🕌 مجموعه #دیانت ؛ تحولات دینداری در جوامع مسلمان 2⃣1⃣ بررسی مدل سیاست‌ورزی آیت‌الله سیستانی؛ آیت الله سیستانی، اندیشه ای در میانه آیت الله خویی و امام خمینی یکی از سوالات رایج سال‌های اخیر، مدل سیاست ورزی آیت الله سیستانی و به طور عمومی‌تر حوزه علمیه نجف اشرف است. در قسمت جدید از مجموعه #دیانت سراغ دکتر عبدالوهاب فراتی رفته‌ایم تا نگاه حوزه نجف و مرجعیت اعلای آن، آیت الله سیستانی را با دقت بیشتری مورد کنکاش قرار دهیم. دکتر فراتی در این نوشته، ابتدا به جهت‌گیری‌های کلان در شیعیان در نسبت حکومت و دین پرداخته و شیعیان را به سه نگاه کلی تشیع سیاسی، تشیع فرهنگی و تشیع مدنی تقسیم می‌کنند. سپس با توجه به تاریخ نگاه به مساله حکومت در نجف اشرف از زمان شیخ انصاری تا کنون، به چگونگی رسوخ اندیشه تشیع مدنی در میان حوزه علمیه نجف و زعیم کنونی آن می‌پردازند. 🔖 4900 کلمه ⏰ زمان مطالعه: 20 دقیقه 📌 برای مطالعه متن این یادداشت کلیک کنید: https://zaya.io/آیت_الله_سیستانی ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان @shouba

💠 بررسی مدل سیاست‌ورزی آیت‌الله سیستانی؛ آیت الله سیستانی، اندیشه ای در میانه آیت الله خویی و امام خمینی 1⃣ سه تفسیر از تشیع 🔹 ما سه تفسیر از تشیع داریم؛ یک «تشیع سیاسی» داریم که نماینده اش حضرت امام است و در عراق مثلا صدر اول است که از او هم به خمینی عراق تعبیر می کردند. چراکه او به آنچه امام می گفت اعتقاد وافر داشت. یعنی تشکیل حکومت اسلامی به رهبری فقها. 🔹 تفسیر دوم از تشیع، «تشیع فرهنگی» است که بیش از آنکه در پی تشکیل حکومت باشد یا گروهی را سازمان دهی کند که برای تشکیل حکومت اسلامی تلاش کند، دنبال فردسازی یا گسترش آموزه های شرعی و اخلاقی در جامعه است و نه تنها علاقه ای به دست گرفتن حکومت ندارد بلکه نسبتش به نوع حکومتی که تاسیس می شود لابشرط است. نماینده این تفکر در محافل مذهبی جریان انجمن حجتیه یا برخی از علمای کاملا سنتی در حوزه های علمیه هستند. 🔹 رویکرد یا تفسیر سوم از تشیع، «تشیع مدنی» است؛ مراد از آن تفسیری بین تشیع فرهنگی و تشیع سیاسی است. به این معنا که نسبت به سرنوشت عمومی جامعه و دولت حساس است و تنها وظیفه خودش را هدایت فرد نمی داند بلکه فراتر از آن هم برای خودش رسالتی قائل است. در واقع می شود گفت فضای عمومی نجف حامی اسلام مدنی یا تشیع مدنی است. سیاسی بودن آن هم سیاست به معنای عام است نه به معنای واجد یک نظریه در باب اداره امور نوعیه یا دولت. در واقع این تفسیر بیان می کند که من نسبت به سرنوشت جهان اسلام هم حساس هستم و خیلی مواقع ممکن است با تشیع سیاسی هم نظر و همگام باشم و به فلسطین و حضور امریکا در منطقه بهاء دهم اما اینکه خودم را حامی یک تئوری در باب دولت بدانم یا روانه بغداد شوم و متولی حکومت شوم، چنین کاری نمی کنم. 📌 برای مطالعه متن این یادداشت کلیک کنید: https://zaya.io/آیت_الله_سیستانی ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان @shouba

⭕ دسته بندی دیگری از نسبت دین و سیاست در میان فقهای شیعه اگر ما از زاویه دیگری مقایسه کنیم یعنی زاویه احادیث و روایات وارده در باره حکمرانی در غیاب امام عصر(ع)، می توانیم یک دسته بندی دیگر ارائه کنیم. 1⃣ گروه اول یعنی تشیع سیاسی، دلالت ادله لفظی بر ولایت سیاسی فقها را می پذیرد و فقیه را روانه قدرت می کند. اگر هم ادله لفظی کفایت نکرد با توسعه در امور حسبه راهی برای ورود فقیه باز می کند. این دیدگاه حکمرانی را جزئی از امر حسبه می داند و فقیه را متولی امور نوعیه می کند. 2⃣ گروه دوم که تشیع فرهنگی باشد اساسا معتقد است که سند و دلالت این روایات ضعیف است و با روایات دیگری که تشکیل هر نوع دولت قبل از ظهور را علم های برافراشته باطل می داند در تعارض اند. 3⃣ گروه سوم – تشیع مدنی- کسانی هستند که دلالت ادله لفظی در باب ولایت سیاسی فقها را قبول ندارد و اگر هم در امر حسبه توسعه می بخشد آنقدر توسعه نمی دهد تا امر حسبه شامل حکمرانی شود. یعنی تا مرز حکمرانی توسعه می دهد و سپس آنرا می بندد. بخشی از یادداشت: بررسی مدل سیاست‌ورزی آیت‌الله سیستانی؛ آیت الله سیستانی، اندیشه ای در میانه آیت الله خویی و امام خمینی ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان @shouba

💠 در پاسخ به یادداشت«بررسی مدل سیاست ورزی آیت الله سیستانی»؛ از مبانی فقهی تا رفتارشناسی سیاسی فقیهان حجت الاسلام مجید رجبی، مدیر پژوهشگاه فقه نظام 🔹 این یادداشت در نقد بخشی از نوشته منتشر شده در شعوبا تحت عنوان «بررسی مدل سیاست‌ورزی آیت‌الله سیستانی؛ آیت الله سیستانی، اندیشه ای در میانه آیت الله خویی و امام خمینی» اثر دکتر عبدالوهاب فراتی نگاشته شده است. 🔹 در این یادداشت، ضمن توجه به برخی نظرات فقهی فقها مانند صاحب جواهر، محقق کرکی و میرزای نائینی، اختلاف در رفتار سیاسی فقها بیش از آنکه ناشی از مبانی فقهی باشد ناشی از شناخت زمانه و ظرفیت‌های هر زمان و تشخیص مصالح و مفاسد تحلیل می‌گردد. 🔹 حجت الاسلام رجبی «تشیع سیاسی» آن هم به رهبری و مرجعیت فقیه جامع الشرائط را جزء مسلمات اندیشه امامیه می دانند. برای مطالعه متن کامل این یادداشت کلیک کنید: https://zaya.io/ازمبانی_فقهی_تا_رفتارشناسی_فقیهان ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان @shouba

💠 در پاسخ به یادداشت«بررسی مدل سیاست ورزی آیت الله سیستانی»؛ از مبانی فقهی تا رفتارشناسی سیاسی فقیهان حجت الاسلام مجید رجبی، مدیر پژوهشگاه فقه نظام ✂ برش هایی از متن: 📍 تحلیل رفتار سیاسی فقیهان در دوره‌های مختلف تاریخی از مسائل کلیدی اندیشه سیاسی اسلامی بشمار می‌رود. همانطور که در تفسیر اندیشه سیاسی اسلام بویژه در دوره پسا انقلاب، میان تحلیل گران اختلاف است، در تفسیر رفتار سیاسی فقیهان نیز این اختلاف به چشم می خورد. 📍 برخی این تفاوت رفتاری را به تفاوت در مبانی باز می‌گردانند و شیعه را به نحله‌های گوناگونی تقسیم می‌کنند؛ این خطای در تحلیل غالبا از سوی تحلیل‌گرانی ارائه می‌شود که رفتار فقیهان را منقطع و جدای از مبانی فقهی‌شان می‌نگرند؛ به عبارت دیگر این خطا بر اساس خلط میان مبنای فقهی بر اساس نصوص با نظریه فقهی بر اساس مصالح زمان و مکان است. 📍 با ملاحظه دیدگاه فقیهان در ادوار مختلف تاریخی این حقیقت آشکار می‌شود که آنچه برخی نام آن را «تشیع سیاسی» آن هم به رهبری و مرجعیت فقیه جامع الشرائط می‌گذارند، جزء مسلمات اندیشه امامیه بوده است. فقیهان هرگاه که فرصتی دست می‌داده است با حضور در صحنه سیاست به ایفای نقش سازنده و مثبت در راستای اقامه دین و احیای ارزش‌ها می‌پرداخته‌اند. 📍 این نوشتار در صدد آن نیست تا ادعا کند اختلاف در رفتارهای سیاسی هرگز ناشی از اختلاف در مبانی فقهی و کلامی نبوده بلکه معتقد است اصل تشیع سیاسی امری مسلم و قطعی نزد فقیهان بشمار می‌رفته است، البته تاکتیک مواجهه با سیاست ممکن است در هر زمان نسبت به زمان دیگری و نزد هر اندیشمندی نسبت به اندیشمند دیگر متفاوت باشد 📌 برای مطالعه متن کامل این یادداشت کلیک کنید: https://zaya.io/ازمبانی_فقهی_تا_رفتارشناسی_فقیهان ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان @shouba

✴ ترجمه کتاب اصلاحات ناخواسته توسط مرکز مطالعات نماء ▪ اقداماتی که در راستای اصلاحات دینی انجام می‌شود هرچند که ممکن است گرد و غبارهای گذشته را کنار بزند و ناخالصی‌ها را از بین ببرد، اما ممکن است در این فرایند، بخشی از اجزاء اصلی خود دین نیز محو شوند و عناصر دیگری جای آن‌ را بگیرند. ▪ برد گرگوری در کتاب مذکور عواقب و پیامدهای ناخواسته اصلاحات پروتستانی را برشمارده و تشریح کرده است که در طول 5 قرن پس از اجرای این اصلاحات، در اروپا و آمریکای شمالی چه اتفاقی افتاده است. به عبارت بهتر، باید گفت که کتاب «اصلاحات ناخواسته» این سؤال اصلی و اساسی را مطرح می‌کند که: «چه چیزی غرب را به سمت و سوی کثرت‌گرایی سوق داد»؟ «برد گرگوری» در کتاب خود تلاش کرده است تا با نگاهی ژرف به گذشته مسیحیت و قرون وسطی، پاسخ‌هایی عمیق در رابطه با این سؤال را به مخاطب ارائه دهد. ▪ کتاب «اصلاحات ناخواسته» برای کسانی نگاشته شده است که می‌خواهند با سلسله اتفاقات، حوادث و رویدادهایی که در طول تاریخ در اروپا و آمریکای شمالی به وقوع پیوسته است، آشنا شوند. مخاطبان با خواندن این کتاب درخواهند یافت که اروپا و آمریکای شمالی چرا و چگونه به وضعیتی که اکنون در آن قرار دارند، رسیده‌اند. برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان @shouba

🎞 #تماشا 1⃣2⃣ انتفاضه شعبانیه ماه شعبان سال 1411، مقارن با اسفند 1369 🔸 بعثی ها پس از 100 ساعت نبرد زمینی شکست خوردند و خفت‌بار از کویت اخراج شدند. 🔸 عراقی‌های خشمگین که حالا کشور نسبتا ثروتمندشان تبدیل به ویرانه حاصل از حملات ائتلاف جهانی به رهبری ایالات متحده شده بود، کاسه صبرشان لبریز شد؛ 🔸 اگرچه عراقی‌ها در بصره و نجف و کربلا خودجوش به خیابان‌ها آمده بودند، اما هزاران برگه ای که نیروهای ائتلاف به سرشان ریخت که علیه صدام قیام کنید، برای آنان درکی ایجاد کرد که جامعه جهانی از آنها حمایت می‌کند. 🔸 اما سقوط صدام به مصلحت آمریکایی های در 1991 نبود؛ از این رو صدام بی پروا و به هیچ مانعی به قتل هزاران عراقی دست زد. 🔸 زلمای خلیل زاد خیلی دیر اما بالاخره در سال 2008 اعتراف کرد که: احساس می کنم پس از جنگ برای آزادسازی کویت کار درستی انجام ندادیم، چرا که عراق را با تمام جنایات صدام به حال خود رها کردیم. این به شرح جنایات صدام در شهر کربلا در جریان انتفاضه شعبانیه می پردازد: برای مشاهده کلیک کنید: https://www.aparat.com/v/1WKjM ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان @shouba

💠 اسرائیل و جنگ داخلی! آیا چنین گزینه‌ای قابل تصور است؟ ماجد عزام؛ روزنامه نگار فلسطینی ✂ برش‌هایی از متن 📍مسئله پیش بینی وقوع جنگ داخلی در اسرائیل به دیروز و امروز بازنمی‌گردد، زیرا در طول تاریخ افرادی بودند که چنین پیش بینی را مطرح کرده‌اند. 📍 نبرد همیشگی میان اسرائیلی‌های مذهبی و اسرائیلی‌های سکولار در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی نیز خود یکی دیگر از عواملی است که احتمال وقوع جنگ داخلی در اسرائیل را افزایش می‌دهد. 📍 از زمان تأسیس رژیم اسرائیل، یهودیان غربی ـ اروپایی یعنی «اشکنازی‌ها» و یهودیان شرقی یعنی «سفاردی‌ها» همواره با یکدیگر در حال نبرد و منازعه بوده‌اند. این نبرد و منازعه امروز نیز در جامعه صهیونیستی به خوبی نمایان است 📍 «اسحاق هرتزوگ» رئیس اسرائیل نیز اخیرا به وجود یک بحران در اراضی اشغالی اذعان کرده است. وی در سخنانی اعتراف کرد: «اسرائیل امروز در قلبِ یک منازعه عمیق قرار دارد که آن را متلاشی می‌کند. به نظر می‌رسد که اسرائیل به سمت یک بحران تاریخی پیش می‌رود که حاصل آن چیزی جز شکاف‌های بیشتر نخواهد بود». 🔖 2100 کلمه ⏰ زمان مطالعه: 9 دقیقه 📌 برای مطالعه متن این یادداشت کلیک کنید: https://zaya.io/جنگ_داخلی_رژیم_صهیونیستی ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان @shouba

💠 آیا اختلاف مذهبی می تواند به یک نزاع داخلی تبدیل شود؟ 📍 نبرد همیشگی میان اسرائیلی‌های مذهبی و اسرائیلی‌های سکولار در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی نیز خود یکی دیگر از عواملی است که احتمال وقوع جنگ داخلی در اسرائیل را افزایش می‌دهد. 📍 هرچند که اسرائیلی‌های متدین (یا مذهبی) در ابتدای امر و در زمان نخست وزیری «دیوید بن گوریون» بنیانگذار و اولین نخست‌وزیر اسرائیل، از ورود به عرصه سیاسی و نقش‌آفرینی در این عرصه خودداری کردند، اما به مرور زمان به بازیگران اصلی صحنه سیاسی مبدل گشتند. البته پس از این نقش‌آفرینی نیز، توافقات مذهبی‌ها با سیاستمداران که به بیش از 70 سال پیش بازمی‌گردد و به موجب آن امتیازاتی به متدینین داده شد، لغو نگردید. 📍 اکنون نیز که مذهبی‌ها تقریبا یک پنجمِ کل جمعیت اسرائیل را تشکیل می‌دهند و به یک قُطب قدرت تبدیل شده‌اند، سهم خود در قدرت سیاسی را خواستار هستند. مذهبی‌ها دارای تشکیلات سازمان‌یافته‌ای هستند و به شدت به اجرای دستورالعمل‌های خاخام‌ها پایبندند، زیرا خاخام‌ها را رهبران معنوی خود می‌دانند. 📍تمامی این‌ها درحالی است که مذهبی‌ها از لحاظ اقتصادی و امنیتی باری بر روی دوش دولت هستند، زیرا نه تنها هیچ فعالیت مستقیمی در بازار کار و اقتصاد ندارند، بلکه به بهانه پرداختن به فراگیری تورات نیز سربازی نمی‌روند. آن‌ها در مقابل، بودجه‌های کلانی را برای نهادها و مؤسسات اقتصادی و اجتماعی تحت سیطره خود دریافت می‌نمایند. بخشی از مقاله: اسرائیل و جنگ داخلی! آیا چنین گزینه‌ای قابل تصور است؟ برای مطالعه متن کامل کلیک کنید: https://zaya.io/جنگ_داخلی_رژیم_صهیونیستی ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان @shouba

💠 فقیه و روشنفکر و احتکار معنا ؛ احمیده النيفر مقدمه و ترجمه: علی اصغر خسروی 🔸 احمیده النیفر نویسنده، روشنفکر تونسی و استاد دانشگاه الزیتونه، متخصص در اندیشه معاصر اسلامی و دارای مدرک دکتری زبانشناسی و مطالعات اسلامی از دانشگاه سوربن فرانسه است. احمیده النیفر یکی از نظریه‌پردازان چپ اسلامی و از بنیانگذاران الجماعه الاسلامیه در تونس است. 🔸 احمیده النیفر در این متن تلاش می‌کند نشان دهد که پدیده‌ای به نام روشنفکر عربی در تقابل و واکنش به نقش معرفتی-اجتماعی فقیه شکل گرفته است و از آنجایی که فقیه در ساختار عربی اسلامی، واسطه بین نظام اجتماعی و نظام ارزشی بوده، تقابل روشنفکر با او یک تقابل رادیکالِ معرفتی-سیاسی است. 🔸 اما پیامدهای این اختلاف بین فقیه و روشنفکر عربی چیست؟ چرا عموم روشنفکران بعد از کنارگذاشتن فقها از مرجعیت و صدارت فعالیت اجتماعی و قانون‌گذاری، تابع پادشاه حاکم شدند،‌ دقیقا بعد از آنکه آنها پیشگامان یک پروژه اندیشه‌ای اجتماعی گشتند که قادر به ایجاد حرکت در جامعه بود؟ 🔸 مسئله انحراف روشنفکران مدرن از ماهیت انتقادی و خلاق خود و ابتلای به همان رذیله فقهای متأخّر یعنی تبعیت و تقلید است. عموم روشنفکران عربی به سبب اندیشه‌های جدیدی که هیچ ارتباطی به فرهنگی سنّتی دینی نداشت و به سبب گسست از گذشته برای ایجاد ساختار جدید در آینده، مطرح گشتند و دقیقا همین مسئله بود که امکان اصلاح و نوسازی در عرصه‌های مختلف را فراهم می‌آورد. برای مطالعه متن کامل کلیک کنید: https://zaya.io/فقیه_روشنفکر_احتکارمعنا ⬅️ شعوبا @shouba

💠 گشت‌وگذارهای یک «ولگرد» مردم‌دوست … گزارشی از سفر چارلی چاپلین به مصر 🔸 سفر این هنرمند انگلیسی به مصر برمی‌گردد به مارس ۱۹۳۲، زمانی که چاپلین ۴۳ ساله بود و جهان شاهد اوج درخشش هنری او بود. 🔸 چاپلین در بندر پورت سعید درباره دلایل آمدنش به مصر می‌گوید و تأکید می‌کند که مشتاقانه منتظر است تا زندگی مردم شرقی را از زاویه‌ای نزدیک‌تر ببیند و آنچه ذهنش را در مصر به خود مشغول کرده مردم هستند. 🔸 چاپلین در آنجا مردمان شرقی را تحسین می‌کند و می‌گوید آن‌ها از هر چیز باستانی یا اشیاء بی‌جان زیباتر هستند. برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید. ⬅️ شعوبا پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان @shouba

💠 ایران و عربستان ؛ توافق با چه انگیزه ای؟ - صابر گلعنبری 1⃣ بررسی نقش چین 🔹 در تحولی غیر منتظره، در حالی که خیلی‌ها در انتظار عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل بودند، در جهت معکوس آن تهران و ریاض بر از سرگیری روابط دو جانبه توافق کردند. 🔹 به نظر می‌رسد که چین با توجه به نوع روابطش با ایران و عربستان از نفوذ و تاثیرگذاری خود برای این توافق استفاده کرده است و به نوعی دو طرف را خواسته یا ناخواسته به سمت این توافق سوق داده است. اما اینجا پرسشی دیگر درباره انگیزه این رفتار چین شکل می‌گیرد. 🔹 به نظر می‌رسد چینی‌ها نیز به این جمع بندی رسیدند که برای جلوگیری از این که هر کدام از دو طرف ایرانی و سعودی بخواهند مناسبات با آن را وارد کشمکش‌های منطقه‌ای کنند، حفظ منافع پایدار آنها در منطقه می‌طلبد که برای کاهش تنش میان ایران و عربستان از طریق برقراری مجدد روابط میان آن‌ها تلاش کنند. در این میان، گویا در سفر رئیس جمهور ایران به چین در ماه گذشته مساله اختلافات ایران و عربستان مطرح می‌شود. روشن نیست که طرف ایرانی از چین خواسته است که برای حل این اختلافات مداخله کند یا خود چین به دلایل پیشگفته طرح مساله کرده است. 🔹 احتمالا جدا از این که چین کاهش تنش میان دو قدرت منطقه‌ای ایران و عربستان را برای منافع خاورمیانه‌ای خود و گسترش آن مهم و همچنین تجارتی آسان‌تر با حوزه عربی خلیج فارس بهتر می‌داند، رقابت ژئوپلیتیکی با آمریکا در منطقه خاورمیانه نیز انگیزه مضاعفی به چین برای پیشبرد این توافق داده است. ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان @shouba