#زمزمه
#شور
#امیرالمومنین_علیه_السلام
ای دم تو نفخۀ احیای من
وز دم تو دمدمه در نای من
شیفتۀ تو دل شیدای من
تا شدی از لطف تو مولای من
بر همه شد فرض تولای من
(ناد علیاً علیاً یاعلی)
در دل من غیر تو دلدار نیست
جز تو در این دایره دیّار نیست
هر دل از این راز خبردار نیست
لایق این گوهر شهوار نیست
هرکه نشد غرقۀ دریای من
(ناد علیاً علیاً یاعلی)
روی تو چون جلوه در آفاق کرد
جلوه در آیینۀ عشاق کرد
طاقت عشاق تو را طاق کرد
گرنه جهان را به تو مشتاق کرد
از چه جهان واله و شیدای توست
(ناد علیاً علیاً یاعلی)
گر تو نبودی غرض آدم نبود
آدمی اندر همه عالم نبود
پیش کس اسلام مسلّم نبود
زمزمه از کعبه و زمزم نبود
این هم امواج ز دریای توست
(ناد علیاً علیاً یاعلی)
جز تو به کس سرّ حقیقت که گفت؟
غیر تو بر جای نبی کس نخفت
لعل تو بس گوهر معنی که سُفت
وز تو بسی چهره که چون گل شکفت
سرو سهی سایۀ بالای توست
(ناد علیاً علیاً یاعلی)
—————
گزینش و ترکیب دو مسمط از شاعران:روحانی کرمانی-شیخ غلامعلی شیرازی(حکیم)
با افزودن ذکر همخوانی:(ناد علیاً علیاً یاعلی)
از کتاب درّۀ نجفی، ص77-75
از امام صادق(علیهالسلام) روایت شده: هرکه در روز اول ماه رجب امام حسین(علیهالسلام) را زیارت کند، البته حقتعالی او را بیامرزد.
از ابنابینصر روایت شده است: که از حضرت رضا(علیهالسلام) پرسید، در کدام وقت بهتر است امام حسین(علیهالسلام) را زیارت کنیم؟ ایشان فرمود: در نیمه رجب و نیمه شعبان.
شیخ مفید و سید ابن طاووس گفتهاند: این زیارت که ذکر میشود، برای روز اول رجب و شب نیمه شعبان است، ولی شهید، شب اول رجب و شب و روز نیمه رجب و روز نیمه شعبان را بر آن افزوده است. پس بنا به فرموده شهید، این زیارت برای شش وقت است.(منبع:سایت شیخ حسین انصاریان)
👈در قصیدهای از صائب تبریزی نیز با مطلع:
خاکیان را از فلک امید آسایش خطاست
آسمان با این جلالت گوی چوگان قضاست
صائب، مردم را به زیارت امام حسین(علیه السلام) در ماه رجب تشویق می نماید:
در رجب هر کس موفق شد به طوف مرقدش
بی تردد جای او در مَقعَد صدق خداست
در ره او زائران را هر چه از نقد حیات
صرف گردد، با وجود صرف گردیدن بجاست
...
👈و تقریباً در پایان قصیده، مرثیهسرایی مینماید:
تکیه گاهش بود از دوش رسولِ هاشمی
آن سری کز تیغ بیداد یزید از تن جداست
آن که می شد پیکرش از برگ گل نیلوفری
چاک چاک امروز مانند گل از تیغ جفاست
آن که بود آرامگاهش از کنار مصطفی
پیکر سیمین او افتاده زیر دست و پاست
چرخ از انجم در عزایش دامن پر اشک شد
تا به دامان جزا گر ابر خون گرید رواست
...
👈ان شاء الله هر کس در این ماه، موفق به زیارت کربلا و عتبات عالیات شد سلام اعضای این کانال را به حضرات برساند.
#ماه_رجب
شعری که تمام مناسبتهای ماه رجب را در بر دارد :
ماه پرفیض رجب، ماه نبی، ماه خداست
ماه توبه، مه رحمت، مه ذکر است و دعاست
ماه از خویش بریدن به خدا پیوستن
ماه آنکس که به حق واصل واز خویش جداست
ماه میلاد شریف دو محمّد دو علی
که پر از جلوۀ ماه رخشان ارض و سماست
(اولین روز از) این ماه، جمال ازلی
در تماشای رخ حضرت باقر پیداست
دوم ماه رجب عید بزرگی دگر است
عید میلاد علی بن جواد بن رضاست
سوم ماه رجب آن دهمین حجب حق
جگرش لختۀ خون از شرر زهر جفاست
دهم ماه رجب با گل رخسار جواد
موجزن رایحۀ عطـر ولایت به فضاست
بارکالله که در سیزده ماه رجب
عید میلاد علی، مظهر رب الاعلاست
کعبه آغوش گشوده چو گریبان از هم
که ز قلب حرمالله، علی عقدهگشاست
صاحبخانه ندا داد که ای بنت اسد
خانه از ماست ولیکن متعلق به شماست
قدر و جاه تو بود فوق مقام مریم
پسر تو علی است و پسر او عیساست
نجل پاک تو امام است به نجل مریم
گرچه او مریم و عیساش پیامآور ماست
این پسر رکن و مقام است و حطیم و زمزم
این پسر حجر و حجر، مروه و مسعا و صفاست
نیمۀ ماه رجب روز وفات زینب
او که دخت علی و مادر صبر است و رضاست
زینب، آن فاتح میدان اسارت که هنوز
زنده از خطبۀ او واقعۀ کربوبلاست
شیردخت علی و فاطمه و اخت حسن
که حسین دگر است و نفسش عاشوراست
بیست و پنج رجب از بهر محبان علی
روز اندوه و غم و ناله و اشک است و عزاست
روز آزادی زندانی زهرای بتول
روز قتل خلف حضرت صادق، موساست
گوییا در دل تاریک سیهچال، هنوز
بانگ العفو بلند از دو لب آن مولاست
آن که دربارۀ وی آمده ساق مرضوض
چشمها گر ز غمش خون بفشانند رواست
روز بیست و ششم ماه رجب داغ پدر
بر دل و بر جگر سوختۀ شیر خداست
بر دل ختم رسل داغ ابوطالب ماند
آن که ایمانش فوق همۀ ایمانهاست
بیست و هفت رجب است عید بزرگی دیگر
عید مزمل و مدثر و نور و طاهاست
عید بعثت که نبی رخت رسالت پوشید
به! چه عیدی که به از عید صیام و اضحاست
عید پرواز بشر، عید نزول قرآن
عید نابودی بت، عید تجلای خداست
بیست و هشت رجب آغاز فراقیست بزرگ
که حسینبنعلی عازم دشت و صحراست
کاروان پسر فاطمه هنگام سحر
سر به کف دارد و عازم به سوی کربوبلاست
عزم حج دارد و در اول ره میبیند
قتلگاه است بر او مروه، صفا تشت طلاست
همقدم زینب و عباس و علیاکبر
پیش رویش علی و پشت سر او زهراست
گاه بر فرق علیاکبر خود مینگرد
گاه میگرید و چشمش به دو دست سقاست
گاه در سینه کند نوک سنان را احساس
گاه بیند که بریده سر پاکش ز قفاست
سر به کف داشتن و تیر گرفتن به جگر
سپر سنگ شدن حج امام شهداست
«میثم!»آن تربت ششگوشه بود در بر تو
وای من! از چه ندیدی حرم یار کجاست؟
(حاج غلامرضاسازگار)
توجه*** :جمعۀ اول این ماه.....تغییر داده شده به:«اولین روز از این ماه»
تقدیم به مادر امام جواد(علیه السلام) حضرت خیزران (سلام الله علیها)
به سَر از سایۀ خورشیدِ هشتم سایهبان دارد
همان دُرِّ گران قدری که نام خَیزُران دارد
به طفلی که ، به گهواره شهادت داد بر توحید
که این مادر شبیه مریم از عصمت نشان دارد
سلامِ حضرتِ ماریۀ قبطیه بر آن زن
که نام آسمانیِ محمّد بر زبان دارد
ببین قبل از تولد خوانده مدحش را رسول الله
ببین چه جايگاه این جاریه بین زنان دارد
خدا داده به این ریحانه ، نُه افلاک برکت را
که حسرت بر چنین دردانهای هفت آسمان دارد
خدا میداند این آیینۀ معصوم در جانش
چه اسراری نهان کرده ، چه اسراری عیان دارد
پدر، مادر، برادر، خواهرم ، قربانِ بانویی
که نام دُرّه، ریحانه ، سبیکه، خَیزُران دارد
(میثم مؤمنینژاد)
🌸🌸🌸
《سبیکه》 یک کنیز بود که «دُرّه» نامیده میشد و علی بن موسی الرضا(علیه السلام) او را «خیزران» نامید.
سبیکه مادر امام جواد از روستایی در مصر به نام مِریسه بود. او از خاندان ماریه قبطیه مادر ابراهیم (پسر پیامبر اسلام) بود.
سبیکه یکی از زنان نمونه در اسلام بود. به گفتهی علیبن موسیالرضا (علیه السلام)او در فضایل اخلاقی بسیار شبیه حضرت مریم(سلام الله علیها ) بودهاست.
#نکتۀ_مداحی
#نکتۀ_علمی
چگونگی اِعراب ترکیبات عربی با وجود همنشینها در اشعار و جملات فارسی
بیان مسأله: در بعضی ترکیبات عربی در اشعار و جملات فارسی، سئوال پیش میآید که آیا اِعرابشان باید مثل آنچه در اشعار و جملات عربی قرار میگیرند، رعایت و خوانده شوند؛ مثلاً در جملۀ: «خواجه نصیرالدین گفت» آیا حتماً کلمۀ: «نصیر» باید به دلیل جایگاه فاعلی، ضمه بگیرد؟ و چرا معمولاً با کسره استمعال میگردد؟
در مبحث اِبدال در فرایندهای واجی، سه حالت در سطح واژه مطرح است، این حالتها معمولاً به دلیل همآواییِ دو حرف نزدیک به هم صورت میگیرد و البته در بعضی موارد نیز ممکن است صورت نگیرد:
1.مصوتها، مانند:بعضی افعال امر:بیا-برو-بنشین-بگیر. بعضی افعال منفی:نمینشیند-نمیگیرد
2.صامتها، مانند:منبر=ممبر، سنبل=سمبل
3.در نوشتار، مانند:مجتبی=مشتبی-سپید=سفید-لکن=لیکن-اجتماع=اشتماع
مشاهده میشود، مسألۀ فوق یک قانون نیست که حتماً در تمام کلمات مشابه اجرا گردد.
اینکه در ترکیبات فارسی چه حالتهایی مطرح است نیاز به تحقیق دارد، ولی کاربرد ترکیبات عربی نیز وضعیتی مشابه موارد فوق دارد. در شعر ذیل ترکیبات «امیرالمؤمنین(ع) »، «ربالعالمین»، «روحالامین»، در جایگاههای مختلفی از جهت دستوری قرار گرفتهاند، ولی از جهت همنشینی با مصوتها و حرکت کلمات کناری، میتوانند مصوتهای آنان را بگیرند:
مثال1:
با امیرالمؤمنین اَز اَنبیا و اولیا
دل ربودی همچنان گرم دل آرایی شدی
در بیت فوق، مصوت فتحه در «اَز» و «اَنبیا» با امیرالمؤمنین، بیشتر همنشین شدهاند، بنابراین میتواند اینطور خوانده شود:امیرَالمؤمنین
مثال2:
فاطمه روشنگر اهل یقین آوردهای
مرحبا با خود امیرالمؤمنین آوردِهای
در بیت فوق، مصوت ضمه در «خُود» قبل از امیرالمؤمنین، تقریباً بیشتر در همنشینی غلبه کرده است، بنابراین میتواند اینطور خوانده شود:امیرُالمؤمنین
مثال3:
ای حرم مرآت رب العالمین است این پسر
جان احمد، روح قرآن، رکن دین است این پسر
در بیت فوق، مصوت کسره در «مِرآتِ» قبل از ربالعالمین، بیشتر همنشین شده است، بنابراین میتواند اینطور خوانده شود: ربِالعالمین
مثال4:
ظاهراً یک کودک نوزاد میبینی وُرا
در حقیقت مرشد روح الامین است این پسر
در بیت فوق، در ترکیب عربی «روحالامین»، ضمه در «مُرشد» همنشینی دارد، بنابراین میتواند اینطور خوانده شود: روحُالامین
مثال5:
مؤمنین از چهار سو دور حرم گردید جمع
ای همه مُؤمن، امیرالمؤمنین است این پسر
در بیت فوق، ضمه در «مُؤمن»، همنشینی دارد، بنابراین «امیرالمؤمنین» میتواند اینطور خوانده شود:امیرُالمؤمنین
نتیجه: همانگونه که در بعضی افعال امر یا افعال منفی در فارسی، دو حرف کنار هم، همآوا میشوند، در اعراب ترکیبات عربی که در اشعار و جملات فارسی میآیند نیز میتواند با مصوتهای کلمات کناری، همآوایی رخ دهد و بعضی از این کلمات نیز غلبۀ بیشتری در همآواییها مینمایند و موجب میشوند آن ترکیبات، حرکت و اعراب آنها را بگیرند.
✍️مجیدطاهری
نظرات خود را به این آدرس ارسال فرمایید:
@Dr_majid_taheri
کانال ما را به مداحان عالیقدر معرفی نمایید:
https://eitaa.com/sher_sabk_maddahi
#نکته_مداحی
#نکته_علمی
#رباعی
#دوبیتی
#مولودی_خوانی
👈نکتۀ مهم در کاربرد رباعی و دوبیتی در مولودی خوانی
یکی از کاربردهای مهم رباعی و دوبیتی در مولودی خوانی، در ابتدا برای صلواتگرفتن از اهل مجلس و انتها برای اتمام مجلس است که تأثیر نسبتاً خوبی بر مستمع در نشاط آغازین و حسن ختام دارد؛ اما کاربرد تقریباً نادرست از این قالب شعری، این است که چند رباعی پشت سر هم در ابتدای برنامه خوانده شود؛ البته ممکن است دلیل این اشتباه، کمبود وقت و یا خواندن سرود بیشتر و میل به شورخوانی و کفزنی باشد که این هم دلیل صحیحی نیست. مصراع چهارمِ رباعی و دوبیتی، حکم فرود و نتیجهگیری دارد و اگر در ابتدا خوانده میشود باید از نوعی بهره برد که دارای کلمات صلوات، محمد(ص) و...باشد تا مستمع با شنیدن آن صلوات بفرستد؛ برای انتهای مجلس نیز باید از نوعی بهره جست که دارای فرود و نتیجهگیری خوبی باشد، مانند نمونههای ذیل:
ـ . رباعی شروع:
بر روشنیِ چشم پیمبر صلــوات
بر آینۀ جمالِ حیـــدر صلـــــوات
میلاد جواد، مظهرِ جود و سخاست
نذر قدمش بخــوان مُکرّر صلوات
(رسول میثمی)
ـ . رباعی پایان:
با مهر تو دل سپهری از نور شود
با یاد تو سینه وادی طور شود
تنها نه ز مقدم تو شاد است رضا
کز آمدنت فاطمه مسرور شود
(سید هاشم وفائی)
در رباعی فوق که برای فرود و پایان مجلس، مثال زده شد، با آمدن نام مبارک حضرت فاطمه(سلام الله علیها) میتوان صلوات فاطمی و یا این دعای فاطمی را برای ختم مجلس خواند و سپس دعاهای دیگر را ذکر نمود:
«اِلهی بِفاطمَةَ وَ اَبیها وَ بَعلِها وَ بَنیها وَ السِّرِّالمُستَودَعِ فیها بِعَدَدِ ما اَحاطَ بِهِ عِلمُک»...
✍️مجیدطاهری
نظرات خود را به این آدرس ارسال فرمایید:
@Dr_majid_taheri
کانال ما را به مداحان عالیقدر معرفی نمایید:
https://eitaa.com/sher_sabk_maddahi