✴️ نظم آمریکایی _ چینی؛ محور یا قطب؟
سید محمد حسینی
🌏 تحولات یک دهه اخیر در ساختار نظام بینالملل به خصوص ظهور قدرتهای نوظهور، حتی رئالیستها را در مورد تک قطبی بودن نظام بینالملل دچار تردید کرد. ناتوانی اتحادیه اروپا در خودبسندگی امنیتی و وابستگی اروپا به امریکا در معظلات امنیتی موضوع تروریسم، پناهندگان و ... عملأ اتحادیه اروپا را از قامت قطبیت خارج ساخت. جنگ اوکراین با هر نتیجهای که به پایان برسد نیز روسیه را دچار انزوای بینالمللی خواهد کرد. از سویی دیگر تداوم پرشتاب قدرت چین در سطح بینالمللی، و نقشآفرینی قدرتهای منطقهای نظیر ژاپن، کره جنوبی، کره شمالی، برزیل، ترکیه و نظمآفرینی محور مقاومت به رهبری ایران در سطح منطقهای که خود را در جنگ 33 روزه و جنگ سوریه و یمن نشان داد، حکایت از شکلگیری نظم جدیدی در عرصه بینالمللی دارد. نظم جدید چه ویژگیهایی دارد و با محوریت کدام بازیگران شکل میگیرد؟
🌏 نظم جدید که نشانه عبور از دوران گذار نظم تک-چند قطبی (1991-2020) به دوران تثبیت دارد، بر اساس محوریت در سطح سیستمیک و قطبیت در سطح منطقهای شکل گرفته است. توجه به این نکته ضروری است که محور، قطب نیست. قطبیت نشانه هژمونی در عرصههای سیاسی، اقتصادی، نظامی و علی الخصوص ایدئولوژیک است، در حالی که محور فاقد عنصر ایدئولوژیک است. آنچه از دوقطبی امریکا و چین در سطح بینالمللی شنیدهایم، ساختار دوقطبی نیست بلکه محوری است که در یک طیف امریکا و در طیف مقابل چین قرار داد. لااقل در شرایط کنونی چین فاقد ایدئولوژی نافذ در کشورها و بازیگران موجود برای تبدیل شدن به یک قطب است. از آن مهمتر چین بر اساس قواعد نظام سرمایهداری یعنی نظم کهن بینالمللی در حال رقابت با امریکا است. امریکا و چین بالغ بر 700 میلیارد مبادلات سالیه دارند و بر این اساس وابستگی نامتقارنی اقتصادی میان امریکا و چین برقرار است.
🌍 قطبها نباید به یکدیگر وابستگی اقتصادی و یا نظامی داشته باشند کمااینکه امریکا و شوروی نیز دو نظم خودبسنده در دوران جنگ سرد ایجاد کرده بودند. بر این اساس نظم دوگانه میانه امریکا و چین دوقطبی نیست بلکه دو محوری است. در نظم جدید تعارض امریکا و چین را شاهد نخواهیم بود بلکه نظم دومحوری بر اساس رقابت و همکاری شکل گرفته است. در سطح منطقهای اما میتوان شاهد قطبیتها بود. به عنوان نمونه جبهه مقاومت در مقابل جبهه عبری - عربی - غربی یک دوقطبی ایدئولوژیک و استراتژیک است. جبهه روسیه - بلاروس نیز در مقابل اوکراین و متحدان غربی یک دوقطبی ایدئولوژیک است. بنابراین ما از دوران گذار وارد دوران تثبیت شدهایم. دوران تثبیت در سطح جهانی بر اساس دو محور امریکا و چین شکل گرفته است و در سطح برخی از مناطق بر اساس قطبیتها و محورها.
کانال شطرنج سیاست( هر آنچه که در مورد نظم جهانی آینده باید بدانید)
@shatranjsiasat
📸 اگر روسها در جنگ شکست خوردهاند پس اعزام این حجم تسلیحات به اوکراین برای چیست؟!
⏪ گونزالو لیرا خبرنگار آمریکایی در انتقاد از غرب و در صدر آنها آمریکا پیرامون گسیل تسلیحات به اوکراین:
▪️ اگر واقعا روسیه از لحاظ استراتژیک، عملی و تاکتیکی در نبرد اوکراین شکست خورده است، پس چرا پیشروی نیروهای روسیه همچنان ادامه دارد؟
▪️ چرا زلنسکی برای دریافت تانک، جنگنده و پول التماس میکند؟! چرا همگان در واشنگتن و بروکسل عصبانی هستند؟!
کانال شطرنج سیاست
@shatranjsiasat
✏️خلیج فارس و آمریکا
🖍 به دلیل اهمیت استراتژیک و ژئواکونومیک خلیج فارس در استراتژی قدرت های بزرگ، تو چند بخش خلاصه به نقش ایالات متحده در الگوی امنیتی خلیج فارس براساس تقسیم بندی زمانی و دکترین رؤسای جمهور آمریکا از 1969 تا الان اشاره می کنیم.
🔖 بخش اول
📓 الف)1974-1969: دکترین نیکسون
پس از عقب نشینی بریتانیا در سال 1968 از شرق سوئز، بحث جایگزینی ایالات متحده به عنوان تأمین کننده امنیت خلیج فارس مطرح گردید. اما آمریکا به دلیل درگیری در جنگ ویتنام و عدم امکان حضور مستقیم در صحنه خلیج فارس، سیاست دو ستونی با اتکا بر دو متحد خود یعنی ایران و عربستان به عنوان ستون های نظامی و اقتصادی، تحت مدیریت ریچارد نیکسون در پیش گرفت. به عبارتی از آنجا که نیکسون و کسینجر بر این باور بودند که تقویت نظامی ایران سبب ثبات خاورمیانه خواهد گردید، نیکسون ایران را به عنوان وکیل منافع حیاتی ایالات متحده در خلیج فارس در دهه 1970 برگزید.
📓 ب)1977-1974: دکترین فورد
سیاست خارجی او ادامه دکترین نیکسون میباشد زیرا هر دو از کسینجر برای طراحی سیاست خارجی بهره گرفتند. او به سیاستهای تنش زدایی با شوروی، بهبود روابط با چین و حمایت آمریکا از ویتنام جنوبی ادامه داد. او به حفظ و تعمیق روابط تسلیحاتی با ایران پرداخت و هدف مهم او در خاورمیانه، حمایت از متحدان در برابر تهدیدات جماهیر شوروی بود.
📓 ج)1981-1977: دکترین کارتر
در پی حمله نیروهای شوروی به افغانستان در دسامبر 1979، کارتر در ژانویه 1980، سخنرانی ایراد نمود و بیان داشت که هرگونه تلاش برای بدست گرفت کنترل منطقه خلیج فارس، به عنوان حمله به منافع حیاتی ایالات متحده تلقی میگردد و به هر شکل ممکن از جمله بهره گیری از نیروی نظامی آن را دفع خواهد نمود. این اعلامیه یک تغییر شگرف در سیاست خارجی ایالات متحده محسوب میگردد. خلیج فارس در دکترین کارتر اهمیت استراتژیک داشت و آمریکا نقش مستقیمی در دفاع از خاورمیانه با هدف جلوگیری از تسلط شوروی بر منطقه ایفا میکرد. دکترین کارتر سبب شکل گیری نیروهای واکنش سریع در منطقه گردید. در واقع کارتر با اتخاذ فرمول برژنیسکی مبنی بر اینکه خاورمیانه و آسیای جنوبی مستعد ماجراجویی های شوروی است، به این بحران واکنش نشان داد.
📓 د) 1989-1981: دکترین ریگان
در زمان او ایالات متحده با دو بحران در خلیج فارس روبه رو گردید. معامله محرمانه«تسلیحات در مقابل آزادی گروگان ها (ایران-کنترا) و «جنگ نفت کش ها که در آن نفت کش های کویتی تحت لوای ایالات متحده قرار گرفتند. به عبارتی ریگان، دکترین کارتر را که تقویت امنیت منطقه و پیگیری اهداف نظامیبود، ادامه داد. در طی سال های ریاست جمهوری ریگان، سیاست ایالات متحده تهاجمی تر شد و آمادگی آن را داشت که هر رژیم یا سازمانی که آمریکا یا شهروندان آن را تهدید کند، به چالش بکشد. همچنین انتقال اسلحه به منطقه به ویژه به عربستان سعودی افزایش یافت. همچنین در زمان جنگ ایران و عراق، به دلیل تهدید شدن منافع ایالات متحده، سیاست ریگان مبتنی بر سه اصل پیگیری میگشت: 1) ایجاد فشار بین المللی برای پایان جنگ و جلوگیری از گسترش آن؛ 2) کمک به دوستان برای دفاع از خود در برابر تهدیدهای ایران؛ 3) همکاری با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و سایر هم پیمانان در برابر ایران، برای محافظت از کشتی هایی که با پرچم ایالات متحده از خلیج فارس عبور می کنند.
#شطرنج باز ۳۱۳
کانال شطرنج سیاست
@shatranjsiasat
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#استوری🖤🌿
با تازیانه روزه ی خودباز می کند
مردی که مانده بین حصار شکنجه ها
#شهادت #امام_موسی_کاظم
#ماه_رجب
شطرنج سیاست
@shatranjsiasat
1_893318324.mp3
12.2M
تو کاظمین آقا، حاجتمو داده
چقدر دلم تنگه، پنجره فولاده...
◼️ روضه شهادت حضرت
#شهادت_امام_موسي_كاظم
#حاج_مهدی_رسولی
#ماه_رجب
کانال شطرنج سیاست
@shatranjsiasat
شطرنج سیاست
⚠️ مبحث نفوذ 📌 قسمت هشتم 📚 باهم مطالعه کنیم 📖 آلن تورن رهبران دولت اصلاحات را به پیروی از الگوی موس
⚠️ مبحث نفوذ
📌 قسمت نهم
📚 باهم مطالعه کنیم
📖 سرشت و سرنوشت جوامع در حال «گذار از سنت به مدرنیته» دغدغه پیوستهی یورگن هابرماس بود و برای تماشای «پروژهی ناتمام مدرنیته» سرزمینهای غیرغربی از چین تا ایران را پیمود. او پاییز ۱۳۸۰ دعوت عطاءالله مهاجرانی را به سبب «مبارزهی سختی که در دوران وزارت فرهنگ برای آزادی مطبوعات ایرانی پیش برد» قبول کرد و ۸ ماه بعد به ایران آمد. پیش از سفر به ملاقاتی طولانی با وزیر امور خارجه آلمان درباره وضعیت سیاسی نیروهای اپوزیسیون برانداز مانند اکبر گنجی در ایران رفت.
📖 یکی از ماموریتهای اصلی او معرفی جانشینی به جای عبدالکریم سروش برای بسط «علوم انسانی سکولار» بود؛ شخصیتی که بتواند «مذهب اسلام را به علوم انسانی و فلسفه معاصر غرب پیوند دهد. به عقیده هابرماس: مضمون سیاسی اختلافات مذهبی در داخل «جهان اسلام» را نباید دست کم گرفت. امروزه یک روحانی مانند «محمد مجتهد شبستری» نقش منتقدی مطرح را به عهده گرفته است. شبستری طرفدار «سنت تفسیر» است و از نظر او تکتک مومنان «مفسران وحی» میباشند. در مجموع، استدلالش یک «استدلال پروتستانی» در مقابل «قرائت ارتدکسی» رژیم جمهوری اسلامی است.
📖 یورگن هابرماس از محمد مجتهد شبستری به عنوان گزینه مقبول غربیها برای «همسان سازی اصول اسلامی با علوم انسانی سکولار» رونمایی کرد: یک مارتین لوتر جدید و البته، همانطور که فرانسیس فوکویاما میگفت آمریکاییها در ایران صاحب چند لوتر برای تحقق پروژهی «رفرم مذهبی در خاورمیانه» هستند. و نه فقط با فوکویاما که با ساموئل هانتینگتون و هانا آرنت نیز درباره «رسالت سرنوشتساز علوم انسانی» برای مبارزه با «توتالیتاریسم» هم نظر بود. به اعتقاد هابرماس «علوم انسانی انتقادی» مانند فلسفه، جامعهشناسی، سیاست و روانشناسی باید به «وحدت» دست یابند تا موجب «آزادی» و «سکولاریزاسیون» شوند. با این رویکرد، هسته مرکزی سخنرانیهایش را در محافل دانشگاهی به «مناقشه حول محور بنیانهای مشروعیتِ حکومت مذهبی ایران» اختصاص داد و یک روز پس از اقامت در تهران، غلامرضا اعوانی صبح ۲۲ اردیبهشت ۱۳۸۱ او را برای ایراد سخنرانی به انجمن حکمت و فلسفه برد تا «دستاوردهای سکولاریسم در فلسفهی سیاسی» را شرح دهد.
@shatranjsiasat
🔰 اندیشکده آمریکایی رند: ایران آمریکا را در «جنگ سیاسی» عراق و سوریه شکست داده است.
⚜ بخش دوم
💢 سوریه
کارشناسان اندیشکده رَند، ایران را در سوریه نیز در حال جنگ سیاسی میدانند و معتقدند این جنگ سیاسی، چهار عنصر اصلی دارد:
✳️ آموزش نیروهای دفاع ملی: نیروی قدس سپاه پاسداران نقشی اساسی در شکل دادن به استراتژی کلی ایران در سوریه، از جمله استراتژی جنگ سیاسی این کشور، ایفا کرده است. حدود ۲۰۰۰ افسر سپاه پاسداران تحت رهبری ژنرال سلیمانی، عمدتاً به عنوان مستشار برای نیروهای مسلح سوریه، به این کشور اعزام شدهاند. مهمترین مسئولیت نیروی قدس، تأسیس و آموزش «نیروهای دفاع ملی»، [نیروی داوطلبی الگوگرفته از بسیج و] شبکه شبهنظامیان مردمی سوریه بود که نقش ستون فقرات دفاع اسد مقابل شورشیان را داشتند. از آنجایی که واحدهای نیروهای دفاع ملی از ساکنان محلیِ مناطقی تشکیل شدهاند که در آنها مستقر هستند، هر یک از این واحدها انعکاسی از گروههای مختلف مذهبی آن منطقه است. این یعنی نیروهای دفاع ملی سوریه متشکل از علویها، مسیحیان، دروزیها، ارمنیها، شیعیان و حتی سنیها هستند.
✳️ انگیزههای مذهبی برای جنگجویان شیعه: یکی از ویژگیهای محوری جنگ سیاسی ایران در سوریه، تلاش این کشور برای ترسیم این جنگ به عنوان اقدامی ضروری برای دفاع از شیعیان سوریه و حرمهای آنها در دمشق بوده است. ایران کمپین گستردهای را در شبکههای اجتماعی ترتیب داده و در آن، دخالتهای خود در سوریه را در جهت دفاع از اقلیت شیعه و حرم حضرت زینب در دمشق در مقابل تخریب توسط افراطگرایان سنی معرفی نموده است.
✳️ نفوذ اقتصادی: وابستگی اسد به ایران به عنوان رگ حیات اقتصادی سوریه، مزایایی را برای تهران به دنبال داشته است. در میانه تحریمهای خردکننده بینالمللی علیه ایران، بازار سوریه مسیری را برای صادرات کالاهای ایرانی فراهم میکرد. مهمتر اینکه سهم گسترده ایران از بازار سوریه، به احتمال زیاد تضمینی برای نفوذ سیاسی تهران در دمشق برای مدتهای طولانی بعد از جنگ داخلی در این کشور به شمار میرود. چهار سال انزوای بینالمللی سوریه، این کشور را وادار کرده تا اقتصاد خود را از اساس از ترکیه و قطر دور کند و کاملاً با ایران هماهنگ نماید.
✳️ دیپلماسی عمومی: تلاش برای ایجاد علاقه میان مردم سوریه و جمهوری اسلامی نیز یکی دیگر از بخشهای استراتژی جنگ سیاسی تهران است. تلاشهای هماهنگ در حوزه تبادلات فرهنگی، اقداماتی نسبتاً جدید هستند که پس از انقلاب اسلامی ایران و عمدتاً از جانب ایرانیهایی آغاز شدهاند که مصمم بودند تا آرمانهای انقلابی خود را صادر کنند. این برنامهها همچنین شامل تبادلات دانشجویی و آکادمیک نیز میشوند. به علاوه، به نظر میرسد فعالیتهای خیریه نیز بخشی محوری از استراتژی دیپلماسی عمومی ایران در سوریه را تشکیل بدهد. تهران هر یک از استانهای سوریه را با یکی از استانهای ایران مرتبط کرده است تا برای آن استان، کمکهای نقدی، غذایی و دارویی جمعآوری کنند.
منبع:
https://www.rand.org/pubs/research_reports/RR1772.html
@shatranjsiasat
▪️چین درحال حاضر شریک اقتصادی اول یا دومِ ۱۲۰ کشور دنیاست
سعودی و امارات با تمام وجود در تلاش اند ارتباط خود با چین را عمیق کنند
حالا اگر همین چین در پایتخت خود به استقبال ایران رفته و پرچم های این کشور را به اهتزاز در آورد سعودی اینترنشنال ها همین بدیهیات را هم وارونه روایت میکنند
#شطرنج باز ۳۱۳
@shatranjsiasat
🔸در چنین روزی در سال ۱۹۹۱، آمریکا پناهگاه حمله هوایی غیرنظامیان امیریه در #عراق را بمباران کرد که به هزار غیرنظامی در خواب پناه داده بود. ۴۰۸ غیرنظامی از جمله ۲۶۱ زن و ۵۲ کودک عراقی در این بمباران کشته شدند.
🔹ساعت ۴ صبح، دو فروند F-117 ایالات متحده، ۲ "بمب هوشمند" هدایت شوندهی لیزری را روی پناهگاه انداختند. مورد اول، دیوار بتنی مستحکم پناهگاه را سوراخ کرد، درهای فولادی ضخیم آن را مسدود و همه را داخل آن گرفتار کرد. بمب دوم از سوراخ اول عبور کرد و در اعماق پناهگاه منفجر شد.
🔸کوچکترین قربانی، هفت روزه بود. بیشتر قربانیان در اثر گرمای انفجار کشته شدند. اجسادی که بعداً توسط نیروهای امدادی بیرون آورده شدند، ذغال شده و برخی هنوز در حال دود بودند! بوی گوشت سوخته، تا چندین روز در محله ماند.
🔹بمباران در آن زمان، تنها مرگبارترین حادثه برای غیرنظامیان در جنگ هوایی مدرن بود. دیدهبان حقوق بشر و مرکز بینالمللی عدالت ژنو، هر دو این حادثه را #جنایت_جنگی خواندند. (لینک)
🔸هفت خانواده عراقی که عزیزانشان را در این حمله از دست دادند، در بلژیک علیه جورج اچ. دبلیو بوش، شکایت کردند. اما این پرونده رد شد.
کانال شطرنج سیاست
@shatranjsiasat