📺 دومین قسمت از مصیرِ صدر

قسمت بیستم برنامه مصیر با حضور آیت‌الله دکتر احمد مبلغی، یکشنبه ١۵ تیر ماه ساعت ٢١ از شبکه چهار سیما

🔻 آیت‌الله احمد مبلغی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم، عضو مجلس خبرگان رهبری، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی و مؤسس و رئیس مرکز پژوهش‌های دینی تطبیقی «التجدید» در لبنان است. وی به اندیشه اصولی، فقهی و تفسیری شهید صدر توجه ویژه داشته و در آثار و دروس خود به نقد و بررسی این اندیشه‌ها می‌پردازد. او در بیستمین قسمت از برنامه مصیر به بحث درباره «کارکرد اندیشه شهید محمدباقر صدر برای امروزِ امت اسلامی» می‌پردازد. 🔹 گفتنی است چهار قسمت پیش رو برنامه مصیر به بررسی آرا و اندیشه‌های شهید صدر در ابعاد دیگر اختصاص یافته است. 🔸 این دومین قسمتی است که برنامه مصیر به بررسی آرا و اندیشه‌های شهید محمدباقر صدر می‌پردازد. در قسمت گذشته مصیر به «سیره و سرگذشت شهید صدر» پرداخت. 🔸می‌توانید قسمت اول را در اینجا ببینید. 🆔 @shahidsadr

💠 اقتصاد سالم 🔸 رشد طبيعى جامعۀ اسلامى در بستر چارچوب اقتصادى سالم، اجازه نمى‏‌دهد كه پدیدۀ احتكار و انباشت سرمايه رخ دهد؛ پدیده‌ای که در جامعۀ سرمايه‏‌دارى روی داد و محور زندگى اقتصادى قرار گرفت. 🔹 ازاین‌رو، اجراى صحيح قواعد و اصول اقتصاد اسلامى توسط حكومت، بهترين مانع ظهور آسيب‌‏هاى ناشى از این پدیده، و بهترين راهِ حفظ توازن اجتماعى به‌شمار مى‏‌رود. 📚 اسلام راهبر زندگی، ص۱۳۴ 🆔 @shahidsadr

💠 فراوانی نعمت نتیجه عدالت در توزیع 🔸 قرآن کریم از رابطه‌‌‌ای مشخص سخن می‌‌‌گوید؛ رابطه‌‌‌ای میان استواری انسان‌‌‌ها و اجرای احکام خداوند با وفور نعمت‌‌‌ها و فراوانی تولید. به زبان امروز، ‌‌‌رابطه بین عدالت توزیعی و فراوانی تولید. قرآن مجید تأکید می‌‌‌کند جامعه‌‌‌ای که عدالت توزیعی بر آن حاکم باشد، در ثروت تولیدشده با تنگنا مواجه نمی‌‌‌شود و در آن جامعه کمبود محصول وجود نخواهد داشت. 🔹 قرآن مجید از عدالت در توزیع با تعبیرات گوناگون نام می‌‌‌برد: گاهی می‌‌‌فرماید: «وَ أَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَى الطَّريقَةِ لَأَسْقَيْناهُمْ ماءً غَدَقاً» (و اگر بر این راه، استواری ‌‌‌کنند، ما آبی فراوان به آنها می‌‌‌نوشانیم). گاهی می‌‌‌فرماید: «وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا» (اگر افراد جامعه ایمان بیاورند و تقوا پیشه کنند…) و در جای دیگر می‌‌‌فرماید: «وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجيلَ» (اگر آنان تورات و انجیل را برپا می‌‌‌داشتند…). 🔸 قوانین آسمانی برای تحکیم عدالت در توزیع و پایه‌‌‌ریزی روابط توزیعی جامعه بر مبانی عادلانه، نازل شده است. ‌‌‌قرآن می‌‌‌فرماید: اگر انسان‌‌‌ها عدالت توزیعی را پیاده کنند، دچار محدودیت در ثروت تولیدشده و کمبود محصول نمی‌‌‌شوند و دارایی و ثروت و خیرات و برکات آنها افزایش خواهد یافت. 🔹 اما انسان‌‌‌ها‌‌‌ این‌‌‌طور پنداشتند که عدالت در توزیع، ‌‌‌سبب فقر خواهد شد؛ گمان کردند که عدالت در توزیع سبب تقسیم ثروت می‌‌‌شود و در نتیجه، فقر مردم را به‌‌‌دنبال خواهد داشت؛ در صورتی که حقیقت آن است که سنت‌‌‌ها و قوانین تاریخ عکس این را ثابت می‌‌‌کند و بر این نکته تأکید می‌‌‌ورزد که اجرای شریعت آسمانی و پیاده کردن احکام آن در روابط توزیع، همواره و پی‌‌‌درپی موجب فراوانی تولید و فراوانی ثروت‌‌‌ها خواهد شد و باعث می‌‌‌شود که برکات آسمان و زمین به روی مردم گشوده شود. 📚 سنت‌های تاریخی در قرآن کریم، ص٧١-٧٢. 🆔 @shahidsadr

💠 به جهان بفهمانید 🔻

گزیده‌ای از سخنان شهید صدر در میان گروهی از بانوان انقلابی عراق:

🔹 شما! ای دختران فاطمه سلام‌الله‌علیها! این مسئولیت به عهده شماست که به جهان بفهمانید فرهنگ و علم حقیقی با ایمان، با دین، با رسالت آسمانی نگه داشته می‌شود؛ همان‌طور که مادر بزرگوار شما این‌چنین آن را نگه داشت… 🔸 فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها زنی عالم بود؛ الگوی والای علم و فرهنگ بود، اما نه این فرهنگی که استعمارگران برای ما می‌خواهند، نه فرهنگ هوس‌رانی و برهنگی، نه فرهنگ اختلاط و لاابالی‌‌‌‌‌گری، نه فرهنگ اباحی‌‌گری، بلکه فرهنگ حقیقی… 🔹 فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها توانست در تاریخ اسلام ثابت کند علم با دین جمع می‌شود و فرهنگ حقیقی با ایمان به خدا و تمسک به اسلام و التزام به حجاب و عمل به شعائر دین ، توأمان است. شما حاملان پیام و رسالت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها هستید... . 📚 بارقه‌ها، ص ۵٨. 🆔 @shahidsadr

📺 مصیر صدر: از احکام پراکنده فقهی تا نظام جامع حقوقی 🔻 دکتر محسن اسماعیلی، عضو مجلس خبرگان و عضو سابق شورای نگهبان، در سومین قسمت از فصل جدید برنامۀ تلویزیونی مصیر به تبیین کارکرد اندیشه‌های فقهی شهید صدر در تدوین نظام جامع حقوقی پرداخت: 💠 ویژگی‌های آثار شهید صدر آثار شهید صدر با دیگران متفاوت است و خواننده می‌تواند مطمئن باشد که اندیشه‌های شهید صدر منبع اصیل اسلامی است؛ چون فرزند اصیل حوزه است. ویژگی دیگر آثار ایشان قلم روان آنهاست و منظورش را راحت به مخاطب می‌رساند. ویژگی سوم این است که ذهن ایشان کاملاً ریاضی است، ایشان فقه را مهندسی می‌کرد و مسائل را کاملاً با برنامۀ منطقی بیان می‌کرد. 💠 نوآوری‌های فقی و حقوقی شهید صدر نوآوری‌های ایشان بسیار زیاد است، اما از مواردی که می‌توان بیان کرد این است که چگونه می‌توان از داشته‌های فقه برای نظام حقوقی کارآمد استفاده کرد. برای مثال سیستم بانکداری جزء جدانشدنیِ زندگی امروزه است، شهید صدر در دوران خودش که هنوز تجربۀ زندگی اسلامی نداشتیم، راجع سیستم بانکداری بدون ربا صحبت می‌کند و هنوز مباحث ایشان دراین‌باره قابل‌استفاده است. 💠 نظام‌سازی در آثار شهید صدر و تأثیر آن بر نظام جمهوری اسلامی ایشان از ابتدا به‌دنبال قوانینی برای ادارۀ جامعه بوده و طرح برای نظام‌هایی می‌دهد که می‌توان براساس آن نظام‌های اسلامی را اداره کرد. ایشان تأثیر بسیار عمیق و گسترده در نظام جمهوری اسلامی داشت. قبل از پیروزی انقلاب، تعدادی از شاگردانش از ایشان پرسیدند که امام خمینی چگونه می‌خواهد حکومتی مدرن را با اندیشه‌های فقهی و حقوقی اداره کند؟ ایشان پیشنهادی درمورد اداره نظام می‌دهند و زمانی که قانون اساسی ایران را با نوشته‌های ایشان مقایسه می‌کنیم، رد پای ایشان را در قانون اساسی ایران می‌بینیم. به نظر من در جاهایی که قانون اساسی بنا به نظر ایشان نوشته نشده، اگر از نظر ایشان استفاده می‌شد، بهتر می‌بود. شهید صدر معتقد است فقها باید به‌کارآمدی قانون توجه کنند و نظر بدهند؛ نه فقط شهرت فتوا. 💠 منطقة‌الفراغ فقه شهید صدر کاربردی است. در نظر ایشان نه مشکلات امروز بشر همه‌اش نو است و نه آنچه شریعت گفته همه‌اش قدیمی. ما دو دسته احکام شرعی داریم، دستۀ اول غیرقابل تغییر و همیشه موردنیاز است، مثل عدالت؛ اما روش‌های برقراری عدالت در جوامع و زمان‌های گوناگون متفاوت است که این دسته تغییرپذیر است. کسانی که به منطقة‌الفراغ انتقاداتی مطرح کرده‌اند، آثار ایشان را دقیق مطالعه نکرده‌اند. ایشان با صراحت نوشته که منطقةالفراغ به این معنا نیست که شارع در برخی مواقع حکم ندارد، بلکه می‌گوید شارع در برخی حوزه‌ها حکم الزامی ندارد و این مسئله نه‌تنها نقص دین نیست، بلکه موجب کمال دین است. اگر ما شریعت را ایستا و غیرقابل‌انعطاف بدانیم که نتواند پاسخ نیازهای امروزه را بدهد، حتی انسان‌های متدین برای حل مشکلاتشان به سوی سایر نظام‌های حقوقی می‌روند. و از سویی اگر ما همۀ احکام شرعی را متغیر بدانیم، هویت فقهی خود را از دست می‌دهیم. اگر همۀ احکام را ثابت بدانیم به سکولاریسم روی می‌آوریم. ما باید بدانیم احکام ثابت که تغییرپذیر نیستند و هستۀ اصلی‌اند را دست نزنیم، اما راه‌وروش را می‌توانیم تغییر دهیم. ⬅️ فیلم کامل این برنامه را در اینجا ببینید 🔻 قسمت‌های گذشته برنامه را از اینجا ببینید: قسمت اول، «سرگذشت، سیره و اندیشه شهید صدر» با حضور حجت‌الاسلام مؤذنی قسمت دوم، «کارکرد اندیشه شهید محمدباقر صدر برای امروزِ امت اسلامی» با حضور آیت‌الله مبلغی 🆔 @shahidsadr

💠این کودک ملحد خواهد شد وقتی شهید سید محمدباقر صدر هشت ساله بود، برادر بزرگترش، آیت الله سید اسماعیل صدر، او را نزد استادی برد تا به او عقاید بیاموزد. سید محمدباقر درباره هر چه استاد می‌گفت، بحث و جدل می‌کرد. استاد هم که از نظر علمی در سطحی نبود که به پرسش‌های او پاسخ دهد به خانواده‌اش گفت: «این کودک ملحد خواهد شد؛ چون در هر مسئله اعتقادی تشکیک می‌کند». البته سید محمدباقر صدر در همان سن و سال کتابی درباره اهل بیت علیهم‌السلام در حدود ۱۰۰ صفحه تألیف کرده بود که ناپدید شده و امروز در دسترس نیست. 🔸 آیت‌الله سید نورالدین اشکوری از شاگردان برجسته شهید صدر به نقل از خود شهید. بنگرید به: السیرة والمسیرة في حقائق ووثائق، ج ۱، ص ۱۳۱ 🌱 ۲۵ ذی‌القعده سالروز تولد شهید صدر 🆔 @shahidsadr

💠 مسئوليت تعادل اجتماعى‏ 🔻 تعادل اجتماعى در جامعه با اقدامات زير انجام مى‏‌پذيرد: ⬅️ اولًا: فراهم شدن حداقل آسايش و رفاه براى هريک از افراد جامعه كه اين كار با ارتقای سطح معيشت كسانى كه وضعيت زندگی‌شان از اين حد پايين‏‌تر است صورت مى‏‌گيرد. در حديثى امام موسى‌بن‌جعفر عليهماالسلام درباره مسئوليت حاكم در مورد اموالِ زكات فرمود: 🔸 «إنّ الوالي يأخذُ المِال فَيُوجّهه الوَجه الذي وَجّهه الله لَه عَلى ثَمانية أَسهُم لِلفُقراء وَالمَساكِين ... يُقسّمها بَينَهم بِقدرِ مَا يَستغنَون فِي سِنتِهم بِلا ضِيق وَلا تقتير، فإن فَضل مِن ذَلك شَي‏ء ردّ إلى الوالي وإن نَقص مِن ذلك شَي‏ء وَلم يكتفوا بِه كان عَلى الوَالي أن يُموّنهم مِن عِندهِ بِقدرِ سِعَتهِم حَتى يستغنوا»؛ همانا زمامدار، مال [زكات‏] را از مردم می‌گيرد و آن را در آنچه خدا دستور داده به مصرف مى‌رساند؛ آن را هشت سهم كرده، فقرا، مساكين... و در ميان آنان و به‌اندازه‏‌اى كه هزينه‏‌هاى سال خود را بى‏‌هيچ تنگدستى و فشارى داشته باشند تقسيم كند. اگر چيزى از آن باقى ماند، به زمامدار برمى‏‌گردد و اگر كم بود و نتوانستند بدان بسنده كنند، بر زمامدار است كه از نزد خود به اندازه‏‌اى كه بى‏‌نيازشان كند، به ايشان بپردازد. 🔹 اين حديث به‌روشنى بيان مى‏‌كند كه هدف نهايى‏‌اى كه اسلام درصدد تحقق آن است و مسئوليت آن را به عهده حاكم گذاشته، بى‏‌نيازى هر فرد در جامعه اسلامى است. ⬅️ ثانياً: براساس قاعده يازدهم تعيين حدود خرج كردن و جلوگيرى از بالا رفتن فوق‌العاده سطح زندگى اقتصادى و تجاوز از حد معقولى از رفاه كه در جامعه امكان‏‌پذير است. با اين دو امر، تعادل اجتماعى در سطح زندگى اقتصادى مردم تحقق مى‏يابد. ⬅️ ثالثاً: جلوگيرى از احتكار ثروت و انباشته شدن سرمايه در دست طبقه‏‌اى خاص و تلاش در جهت تهيه امكانات كار و فرصت توليد براى همه مردم... 🆔 @shahidsadr

🏴 سالروز شهادت امام جواد علیه‌السلام تسلیت باد 💠 دلیلی بر حقانیت عقیده امامت 🔸 خداوند متعال مقدر فرمود تا وجود هُمام این امام (امام جواد علیه‌السلام) در طول زندگی اهل‌بیت علیهم‌السلام دلیل و برهانی باشد بر درستی عقیده‌ای که ما درباره اهل‌بیت علیهم‌السلام به آن ایمان داریم. 🔹 پدیده‌ای که با این امام محقق شد، آن بود که ایشان به امامت رسید حال آنکه هنوز در سن کودکی بود؛ بر این اساس که تاریخ اتفاق و اجماع دارد که وقتی پدر ارجمند امام جواد علیه‌السلام درگذشت، ایشان بیش از هفت سال سن نداشت. 🔸 این بِدان معناست که ایشان پیشوایی طایفه شیعه را از نظر روحی و دینی و علمی و فکری در حال به عهده گرفت که بیش از هفت سال نداشت. اگر این پدیده را که برای نخستین بار در زندگی امامان علیهم‌السلام در امام جواد علیه‌السلام نمود یافته، براساس حساب احتمالات بررسی کنیم، درخواهیم یافت که این پدیده به‌تنهایی کافی است تا حقانیت خطی را که امام جواد علیه‌السلام نمایندگی می‌کرد، بپذیریم؛ زیرا چگونه ممکن است پیش‌فرضی جز پیش‌فرض امامت واقعی را درباره کسی بپذیریم که بیش از هفت سال سن ندارد و درعین‌حال، پیشواییِ این طایفه را در همه زمینه‌های روحی و فکری و فقهی و دینی به عهده گرفته است؟ ⬅️ متن کامل را در اینجا بخوانید 🆔 @shahidsadr

📺 مصیر صدر: شهید صدر پدر اقتصاد اسلامی بیست‌ودومین قسمت از فصل جدید برنامۀ تلویزیونی «مصیر» با موضوع «اقتصاد اسلامی در اندیشۀ شهید صدر» با حضور دکتر محمدجواد توکلی، استاد اقتصاد مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و دکتر احسان خاندوزی، نمایندۀ مجلس و عضو هیئت‌علمی دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی روی آنتن رفت. 🔻 دکتر خاندوزی در این برنامه گفت: 💠 نقادی شهید صدر بر اقتصاد شرق و غرب پس از پایان جنگ جهانی دوم زمانه نبردی بود که اردوگاه فکری و سیاسی و اقتصادی سرمایه‌داری در مقابل اردوگاه فکری و سیاسی کمونیسم ایجاد کرده بود. اگر کشورهای مسلمان می‌خواستند روی پای خودشان بایستند، چاره‌ای غیر از وابستگی به یکی از دو اردوگاه فکری نداشتند. 💠 کتاب اقتصادنا دروارۀ ورود اندیشمندان اسلامی به حوزه اقتصاد به‌واقع می‌توان گفت که تلاش مرحوم شهید صدر در دل چنین بستر اجتماعی و تمدنی قابل‌فهم است و ایشان با نگارش کتاب «اقتصادنا»، درحالی‌که خودش هنوز به ۳۰ سالگی نرسیده بود و درس‌ناخوانده علوم جدید محسوب می‌شد، به ناگاه موجی از حرکت‌های فکری و اندیشه‌ای را در حوزۀ اقتصاد اسلامی دامن زد. او به‌عنوان کسی که مبدع و مؤسس جریان فکری اقتصاد اسلامی محسوب می‌شد، توانست با نگارش این کتاب، سایر اندیشمندان حوزۀ اسلامی را به ورود در این حوزه تشویق کند. 💠 دستاورد اقتصادنا در دو جهت نقد و تبیین در حوزه اقتصاد اسلامی نیازمند دو دسته دستاورد بودیم تا بگوییم اقتصاد اسلامی هویتی دارد: دستاوردهای سلبی و نقدی؛ دستاوردهای ایجابی و تولیدی. شهید صدر صاحب ذهنی نقاد و جوال بود و این نقادی در همۀ حوزه‌ها وجود داشت و بزرگان آن علم به‌راحتی نمی‌توانستند به نقادی‌های ایشان ایراد بگیرند؛ به این معنا می‌توان گفت که وحید عصر خودش بود. همچنین ایشان ذهن خلاق و مولدی داشت. او مبدع حرف‌های نو و تلفیق‌های سازنده بود. در دهه ۱۹۵۰ تا ۶۰، کشورهای خاورمیانه متأثر از جریان‌های چپ بودند و تا دهه‌های بعد نیز احزاب چپ مانند حزب بعث در شامات و عراق و مصر حضور داشتند. در این زمان، شهید صدر نقدهایش را بیان کرد و سپس حرف‌های ایجابی درباره مذهب اقتصادی اسلام تولید کرد. 💠 شهید صدر بین مذهب و علم تمایز قائل شد او بین مذهب و علم تمایز گذاشت و حساب علم اقتصاد را از نظام اقتصاد سرمایه‌داری جدا کرد. بنابراین، هم به‌لحاظ نوع نگاه و هم به‌جهت روش و متد و دستاوردهایی که به ارمغان آورد، کار ایشان حقاً و انصافاً یک تأسیس و بنیان‌گذاری و پدری برای اقتصاد اسلامی بود. 🔻 دکتر محمدجواد توکلی در این برنامه اظهار کرد: 💠 شهید صدر نخستین کسی است که نگاه سیستمی به اقتصاد دارد شهید صدر کتاب اقتصادنا را حدود سال ۱۹۶۱ نوشته است. شاید پیش از شهید صدر رگه‌هایی از عرضۀ اقتصاد اسلامی داشته باشیم؛‌ مثلاً تا حدود سال ۱۹۰۰ جریان علمای عصر قاجار در مقابل استعمار انگلیس ایستادند و مانند رخداد معروف بیانیۀ علمای اصفهان که مصرف کالای خارجی را تحریم می‌کنند. از سال ۱۹۰۰ تا ۱۹۶۰ افولی رخ می‌دهد که دلایل سیاسی متعدد دارد. بعد از اینکه انگلیس کل مناطق ایران را گرفت، این نهضت علما که نوعی نهضت اقتصاد مقاومتی یا نوعی ملی‌گرایی اقتصادی بود، از بین رفت. شهید صدر با فاصله‌ای ۵۰ ساله ظهور می‌کند و نگاه سیستمی دارد. چیزی که ایشان را از اندیشمندان قبلی متمایز می‌کند، نگاه مکتبی است که او به اقتصاد اسلامی دارد و او اقتصاد را به‌عنوان یک مکتب بدیل برای اقتصاد سرمایه‌داری و سوسیالیسم مطرح می‌کند. 💠 پدر علم اقتصاد اسلامی کیست؟ اقتصاددانی ترکیه‌ای به‌نام تیمور کوران در مقاله‌ای پیشنهاد کرده بود که سیدابوالاعلی مودودی را پدر اقتصاد اسلامی معرفی کنیم؛ چون می‌گوید ایشان افکاری درباره اقتصاد اسلامی دارد و پیش از شهید صدر فوت کرده است. اما موضوع بحث او اهمیت برادری در تمدن اسلامی است و اصلاً نمی‌توان گفت که او در حد شهید صدر بوده است. حتی خود متفکران اهل‌سنت نیز می‌گویند شهید صدر اولین کسی است که تلاش جدی برای نظریه‌پردازی در اقتصاد داشته است. مارک بلاگ مورخ اقتصاد است و کتاب جالبی به‌نام اقتصاددانان بزرگ جهان دارد که شرح‌حال ۲۲۰ اقتصاددان بزرگ جهان در آن آمده. شهید صدر تنها مسلمانی است که بلاگ به‌عنوان متفکر اقتصادی مسلمان در آن کتاب آورده است. 💠 شهید صدر را نشناخته‌ایم ما شهید صدر را نتوانستیم به خوبی معرفی کنیم. وی یک چهره مظلوم در سطح داخلی و بین‌المللی است. با مقایسه آثار شهید صدر با دیگران، می‌بینیم شهید صدر و ظهورش نقطۀ عطفی در تاریخ اندیشۀ اقتصاد اسلامی است. ✅ فیلم کامل این قسمت از مصیر و قسمت‌های گذشته را در اینجا ببینید 🆔 @shahidsadr

💠 او همسری عادی نیست 🔻 فاطمه صدر (همسر شهید صدر) می‌گوید: 🔹 اوایل ازدواج، به‌دلیل تغییر فضا و محیط زندگی، شرایط برایم سخت شده بود. برای همین به زیارت امیرالمؤمنین علیه‌السلام رفتم. پس از توسل گویی امیرالمومنین علیه‌السلام به دل من انداختند که این فرد همسری عادی نیست، مشکلات را تحمل کن! او انسانی مقدس و یکی از اولیاء خداوند و استادی بزرگ است؛ از این منظر به او بنگر. از آن لحظه واقعاً او را استاد خودم می‌دانستم و در طول سال‌های زندگی هم چیزی جز این از او ندیدم. 📚 محمدباقر الصدر السيرة و المسيرة في حقائق و وثائق، ج١، ص۴١٨ 🆔 @shahidsadr

🏴 شهادت امام باقر علیه‌السلام تسلیت باد 💠 عبور از تجسم فردی به چهارچوب گروهی 🕋 شهید سید محمدباقر صدر، نگاه صحیح به زندگانی ائمه علیهم‌السلام را نگاه کل‌گرا می‌دانست؛ یعنی به امامان علیهم‌السلام همچون یک کلِ به‌هم‌پیوسته می‌نگریست و زندگانی ایشان را سه مرحله می‌دانست که هریک از ائمه برای ایفای نقش براساس اقتضائات این سه مرحله می‌کوشیدند. 🔻 شهید صدر مهم‌ترین مسئولیت امام باقر علیه‌السلام را در این منظومه چنین تبیین می‌کند: 🔸 نخست و پيش از هرچيز، به‌عنوان مسئله اصلی در اين نقش، بر عهده ایشان بود که به تشيع، چهارچوب و ويژگی‌های تفصيلیِ مشخص دهد و کار را از حیطه عمل يک يا دو يا سه نفر درآورد و به عملی تبديل سازد که در يک گروه نمود می‌یابد و اسلام را در چهره حقيقی‌‌اش نمود بخشد. 🔹امام باقر علیه‌السلام از دو راه به اين مهم پرداخت: يکی: از راه آگاهی‌بخشی و پرورش گسترده و متنوع درون مکتب خود؛ و ديگری: از راه رودررويی با امت با استفاده از اين چارچوب. امامان اهل‌بیت، ص۵۹۰ 🆔 @shahidsadr

📺 مصیر صدر: نظام‌های ارزشی از دیدگاه شهید صدر

بیست‌وسومین قسمت از فصل جدید برنامۀ تلویزیونی «مصیر» با موضوع «فلسفۀ تاریخ و تحول فرهنگی از دیدگاه شهید سید محمدباقر صدر» با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر عباسعلی شاملی، عضو هیئت‌علمی موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و استاد حوزه روی آنتن رفت. 

🔻دکتر شاملی در این برنامه به این موضوعات پرداخت: 💠 نبوغ شهید صدر شهید سید محمدباقر صدر نابغه و تکاور عالم شیعه است و بزرگان شیعه متفق‌القول گفته‌اند او شخصیت علمی و معنوی و تقوایی بی‌نظیری دارد. ایشان در دروس رایج حوزه، سرآمد زمانه خود بوده و در همان دروس و غیر آن نوآوری‌هایی ارائه کرده است. شهید صدر در اوایل جوانی کتاب فدک در تاریخ را می‌نویسند و پس از آن کتاب‌های فلسفتنا و اقتصادنا را منتشر می‌کند. 💠 پیشگامی در علوم اسلامی ایشان سال‌ها پیش از جریان تولید علم دینی و علوم انسانی اسلامی که اکنون مطرح شده، به‌دنبال این مسئله بوده و از پیشگامان است. از نوآوری‌های ایشان کتاب حلقات درباره اصول فقه و فلسفتنا در علوم اسلامی است؛ یعنی ارائۀ فلسفۀ تطبیقی اسلامی. نوآوری دیگر ایشان در بحث تمدن اسلامی است. ایشان دیدگاه‌ها، نظریه‌ها و مبانی نظری برای احیای تمدن اسلامی ارائه کرده‌اند و مبنای این تمدن را تشکیل حکومت اسلامی می‌داند. 💠 روش قرآن‌پژوهی استنطاق انگیزه اصلی من در پایان‌نامه‌ام در دانشگاه مک‌گیل، شناساندن مبانی فکری عالی شهید صدر به غرب بود. یکی از بحث‌ها و نوآوری‌های شهید صدر روش قرآن‌پژوهیِ استنطاق است. این روش، روشی آکادمیک و مشورت علمی با قرآن است که مبانی و بحث‌های زیادی دارد. 💠 نظریۀ مُثل ایشان در بحث تاریخ به نظریه‌ای به نام نظریه «المثل» تأکید دارند. موضوع من «فرهنگ توسعه و توسعه فرهنگی در بستر آموزش‌وپرورش در جامعۀ دینی با تکیه بر نظریۀ شهید صدر در باب نظریه مثل» انتخاب شد. شهید صدر معتقد است که توسعه فرهنگ یا فرهنگ اسلامیِ توسعه، زمانی اتفاق می‌افتد که شهروندان از نقطه‌نظر ارزشی هدایت شوند. نظریه مثل تبین و توصیف روند شکل‌گیری نظام ارزش‌ها در فرد و جامعه است. 💠 دسته‌بندی مثل و ارزش‌ها از دیدگاه شهید صدر شهید صدر می‌گوید هر فردی با توجه به فلسفۀ زندگی و جهان‌بینی خود و بنا به افق دیدش سه گونه نظام ارزشی برایش متصور است: ١. نظام ارزشی محیط‌گرا و حال‌گرا (توجه تام و کامل به وضعیت کنونی): به این معنا که افراد می‌خواهند با این نظام ارزشی زندگی فعلی و روزمره خود را آسوده بگذرانند. ٢. نظام ارزشی آینده‌گزینی و آینده‌گرایی؛ نظام ارزشی این گروه آنها را به وضع مطلوب‌تر بهینه‌ای از وضعیت کنونی‌شان امیدوار می‌کند. انقلاب‌های رنسانس و روشن‌فکری در جهان غرب برآمده از همین تغییر نظام ارزشی از محیط‌گرا به آینده‌گراست. آزادی و دموکراسی دستاورد این تغییر است، ولی متاسفانه وسیله جای هدف را گرفته و آزادی هدف شده است. ٣. نظام ارزشی سوم که پیشنهاد ایشان است ارزش‌گذاری متعالی نام دارد که بر اساس جهان‌بینی الهی است. ✅ فیلم کامل این نشست و قسمت‌های پیشین این برنامه را در اینجا ببینید 🆔 @SHAHIDSADR