♦️برای آشنایی با اندیشه های شهید صدر و اطلاع از اخبار مربوط، ما را در فضای مجازی دنبال کرده و این کانال را به دیگران نیز معرفی کنید. ❇️ پژوهشگاه شهیدصدر در فضای مجازی ایتا و تلگرام: 🆔 @shahidsadr سایت: www.mbsadr.ir اينستاگرام: https://www.instagram.com/shahidsadr/ ارتباط باما 👈 🆔 @P_R_Sadr

🏴 پایانی برای او نیست... شهادت پیامبر رحمت، حضرت محمد مصطفی(ص)، تسلیت باد ◾️ امروز به مناسبت بزرگ‌ترین فاجعه‌ای که در سراسر تاریخ بشر روی داده گرد هم آمده ایم؛ به مناسبت فاجعه‌ای دوسویه که یک سوی آن انقطاع وحی از تاریخ بشریت است؛ پدیده‌ای که انسان در طول تاریخ خود، هیچ پدیده دیگری نمی‌یابد که در فرهمندی و شکوه و اثرگذاری در زندگی و اندیشه‌اش همانند یا هم‌پای آن شود. ▫️ ما حضرت محمد(ص) را در مقام مردی والا حس می‌کنیم . در مقام مردی که توانست برای بشریت ثابت کند اعتبار و هدفی فرای همه مصلحت‌ها و دیدگاه‌ها، فرای همه خودخواهی‌ها و فرای سرفرازی‌های ساختگی و ارجمندی‌های محدود در کار است؛ کسی که توانست ثابت کند انسانی است که چون توانش به توان خداوند بپیوندد، پایانی بر توانش نیست و انسانی است که چون پیوسته در راستای رسالت خداوند متعال ره بسپارد، پایانی بر نفَسش نیست... 📚 امامان اهل‌بیت، ص۸۲ 🆔@shahidsadr

#تازه‌های_نشر 💠 کتاب «نا» زندگی‌نامۀ شهید سید محمدباقر صدر به‌قلم مریم برادران منتشر شد 🔹 «نا» در عربی به‌معنای «ما» است؛ ضمیر اول شخص جمع یا متکلم مع‌الغیر. «نا» یادآورِ سه‌گانۀ شهید صدر است که بیشتر، او را به آنها می‌شناسند: فلسفتنا، اقتصادنا و مجتمعنا. 🔸 مریم برادران ساعت‌ها و روزها، خوانده و دیده و شنیده و سپس با قلمی روان و صمیمی به روایتِ خوانده‌ها و دیده‌ها و شنیده‌هایش از زندگی مردی پرداخته که او را تنها با نام دو کتابش فلسفتنا و اقتصادنا می‌شناخته. 🔹 کتاب «نا» روایتی نه‌چندان بلند، اما واقع‌نما، مستند و پرجزئیات از شهید صدر است که با دوری از زیاده‌پردازی و اغراقگری، در شانزده فصل به شرح زندگی او پرداخته است. 🔸 نویسنده در طول نوشتن این کتاب با خانوادۀ شهید صدر به‌ویژه همسر بزرگوار شهید در ارتباط بوده و از دقت و سخنان آنان بهره برده است. خود او در مقدمه کتاب می‌نویسد:

شب سوم شعبان متن کتاب را تمام کردم. بعدازظهر بود که به فاطمه خانم زنگ زدم که هم سال نو و تولد امام حسین(ع) را تبریک بگویم و هم خبر بدهم متن تمام شده. چند سؤال هم داشتم که پرسیدم و جواب گرفتم. مشتاق بود نوشته‌ام را زودتر بخواند….
متن را برای فاطمه صدر فرستادم. روز بعد زنگ زد. شماره را که روی صفحۀ گوشی دیدم، همۀ بدنم یخ کرد، جواب ندادم، اضطراب عجیبی بود. خودم را دلداری دادم و چند دقیقه بعد شماره‌شان را گرفتم. گوشی را برداشت و بعد از سلام و احوالپرسی، با همان صدای گرم پر از انرژی و امید همیشگی و سخاوت ذاتی این خانواده، تشکر کرد و با مهربانی گفت: «وقتی می‌خواندم، با شما حرف می‌زدم که انگار همه‌جا حضور داشتید.» شرمنده شدم و البته از چیزهایی که در این مدت شناخته بودم، نباید چیزی جز این را انتظار می‌داشتم.

📚 کتاب «نا» در ٢١۶ صفحۀ رقعی و در شانزده فصل در پاییز ١٣٩٩ توسط پژوهشگاه شهید صدر روانۀ بازار کتاب شد. 🛒 خرید آنلاین با ١٠درصد تخفیف، فروشگاه سایت پژوهشگاه شهید صدر 🆔 @shahidsadr

💠 دین خدا هیچ‌گاه تعطیل نمی‌شود قرآن این گروه بشری (پیامبر و اصحابش) را که پاکیزه‌‌‌ترین و بهترین انسان‌‌‌ها در صحنۀ تاریخ هستند، تهدید می‌‌‌کند که اگر به نقش تاریخی خود عمل نکنند و خود را در افق رسالت آسمانی مهیا نسازند، رسالت آسمان تعطیل نخواهد شد و سنت‌‌‌های تاریخ هم دست از آنها برنخواهند داشت؛ بلکه دیگران به‌‏جای آنها خواهند آمد. وقتی این گروه شرایط شاهد بودن را نداشته باشد، سنت‌‌‌های تاریخ آنها را کنار زده و کسان دیگری را که از شرایط عینی بهتری برای نقش‌‌‌آفرینی برخوردارند، جایگزین آنها خواهد کرد تا الگو و شاهد بر مردم باشند. «إِلاَّ تَنْفِرُوا يُعَذِّبْكُمْ عَذاباً أَليماً وَ يَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَيْرَكُمْ وَ لا تَضُرُّوهُ شَيْئاً وَ اللهُ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَديرٌ» (توبه، ٣٩) اگر راهی جهاد نشوید، خداوند شما را به‌‌‌سختی عذاب و گروه دیگری را جایگزین شما خواهد کرد؛ [این کار] هیچ آسیبی به خداوند نخواهید رساند، که خداوند بر هر کاری تواناست. 📚 سنت‌های تاریخی در قرآن کریم، ص۵٢. ما را در اینستاگرام دنبال کنید 🆔 @shahidsadr

💠 روش تاریخی شهید صدر مانع سوءاستفاده از تاریخ اهل‌بیت علیهم‌السلام 🔻حجت‌الاسلام سید امید مؤذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه شهید صدر در گفت‌وگو با روزنامه فرهیختگان بیان کرد: شهید صدر نظریه‌پرداز تاریخ شهید صدر اساساً تاریخ‌نگاری نکرده و درواقع مورخ نیست. کاری که شهید صدر کرده، نظریه‌پردازی تاریخی یا تحلیل تاریخ است و از آن جهت که در این عرصه تولید روش و نظریه کرده، از بنیان‌گذاران در این عرصه محسوب می‌شود. تفاوت شهید صدر با دیگران نیز در همین نکته است؛ پیش از شهید صدر مورخ بسیار داشته‌ایم، اما کسانی که به تحلیل تاریخ با هدف به‌دست دادن نظریه پرداخته باشند، نداریم. شاخصه‌های گزاره‌های تاریخی برای ساخت نظریه تاریخی اینکه کدام‌یک از گزاره‌های تاریخی از حیث نظریه‌پردازی مورد اعتناست را شهید صدر تا حدی گفته و شاخصه‌های دیگر نیز باید کشف شود تا معلوم شود چه اجزایی از تاریخ برای ساخت نظریۀ تاریخی به ما کمک می‌کند. یکی از این شاخصه‌ها این است که باید بین شئون مختلف امامان تمایز قائل شد و اینکه هر فعلی از چه شأنی صادر شده است را در نظر گرفت. پیامبر گاهی در مقام بیان حکم ثابت شرعی، قانونی الهی را بیان کرده و گاهی در مقام حاکم اسلامی، قانونی را وضع کرده که آن قانون اساساً موقت بوده و براساس اقتضائات زمان تغییرپذیر است. ضرورت فهم اوضاع امت در تاریخ یکی دیگر از این شاخصه‌ها این است که امام براساس وضعیت امت، به‌عنوان مجموعه‌ای انسانی با ویژگی‌های طبیعی اقدام می‌کند و هر فعل امام باید متناسب با وضعیت عمومی امت فهم و سنجیده شود. برای همین یکی از چیزهایی که در گفتارهای تاریخی شهید صدر بسیار برجسته است، تلاش برای فهم وضعیت روان‌شناختی امت در بازه‌های مختلف است. سوءاستفاده از تاریخ، نتیجۀ جزئی‌نگری به تاریخ امروزه استفاده از گزاره‌های تاریخی برای تبیین رویدادهای روز زیاد اتفاق می‌افتد؛ این موارد اساسا در زمره کار علمی و پژوهشی قرار نمی‌گیرد. این‌ تطبیق‌ها سوءاستفاده‌های سیاسی محدود از تاریخ برای اغراض سیاسی یا اجتماعی زودگذر است و برای همین بیش از کارکرد سیاسیِ محدود بقایی ندارند. البته این سخنان پشتوانه‌های فکری دارند که اگر برون‌دادهای آنها استمرار داشته باشند و پاسخ و تبیین مناسبی در برابر آنها ارائه نشود، ممکن است به‌تدریج باور عمومی را شکل دهد و بالتبع رفتار امت را هم عوض کند. اساساً کارکرد روشی که شهید صدر برای فهم و تحلیل تاریخ ارائه کرده، همین است که جلوی سوءاستفاده‌های مقطعی گرفته شود و فهم تاریخی جامعی از حیات اهل‌بیت علیهم‌السلام فراهم آید. غرض‌های سیاسی از گزارش‌های بریده از سیره امام حسین(ع) وقتی تاریخ امامان را به‌شکل منقطع و بریده از خط سیر کامل اهل‌بیت ببینید، می‌توانید برش‌های محدود را به‌شکل‌های گوناگون و متناسب با اغراض و افکار خودتان تفسیر کنید؛ مثلاً در دوره‌ای به ترویج ادبیات مذاکره نیاز دارند، از گفت‌وگوی هدایتگرانه سیدالشهدا علیه‌السلام با بخشی از درون جامعۀ اسلامی، درس مذاکره در برابر کفار را می‌گیرند! اما اگر کل تاریخ اهل‌بیت را ببینید و تمایز و مقابله‌ای که همواره بین جامعه اسلامی و جهان کفر در سیره همه اهل‌بیت وجود داشته را نشان بدهید، نمی‌توانید اساساً نوع کنشگری امامان در درون جامعه اسلامی را به‌شکل رابطه با بیرون آن تعمیم بدهید. خواست عمومی یگانه معیار امام حسن(ع) نبود مثلاً درباره آتش‌بس امام‌حسن علیه‌السلام با معاویه اگر رفتار امامان قبل و بعد [از ایشان] را درنظر بگیرید و براساس خط حرکت اهل‌بیت، اقدامات ایشان را تحلیل کنید می‌بینید که عدم‌گرایش مردم، همواره جزء اقتضائات زمان و ملاحظات امام معصوم است، نه‌ یگانه علت تصمیم امام. به تعبیری هرگز این خواست عمومی معیار اصلی نیست، بلکه خود این خواسته مردمی ممکن است به‌دلیل عدم‌تناسب با اصول اسلامی، قبیح و ضدارزش باشد، ولو اینکه امام را مجبور به کاری خاص کند. توضیح آنکه وقتی اقدام امام را مبتنی‌بر نظرسنجی مردمی تحلیل می‌کنیم، گویی امام برای جنگ یا صلح یک معیار انتخاب داشته و آن هم انتخاب مردم است. 🔗 متن کامل این گفت‌وگو را اینجا بخوانید 🆔 @SHAHIDSADR

💠 رابطۀ فراوانی نعمت با ظلم و عدالت شکوفایی رابطۀ انسان و طبیعت با مقدار ظلم و ستم در جامعه نسبتی معکوس و با میزان عدل و دادگری در جامعه نسبتی مستقیم دارد. جامعۀ فرعونی، تکه‌تکه و پراکنده است و قابلیت‌ها، نیروها و امکانات خود را از دست می‌دهد و به همین سبب، آسمان نزولات و زمین، برکات خود را از آن دریغ می‌کند. اما جامعه عادلانه به‌کلی برعکس است. در این جامعه همۀ قابلیت‌ها، اتحاد یافته، فرصت‌ها و امکانات به‌طور مساوی تقسیم می‌شوند. این جامعه‌ای است که روایات از آن سخن گفته‌اند؛ روایات با تبیین دوران ظهور امام مهدی ـ علیه‌الصلاةوالسلام ـ درباره آن توضیح داده و گفته‌اند که در سایۀ امام مهدی علیه‌السلام خیرات و برکات زمین و آسمان شکوفا می‌شود و این تنها به‌خاطر آن است که عدالت همیشه و تا ابد نسبت مستقیم با شکوفایی رابطه انسان و طبیعت دارد. 📚 سنت‌های تاریخی در قرآن کریم، ص٢١٢ 🆔 @shahidsadr

💠 متفکر بود و مهربان، و خیلی چیزهای دیگر 🔻مریم برادران،‌ نویسندۀ‌ «نا»، در گفت‌وگو با ایکنا: نگاه به جوانب گوناگون زندگی شهید صدر این کتاب، نگاه جامع در حد مقدوری به زندگی شهید صدر است و در آن سعی کردم به جوانب گوناگون زندگی او از جمله ارتباط خانوادگی نیز بپردازم که شاید در سایر کتاب‌ها به این صورت مورد توجه قرار نگرفته باشد. این اثر را طوری نوشتم که به‌ویژه جوانان و دانشجویان بتواند از آن بهره‌مند شود. ان‌شاءالله سایر افراد در حوزه عمومی نیز می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند. «نا» موردتأیید همسر شهید صدر است «نا» براساس مطالعه مستنداتِ در حد امکان جامع است که با کمک کارشناسان پژوهشگاه شهید صدر و تأیید خانوادۀ شهید صدر، سندیت آنها محرز شد. پژوهشگاه شهید صدر، منابع موردنیاز را در اختیارم گذاشت و به همین دلیل از نظر دسترسی به منابع مشکلی نداشتم؛ اما برخی کتاب‌ها ترجمه نشده بود. برای مثال کتاب عربی چهار جلدی «السیره و المسیره فی حقایق و وثاق» نوشته ابوزید عاملی را ترجمه و استفاده کردم که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع کتاب «نا» است. البته با فاطمه خانم صدر، همسر گرامی محمدباقر صدر نیز مکالماتی داشتم و همه اینها باعث شد این اثر شکل بگیرد. توجه لطیف به خانواده زندگی شهید صدر در همه موارد برجسته و درس‌آموز است. درواقع او عالمی است که همه انسان‌ها برایش مهم هستند؛ امت اسلامی، شاگردانش، استادش و هر بشری که بنده خداست. با اینکه شاید مهم‌ترین هدفش مطالعه، علم‌آموزی و نظریه‌پردازی بوده و فعالیت‌های بسیاری حتی در حوزه سیاست داشته، اما توجه لطیف به خانواده را از زندگی‌اش حذف نکرده است. او مرد مهربان جامعی است که به همه مسائل توجه می‌کرده و البته خانوادۀ همراهی نیز داشته است. یک متفکر به‌تمام‌معنا فارغ از اینکه این شخص با چه رویکردی زندگی کرده و به‌عنوان یک عالم دینی یا حتی سیاسی شناخته می‌شود، من او را یک متفکر به‌تمام‌معنا یافتم. کسی که تمام زندگی‌اش را وقف مطالعه کرد و بیش از مطالعه تفکر کرده است. یکی از خاطراتی که بسیار درخشان است و در پشت جلد کتاب نیز آمده، دقیقاً به همین مسئله اشاره دارد که: یکی از شاگردانش، از او سؤال می‌کند اگر کسی از شما بپرسد محمدباقر صدر چگونه محمدباقر صدر شد، چه می‌گویید؟ تأکید شهید صدر بر این است که من همیشه با کتاب زندگی کرده‌ام و بیش از این، تفکر کرده‌ام. مسئله‌ای که در جامعه ما و حتی جامعۀ علمی ما، بسیار مغفول مانده است. بنت‌الهدی و شهید صدر مکمل یکدیگر درباره خواهر شهید صدر نیز مطالبی در این کتاب آمده است، زیرا مکمل هم بودند و نمی‌شد به زندگی ایشان توجهی نکرد. من در این اثر تلاش کردم اطلاعات مفید، منسجم و نسبتاً جامعی نسبت به اعضای خانواده بیابم و بنویسم تا تصویر واضح و واقعی از وی ارائه شود و اغراقی در میان نباشد. ضرورت پرداخت به زندگی‌نامه شخصیت‌ها یکی از دغدغه‌ها و علاقه‌مندی‌هایم زندگی‌نامه‌نویسی و زندگی‌نامه‌خوانی است. معتقدم این آثار، گنجینه‌ای از یک سابقه تاریخی و سرمایه ملی است و متأسفانه در کشورمان توجه چندانی به آن نمی‌شود. وقتی درباره آدم‌ها و شخصیت‌های خاص، به‌ویژه درباره آدم‌های متفکر، نوشته می‌شود آن‌وقت می‌توان درباره آنها حرف زد. درواقع تا از آنها نوشته نشود و در حافظه‌های تاریخی صرفاً شفاهی بمانند، قابل گفت‌وگو و نقادی نخواهند بود؛ باید از بزرگان و نخبگان و اندیشمندان نوشت. این کار، هم ثبت بخشی از تاریخ است، هم تجربۀ زیسته‌ای است که درس‌آموز خواهد شد و بستری برای نقد و بررسی موشکافانه آثار ایشان فراهم می‌کند. متن کامل این گفت‌وگو را اینجا بخوانید 🆔 @SHAHIDSADR

💠 نقش ایجابی ائمه علیهم‌السلام در مبارزه با انحرافات 🏴 شهادت امام حسن عسکری علیه‌السلام تسلیت باد 🔸 شهید صدر در بررسی تاریخ اهل‌بیت علیهم‌السلام به نگاه جامع و کل‌نگر به زندگی و تاریخ ائمه علیهم‌السلام فرامی‌خواند تا از کج‌فهمی‌ها و سوءاستفاده از گزاره‌های جزئی‌ تاریخ ائمه جلوگیری کند. او در ایام تعطیلی حوزه به مناسبت شهادت یا ولادت ائمه به بررسی تاریخ زندگانی ایشان می‌پرداخت تا ماهیت نقش ایشان و رسالتی را که برعهده داشتند را در این نگاه جامع، روشن کند. 🔹 حاصل این سخنرانی‌ها در کتاب امامان اهل‌بیت علیهم‌السلام جمع‌آوری شده است. برای نمونه شهید صدر در تبیین نقش ایجابی ائمه علیهم‌السلام می‌گوید: همچنین نقش ایجابی امامان علیهم‌السلام در پُربارسازی عقیدتی امت نمود می‌یابد که از سویی با شخصیت رسالتی و فکری ایشان صورت می‌پذیرفت و از دیگر سو با ایستادگی ایشان در برابر جریان‌های فکریِ خطرساز برای رسالت و فروپاشاندن آنها در آغاز شکل‌گیری‌شان. درواقع امامان علیهم‌السلام از چنان دانش همه‌جانبه و فراگیری برخوردار بوده‌اند که ایشان را توانا می‌ساخته تا این آغازهای خطرناک را احساس کنند و کارآمدی و پیامدهای منفی آنها را برآورد کنند و برای از میان‌بردنشان برنامه بریزند. ما در پرتو این نقش، اقدام امام حسن عسکری علیه‌السلام را تفسیر می‌کنیم. ایشان در مدینه بود که از پروژه تألیف کتابی به‌قلم کندی درباره تناقضات قرآن در عراق آگاه شد. ایشان به‌وسیله برخی از منتسبان به مکتب کندی با او در ارتباط شد و این تلاش را بی‌فرجام نمود و مکتب کندی را قانع کرد که بر خطاست. امامان اهل‌بیت، ص١٢٨ 🆔@shahidsadr

💠 امامت در کودکی 🌸 آغاز امامت امام مهدی علیه‌السلام مبارک باد 🔹 مهدی علیه‌السلام برای پیشوایی مسلمانان جانشین پدرش گشت. این بدان معناست که او در زمانی بسیار زود از زندگی مبارکش به امامت، با همۀ مفاهیم فکری و معنوی آن، رسید. امامت زودهنگام پدیده‌ای بود که پیش از وی نیز در چند تن از پدرانش علیهم‌السلام به‌تحقق پیوست. 🔸 پدیدۀ امامتِ زودهنگام یک پدیده واقعی بود و در شمار اوهام به‌شمار نمی‌رفت؛ زیرا امامی که به صحنه پای می‌نهاد و در سن کودکی خود را پیشوای معنوی و فکری مسلمانان می‌خواند و همۀ آن جریان گسترده، ولایت و امامت وی را می‌پذیرفت، می‌بایست مقدار روشن و قابل‌مشاهده و بلکه عظیمی از دانش و معرفت و افق دید گسترده را می‌داشت و در فقه و تفسیر و عقاید چیره‌دست می‌بود؛ زیرا اگر چنین نبود، آن پایگاه‌های مردمی به امامتش رضایت نمی‌دادند. 🔹 اگر امام خردسال همچون دیگر کودکان واقعاً از لحاظ فکری و فرهنگی کودک بود، روش بسیار آسان و کاملاً موفق برای دستگاه حاکم این بود که آن خردسال را با حقیقت کودکانه‌اش به شیعیان و غیرشیعیانش نشان بدهد و بر ناکارآمدی وی برای امامت و راهبری روحی و فکری استدلال ورزد. می‌توان گفت که قانع کردن مردم برای ناکارآمدی انسانی چهل یا پنجاه ساله جهت پذیرش امامت سخت است؛ زیرا وی از فرهنگ زمان خویش بهره فراوان گرفته است. اما قانع کردن دیگران نسبت به ناکارآمدی یک کودک معمولی برای امامت به‌معنای موردقبولِ شیعیان امامیه، هر قدر هم آن کودک زیرک و هوشمند باشد، کاری دشوار نیست. این کار آسان‌تر و ساده‌تر از راه‌های پیچیده، خطرپذیری‌ها و شیوه‌های سرکوبی بود که حاکمان آن روزگاران در پیش می‌گرفتند. 🔸 تنها توجیه برای سکوت دستگاه خلافت آن دوره و بازی نکردن با این برگ آن است که آنها می‌دانستند امامت زودهنگام پدیده‌ای حقیقی است، نه چیزی ساختگی و تصنعی. پژوهشی درباره امام مهدی علیه‌السلام، ص۶۴ 🆔 @SHAHIDSADR

🎥 صحبت صدر ۲ 🔻 گفت‌وگوی زنده اینستاگرامی درباره آثار و اندیشه‌های شهید صدر دومین برنامه: آثار شهید صدر را چرا و چگونه بخوانیم؟ ✅ با حضور: حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی شاملو حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید امید مؤذنی ⏰ زمان: چهارشنبه ۷ آبان ساعت ۲۲ 📱صفحه رسمی اینستاگرام پژوهشگاه شهید صدر 🆔 @shahidsadr

💠 اسوۀ وحدت اسلامی 🔻 گزیده‌ای از پیام آیت‌الله سید کاظم حائری به دومین نشست علمی طلایه‌داران صلح و وحدت اسلامی که اردیبهشت ماه ١٣٩٧ برگزار شد: یکی از ویژگی‌های استاد شهید ما آیت‌الله سید محمدباقر صدر قدس‌سره در کنار همۀ فضایل و محاسن انبوه و پرشمارش عبارت است از وحدت‌گرایی و رویکرد تقریبی که در همه میدان‌های فعالیت او وجود داشت؛ چه در عرصه افکار و مفاهیم و چه در عرصه فعالیت‌های عملی و اجتماعی. این ویژگی را می‌توان از شاخصه‌های پیش رو به‌دست آورد: 🔸 طرح‌های تمدنی کلان او که در کتاب‌هایی چون «فلسفتنا»، «الأسس المنطقية للإستقراء»، «اقتصادنا» و «البنك اللاربوي» بازتاب یافته است. او در این طرح‌ها امت اسلام را با همه گسترۀ پردامنه و وجود وسیعش در نظر داشت و نیازهای فکری، اعتقادی، روشی و عملی همۀ امت را تشخیص می‌داد و سپس به رفع نیازها و درمان دردهای آن می‌پرداخت…. ازاین‌رو به‌راستی نظریه‌پردازی‌اش متعلق به همه جریان‌ها و گرایش‌های مذهبی امت اسلام بود. 🔹 شهید صدر در پژوهش‌هایش تنها به بهره‌گیری از ابزارها و پشتوانه‌های علمی خاص [مذهبی] خود بسنده نمی‌کرد، بلکه هرآنچه در عرصۀ اندیشۀ اسلامی وجود داشت را به‌کار می‌گرفت تا به رأی به‌دست‌آمده ویژگی فراگیری و شمول بخشد و آن را به‌عنوان حکم اسلام در چارچوب گستردۀ آن ارائه کند. در این راستا در اثر بزرگش «اقتصادنا» مذاهب مختلف اسلامی را در دایره پژوهش قرار می‌دهد تا از همه آنها برای ساخت نظریه اقتصادی‌اش بهره بگیرد؛ نظریه‌ای که آن را به‌عنوان نظریه‌ عمومی اسلام و دربرگیرنده انواع مذاهب اسلامی اکتشاف کرده است. برای نمونه در بحث مالیات‌های خمس و زکات، بیان کرده است که این دو مالیات برای بالا بردن سطح زندگی فقیر و رساندن آن به سطح زندگی اغنیا، تشریع شده‌اند تا از این رهگذر مفهوم توازن اجتماعی در اسلام محقق شود. او در این راستا به منابع متعددی از میراث اسلامی استناد کرده که در این میان در کنار روایاتی از «وسائل» نقل‌ ابن‌قدامه در «المغني» که در آن نظر شافعی را نیز آورده، وجود دارد. همچنین در قانون «زمين آبادشده به‏دست بشر در هنگام فتح،‏ مِلک عمومی همه مسلمانان است» به اجماع منقول در جواهر و نیز سخن ماوردی در این‌باره و نقل‌قول وی از امام مالک، استدلال کرده است. او در حکمی به فتاوای فقهای بزرگ شیعه و روایات امامان اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و نیز به سخن سرخسی در «مبسوط» استدلال می‌کند. وی از این رهگذر به حکمی که استنباط می‌کند صبغه حکم شرعی در چارچوب کلان شریعت اسلامی می‌دهد. 🔹 به همین دلیل بود که به‌طور ویژه از کتاب «اقتصادنا» در کشورهای اسلامی استقبال شد و این کتاب به مرجعی برای فهم مکتب اقتصادی اسلام و نظریات اسلامی در این زمینه تبدیل گشته و به‌عنوان ماده درسی در شماری از دانشگاه‌های جهان اسلام به‌کار گرفته شد، هرچند به‌طور کلی همواره دیگر کتاب‌های شهید صدر نیز موردتوجه فرهیختگان، اندیشمندان، پژوهشگران و مجامع علمی در سراسر جهان اسلام بوده و هست. 🔸 روشی که شهید صدر به مسائل حساس مذهبی می‌پرداخت سومین شاخصه نشان‌دهنده این رویکرد است. او درحالی‌که به باورهای مذهبی خود افتخار می‌نمود و تثبیت و دفاع از آنها را بر عهده می‌گرفت، از این نکته غافل نبود که مخاطب خود را همه مسلمانان با هر مذهبی قرار دهد، به همین منظور از ابزارهای عمومی اثبات بهره می‌گرفت و با زبانی فراگیر و تعابیری جذاب سخن می‌گفت و از عبارات مشمئزکننده، پرهیز داشت و به همه طیف‌ها و طوایف امت اسلام با دیده احترام می‌نگریست. شهید صدر نمونه‌هایی عالی از گفت‌وگوی مذهبی برادرانه و آرام را به نمایش گذاشته است؛ گفت‌وگویی که کینه‌ورزی و ادبیاتِ تحقیرِ دیگر مذاهب یا جسارت به بزرگان دیگران جایی در آن ندارد. 🔹 او «مرجع» را رهبری برای عموم مسلمانان می‌دانست که در تلاش‌های نظری و عملی‌اش دغدغه همه امت را دارد و این‌طور نیست که تنها مرجع یک فرقه یا گروه معین باشد. بر همین اساس به مبارزه بر ضد حکومت ستمگر عراق برخاست؛‌ زیرا می‌دید نظام بعثی به زورِ سلاح بر گُرده ملت عراق سوار شده و این ملت را از ابتدایی‌ترین حقوق و آزادی‌هایش محروم ساخته است…. او در آخرین پیامی که برای امت عراق، اعم از شیعه و سنی فرستاد، می‌گوید: من از آن زمان که [جایگاه] خودم و مسئولیتم را در این امت شناختم، وجودم را به‌طور یکسان وقف شیعه و سنی و عرب و کُرد کرده‌ام؛ زیرا من از رسالتی دفاع کردم که همه آنها را متحد می‌کند… پس ای برادر و فرزند سنی‌مذهبم! من به همان اندازه با تواَم که با برادر و فرزند شیعی‌ام هستم. من به همان اندازه با هر دو شما هستم که شما با اسلام هستید. متن کامل این بیانیه را اینجا بخوانید 🆔 @shahidsadr

💠 خانۀ بهشتی برای خودش، قبول نمی‌کرد ماشین شخصی داشته باشد، چه برسد به خانه. می‌گفت: «همۀ طلبه‌ها که خانه خریدند، من آخرین نفر آنها خواهم بود.» یکی از شاگردانی که به‌تازگی به درس او می‌آمد پرسید: _ استاد، شما خانه از خودتان دارید؟ + بله. _ کجاست؟ + در بهشت، ان‌شاءالله. نا، زندگی‌نامه شهید سید محمدباقر صدر به روایت مریم برادران 🔗 برشی از کتاب را در اینستاگرام ببینید 🛒 کتاب نا را از اینجا تهیه کنید 🆔 @SHAHIDSADR

💠 وقف شیعه و سنی هفتۀ وحدت گرامی باد 🔻 بخشی از سومین پیام انقلابی شهید صدر در ایام حصر. (۲۰/۲۵، شعبان، ۱۳۹۹ق.) ای ملت عزیز عراق! ای ملت بزرگ! من در این لحظات سخت، از محنتِ شما و زندگی جهادی‌تان با همه شما سخن می‌گویم؛ با تمام طوایف و گروه‌ها؛ با عرب‌ها و کردها، با سنیان و شیعیان؛ چراکه این محنت فقط دامن یک مذهب یا یک قوم خاص را نگرفته و همان‌طور که همۀ ملت عراق در این ابتلا شریک‌اند، باید موضع جهادی و واکنش دلیرانه و هم‌بستگی مبارزاتی نیز حال همۀ ملت عراق باشد. من از آن زمان که [جایگاه] خودم و مسئولیتم را در این امت شناختم، وجودم را به‌طور یکسان وقف شیعه و سنی و عرب و کُرد کرده‌ام؛ چراکه من از رسالتی دفاع کردم که همۀ آنها را متحد می‌کند، از عقیده‌ای دفاع کردم که همۀ آنها را دربر می‌گیرد و تاکنون هرگز در اندیشه و وجودم جز برای اسلام نزیسته‌ام؛ اسلامی که راه رهایی و هدف همه است. پس ای برادر و فرزند سنی‌مذهبم! من به همان اندازه با توام که با برادر و فرزند شیعی‌ام هستم. من به همان اندازه با هر دوِ شما هستم که شما با اسلام هستید و این مشعل عظیم را برای رهایی عراق از کابوس استبداد و ذلت و رنج، با خود به دوش می‌کشید. 📚 بارقه‌ها، ص٣٨۴ ما را در اینستاگرام دنبال کنید 🆔 @shahidsadr

💠 جلوه‌ای از عدالت اسلامی يکی از لشکرهای اسلامی، منطقه‌ای را محاصره کرد، اما نتوانست آن را فتح کند. مدتی محاصره را ادامه داد تا اينکه آذوقه و غذايشان تمام شد. فرماندۀ لشکر پس از اين مشکل، با اهل منطقه به‌شرط اينکه نيازهايش را تأمين کنند و سپس لشکر از آنجا برود، صلــح کرد. فرماندۀ لشکر پس از آنکه برای تأمين آذوقه وارد شهر شد، دستور اشغال نظامی داد و مردم را غافلگير کرد. مردم منطقه هيئتی تشکيل دادند و نزد خليفه «عمربن‌عبدالعزيز» فرستادند. هئيت اعزامی به خليفه گفت: لشکر تو منطقه ما را پس از اينکه با هم صلح کرديم، اشــغال کرد. عمربن‌عبدالعزيز کار آنها را به يکی از فقها سپرد و گفت برويد و هر دو نزد قاضی دعوايتان را طرح کنيد. حالا فرماندۀ لشگر فاتح و هيئت اعزامی منطقه در کنار هم ايســتاده‌اند و در محضـر قاضـی طرح دعوا می‌کنند که آيا اين اشغال مشروع است يا نه. قاضی از هيئت اعزامی می‌خواهد که شاهدانی برای وجود عقد صلح بیاورند. اين فقيه عادل پس از آنکه ثابت می‌شود عقد صلح با همه شرايط لازم، اتفاق افتاده، حکم می‌کند که بايد به اين عقد وفا کرد و بايد لشکر فاتــح از منطقه بیرون برود و غرامت هرچه را در منطقه از بین برده، پرداخت کند و آن منطقه را به اهلش بسپارد. اين جلوه‌های عدالت اسلام درواقع روح اجرای تمدن اسلامی را نشان می‌دهد؛ جلوه‌هايی که فقط در همين حد باقی ماند و به سير کلی و جهت‌گيری عمومی، تبديل نشد؛ زیرا نظريه نه به‌دســت صاحبانش، که توســط دشمنانش پیاده و اجرا شد. بارقه‌ها، ص٢۴٠ 🆔 @shahidsadr

💠 لحظه تجلی و گشایش 🌸 ولادت باسعادت، ختمی‌مرتبت،‌حضرت محمد مصطفی صلی‌الله‌علیه‌وآله، مبارک باد هیچ انسانی نمی‌تواند صددرصد محمدی زندگی کند (وگرنه همۀ مردم در شمار شاگردان راستین او بودند)، جز در لحظه‌هایی مشخص که به‌اندازۀ هم‌کنشیِ او با رسالت حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله کم و زیاد می‌شود. بنابراین در آن لحظه‌هایی که بر هریک از ما می‌گذرد و ما حس می‌کنیم که دلمان برای حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله گشایش یافته و حس می‌کنیم که عواطف و احساساتمان سراسر از نور رسالت این پیامبر والا برافروخته شده، در آن لحظه‌ها فرصتی مغتنم است تا انسان ذخیره‌سازی کند. من به این روند ذخیره‌سازی ایمان دارم؛ یعنی ایمان دارم که اگر انسان در این لحظه اندیشه‌هایش را متمرکز سازد و بر مضمونی معیّن تأکید ورزد و آن را در خود ذخیره کند، این ذخیره در لحظه‌های ضعف بر او گشوده خواهد شد. بدین‌گونه که پس از گذشت این تجلی والا و بازگشت انسان به زندگی روزمره‌اش این دریافت به‌تدریج ژرفا می‌یابد؛ بذری را که او در لحظه تجلی در خود نهاده، یعنی در لحظه گشایش مطلق به‌سوی ارجمندترین رسالت آسمان، به موقع او را دربر می‌گیرد و به او می‌گوید: «بپرهیز از کژروی! بپرهیز از نافرمانی! مبادا که سر سوزنی از راه محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله به بیراهه روی!» 🔸 امامان اهل‌بیت علیهم‌السلام؛ مرزبانان حریم اسلام، ص۹۴. 🆔 @Shahidsadr

💠 شرط کامل شدن اسلام 🔹 شهید صدر: اسلام فرد بدون مطالعه سیره پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله کامل نمی‌شود. ما را در اینستاگرام دنبال کنید 🆔 @shahidsadr

💠 ضرورت بررسی سیره سیاسی و علمی شهید صدر برای ما و جامعه ما انتشار به‌مناسبت درگذشت دکتر جمشیدی 🔻

اشاره: دکتر محمدحسین جمشیدی یکی از نخستین صدرپژوهان معاصر بود که در حوزه اندیشه سیاسی شهید صدر به پژوهش پرداخت. کتاب زندگانی سیاسی شهید سید محمدباقر صدر یکی از آثار اوست که در دیباچه آن به تبیین چرایی توجه به سیره سیاسی و علمی شهید صدر پرداخته است. آنچه در ادامه می‌آید گزیده‌ای از این دیباچه است:

🔸 امام شهید ابوجعفر سید محمدباقر صدر، از جمله کسانی است که به‌اعتراف تمام کسانی که از او شناختی هرچند ناچیز دارند، دارای نقشی عظیم در تحکیم مبانی دینی و علمی و معرفتی در دوران جدید و دارای مكتبی فکری و علمی در جهان اسلام و نگرشی انسانی و جهانی و همه‌جانبه برای تحول انسان معاصر و هدایت او در مسیر فطرت و تکامل حقیقی است. او با ادراک صحیح جهان معاصر و با توجه به مکتب رهایی‌بخش اسلام وظیفه اساسی هدایت مردم را بر دوش کشید و در این راه خود نیز عملاً وارد جریان مبارزه با ستم و بی‌عدالتی شد و در راه تحقق عدالت و حقیقت و معنویت به مقام شهادت نایل آمد. 🔹 بررسی سیره سیاسی و علمی شهید صدر از جهانی چند برای ما و جامعه ما حائز اهمیت است: ١. شخصیت و جامعیت اخلاقی و ایمانی، وجود شهید صدر؛ به‌گونه‌ای که او در تمام ابعاد زندگانی فردی و اجتماعی می‌تواند سرمشق و الگوی کاملی برای انسانها باشد. ٢. انسانهای بزرگ و اندیشمندان از ما خواسته‌اند که در پی به‌دست‌آوردن بینشی کلی و همه‌جانبه به‌ویژه نسبت به امور اجتماعی و سیاسی و جامعه خود باشیم. ٣. حرکت شهید صدر در تاریخ بشریت الگوی سازنده و پویا تلقی می‌گردد و به‌ویژه با توجه به طرح چنین حرکتی توسط مرجعی صاحب‌نظر و اندیشمندی برجسته است که پی بردن به اهمیت آن آشکار می‌گردد. ۴. ترکیب عقلانیت با عواطف و کنش (عمل)، فرد و جامعه را از تعصيات ناروا، خمودی و جمودی برکنار می‌دارد. از همین روی در مکتب و حرکت صدر نمی‌توان تعصبات خشک و ناروا، خمودی، جمودی، بی‌تحرکی، اشعریگری و اخباریگری را مشاهده کرد. ۵. مایه‌گیری مکتب و حرکت صدر از اسلام راستین و به‌ویژه اصول تشيع دوازده‌امامی و اتکای آن به جهان‌بینی توحیدی. ۶. ابتکارات و نوآوری‌ها، جهانی و انسانی بودن حرکت صدر و ابتنای آن بر تفسير صحيح از جهان هستی، آن هم تفسیری عقلانی، برهانی. ۷. تأثرات او از جامعه و مقتضیات زمان معاصر و تأثیراتی که به‌ویژه در مورد جامعه ما و انقلاب اسلامی ایران و نظام جمهوری اسلامی بر جای گذاشته است. 🔗 متن کامل این یادداشت را اینجا بخوانید 🆔 @shahidsadr

💠 دشمن مشترک طاغوت و یارانش می‌کوشند تا به برادران خوب اهل‌تسنن این‌چنین القا کنند که مسئله، مسئلۀ شیعه و سنی است؛ تا از این رهگذر، اهل‌سنت را از میدان نبرد حقیقی‌شان بر ضد دشمنِ مشترک بیرون کنند. 📚 بارقه‌ها، ص٣٨۴ 🆔 @shahidsadr

💠 «نا» به چاپ دوم رسید نا روایتی جامع از زندگی شهید صدر به‌قلم مریم برادران است که در پاییز ١٣٩٩ روانۀ بازار کتاب شد و اکنون پس از دو هفته به چاپ دوم رسید. مریم برادران کوشیده این روایت، کتاب بلند و پرحجمی نباشد، اما داستانی جامع همراه با جزئیات فراوان را روایت کرده که از ارتباطات خانوادگی گرفته تا مبارازات سیاسی و فعالیت‌های علمی و... را دربر می‌گیرد. نا روایت‌های بی‌روحِ تاریخی را در قالب و زبان داستان روایت کرده، ولی درعین‌حال واقعیت است و اغراقگری و خیال‌پردازی ندارد. همۀ جزئیات این کتاب داری مستندات تاریخی و تأیید از سوی همسر و دیگر اعضای خانوادۀ شهید صدر است. 🔻 برادران درباره انتخاب نا می‌گوید:

در طول این روایت، احساس می‌کردم اگر آدم‌ها «ما» بودند، محمدباقر صدر شهید نمی‌شد. شهید صدر برای «ما بودن» خیلی زحمت کشید و در تجربه‌های زندگی ایشان هم مشهود است که هروقت مشکلی پیش می‌آمد، (حصری بود، دستگیری یا انزوا رخ می‌داد) ما بودن راه‌حل خارج شدن از بن‌بست می‌شد. اتفاق بد وقتی افتاد که آن شکاف ایجاد شد و ما دیگر ما نشد. 

🛒 خرید از غرفه مجازی پژوهشگاه شهید صدر 🆔 @shahidsadr

💠 اصلاح جامعه بدون خودسازی امکان‌پذیر نیست 🔸 اسلام و قرآن کریم بر این باورند که این دو فرایند (دگرگونی درون‌‌‌مایه انسان‌‌‌ها و دگرگونی وضعیت بیرونی) باید شانه‌‌‌به‌‌‌شانه یکدیگر در جریان باشند؛ یعنی اقدام انسان به ساخت محتوای درونی خود، یا همان خودسازی که شامل اندیشه، اراده و آرمان‌‌‌های اوست، باید دوشادوش تلاش برای سازندگی بنای خارجی و ساختار فوقانی او انجام شود و جداسازی بین درون‌‌‌مایه و ساختار خارجی امکان‌‌‌پذیر نیست، مگر اینکه بنای خارجی متزلزل و ناپایدار باقی بماند. 🔹 به همین دلیل، اسلام تلاش برای خودسازی را _ اگر با رویکرد شایسته انجام شود _ جهاد اکبر (بزرگ‌‌‌تر) و تلاش برای دگرگون ساختن اوضاع خارجی را _ اگر با رویکرد شایسته انجام شود _ جهاد اصغر (کوچک‌‌‌تر) نامیده و جهاد اصغر را به جهاد اکبر منوط کرده است؛ یعنی اگر جهاد اصغر از جهاد اکبر جدا شود، محتوا و مضمون خود را از دست می‌‌‌دهد و دچار پوچی، و ناتوانی از ایجاد دگرگونی حقیقی در عرصۀ تاریخی و اجتماعی خواهد شد. سنت‌های تاریخی در قرآن کریم، ص١٣۶.

💠 ناتوانی علم مادی برای برقراری صلح و آرامش در جهان روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه 🔸 از نظر اسلام نظام دموكراسى سرمايه‌‏دارى محكوم به نابودى و شكست قطعى است؛ اما نه به‌دلیل تضادهايى كه سرشت سرمايه دارد و عوامل نابودى‏‌اى كه مالكيت خصوصى در درون خود دارد، چنان‌كه اقتصاد كمونيستى چنين مى‏‌پندارد. بلكه به اعتقاد اسلام منشأ شكست و وضعيت اسف‌بارى كه نظام دموكراسى سرمايه‌‏دارى از آن برخوردار است، برداشت‌هاى مادى محض اين نظام است كه نمى‌‏تواند بشر را با نظامى كه جوهره‏‌اش الهام گرفته از اين برداشت‌هاست و خطوط كلى خود را از روح و جهت‏‌دهى آنها مى‌‏گيرد، به سعادت برساند. 🔹 بنابراين بايستى سرچشمۀ ديگرى- غير از نگرش مادى از هستي- وجود داشته باشد كه نظام اجتماعى از آن سيراب شود. بايستى بينش سياسى صحيحى وجود داشته باشد كه از نگرشى حقيقى برآمده باشد و مسئلۀ بزرگ انسانيت را عهده‌دار گشته و تلاش كند كه آن را بر پايه آن نگرش برپا كند و به بررسى مسائل جهان از اين زاويه بپردازد. وقتى اين بينش سياسى در جهان تكميل شد و ديگر نگرش‌‏ها را به حاشيه راند و با هر نگرشى از زندگى كه با پايه و اساس آن ناسازگار است مبارزه كرد، در اين صورت اين امكان وجود خواهد داشت كه جهان وارد زندگى جديدى شود كه فروزان به نور و سرشار از سعادت باشد. 🔸 اين بينش عميق سياسى، رسالت صلح حقيقى در جهان است و اين رسالت‏ رهايى‌‏بخش، همان رسالت اسلام جاودان است كه نظام اجتماعی‌اش را- كه با تمامى نظام‌هاى گذشته متفاوت است- از طرز فكرى جديد از حيات و هستى گرفته است. 📚 اسلام راهبر زندگی، ص٣٣٢ 🆔 @shahidsadr

💠 آیت‌الله اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه، در دیدار با اعضای پژوهشگاه شهید صدر: 🔸 من کتاب «نا» را در همان روز که به‌دستم رسید کامل خواندم. نام کتاب هم زیبا انتخاب شده است: «نا». 🔹 کتاب نا نکته‌های بسیار زیبایی دارد. با اینکه من مطلب درباره شهید صدر زیاد خوانده‌ام چند نکته‌اش برایم جالب بود: شهید صدر ازدواجش بعد از نوشتن فلسفتنا و اقتصادنا بوده؛ یعنی بعد از اینکه به‌عنوان یک متفکر بزرگ در جهان اسلام شناخته شده بود. همسر شهید می‌گوید: «پس از اینکه با شهید صدر ازدواج کردم دیدم او فقط یک لباس دارد.» ما روحانیون باید به این نکات توجه داشته باشیم. این خاطره هم از ایشان آمده که شهید صدر این‌قدر می‌نوشت که دستش متورم می‌شد و من باید دستش را پماد می‌زدم و با خمیر می‌بستم. 🔸 باید کوشید که با فعالیت‌های هنری، رسانه‌ای، مکتوب و مدون، شهید صدر به‌عنوان الگو مطرح بشود و در حوزه و دانشگاه و به‌ویژه حوزه اثرگذار باشد. من پس از خواندن کتاب نا در این فکر بودم که این کتاب‌ را جزء مسابقات کتابخوانی حوزه بگذارند. 🔗 متن کامل این نشست را اینجا بخوانید 🆔 @shahidsadr

💠 کتاب با من زندگی می‌کند و من با کتاب - در شبانه‌روز چند ساعت مطالعه می‌کنید؟ + جور دیگری این را بپرس؛ اینکه در شبانه‌روز چقدر با کتاب هستی؟ - چه فرقی بین این دو سؤال هست؟ + اگر بپرسی چند ساعت مطالعه می‌کنی، می‌گویم بین هشت تا ده ساعت؛ اما اگر بپرسی چند ساعت با کتاب هستی، جوابم این است که تا وقتی بیدارم و خوابم نرفته باشد با کتاب هم‌نشینم: وقتی در خیابان قدم می‌زنم، به موضوعی فکر می‌کنم تا حل شود؛ زمانی‌که با قصاب حرف می‌زنم، در ذهنم مسئله‌ای است که قصد دارم حلش کنم؛ کنار سفره که می‌نشینم تا غذایی بخورم، سؤالی برای حل‌شدن در ذهنم می‌چرخد. بنابراین من مدام با کتاب هستم؛ کتاب با من زندگی می‌کند و من با کتاب زندگی می‌کنم. اگر شاگردانش را می‌دید که بین راه سرشان به این‌ور و آن‌ور می‌چرخد، تشر می‌زد که از فرصت بین راه برای فکرکردن استفاده کنند. می‌گفت: «بیشتر از آنچه می‌خوانید، فکر کنید. اگر به صِرف خواندن عادت کنید، در بین متن‌ها و سطرها محدود می‌شوید. آن‌وقت نوآور نمی‌شوید.» 📚 نا، ص٩٢ 🔗 ما را در اینستاگرام دنبال کنید 🆔 @shahidsadr