بزرگ را به زیبایی و شیوایی تمام باز گفته است.
بی جهت نیست که در پایان یکی از لوایح ایام تحصن (مورخ ۲۳ جمادی الثانی ۱۳۲۵ قمری) پس از اشاره ای دردمندانه به حملات و توهین های وقیحانه مشروطه چیان به مرجع شیهد شیخ فضل الله، از زبان متحصنین، به این شعر عربی استشهاد گردیده که گذشته از تعریض به لئامت این گونه افراد، حسن نظر بزرگان علم و ایمان نیز به شیخ شهید خاطرنشان شده است:
اذا رضیت عنی کرام قبیلتی
فلازال غضبانا" علی لئامها
(وقتی کریمان قومم از من راضیند، بگذار لئیمان آنان پیوسته بر من غضبناک باشند)
✍ ترجمه بخشی از چکامه ادیب، در سوگ شیخ را در زیر می آوریم:🔰
تو را به دار آویخته، خفه کردند، اما نه از روی دشمنی با شخص تو، بلکه تورا تنها از این رو کشتند که با کشتنت، بانگ "لا اله الا الله" را خاموش سازند.
تو آنروز که دیگران به پروردگار محمد (ص) کافر شدند، بر ایمان خویش ثابت و استوار ماندی و در راه خدا به شدت پایداری ورزیدی.
درست همچون کسانی که به پروردگار موسی (ع) ایمان آورده، تمتعات دنیوی را ناچیز انگاشتند و به زندگی پشت پا زده و مرگ را پذیرا گشتند تا فرعونشان بر درخت آویخت، اما یادشان جاودانه ماند.
پیشاپیش یقین داشتی که آنان تو را خواهند کشت، جام بیدادشان را چون عسل سر کشیدی. تنها نه تو، هرکه خداوند پناهش باشد و دین حق مستمسکش، چنین خواهد بود.
▪️در پایان این نکته را می افزاییم که آنچه مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری و ادیب پیشاوری ها در خشت خام میدیدند، هنوز برخی از ناپختگان و غافلانِ امروزی، درنیافتهاند یا اینکه دریافته اند و بحث خیانت و دلدادگی و مزدوری و ... مطرح است‼️؟
🔸منابع: آثار استاد علی ابوالحسنی منذر (ره)، ک، آخرین آواز قو، ک، خانه بر دامنه آتشفشان، مقاله در خصوص ادیب پیشاوری/ک، نورالکلام(سخنان قصار مرجع شهید)/ و منابع دیگر در فضای مجازی، همچون بیداری ملت، نهم دی...
✳️ @ShahidRabe
✅ به مناسبت #روز_جهانی_کتاب📚/ ۲۳ آوریل
✍ معرفی اجمالی ۵۰ عنوان کتاب درباره مرجع شهید علامه شیخ فضلالله نوری شهید رابع(اعلی الله مقامه الشریف)، زعیم نهضت اسلام خواهی مشروطه(مشروعه)🔰
http://ido.ir/pages/?id=282823
✍ روز جهانی کتاب یک رویداد سالانه است که در ۲۳ آوریل، برگزار میشود. این روز توسط یونسکو نامگذاری شده است. در سال ۱۹۹۵ میلادی، یونسکو تصمیم گرفت که روز جهانی کتاب و حق نشر در این روز جشن گرفته شود. این روز همچنین مصادف با سالگرد درگذشت ویلیام شکسپیر است.
ایده اعلام این روز به عنوان روز جهانی کتاب و حق مؤلف، اولین بار در ایالت کاتالونیا نشأت گرفت. آنجا در روز ۲۳ آوریل، روزی به نام سن ژورژ، به ازای هر کتاب که فروخته میشود یک شاخه گل رز، به خریدار کتاب هدیه داده میشود. موفقیت روز جهانی کتاب براستی بیش از هر چیز، به حمایت کلیه گروههای ذینفع از این روز بستگی دارد. این گروهها عبارتاند از: نویسندگان، ناشران، محققین، صحافان، معلمان، کتابداران، کتاب بازان، کتابخانه ها، کتاب موزه ها، مؤسسات خصوصی و دولتی، سازمانهای غیردولتی و رسانههای عمومی، بخصوص نوشتاری. که با بسیج و دور هم جمع شدن این روز را پاس می دارند ....
✳️ @ShahidRabe
🏴 ۴-۳ اردیبهشت، ایام ارتحال فیلسوف و حکیم متأله، میرزا مهدی آشتیانی(ره) از شاگردان درس خارج فقه و اصول مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره).
🌹«رحم الله من یقرأ الفاتحة مع الصلوات»
اللّهُمَّ صَلّ عَلَی محَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجّل فَرَجَهُم
✍ در تهران زاده شد. پدر او میرزا جعفر، برادر زاده و داماد میرزا محمد حسن آشتیانی ره (۱۳۱۹ق/۱۹۰۱م) از عالمان بزرگ و مجاهد تهران و از دوستان و همفکران مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) در جنبش تحریم تنباکو بود.
میرزا مهدی دوران کودکی و نوجوانی را در تهران گذراند.
اشاره به برخی از اساتید مشهور وی:🔰
برای آموختن علوم رایج زمان، در درس استادان مشهور تهران شرکت کرد. ادبیات ، اصول و فقه را در حد سطح، نزد پدر، خارج فقه و اصول را نزد مرجع شهید علامه شیخ فضلالله نوری(۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م). مبانی ریاضیات را در مکتب میرزا غفّارخان نجمالدّوله(از مقلدین و هم مباحثان نجوم و ریاضی مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری و رابط شیخ شهید نوری با سید جمال الدین اسد آبادی) ...تعلیم دید. فلسفه مشّاء را نزد میرزا حسن کرمانشاهی و...آموزش دید.
آشتیانی در ۱۳۲۷ق/۱۹۰۹م برای ادامه تحصیلات عالی عازم عتبات شد ولی به علت بیماری پس از یک سال اقامت به ایران بازگشت. در سال ۱۳۲۹ق/۱۹۱۱م بار دیگر به عتبات سفر کرد و در درس سید محمدکاظم یزدی (صاحب عروه و از دوستان و همفکران مرجع شهید علامه نوری ره۱۲۴۷-۱۳۳۷ق/۱۸۳۱-۱۹۱۸م) شرکت جست. پس از اقامت کوتاهی باز به ایران برگشت.برای سومینبار عازم عتبات گردید و در این سفر در درس علمای دیگری مانند آقاضیاءالدین عراقی (۱۲۸۷-۱۳۶۱ق، ۱۸۷۰-۱۹۴۲م) و وسید ابوالحسن اصفهانی و... حاضر شد.
وی نه تنها یک عالم دینی متبحّر و فیلسوفی بلندپایه و عارفی آشنا به عوالم نظری بود، بلکه انسانی معتقد و عالمی عامل و اهل سیر و سلوک بود و این بر قدر علمی و مرتبت اجتماعی و تأثیرگذاری وی بر شاگردانش میافزود. او خود نیز همواره قدر دان اساتید خویش، به ویژه استادِ بُزرگش علامه شیخ فضل الله نوری بود و از ایشان به عنوان جامع علوم معقول و منقول یاد می کرد.
از ویژگیهای او این بود که در محدوده جغرافیایی ایران و عراق و نیز در دایره کتاب و مدرسه ماندگار نشد و به سیر و سیاحت نیز پرداخت و از این رهگذر تجربههای فراوان به دست آورد.
تألیفات:
آشتیانی دارای تألیفات چندی است که عمدتاً درباره عرفان و فلسفه نوشته شده است. برخی از آثار وی عبارتند از:
۱. اساسالتوحید، فارسی، تهران، ۱۳۳۰ش.
۲. تعلیقه رشیقه علی شرح منظومهالسبزواری، عربی.
۳. حاشیه بر اسفار، عربی.
۴. حاشیه بر شفاء.
۵. حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری . ۶. حاشیه بر رسائل شیخانصاری.
۷. رسالهای در جبر و تفویض و علم اجمالی و طلب و اراده و وحدت وجود و قاعده صدور.
۸. حاشیه بر فصوص محیالدین عربی.
۹. حاشیه بر فصوص فارابی .
۱۰. حاشیه بر مصباحالانس.
نام برخی از شاگردان وی چنین است:
آقا سید علی سیستانی، آقا میرزا ابوالحسن شعرانی، آقا سید جلال الدّین آشتیانی، دكتر مهدی حائری یزدی، آقا شیخ محمد تقی جعفری، آخوند ملا علی همدانی، استاد شهید مرتضی مطهری، پرفسور عبدالجواد فلاطوری، استاد بدیع الزمان فروزان فر، دكتر مهدی محقق، دكتر ابراهیم آیتی و...
سرانجام او در ۶۴ سالگی و پس از یک عمر تلاش علمی در سوم اردیبهشت ۱۳۳۲ش در تهران، درگذشت و در قم در رواق بالاسر حضرت معصومه علیهالسلام به خاک سپرده شد/ویکی فقه، ویکی شیعه، حوزه نت، دانشنامه اسلامی، ویکی پدیا و...
✳️ @ShahidRabe