با سلام و عرض ادب محضر دوستان گرامی بحمدالله جلسه چهل و سوم انجام شد مقرر محترم صدیق ارجمند حجت الاسلام احمدی حاجی ابتداء به تفسیر (عقد الاختیار) پرداختند و مصادیقی ار موارد مستحدثه برای آن برشمردند و در ادامه چند وجه در تخریج فنی و تصحیح شرعی آن شمارش کردند که یکی از آنها محل و منظور مقاله ایشان بود . سپس در ادامه به نظریه مرحوم آیت الله مومن ره در تخریج فنی آن به عنوان (بیع الحق) پرداختند وبرای پاسخ به اشکالات وارده بر ایشان وارد بحث از قاعده تفویض شدند که روایات صحیح السندی در کافی و غیر آن دارد مثل روایت (مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَيْنِ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ إِسْحَاقَ الْأَحْمَرِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ الْأَنْصَارِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الْأَحْمَسِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَوَّضَ إِلَى الْمُؤْمِنِ أُمُورَهُ كُلَّهَا وَ لَمْ يُفَوِّضْ إِلَيْهِ أَنْ يَكُونَ ذَلِيلًا أَ مَا تَسْمَعُ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ- وَ لِلّٰهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ فَالْمُؤْمِنُ يَكُونُ عَزِيزاً وَ لَا يَكُونُ ذَلِيلًا ثُمَّ قَالَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ أَعَزُّ مِنَ الْجَبَلِ إِنَّ الْجَبَلَ يُسْتَقَلُّ مِنْهُ بِالْمَعَاوِلِ وَ الْمُؤْمِنَ لَا يُسْتَقَلُّ مِنْ دِينِهِ شَيْ‌ءٌ. الكافي (ط - الإسلامية)، ج‌5، ص: 63) که از این طائفه روایات قاعده ای اصطیاد می شود که دال بر تصحیح اینگونه معاملات است . در ادامه وارد در مناقشات خمسه حضرت استاد شوپایی به این قاعده شدند و به توضیح هر یک و اشکالات طرح شده بر آنها پرداختند و در نهایت جلسه با اشکالات دوستان و پاسخهای مقرر محترم ادامه پیدا کرد .

برای استفاده هر چه بیشتر دوستان فایل صوتی جلسه در چیوست تقدیم میشود

بسم الله الرحمن الرحیم با عرض سلام محضر دوستان گرامی در هفته چهل و چهارم با موضوع بررسی و نقد هوش مصنوعی در اجتهاد خدمت عزیزان هستیم. این موضوع چندی است که معرکه آراء بین فضلای حوزه واقع شده و نیاز به نشستی برای بررسی هرچه بیشتر آن احساس میشد. از اینرو از مولف کتاب (نظام مسائل هوش مصنوعی در اجتهاد) صدیق ارجمند حجت الاسلام شمسی کوشکی دعوت کردیم تا با ارایه این موضوع در خدمتشان باشیم و طبیعتا در ادامه نقد دوستان را شنوا خواهیم بود. ایشان ورودی سال ۹۰ هستند و در حال حاضر مشغول تحصیل درس خارج حوزه( اصول: سید باقر کشمیری، فقه: استاد توکل و استاد مروی) هستند در سطح هم از اساتیدی همچون ؛ علم الهدی(اصول) ، احمد ابراهیمی، کشمیری(فقه) بهره برده اند. رتبه ۵ آزمون کارشناسی ارشد رشته فقه و حقوق و فارغ التحصیل کارشناسی ارشد فقه سیاسی دانشگاه شهید بهشتی هستند. دو سال سابقه تدریس فقه سطح یک را دارند و در حال حاضر کارشناس دفتر مطالعات اسلامی فضای مجازی هستند

برای ایجاد سبقه ذهنی ، کتاب ایشان را در پیوست تقدیم میکنم

با سلام و عرض ادب محضر دوستان گرامی بحمدالله جلسه چهل و چهارم برقرار شد . مولف کتاب نظام مسایل هوش مصنوعی صدیق ارجمند حجت الاسلام شمسی کوشکی ابتدا از فرق بین مساله یابی و موضوع شناسی بحث کردند و سپس وارد در اهداف تهیه کتاب نظام مسایل هوش مصنوعی شدند . و با تبیین جایگاه هوش مصنوعی در موضوعات مختلف جایگاه آن را در فقه و اجتهاد تبیین کردند . در لابلای بحث ، شکل گیری این موضوع در اجتهاد مورد نقد دوستان واقع شد و اشکالات متعددی به آن مطرح کردند که من جمله آنها : 1.گزارشی که از هوش مصنوعی خدمت اعلام و بزرگان ارایه شده است گزارش ناقص و همه جانبه نبوده و اصطلاحا فقط خوبیهای این تمدن غربی را بیان کرده اند . 2. مساله شناسی تابع موضوع شناسی دقیق و صحیح است و از هم جداپذیر نیست لذا نظام مسایل هوش مصنوعی را نمی توان بدون شناخت صحیح این موضوع تدوین کرد . 3. برخورد نقادانه و فعالانه با این موضوع جای خود را به برخوردهای منفعلانه داده است فلذا این موضوع مورد واکاوی دقیق قرار نگرفته است چراکه در ارایه این موضوع از تبدل مفاهیم استفاده شده است که رهزن است و اعلام را دچار قبول موضوع بدون فهم دقیق حقیقت آن می کند . مثلا از مهمترین اهداف بهره گیری از هوش مصنوعی در اجتهاد جایگزین کردن هوش به جای انسان در فرایند اچتهاد است با این فرض که اختیار در انسان تنزل یافته و اختیار ماشینی ارتقاء داده شده و قدرت انتخابی فیما بین برای هوش مصنوعی تصویر می شود که با انتخاب و اختیار فقیه متفاوت است هرچند در ظاهر و بادی الرای متحد به نظر برسد . مضافا به اینکه حجیت چنین کاری در فرایند اجتهاد که علاوه بر تحلیل و استدلال و استنباط فقیه ممکن است قرین به قرائنی باشد که به زمان و مکان و امور دیگر مرتبط شود اول الکلام است و نیاز به تگاه حداقلی به مقوله اجتهاد است .

فایل صوتی جلسه برای استفاده بیشتر دوستان تقدیم میشود

بسم الله الرحمن الرحیم با عرض سلام محضر دوستان گرامی؛ در هفته چهل و پنجم #شنبه‌های‌فقهی با موضوع "بررسی اخبار تحلیل خمس" با ارائه فاضل گرامی حجةالاسلام محمدرضا ترابی در خدمت عزیزان هستیم. ایشان، یک دهه درس خارج خود را در محضر آیات؛ سیداحمدمددی و احمدی‌شاهرودی و میرباقری مشغول بوده و هستند. قرار است ایشان در جلسه این هفته #تقریری از مباحث درس خارج #استادمیرباقری پیرامون #اخبارتحلیل‌خمس ارائه نمایند. چکیده تقریر به همراه اخبار تحلیل، در اختیار عزیزان قرار می‌گیرد تا تهیا بیشتری برای عزیزان جهت حضور در گعده علمی فراهم گردد. زمان: شنبه اول رجب المرجب، ۲۵ بهمن/ همراه با اقامه نمازظهر وعصر مکان:خیابان معلم شرقی کوچه ۱۱ (بیت امام ره) فرعی شماره ۵ پلاک ۸۳ https://eitaa.com/joinchat/1116209178C86239c6fa5

بسم الله الرحمن الرحیم عرض سلام و ادب محضر بزرگواران؛ جلسه ۴۶ از سلسله جلسات #شنبه‌های‌فقهی را در خدمت فاضل گرامی حجةالاسلام محمدجوادمحمدی از تلامذه آیات؛ گنجی، فاضل لنکرانی و قائینی هستیم. ایشان هم اکنون در گروه فقه جزاء موسسه فقه و علوم اسلامی اشتغال به تحصیل و تحقیق دارند. موضوع جلسه این هفته، بخش دوم مباحث #افسادفی‌الارض بابررسی روایات مربوطه است. بخش اول در جلسه پیشین با بررسی آیات مرتبط انجام گشت، لیکن به دلیل استقبال اعزه از این بحث، جلسه دوم آن با ارائه ایشان و بررسی روایات صورت خواهد گرفت. زمان: شنبه ۸ رجب المرجب، ۳ اسفند/ همراه با اقامه نماز ظهر وعصر مکان: خیابان معلم شرقی کوچه ۱۱ (بیت امام ره) فرعی شماره ۵ پلاک ۸۳ https://eitaa.com/joinchat/1116209178C86239c6fa5

روایات بحث ، برای استفاده دوستان تقدیم میشود

با عرض سلام و ادب محضر دوستان گرامی بحمدالله جلسه چهل و ششم انجام شد مقرر محترم صدیق ارچمند حجت الاسلام محمدی در ادامه بحث افساد فی الارض که مناظره قرآنی آن در چند وقت پیش در همین سلسه جلسات برقرار شده بود بحث روائی آن را مطرح کردند و فرمودند : التزام به این عنوان در اقوال فقهایی همچون آیات منتظری ، مکارم و مومن قمی آمده است البته قانون به استناد فتوای آیت الله منتظری تدوین شد که هرگونه پخش مواد سمی و مخدر و هرگونه خسارت به اموال خصوصی و عمومی و اخلال به نظم عمومی و . . .باشد مفسد فی الارض خواهد بود هرچند ایشان از نظر خود برگشتند و به خلاف آن ملتزم شدند . اما روایاتی که در باب افساد مطرح شده است : 1.(بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْأَعْمَشِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیهما السلام فِي حَدِيثِ شَرَائِعِ الدِّينِ قَالَ: وَ لَا يَحِلُّ قَتْلُ أَحَدٍ مِنَ الْكُفَّارِ وَ النُّصَّابِ‏ فِي التَّقِيَّةِ إِلَّا قَاتِلٍ أَوْ سَاعٍ فِي فَسَادٍ وَ ذَلِكَ إِذَا لَمْ تَخَفْ عَلَى نَفْسِكَ وَ لَا عَلَى أَصْحَابِكَ وَ اسْتِعْمَالُ التَّقِيَّةِ فِي دَارِ التَّقِيَّةِ وَاجِبٌ وَ لَا حِنْثَ وَ لَا كَفَّارَةَ عَلَى مَنْ حَلَفَ تَقِيَّةً يَدْفَعُ بِذَلِكَ ظُلْماً عَنْ نَفْسِهِ. وسائل الشيعة، ج‏16، ص: 210.) این متن در دو روایت آمده است که مرحوم هاشمی شاهرودی آن را یکی ئدانسته است که عبارت (ساع فی فساده) آمده و نامی از افساد فی الارض برده نشده و لکن فقهایی از آن افساد فهمیده اند. اشکالی که به این روایت شده است این است که تعمیم این روایت به غیر مورد کافر و ناصبی محل اشکال است و ظاهر این روایت تعمیم حکم به جمیع قضات است ودر حالیکه ثقل این روایت بحث از تقیه است و این بحث در مورد قضاتی که مبسوط الید هستند معنی ندارد فلذا نمی توان از این روایت عنوان افساد فی الارض را در عداد جرمهای حدی اصطیاد کرد . 2.(فِي رِوَايَةِ السَّكُونِيِ‏ أَنَّ عَلِيّاً علیه السلام قَضَى فِي رَجُلٍ أَقْبَلَ‏ بِنَارٍ فَأَشْعَلَهَا فِي دَارِ قَوْمٍ فَاحْتَرَقَتِ الدَّارُ وَ احْتَرَقَ أَهْلُهَا وَ احْتَرَقَ مَتَاعُهُمْ قَالَ يُغَرَّمُ قِيمَةَ الدَّارِ وَ مَا فِيهَا ثُمَّ يُقْتَلُ. من لا يحضره الفقيه، ج‏4، ص: 162). 3.(مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْبَرْقِيِّ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيٍّ علیه السلام أَنَّهُ قَضَى فِي رَجُلٍ أَقْبَلَ‏ بِنَارٍ فَأَشْعَلَهَا فِي دَارِ قَوْمٍ فَاحْتَرَقَتْ وَ احْتَرَقَ مَتَاعُهُمْ قَالَ يُغْرَمُ قِيمَةَ الدَّارِ وَ مَا فِيهَا ثُمَّ يُقْتَلُ. تهذيب الأحكام (تحقيق خرسان)، ج‏10، ص: 231) 4.(عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مَرَّارٍ عَنْ يُونُسَ عَنْهُمْ ع قَالَ: سُئِلَ عَنْ رَجُلٍ قَتَلَ مَمْلُوكَهُ قَالَ إِنْ كَانَ غَيْرَ مَعْرُوفٍ بِالْقَتْلِ ضُرِبَ‏ ضَرْباً شَدِيداً وَ أُخِذَ مِنْهُ قِيمَةُ الْعَبْدِ وَ يُدْفَعُ إِلَى بَيْتِ مَالِ الْمُسْلِمِينَ وَ إِنْ كَانَ مُتَعَوِّداً لِلْقَتْلِ قُتِلَ بِهِ.الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏7، ص: 303( عده ای این حکم را در باب قصاص دانسته اند و عده ای مثل مرحوم ابن جنید ، قطب الدین ، علامه حلی ره از باب فساد فی الارض . 5.(عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ غَيْرِ وَاحِدٍ مِنْ أَصْحَابِنَا قَالَ: أُتِيَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام بِرَجُلٍ نَبَّاشٍ فَأَخَذَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام بِشَعْرِهِ فَضَرَبَ بِهِ الْأَرْضَ ثُمَّ أَمَرَ النَّاسَ أَنْ يَطَئُوهُ بِأَرْجُلِهِمْ فَوَطِئُوهُ حَتَّى مَاتَ. الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏7، ص: 229) در پاسخ از این روایت گفته اند که اولا محرز نیست که مروی عنه ابن ابی عمیر از امام علیه السلام نقل کرده باشد علاوه بر اینکه عبارت (قضی) نیامده است مضافا به اینکه معارض دارد و حکم نباش در روایات دیگر قطع ید گفته شده است . (عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام‏ أَنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام أُتِيَ بِرَجُلٍ قَدْ بَاعَ‏ حُرّاً فَقَطَعَ يَدَهُ.الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏7، ص: 229( در پاسخ باید گفت اولا در این روایت قتل نیامده است و ثانیا اگر اشاره به آیه شریفه (اوتقطع ایدیهم و ارجلهم) باشد باز هم تطابق ندارد و ثالثا این تعلیل ها بعد الحکم است و نمی توان به عنوان مناط حکم قلمداد شود و لذا قابل تسری و تعدی به غیر نیست .

6.(عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله ‏ سَاحِرُ الْمُسْلِمِينَ يُقْتَلُ وَ سَاحِرُ الْكُفَّارِ لَا يُقْتَلُ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ لِمَ لَا يُقْتَلُ سَاحِرُ الْكُفَّارِ قَالَ لِأَنَّ الْكُفْرَ أَعْظَمُ مِنَ السِّحْرِ وَ لِأَنَّ السِّحْرَ وَ الشِّرْكَ مَقْرُونَانِ. الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏7، ص: 260) در نتیجه باید گفت عنوان فساد در هیچیک از روایت به جز روایت اولی نیامده بود که آن هم جواب داده شد فلذا استفاده چنین عنوان مستقلی در عداد عناونی مچرمانه حدی کار صعب و ناشدنی است مضافا به اینکه اثبات ارتکاز چنین عنوانی در بین فقهاء دونه خرط القتات است .