🔻فردوسی با اسلام است یا علیه آن؟ | یادداشتی از #پژمان_سرلک
(ویژه #پرونده_پرتره_فردوسی)
▪️«امروز همهکس میداند که #فردوسی بزرگترین شاعر ایران و شاهنامۀ او زندهترین شاهکار جاودانی زبان و اندیشه و فرهنگ ایرانی است و بسیاری از محققان بهحق، آن را بزرگترین حماسۀ جهان دانستهاند. با اینحال نباید گفتۀ محقق فقید، استاد مجتبی مینوی را از نظر دور داشت که در یکی از سخنرانیهایشان در خارج از کشور گفته بودند: دور باد از من اگر بگویم فردوسی بزرگترین شاعر ایران است؛ چراکه برترینهای اینهنر در تاریخ ادبیات ما دست کم شش یا هفت نفراند.
سخن از فردوسی است و مجال، کوتاه. همۀ ما در دورهای از زندگیمان راجع به اینشاعر بزرگ، تصورها و برداشتهایی طبق شنیدههایمان داشتهایم و جملگی بیش و کم در یکمسألۀ مهم، مشترک هستیم که با یکسؤال بسیار بزرگ همراه است و آن اینکه "سرایندۀ داستانهای حماسی رستم و اسفندیار مسلمان است یا از اهالی زردشت؟"...»
متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10550
☑️ @ShahrestanAdab
🔻بهنام خداوند
(یکی از درخشانترین دیباچههای ادبی و توحیدیههای فارسی، سرآغاز #شاهنامه است سرودۀ حکیم ابوالقاسم #فردوسی. در روز گرامی داشت این شاعر بزرگ ایرانی و در تازهترین مطلب #پرونده_پرتره_فردوسی شما را به بازخوانی این سطرهای باشکوه فرامیخوانیم)
▪️به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه برنگذرد
خداوند نام و خداوند جای
خداوند روزی ده رهنمای
خداوند کیوان و گردان سپهر
فروزنده ماه و ناهید و مهر
ز نام و نشان و گمان برترست
نگارندهٔ بر شده پیکرست
به بینندگان آفریننده را
نبینی مرنجان دو بیننده را
نیابد بدو نیز اندیشه راه
که او برتر از نام و از جایگاه
سخن هر چه زین گوهران بگذرد
نیابد بدو راه جان و خرد
خرد گر سخن برگزیند همی
همان را گزیند که بیند همی
ستودن نداند کس او را چو هست
میان بندگی را ببایدت بست
خرد را و جان را همی سنجد اوی
در اندیشهٔ سخته کی گنجد اوی
بدین آلت رای و جان و زبان
ستود آفریننده را کی توان
به هستیش باید که خستو شوی
ز گفتار بیکار یکسو شوی
پرستنده باشی و جوینده راه
به ژرفی به فرمانش کردن نگاه
توانا بود هر که دانا بود
ز دانش دل پیر برنا بود
از این پرده برتر سخنگاه نیست
ز هستی مر اندیشه را راه نیست
☑️ @ShahrestanAdab
🔻ناسیونالیسم به سبک فردوسی|نگاهی به جایگاه ایران در شاهنامه |یادداشتی از #علی_جوان_نژاد
(ویژه #پرونده_پرتره_فردوسی)
▪️«وطن و وطنپرستی به این معنا که در ذهن ما وجود دارد، مفهوم جدیدیست که بعد از جنبش مشروطه به وجود آمده. از این رو نباید انتظار داشت که شعرای کلاسیک با دیدی که ما امروزه به وطن داریم با این مسئله برخورد کرده باشند. در بین شعرای کلاسیک، #فردوسی بیش از هر شاعر دیگری از ایران و ایرانیان سخن گفته و دغدغههای ملی آشکاری داشته است. اما باید توجه داشت که وطن در ذهن فردوسی نمیتوانسته همان معنایی را که در ذهن ما ایجاد میکند، داشته باشد.
توجه فردوسی به ایران و ایرانیان تا حدیست که میتواند سؤالی را در ذهن ما به وجود بیاورد: "آیا شاهنامه یک کتاب ناسیونالیستی افراطیست؟" این یادداشت سعی دارد شاهنامۀ فردوسی را از منظر ملیگرایی بررسی کند. قصد ما البته تطهیر #شاهنامه یا تقدیس آرای فردوسی نیست؛ بلکه گونهای ارزیابی شتابزده، اما محتاطانه است...»
متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10551
☑️ @ShahrestanAdab
🔻امالمؤمنین
(ضمن تسلیت به مناسبت سالروز وفات #حضرت_خدیجه سلاماللهعلیها، ستون شعر سایت شهرستان ادب را با شعری از #محمدمهدی_خانمحمدی در ستایش ایشان بهروز میکنیم)
▪️تو را میخواست تا در همسرانش بهترین باشی
برای خاتمِ پیغمبری نقش نگین باشی
خدایت انتخابت کرد تا ای مادر هستی
برای چشمهی کوثر، بهشتی در زمین باشی
خدا هرشب برایت میفرستد تهنیتهایی
که در تنهاییات همصحبت روحالامین باشی
تو در اسلام و در ایمان و در عشق اولین بودی
زنی مثل تو دیگر نیست یعنی آخرین باشی
برای طعنهی کفار در اوج نداریها
تو باید پاسخ دندان شکن در آستین باشی
تو از معروفِ تجاری، ولی در شعب بیماری
فداکار آنچنان بودی، وفادار اینچنین باشی
علی تنها علی باید امیرالمؤمنین باشد
و تنها تو سزاواری که امالمؤمنین باشی
☑️ @ShahrestanAdab
🔻 کدام خیام؟
( امروز، 28 اردیبهشتماه، در تقویم جلالی ما ایرانیان روز بزرگداشت حکیم عمر #خیام نیشابوری نامگذاری شده است؛ تقویمی که به دست این حکیم بزرگ طراحی و نگاشته شده . اما همواره شبهات زیادی پیرامون زندگی این شاعر و حکیم برجستۀ ایرانی بوده. #پژمان_سرلک، در یادداشتی به بررسی این موضوع پرداخته است.)
▪️ «... به خیّام نمیشود تنها از یک زاویه نظر کرد؛ امّا نباید از نظر دور داشت که آثارِ هیچ هنرمندی معیارِ صحیحی برای شناخت هنرمند نیست، عاقلانه نخواهد بود اگر فرض را بر این بگذاریم که چون خیّام در اشعارش بر دین تاخته، پس کافر است. هرگز اینچنین نیست و اگر باشد مطمئناً تا کنون شکسپیر باید بارها برای جنایات مَکبِث محاکمه میشد. خیّام را باید دستنوشتهای دانست، اثر نویسندهای گمنام، که هر مخاطب به فراخورِ حال و اعتقاد و فضای زندگیاش چیزی از آن با خود بر میدارد.
با این حال، حقیقت تنها یکی است و تغییر نخواهد کرد و هرچند تاکنون در پسِ مه ماندهاست، امّا گاهی بهوضوح در میان باد آشکار میشود...»
ادامۀ این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10562
☑️ @ShahrestanAdab
🔻 پیام تسلیت شهرستان ادب در پی شهادت «شهید محسن صالحی حاجی آبادی»
▪️باخبر شدیم نویسندۀ جانباز، #محسن_صالحی_حاجی_آبادی، به مقام والای شهادت دستیافته و بازماندگانش را در غم فقدان خویش گذاشته است.
محسن صالحی، نویسنده و جانباز شیمیایی اهل نجفآباد اصفهان بود که پس از سالها تحمل جراحتهای شیمیایی، بیست و سوم اردیبهشت ماه به شهادت رسید.
مجموعۀ #اکبر_کاراته معروفترین اثر این نویسندۀ شهید است که به قشر کودک و نوجوان اختصاص دارد. شهید صالحی در بیشتر آثار خود، با زبان طنز به بیان خاطرات دفاع مقدس و جنگ تحمیلی میپرداخت.
مؤسسۀ شهرستان ادب و همکاران همراه با این مجموعه فقدان این شهید بزرگوار را به جامعۀ ادبی تسلیت عرض نموده و برای آن شهید والامقام علوّ درجات را از خدای بزرگ مسئلت دارد.
☑️ @ShahrestanAdab
شهرستان ادب
🔻گزارش تصویری هشتمین نشست #عصر_اثر، با نقد رمان #شانزده_سال نوشته #منیژه_آرمین با حضور #ساسان_ناطق
🔻مشروح جلسه نقد #شانزده_سال اثر #منیژه_آرمین در #عصر_اثر
(با حضور #زهره_عارفی و #ساسان_ناطق)
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10564
☑️ @ShahrestanAdab
شهرستان ادب
🔻مشروح و گزارش تصویری بیستوچهارمین میزگرد #بوطیقا منتشر شد.
(گفتگو پیرامون نسبت بین شعر و گرافیک)
▪️«...در این جلسه قرار است با جمعی از هنرمندان حوزهی تصویر و گرافیک از گفتوگوی دو هنر شعر و گرافیک سخن بگوییم؛ با این تأملات و پرسشها:
۱) بررسی پیشینهی دیالوگ و همراهی کلام و تصویر در فرهنگ و هنر ایرانی اسلامی
۲) پرسش از چگونگی این همراهی در عصر امروز
۳) توجه به دیرینگی هنر شعر در تاریخ ایران و تاثیرگذاری هنر گرافیک در جهان امروز
۴) پرسش از بایدها، نبایدها، موانع و توفیقات این همنشینی هنری
۵) پرسش از وضعیت و سیر شعر و گرافیک در هنر عصر انقلاب اسلامی
۶) مقایسهی وضعیت امروز گفتوگوی کلام و تصویر با وضعیت اعصار گذشته از جمله عصر صفوی
مخلص کلام اینکه از کجا راه افتادیم، الان کجاییم به کجا باید برویم.
در شهرستان ادب کار اصلی ما ادبیات است و در بوطیقا وارد بحثهای مربوط به ادبیات میشویم از جمله ادبیات مضاف، یعنی واوها و کسرههایی که به ادبیات میچسبد. به نظر من یکی از این واوهای مهم در عصر امروز شعر و گرافیک است. در روزگار ما به خصوص در هنر انقلاب اسلامی اتفاقات خوبی برای شعر و گرافیک میافتد و همنشینی خوب و جدیای بین گروههای مختلف آنها شکل میگیرد. این اتفاق پیش از انقلاب رخ نداد، چون در آن زمان شعر اینقدر آزادی و عمومیت نداشت. در آن دوره آخرین اتفاقات شعری در حوزهی شعر، شعر نو بود. با پررنگ شدن شعر نو از آن به عنوان شعر نخبگان یاد کردند. عموم شاعران نوگرا شاعران خواص بودند؛ شاعران جراید و نشریات تخصصی و محافل روشنفکری...»
برای خواندن متن کامل سخنان #محمد_صمدی، #علی_حیاتی، #علی_داودی، #وهب_رامزی، #محمدرضا_وحیدزاده، #محسن_نصرالله و #حسن_صنوبری دربارهی نسبت بین شعر و گرافیک این صفحه را در سایت شهرستان ادب ببینید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10565
همچنین برای مطالعه دیگر میزگردهای بوطیقا سری به صفحه ثابت این برنامه در سایت شهرستان ادب بزنید:
🔗 ShahrestanAdab.com/بوطیقا
☑️ @ShahrestanAdab
🔻 سپیده
(ستون شعر سایت شهرستان ادب را با شعری از کتاب تازه منتشر شدۀ #هنوز_از_عشق_می_گویند سرودۀ #سعید_حدادیان بهروز میکنیم. گفتنیست این کتاب توسط #انتشارات_شهرستان_ادب به چاپ رسیده است)
▪️گذشت سایۀ شب از سرم، سپیده شدم
در آفتاب دلانگیز صبح دیده شدم
من از ترانۀ باران، من از ترنم رود
من از گلوی گُل و نای نی شنیده شدم
سپیدهدم نفسم عطر سیب سرخ گرفت
رسید نور تو آن قدر تا رسیده شدم
اگرچه ذرهام از آستانۀ مهرم
اگرچه قطرهام از آسمان چکیده شدم
از این که روح عبادت دعاست روشن شد
برای حرف زدن با تو آفریده شدم...
☑️ @ShahrestanAdab
🔻مشروح و گزارش تصویری بیستوپنجمین میزگرد #بوطیقا منتشر شد.
(گفتگو پیرامون #سیمین_دانشور و ضرورت بازخوانی رمان #سووشون)
▪️«...سووشون اثر مهمی در تاریخ رمان فارسی، بلکه در تاریخ ادبیات ماست؛ زیرا از همۀ امکانات فرهنگی و تاریخی ایرانی و تجربههای قصهگویی ما استفاده کرده و آن را با دانش داستاننویسی نوین آمیخته است. میدانیم که دانشور با رمان اروپایی و آمریکایی و روسی آشنایی داشته و ترجمههایی هم دارد. بهعلاوه با یکداستاننویس زندگی میکرده، اما نمیتوان گفت آبشخور روایی وی تنها هنر داستاننویسی غربی است. دقت و توجه او به متون کلاسیک و آشناییاش با نظریات زیباییشناسی ایرانی و توجهاش به میراث عرفانی باعثشده از بافت و شیوۀ روایی قصههای عرفانی استفاده کند. بههمینخاطر همانقدر که داستان او سیاسی و ضداستعماری است بههماناندازه عرفانی هم هست. او بهواسطۀ رماننوشتن در زمانۀ خود قرار دارد، ولی توجهی که به گذشته داشت باعث میشد اصیل باقی بماند...»
برای خواندن متن کامل سخنان #محمدرضا_شرفی_خبوشان، #علی_اصغر_عزتی_پاک، #منیژه_آرمین، #مجید_اسطیری و #علیرضا_سمیعی دربارهی سیمین دانشور و ضرورت بازخوانی رمان سووشون این صفحه را در سایت شهرستان ادب ببینید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10567
همچنین برای مطالعه دیگر میزگردهای بوطیقا سری به صفحه ثابت این برنامه در سایت شهرستان ادب بزنید:
🔗 ShahrestanAdab.com/بوطیقا
☑️ @ShahrestanAdab