🔻فردوسی، «هجونامه» و شیعیان
یادداشتی از #حسن_صنوبری
▪️«..."چه کسانی برای #فردوسی سینه چاک می‌کنند" و "چه کسانی باید برای فردوسی سینه چاک کنند" موضوع این یادداشت است.
بیایید فکر کنیم، جدا از ادبیاتی‌ها و شاعران؛ کدام قشرهای اجتماعی و قدرت‌های سیاسی برای فردوسی و شاهنامه‌اش سینه چاک کرده‌اند. از میان قدرت‌ها، دست‌گاه‌های شاهنشاهی و به ویژه رژیم پهلوی برای استحکام‌بخشیدن به فرهنگِ شاه‌محور و نیز ایجاد تقابل دربرابر قدرت و نفوذ اسلام‌گرایان سنگ شاهنامه را به سینه می‌زنند؛ تو گویی می‌خواستند به مردم بقبولانند هرکه نام شاهی بر خود گذاشت، ولو بی‌مایه‌ای چون محمدرضا پهلوی، لابد چیزی در حدود جمشید و طهمورث دیوبند و فریدون است. در آن دوران که فرهنگ ایران با سکان‌داری بهائیت همراه بود، تلاش فراوانی به عمل آمد تا -با همه قدرت- پیوندهای دیرین بین ادبیات ایران و اندیشه اسلام و تشیع گسسته و انکار شود.
در میان اقشار هم، اقلیتی که سودای ایرانِ آرمانیِ موهومِ پیش از اسلام را دارند سنگ فردوسی را به سینه می‌زنند. قشری که شاید بیشتر با هدایت رژیم پهلوی به وجود آمد. چه‌بسا بسیاری از مسلمانان و متدینین غافل و کم‌اطلاع، در مواجهه با لافِ گروه نخست، گزاف ایشان را راست پنداشتند و جاهلانه به دشمنی و انکار فردوسی و شاهنامه پرداختند...»
متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9095
☑️ @ShahrestanAdab
🔻ایا شاه محمود کشور گشای
(در تازه‌ترین مطلب از #پرونده_پرتره_فردوسی و به پیوست یادداشت قبلی "فردوسی، «هجونامه» و شیعیان" شما را به خواندن سطرهای موجود و منسوب به هجونامه حکیم ابوالقاسم #فردوسی در نکوهشِ سلطان محمود غزنوی دعوت می‌کنیم)
▪️«...ایا شاه محمود کشور گشای
زکس گر نترسی بترس از خدای
که پیش از تو شاهان فراوان بدند
همه تاجداران کیهان بدند
فزون از تو بودند یکسر به جاه
به گنج و کلاه و به تخت و سپاه
نکردند جز خوبی و راستی
نگشتند گرد کم وکاستی
همه داد کردند بر زیر دست
نبودند جز پاک یزدان پرست
نجستند از دهر جز نام نیک
وزان نام جستن سرانجام نیک
هر آن شه که در بند دینار بود
به نزدیک اهل خرد خوار بود
گرایدون که شاهی به گیتی تراست
نگویی که این خیره گفتن چراست
ندیدی تو این خاطر تیز من
نیندیشی از تیغ خونریز من
که بد دین و بد کیش خوانی مرا
منم شیر نر ، میش خوانی مرا
مرا غمز کردند کان بد سخن
به مهر نبی و علی شد کهن
هر آن کس که در دلش کین علیست
ازو خوار تر در جهان گونه کیست...»
متن کامل این شعر را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9036
☑️ @ShahrestanAdab
🔻دوازدهمین میزگرد #بوطیقا در شهرستان ادب
🔖خلاصه:
eitaa.com/shahrestanadab/118
📖مشروح و 📸گزارش تصویری این نشست به زودی منتشر خواهد شد.
☑️ @ShahrestanAdab
📕دوازدهمین میزگرد از سری میزگردهای آزاد ادبی #بوطیقا در موسسه‌ی شهرستان ادب برگزار شد و ملیکا آلیک، محمد خندان، معصومه توکلی، محمدقائم خانی، مجید اسطیری، حسن صنوبری و علیرضا سمیعی درباره‌ی جهان داستانی #رومن_گاری به بحث و گفت‌وگو پرداختند.
خلاصه جلسه :
✔️ #محمد_خندان : «رومن گاری به مسائل بزرگ مدرنیته، روشنگری و ادامه‌ی سنت روشنگری فکر می‌کند. اما هرچه جلوتر می‌آید، خوشبینی‌اش به انسان کمتر می‌شود چون می‌بیند که سیاستمداران بر خلاف آنچه می‌گویند عمل می‌کنند.»
✔️ #معصومه_توکلی : «اکثر قهرمان‌های رمان‌های رومن گاری نفی و انکار و مبارزه نمی‌کنند؛ یا می‌گریزند، یا نسبت به آنچه دور و برشان می‌گذرد کاملاً بی‌اعتنا هستند یا از هرگونه موضع‌گیری تا آن جا که بشود پرهیز می‌کنند.»
✔️ #ملیکا_آلیک : «گاری معتقد است فمینیسم در بسیاری از بحث‌هایش متظاهرانه است و آخر این مردها هستند که باید بار فمینیسم را به دوش بکشند. در اغلب داستان‌های گاری زن نقطه‌ی وصل و فصل است؛ جایی است که زندگی آغاز می‌شود.»
✔️ #حسن_صنوبری : «وقتی رومن گاری فعالیت‌های سیاسی-اجتماعی شخصیت‌های داستان‌هایش را به سخره می‌گیرد قصدش تمسخر اصل حضور اجتماعی جدی آدم‌ها و مبارزه نیست، بلکه تمسخر نومبارزهایی است که با خامی، بدون پشتوانه نظری و تحت تأثیر هیجانات محض به این فعالیت‌ها می‌پردازند.»
✔️ #مجید_اسطیری : «لنی در "خداحافظ گری کوپر" دارد از امریکایی فرار می‌کند که نماد سنگین‌ترین جنبه‌های هستی از جمله تعهدات اجتماعی و اخلاقی است. شانه‌های لنی تحمل سبک‌ترین بار هستی را هم ندارد.»
✔️ #علیرضا_سمیعی : «روح زمانه روح سیاسی است. تا قلم به دست می‌گیری که رمان بنویسی خواه ناخواه رمانت سیاسی می‌شود. حضور سیاسی در کتاب‌های رومن گاری خیلی پررنگ است به خصوص در "مردی با کبوتر".»
✔️ #محمدقائم_خانی : «فرانسوی‌ها اولین ملتی هستند که به کل جریان مدرنیته شک می‌کنند. این شک در ظاهر ویرانگر است ولی در نهایت با این شک دنیای آنها ساخته می‌شود. از این منظر گاری یک فرانسوی اصیل است.»
🔗 گزارش و مشروح این میزگرد بوطیقا به زودی منتشر خواهد شد.
☑️ @ShahrestanAdab
#پرونده_کتاب #عطر_عربی در سایت شهرستان ادب با یادداشتی از #علی_ششتمدی به‌روز شد.
🔗 https://shahrestanadab.com/Content/ID/9099
☑️ @ShahrestanAdab
▪️ مثال نقض | یادداشت #علی_ششتمدی بر مجموعه‌داستان #عطر_عربی :
🔻 «جنبه مهم دیگری از این اثر، مسئله تحقیق و تسلط بر موضوع است. یکی دیگر از نقطه‌ضعف‌های مبتلابه اینگونه آثار، عدم اطلاع دقیق نویسنده از موضوع است. بر این اساس، نویسنده، درک دستِ چندم خود را که از تصاویر تلوزیونی و اخبار و فیلم‌های سریالی و سینمایی و داستان‌های دیگر دریافت کرده، به عنوان فکر مسلط اثر مورد استفاده قرار می‌دهد. حاصل چنین رویکردی هم، روایت‌هایی غیرمنطقی است که نه با مسائل واقعی مربوط به مکان و زمان و موضوع مورد نظر همخوانی دارد و نه جذابیت اسنادی و داستانی برای مخاطب ایجاد می‌کند. داستان‌های مجموعه «عطر عربی» از این مسئله به خوبی مبرا هستند. داستان‌ها به شکلی قابل تحسین، بر بنیاد اطلاعاتی واقعی و تحقیق کافی بنا شده‌اند و کمتر می‌توان ناسازگاری منطقی و واقعی در میان زنجیره‌های داستانی و وقایع پیدا کرد.»...
ادامۀ این یادداشت را در پرونده‌کتاب #عطر_عربی در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 https://shahrestanadab.com/Content/ID/9099
☑️ @ShahrestanAdab
🔻اردیبهشت ماهی‌های ادبیات در جشن #سلام_ماه
▪️«...سلام ماه اردیبهشت، که تأثیر اتفاقات اخیر فلسطین بر آن محسوس بود، در آخرین روزهای ماه دوم بهار در موسسه «شهرستان ادب» برگزار شد. نویسندگان و شاعران متولد این ماه، این بار بیش از آن‌که از تولد خود و خاطرات شخصی بگویند، با قدس شریف و فلسطین همراه شدند و نیز حلول ماه مبارک رمضان را تبریک گفتند.
در ابتدای سلام ماه اردیبهشت، هادی خورشاهیان، شاعر و مجری جلسه با «سلام به ماه رمضان و سلامی دیگر به قدس شریف» آرزوی آزادی برای این سرزمین اسلامی کرد و سپس چند رباعی از رضا اسماعیلی خواند: «ای قدس! ظهور منتظر نزدیک است/ خورشید دمیده و سحر نزدیک است/ در سنگر انتفاضه پابرجا باش/ یک سنگ دگر بزن، ظفر نزدیک است ».
به گفته خورشاهیان، «شاعران و نویسندگان ما، همان‌طور که در این رباعی‌ها نیز اشاره شده بود، فقط در حد کلمه همدوش برادران فلسطینی خود نیستند، بلکه از آن فراتر رفته‌اند. حداقل حضور مدافعان حرم در سوریه ثابت می‌کند که "ما هیچ ماه نگاه" نیستیم، بلکه فراتر از آن می‌رویم. کلمه برای ما آغازی است برای بودن در کنار برادران‌مان.» او افزود: «سلام ماه اردیبهشت هم مصادف با رمضان شد و هم با اتفاقاتی که در فلسطین افتاد. این فرصتی است برای بیعت با برادران‌مان در فلسطین که به شهادت رسیدند...»
گزارش کامل جشن سلام ماه ویژه شاعران و نویسندگان اردیبهشت ماه را در سایت شهرستان ادب بخوانید :
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9110
☑️ @ShahrestanAdab
🔻از #خلیج_فارس می‌آید نسیم فارسی
(یکی از مشهورترین سروده های شاعر بزرگ تاجیکستان زنده‌یاد استاد #مومن_قناعت درباره «خلیج فارس» است، او در دهه هشتاد میلادی، هنگام سفرش در هیات دیپلماسی روسیه برای میانجی‌گری آتش‌بس میان ایران و عراق به کویت در پاسخ به درخواست یکی از امرای عرب برای قرائت شعر آنی، شعری سرود که ردیف آن خلیج فارس بود و در آن مجلس قرائت کرد. این جسارت شاعر فارسی گوی، خاطر امرای عرب را تلخ کرد و تا آخر مجلس در سکوت رفتند.
چند سال پیش استاد قناعت در سفرش به ایران همین شعر را در دیدار با رهبر انقلاب آیت‌الله خامنه‌ای خواند)
▪️از خلیج فارس می‌آید نسیم فارسی
ابر از شیراز می‌آید چو سیم فارسی
دُر از این دریا نمی‌جویم چو دور افتاده است
از تگ دریا ته چشم یتیم پارسی
می رسد از کشتی بشکسته شعر بی شکست
شعر هم بشکست با بند قدیم پارسی
شیخ را سرمست دیدم یک شبی از بوی نفت
رفت با عطر کفن عطر و شمیم فارسی
فیلم شعرخوانی مومن قناعت در دیدار رهبری را در سایت یا آپارات شهرستان ادب ببینید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9111
🔗 aparat.com/v/Ln62i
☑️ @ShahrestanAdab
🔻روئین‌تنان فدای هوس‌بازان
یادداشتی از #محمدقائم_خانی
▪️«...یکی از کارهایی که باید در تحلیل تراژدی‌ها انجام شود، جستجوی «موقعیت» مرکزی روایت است. دقت شود که جستجوی موقعیت یک «کار» اعلام شده که باید به تحلیل اصل تراژدی بازگردد، پس یقینا منظور نمی‌تواند تنها بررسی توالی «صحنه»های داستان باشد. «موقعیت» هر تراژدی، وضعیت خاص جهان پهلوانان و قهرمانان آن قصه در نسبت با همدیگر و نیز اراده خدا(یان) است. بنابراین در فهم موقعیت باید به دنبال کلیت بود و نه پیوستار روایت. برای این که چنین کاری در مورد تراژدی رستم و اسفندیار انجام شود، باید عالم اسفندیار و رستم و وضعیت ایران را شناخت. محوریت این شناخت هم با شخص اسنفدیار است. شناخت اسفندیار می‌تواند کلید فهم این تراژدی باشد.
اسفندیار «پهلوانی است در خدمت حکومت پاک‌دینی». به نظر می‌رسد این ترکیب، بهترین نمایاننده موقعیت اسفندیار در تراژدی مقابله با رستم است. اسفندیار به آیین زردشتی اعتقاد دارد، و برای گسترش اصول آن می‌جنگد. او ایران را برای بسط آرمان‌های زردشت می‌خواهد و برای رسیدن به آن آرمان‌ها، از فدا کردن هیچ دارایی خود ابا ندارد. از آن طرف، به او روئین‌تنی بخشیده شده تا در برابر هر نیروی زمینی آسیب‌ناپذیر شود. در اثر رشادت‌های بسیاری از مومنان به زردشت از جمله خود اسفندیار، حکومت دینی بر ایران حاکم شده و پیام دین پاک به همه جا رسیده است...»
متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9116
☑️ @ShahrestanAdab
🔻سلام ای جان و تن
(به مناسبت سوم خرداد سالروز آزادسازی خرمشهر، روز پرافتخار و شکوهمند تاریخ ایران، شعری از #علی_داودی می‌خوانیم)
▪️«...سلام ای خاک
ای خاک وطن ای قبله گاه من
سلام ای جان و تن
ای مهر رخشنده تو ای میهن
سلام ای آسمانی شهر
همواره دلت خرم
که نام پرشکوهت پرچمی بر قله عالم
به پای ما
تو باری دست و سر دادی
و سرداری!
تو با آن نخلهای بی سرت تصویری از رویای بیداری...»
متن کامل این شعر را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9117
☑️ @ShahrestanAdab
🔻مشروح و گزارش تصویری دوازدهمین میزگرد #بوطیقا منتشر شد.
(نقد و بررسی جهانِ داستانی #رومن_گاری)
▪️«...چه ملاک‌هایی برای ترجمه‌ی آثار گاری وجود داشته و چرا بعضی از آثار او ترجمه شده و در ایران مورد اقبال قرار گرفته و بعضی از آثار او به فارسی ترجمه نشده است؟
گاری بیش از سی داستان، رمان و نمایشنامه نوشته است. از این بین تعداد کمی به فارسی ترجمه شده است. با اینکه گاری خود را فرانسوی می‌داند و مادرش خیلی علاقه داشته که او را با تربیت فرانسوی بزرگ کند، بسیاری از رمان‌هایش را ابتدا به زبان انگلیسی نوشته و خودش به زبان فرانسه ترجمه کرده است. این رمان‌ها نسبت به زبان انگلیسی با تأخیر منتشر شده‌اند، انگار خودش این حس را داشته که مخاطبانش در درجه‌ی اول فرانسوی‌ها نیستند.
اولین ترجمه از آثار او «تربیت اروپایی» است که در اوایل دهه‌ی 60 توسط مهدی غبرائی به فارسی برگردانده شد. این رمان اولین اثر منتشر شده‌ی گاری است که برای او جایزه‌ی منتقدان اروپا را به ارمغان آورد. در هیئت داوران این جایزه در آن دوره اسامی بزرگی مثل گابریل گارسیا مارکز و موریس بلانشو دیده می‌شد. این رمان در سال 1944 منتشر شد و فضای آن در حال و هوای جنگ جهانی دوم می‌گذرد.
دومین اثر گاری که به فارسی ترجمه شد «تولیپ» نام دارد که ترجمه‌ی خوبی هم نیست. چند کتاب بعدی او اما به فارسی ترجمه نشده‌اند. «ستاره باز» را خود رومن گاری یک کمدی امریکایی می‌داند و در مصاحبه‌ای که سمیه نوروزی از او ترجمه کرده این رمان را نقد خودش از امریکا معرفی می‌کند. این کتاب هم مورد اقبال مخاطبان فارسی‌زبان قرار گرفت و شاید بتوان دلیل آن را غلبه‌ی تفکر چپ در سلیقه‌ی کتابخوانی ما دانست...»
برای خواندن متن کامل سخنانِ #ملیک_آلیک، #محمد_خندان، #معصومه_توکلی، #محمدقائم_خانی، #مجید_اسطیری، #حسن_صنوبری و #علیرضا_سمیعی در دوازدهمین بوطیقا پیرامون نقد و بررسی جهان داستانی رومن گاری این صفحه را در سایت شهرستان ادب ببینید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9118
همچنین برای مطالعه دیگر میزگردهای بوطیقا سری به صفحه ثابت این برنامه در سایت شهرستان ادب بزنید:
🔗 shahrestanadab.com/بوطیقا
☑️ @ShahrestanAdab
🔻این نخلهای سوخته
(در سالروز تاریخی حماسه سوم خرداد (آزادسازی خرمشهر)، یک نیمایی تازه از شاعر توانمند خانم #افسانه_غیاثوند می‌خوانیم)
▪️زنگار بسته دشت
زنگار بسته رود
انگار مرده است در این شهر هر چه هست
انگار مرده است بر این خاک هرچه بود
شاعرتر از تمام شما من؛ زبان من
این نخل های سوخته را می شد اَر سرود
☑️ @ShahrestanAdab
🔻فراخوان ثبت نام در کارگاه تخصصی «اسطوره ی ایرانی – رمان ایرانی»
(با تدریس دکتر #بهمن_نامور_مطلق در #مدرسه_رمان)
▪️«مدرسه رمان» شهرستان ادب در ادامه ی برگزاری دوره های آموزشی داستان نویسی در سطوح مختلف، این بار اقدام به برگزاری دوره ای کاربردی با موضوع #اسطوره_ی_ایرانی_رمان_ایرانی برای عموم علاقه مندان به ادبیات نموده است.
این دوره با تدریس دکتر بهمن نامور مطلق و به مدت سه جلسه ی هفتگی در روز سه شنبه ازساعت ۱۷-۱۹ در محل موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب برگزار خواهد شد.
علاقه مندان می توانند برای حضور در این دوره، به یکی از روش های قید شده در زیر اقدام به ثبت نام نمایند.
لازم به ذکر است کتاب ارزشمند «درآمدی بر اسطوره شناسی / دکتر بهمن نامور مطلق» به ثبت نام شدگان هدیه می شود.
- ۰۲۱۷۷۵۱۷۸۳۰ داخلی ۱۴۶ (دفتر داستان)
- www.ShahrestanAdab.com
- www.MadreseRoman.com
☑️ @ShahrestanAdab
🔻تغزل از راه عاطفه‌های سرشار
(یادداشتی بر مجموعه‌شعر #واقعه غلامرضا کافی به نقل از روزنامه وطن امروز)
▪️«...جامعه ادبی، #غلامرضا_کافی را از دهه 70 می‌شناسد؛ شاعری آرام در گوشهای از شهر شاعران شیراز که گاهی نیز از او شعری در گوشهای از روزنامه یا مجله‌ای چاپ می‌شد. او از دهه 80 دامنه فعالیت ادبی‌اش را گسترش داد. وی در این 2 دهه و اندی، علاوه بر چاپ چند دفتر شعر، بیشتر وقتش را وقف تحقیق و پژوهش در شعر آیینی، بویژه شاخه عاشورایی آن و نیز شعر دفاع‌مقدس کرد؛ از پژوهش‌های علمی، دانشگاهی و حرفه‌ای در این دو زمینه گرفته تا تنظیم و تدوین آنتولوژی‌های مختلف و متنوع در آنها؛ آثاری نظیر «دستی بر آتش» (شناخت شعر جنگ/ 81)، «فرشته و انجیر» (اشعاری آیینی، همراه با پروانه نجاتی/ 81)، «شرح منظومه ظهر» (نقد و تحلیل شعر عاشورا از آغاز تا امروز/ 86)، «در آشیان چکاوک» (مجموعه شعر حماسی به همراه پروانه نجاتی) و... و مجموعه شعرهایی از سال 79 تا 95 نظیر «تیغ و ترانه»، «در تابستان زخم»، «سمفونی سیم‌های خاردار»، «ترانک‌ها»، «همین زنجره تا صبح»، «تاوان تنهایی» و...
به هر حال، امروز غلامرضا کافی نه‌تنها به عنوان شاعری کم‌کار و گوشه‌گیر، بلکه به عنوان شاعری فعال و توانمند، خود را نیز در مقام یک شاعر پژوهشگر در جامعه ادبی مطرح کرده است...»
متن کامل این یادداشت نوشته‌ی #وارش_گیلانی را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9122
☑️ @ShahrestanAdab