🌐 سفرها و هجرت‌های تبلیغی اصحاب و شاگردان ائمه (ع)
💠 براساس آیات قرآن و روایات اسلامی، مسافرت امری ممدوح است. این مدعا را می‌توان به آیاتی چون «هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا مِن رِّزْقِهِ ۖ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ»، «أَفَلَمْ یَسِیرُوا۟ فِی ٱلْأَرْضِ فَتَکُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ یَعْقِلُونَ بِهَآ أَوْ ءَاذَانٌ یَسْمَعُونَ بِهَا» و «قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ۚ ثُمَّ اللَّهُ يُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ» مستند کرد.
💠 فارغ از آیات قرآن، روایات بسیاری نیز در مدح مسافرت وارد شده است. در روایتی از پیامبر اکرم (ص) آمده است: «سافِروا تَصِحّوا و تَغنَموا» (مسافرت کنید تا تندرست و بی‌نیاز شوید). مرحوم پدرم گاهی در سفر این شعر منسوب به امام علی (ع) را می‌خواند:
تغرَّبْ عن الأوطان في طلبِ العُلى
وسافرْ ففي الأسفار خمسُ فوائدٍ
تَفَــرُّج هـمٍّ واكتساب مــعيشـةٍ
وعلـمٍ وآدابٍ وصُحبةِ ماجـدٍ
💠 با تورق صفحات تاریخ، با بسیاری از اصحاب و علمای طراز اول مواجه می‌شویم که برای تبلیغ دین و مذهب، از وطن خود دل کنده و به دیگران بلاد مسافرت یا مهاجرت نموده‌اند.
💠 برخی از علما و اصحاب امامان (ع) برای نشر معارف اسلامی، علاوه‌‌‌بر تأسیس کانون‌های علمی و تربیت شاگردان، با تحمل مشقات و مرارت‌های فراوان به جهانگردی نیز می‌پرداختند. شواهد تاریخی بسیاری بر این مطلب وجود دارد که در این فرسته به ذکر سه مورد بسنده می‌کنم:
1⃣ ابراهیم‌بن‌محمّدبن‌سعید ثقفی (صاحب کتاب الغارات)
ابراهیم کتابی با عنوان «المعرفة» درباره مناقب اهل‌بیت (ع) و مثالب دشمنان آنان تألیف نمود، اما بزرگان کوفه از نشر این کتاب در شهر کوفه جلوگیری کردند. ابراهیم پس از مواجهه با این ممانعت، شهر اصفهان را که در آن زمان بیگانه‌ترین سرزمین نسبت به اهل‌بیت (ع) بود، برای نشر کتابش انتخاب نمود. وی سوگند یاد کرد که کتاب المعرفة را جز در اصفهان منتشر نسازد.
2⃣ حریزبن‌عبدالله أزدی سجستانی
چنان‌که از نام حریز پیداست، وی اصالتاً أزدی است، اما ازآنجاکه برای نشر علوم آل‌محمد (ع) بارها و بارها به سیستان سفر کرد، با عنوان سجستانی نیز شناخته می‌شود. (مامقانی، بی‌تا، ۲۴۵)
3⃣ حماد سمندری
وی از اصحاب امام صادق (ع) بود و مرحوم مامقانی او را حسن و معتمد می‌داند. حماد در روایتی نقل می‌کند که به امام صادق (ع) گفتم: من به سرزمین مشرکان رفت‌و‌آمد دارم. برخی از یاران به من می‌گویند که اگر در سرزمین مشرکان بمیری، در قیامت با آنان برانگیخته خواهی شد! آیا واقعاً چنین است؟ امام به من فرمود: ای حماد! آیا در آن سرزمین از ولایت ما سخن به میان می‌آوری؟ گفتم: آری. فرمود: آیا در سرزمین اسلام نیز آزادانه می‌توانی از اهل‌بیت (ع) دفاع کنی؟ گفتم: خیر! فرمود: تو اگر در آن دیار بمیری، همچون امتی محشور خواهی شد که نور پیشاپیشت حرکت خواهد کرد. (کشی ۱۴۳۰: ۲۴۵)
✍ مهدی صادقی شهمیرزادی
📆 ۱ آبان‌ماه ۱۴۰۲
📌 ارجاعات:
🔻مامقانی، عبدالله، بدون تاریخ. تنقیح المقال في علم الرجال. ۳ ج. نجف اشرف - عراق: [بی نا]. ج ۱، ص ۳۱ و ۲۶۱.
🔻کشی، محمد بن عمر، حسینی، احمد، و حسینی، احمد. ۱۴۳۰–۲۰۰۹، رجال الکشی، ج ۱، بیروت، لبنان، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات. ص ۲۴۵.
👈 مؤسسه اطلس شیعه
❇️ انجمن بین‌المللی فرهنگی‌پژوهشی سادات و شُرَفا (جمهوری ترکیه)
🔆 سادات همواره به‌عنوان یکی از گروه‌های فرهنگی مورد احترام در جهان اسلام شناخته شده‌اند. این افراد در میان شیعیان، اهل سنت و صوفیان مورد توجه بوده و در عرصه‌های مختلف زندگی فرهنگی مسلمان تاثیرات زیادی از خود برجای نهاده‌اند.
🔆 انجمن بین‌المللی فرهنگی‌پژوهشی سادات و شُرَفا در تاریخ 2014.06.19 در منطقه باشاکشهیر شهر استانبول تاسیس شد.
🔆 این انجمن اهداف و مأموریت‌هایی را برای خود تعریف کرده است. برخی از این اهداف و مأموريت‌ها، بنابر آنچه در وبسایت این انجمن آمده، به شرح زیر است:
● پیشگیری از سیادت‌گرایی دروغین و سوءاستفاده از عنوان سیادت (این هدف با ثبت سادات واقعی، مطابق با اصول مقرر در قانون اساسی جمهوری ترکیه محقق خواهد شد)؛
● ارائه مساعدت‌های مادی و معنوی به سادات و شُرَفا؛
● حفظ همبستگی سادات و شُرَفا؛
● انجام فعالیت‌های علمی در جهت شناساندن و ارتقای جایگاه سادات و شُرَفا و مؤسسه نقیب الاشراف؛
● اطلاع‌رسانی درخصوص وظايف سادات و شُرَفا؛
● تحکیم روابط دوستانه با سایر انجمن‌ها و سازمان‌ها.
🔆 در بخشی از وبسایت این انجمن آمده است:
👈 از همه برادران سید و شریف که شجره‌نامه خود را در دوره عثمانی از فرمانداران نقیب الاشراف دریافت کرده‌اند خواهشمندیم با مراجعه به انجمن سادات و شُرفا، به عضویت این انجمن درآیند.
👈 چنانچه شجره‌نامه کسی به هر دلیلی مفقود، دزدیده، پاره یا سوزانده شده، و درعین‌حال سوابق آنها (اعم از نام خانواده، نام پدر، محل تولد، نام مستعار، استان و منطقه) توسط فرمانداران نقیب الاشراف ثبت شده است، این سوابق در کتاب‌های نقیب‌الاشراف موجود و قابل استناد است.
👈 این سوابق برای قرن‌ها به‌شکل منظم در آرشیوهای دفتر مفتی استانبول نگهداری شده است. چنانچه افراد مزبور به این دفتر مراجعه و سوابق خود را دریافت کنند، می‌توانند با به عضویت انجمن سادات و شُرَفا درآیند.
👈 در ادامه این پرسش طرح شده است که "اگر هیچ نام و نام مستعاری از شخص یا خانواده‌ای در این دفاتر و آرشیوها نباشد چه خواهد شد؟"
در پاسخ به این پرسش آمده است که هیچ‌کس حق ندارد خود را به‌دروغ سید معرفی نماید و مسلمانان را فریب دهند. این به‌نوعی تهمت به پیامبر و گناهی بزرگ است. کسى که سید نیست و خود را سید معرفی می‌کند، دزد نسب است، و این یعنی کسب شهرت با ثبت نام در میان فرزندان پیامبر! این یک بی‌احترامی بزرگ به پیامبر و گناهی عظیم است و مجازاتی سخت دارد.
🔆 در ادامه به مجازات جاعلان سیادت و شرافت اشاره شده است:
براساس قوانین امپراتوری عثمانی و نیز امام مالکین، مجازات کسی که به‌دروغ ادعای سیادت و شرافت کند عبارت است از:
● ضرب و شتم شدید، دردناک و موثر؛
● مجازات با برخوردهای اصلاحی؛
● رسوایی شدید در محل زندگی؛
● حبس تا زمانی که توبه کند و نشانه‌های اصلاح واقعی و صادقانه در آنان نمایان شود؛
●● چنانچه شخص با وجود مجازا‌ت‌های فوق، گناه خود را تکرار کند، «دست راستش قطع خواهد شد!
🔰 در وبسایت انجمن بین‌المللی سادات و شرفا به آرشیوی از تصاویر و ویدئوها و نیز اخبار مربوط به این انجمن دسترسی خواهید داشت.
📌 پیام رئیس انجمن
📌 معرفی سیادت و سادات
#مراكز_و_سازمان‌ها
👈مؤسسه اطلس شيعه
📚 قرآن‌شناسی امامیه در پژوهش‌های غربی
🔰 کتاب قرآن‌شناسی امامیه در پژوهش‌های غربی، مجموعۀ ده مقالۀ برگزیده از پژوهشگران سرشناس غربی (ازجمله آرتر جفری، اتان کلبرگ، مئیر براشر) دربارۀ رویکرد امامیه به قرآن است که به کوشش محمدعلی طباطبایی گرد آمده است. مقالات اين مجموعه طی سال‌های ١٩١٣ تا ٢٠٠٧ به یکی از زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، آلمانی یا عبری منتشر شده‌اند.
🔰این کتاب در سه بخش ارائه شده است:
● درآمد: جایگاه قرآن
● بخش اول: تحریفات و قرائات
● بخش دوم: مصاحف
🔻در بخش درآمد کتاب، مقاله‌ای از پاول زاندر درباره جایگاه قرآن در مقایسه با جایگاه امام از نگاه شیعه امامیه قرار دارد.
🔻در بخش تحریفات و قرائات، شش مقاله با موضوع تحریف و قرائات آمده است. در این مقالات به موضوعاتی چون سوره‌های جعلی، نقد نظریات گلتسیهر درباره باور به تحریف در میان شیعیان، بررسی روایات کهن درباره تحریف، فهرست بلندی از قرائات و شبه‌قرائات شیعی براساس منابع کهن، تاریخچه نظریه تحریف در میان عالمان شیعی، و قرائات و شبه‌قرائات براساس کتاب سیاری پرداخته شده است.
🔻در بخش مصاحف نیز سه مقاله با موضوعات مرتبط به مصاحف شیعی و مصاحف معتبر نزد شیعه آمده است.
🔰 در این مقالات شاهد طیفی از رویکردها و دیدگاه‌های پژوهشگران غربی در جنبه‌های مختلف قرآن‌پژوهی امامیه خواهید بود. تاریخ تفسیر، روش‌های تفسیر، تحلیل ادبی تفاسیر، مصاحف و قرائات شیعی، و مسئله تحریف از نگاه پژوهشگران غربی ازجمله دیگر مسائلی‌اند که در این کتاب با آنها مواجه خواهید شد.
🔰 از دیگر ویژگی های این مجموعه مقالات، اضافه شدن ارجاعات درون‌متنی و برون‌متنی فارسی است. بدین ترتیب، چنانچه منابعی که مقالات به آنها ارجاع داده‌اند، به فارسی ترجمه شده باشد، نشانی آن منبع ترجمه‌شده نیز در اختیار خواننده قرار گرفته است.
🔰 همچنین افزون‌بر اصطلاح‌نامه پایان کتاب، در پایان هر مقاله نیز توضیحاتی در قالب پانوشت شامل تذکر اشتباهات فاحش نویسندگان، متن عربی آیات و روایات، معادل انگلیسی اصطلاحات مهم و توضیح موارد مبهم در متن آمده است.
📌 فهرست، پیش‌گفتار و مقدمه سرویراستار در پیوست تقدیم می‌شود👇
#کتاب_و_مقاله
👈 مؤسسه اطلس شيعه
💠 آیت‌الله محمدجواد بلاغی و تبلیغ بین‌الملل
🔰 هر فرد باایمان وظیفه دارد که به‌قدر وسع و متناسب با جایگاه اجتماعی خود، در راستای تبلیغ دین خدا و حمایت از آن گام بردارد: «یا ایّها الذین آمنوا کونوا انصار الله». در مقابل، خداوند نیز حامیان دین خود را حمایت خواهد نمود: «الذین اخرجوا من دیـرهم بغیر حق الا ان یقولوا ربنا الله … ولینصرنّ الله من ینصره انّ الله لقوی عزیز».
🔰 این فرهنگ ناب دینی در رجزخوانی ابالفضل العباس (ع) در روز عاشورا نیز به‌زیبایی تبلور یافت:
«والله إن قطعتم يميني، إني أحامي أبدا عن ديني»
🔸 بی‌شک یکی از حامیان دین الهی و مکتب اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) آیت‌الله بلاغی است. آیت‌الله محمدجواد بلاغی نجفی (۱۲۸۲-۱۳۵۲ق)، از شاگردان میرزامحمدتقی شیرازی و آخوند خراسانی، ازجمله عالمان شیعی است که آثار متعددی را در دفاع از اسلام و تشیع در برابر یهودیان، مسیحیان، بهائیان و وهابیان به رشته تحریر درآورد. ایشان همچنین آثاری را در حوزه تفسیر قرآن و فقه نگاشت.
🔹 برخی این عالم فرزانه را پایه‌گذار علم کلام نوین در نجف اشرف دانسته‌اند. آیت‌الله سیدمحمدهادی میلانی و برخی دیگر از مراجع نجف و قم، ازجمله آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی و آیت‌الله سیدابوالقاسم خوئی، در زمره شاگردان مکتب کلامی ایشان معرفی شده‌اند.
🔸 مرحوم آقابزرگ تهرانی آیت‌الله بلاغی را دانش‌آموختۀ حوزه نجف، کاظمین و سامراء، و از بزرگ‌ترین شاگردان میرزامحمدتقی شیرازی معرفی کرده است.
🔹 ایشان در دورانی که فراگیری زبان بسیار دشوار بود، افزون‌بر زبان عربی، بر زبان‌های عبری، انگلیسی و فارسی نیز تسلط داشت، و دانستن چند زبان برجستگی خاصی به شخصیت علمی ایشان بخشیده بود.
🔸 مرحوم استاد محمدرضا حکیمی درباره نحوه زبان‌آموزی این عالم بزرگ می‌نویسد:
«زبان عبری را از یهود دوره‌گرد آموخته است. در آن روزگار گروهی یهودی در شهرهای عراق بودند که مقداری جنس، پارچه و امثال آن بر دوش داشتند و در کوچه و بازار می‌گشتند و می‌فروختند. بلاغی از این فرصت استفاده می‌کرد و درباره مفردات و جمله‌بندی زبان عبری از آنان چیزهایی می‌پرسید. گاه مجبور می‌شد همه اجناس یک یهودی دوره‌گرد را بخرد تا از او درباره یک واژه یا ترکیب سخنی بشنود. چون یهودیان در آموختن لغت خود به دیگران بسیار بخل می‌ورزیدند. بلاغی گاه شیرینی و شکلات می‌خرید تا اگر بچه‌ای یهودی ببیند به او بدهد و چیزی از او بپرسد».
🔹 مرحوم بلاغی در ردیه‌نویسی نیز بسیار فعال بود. وی با تألیف کتاب «الهدی الی دین المصطفی» به مقابله با شبهات مسیحیان پرداخت.
🔸 از دیگر آثار مهم بلاغی می‌توان به «الرحلة المدرسیة» یا «المدرسة السیارة» اشاره کرد. این کتاب درواقع گفت‌وگویی چندجانبه به قصد تحقیق بی‌طرفانه دربارۀ زبور، تورات، انجیل و قرآن است. او در این کتاب ضمن نشان دادن برتری اسلام بر سایر ادیان، به مباحثی درخصوص توحید، نبوت و معاد پرداخته است. در این کتاب بحث‌های متعدد چون فلسفۀ خلقت کائنات و شگفتی‌های آفرینش مطرح، و آرای مادیون و دهریون رد شده است.
🔹 «الرحلة المدرسیة» در سه بخش و حدود ششصد صفحه منتشر شده است. ترجمه فارسی این اثر نیز با عنوان «مدرسۀ سیّار» به چاپ رسیده است.
🔺 آیت‌الله بلاغی در شب دوشنبه، ۲۲ شعبان ۱۳۵۲ق در نجف درگذشت و در حرم امیرالمومنین (ع) به خاک سپرده شد.
✍ مهدی صادقی شهمیرزادی
📆 ۱۰ آبان‌ماه ۱۴۰۲
📌 ارجاعات:
🔻آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۲۳.
🔻حکیمی، محمدرضا، بیدارگران اقالیم قبله، ص۲۰۹.
👈 مؤسسه اطلس شیعه