🗒الهیات اجتماعی دیگر پرونده این روزهای باور است که به دبیری سید جواد نقوی، الهیات اجتماعی را از اسم تا رسم بررسی میکند، به سراغ ایده غربی تمدن سازی میرود و در آرزوی تمدن از دست رفته، راه ناهموار تمدن را میکاود.
🗒پرونده اسلام سیاسی به همت محمدصابر صادقی، در آستانه یکسالگی رویدادهای ۱۴۰۱، بر نسبت دولت دینی و اجرای شریعت دست میگذارد و به خوانشهای نو از حکومت اسلامی و الگوهای اجرای شریعت میپردازد.
🗒پرونده نهایی این شماره، پرونده شخصیت است که در هرشماره به دبیری طاهره حبیبی، تهیه و منتشر میشود.
وی در نخستین پرونده خود، به سراغ اولویه روآ، تیمارگر زخمهای مدرنیته، میرود و با مرور انتقادی آثار روآ، مقصد نهایی همه راهها، سکولاریسم، را بررسی میکند.
📎 خاتمه نخستین باور، مروری بر ۲۰ اثر از تازهترین آثار منتشرشده حوزه الهیات و دینپژوهی به گزینش محمدعلی محمدی است.
به "دین" و با "دین" بیندیشیم.
@baavarmag
💠 قبایل سودان؛ سایهی قدرتها
✂ برش هایی از متن
📍 سودان کشوری آفریقایی است که در طول ۶دهه گذشته همواره درگیر مشکلات داخلی و جنگ و درگیری بوده و این بحرانها سر انجام منجر به تجزیه این کشور پهناور به دو بخش شمالی و جنوبی شد.
📍 قبایل سودانی نظامی موروثی هستند که در حوزه عمومی فعالیتهایی را انجام میدهند، اما به دلیل فقدان جهتگیری سیاسی مشخص در این قبایل، همهها رژیم تلاش کردهاند تا با اعطای منافعی، از آنها به نفع خود استفاده کرده و تاحد ممکن در راستای قدرت خودشان از قبایل سود ببرند.
📍 نخستین بار استعمار این قدرت را شناخت و از این قبایل برای تحکیم ارکان حکومت خود بهره برد. چرا که ایده آنها برای حکمرانی استفاده از یک سیستم غیرمتمرکز با هزینههای اداری و مالی پایین بود.
📍 تقریبا 570 قبیله در سودان وجود دارد که بر اساس ویژگیهای قومی، فرهنگی و زبانی به 57 طایفه تقسیم شدهاند و به 114 لهجه نوشتاری و گفتاری سخن میگویند.
📍 در حالی که گسترش سلاح در شرق و غرب کشور منجر به تزلزل اقتدار روسای قبایل سودان شده بود، اما در شمال و مرکز، این توسعه نظام آموزشی بود که روند کاهش قدرت رؤسای قبایل را کامل کرد. اگرچه تفکر قبیلهای که با تعصب به منشاءهای قومی و زمین بروز میکند، بر ذهن جامعه سودانی سیطره کامل دارد.
برای مطالعه متن کامل این جا کلیک کنید:
https://zaya.io/قبایل_سودان
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
💠 فقه مقاصدی و بزرگان تشیع
🔹 آیا فقه مقاصدی نزد علمای امامیه پیشینه تاریخی داشته است؟
🔹 آیا فقه امامی امروز نسبتی با فقه مقاصدی دارد؟
ـ🔹 انگیزه امثال شیخ مهدی شمس الدین و امام خمینی (ره) و علامه فضل الله برای رفتن به سمت فقه مقاصدی چه بود؟
🔹 نصوص متضاد با فقه مقاصدی کدامند؟
و ...
مصاحبه استاد حیدر حب الله در مورد فقه مقاصدی در میان شیعیان
بزودی از پایگاه شعوبا
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
💠 شیخ حیدر حب الله: تفکر شیعی تفکری وفادار به نص است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش اول)
🔹 فقه المقاصد، علل الشرایع، مقاصد الشریعه و مذاق شارع و واژگانی از این دست روایت از مسئلهای مهم در حوزه فقه اسلامی دارد که در آن توجه فقیه به مقاصد و غایات شریعت جلب میشود و مبتنی بر آن روند استنباط و تفقه صورت میگیرد.
🔹 فقه المقاصد که تاثیر بسزایی در پویایی فقه و روزآمدی احکام شریعت دارد، بیشتر از جنبه پرداخت اهل سنت مورد بررسی قرار میگیرد و کمتر به نگاههای شیعی و تاریخ آن در تراث شیعی پرداخته شده است. حال آنکه مسائل و چالشهای دنیای امروز ضرورت پرداختن با این رویکرد به تراث شیعی و اسلامی را برای همه روشن کرده است.
🔹 در این مصاحبه استاد حیدر حب الله به پیشینه حضور فقه مقاصدی در تراث شیعی پرداخته و در مورد نگاههای نو در این زمینه و همچنین اهمیت این مسئله نکات مهمی را بیان کردهاند.
🔹 شیخ حیدر حبالله عالم شیعی لبنانی الاصل مقیم ایران است. او از اساتید درس خارج فقه، اصول، رجال و حدیث در شهر قم میباشد. وی همچنین دارای تألیفات و مقالات بسیاری در علوم اسلامی است. از کتابهای مهم ایشان میتوان به نظریه السنه، حجیه السنه، حجیه الحدیث،فقه المصلحه (مدخلا للنظریه المقاصد واجتهاد المبادی والغایات) و منطق نقد سندی در مباحث رجالی اشاره کرد.
برای مطالعه بخش اول از این مصاحبه کلیک کنید:
https://zaya.io/فقه_مقاصد_شیعه_بخش_اول
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
شعوبا
💠 شیخ حیدر حب الله: تفکر شیعی تفکری وفادار به نص است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش او
1⃣ تفکر شیعی تفکری وفادار به نص است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش اول)
✂ برشهایی از متن
📍 فقه و اصول شیعی از زمان رونق مدرسه بغداد یعنی قرن 4 ـ 5 هجری، تا زمان وحید بهبهانی تعدی از نص را بهمثابه خطایی بزرگ میدانست. اما وحید بهبهانی در قرن 12ـ 13 هجری عملا در عملیات اجتهاد و استنباط خودش تعدی از نص داشته است.
📍 برخی از مستشرقین که تحقیقاتی در تفکر شیعی داشتهاند هم این نکته را متذکر شدهاند که تفکر شیعی، تفکری نصگرا و وفادار به نص و نگرانِ تعدی از نص و ازطرف دیگر نگران مجال به عقل برای تحلیل و روشنگری بوده است.
📍 فهم ابن جنید از روایات نهی از قیاس با فهم مشهور علمای شیعه فرق داشته و این روایت را دال بر نهی تعدی از نص نمیدانسته، بلکه فهمی که ابن جنید از قیاس مرفوض اهل بیت داشته این بوده که؛ قیاس یعنی کنار گذاشتن نصوص و احادیث در صورتی که مخالف مزاج عقلی باشد!
📍 به نظر بنده اگر دیدگاه ما درمورد قیاس عوض شود آفاق جدیدی جلوی ما گشوده میشود. به همین دلیل شاید یکی از اسباب اساسی که سخت است نظریه مقاصد در فضای شیعی احیا بشود، دیدگاه شیعه در قضیه قیاس است.
برای مطالعه بخش اول از این مصاحبه کلیک کنید:
https://zaya.io/فقه_مقاصد_شیعه_بخش_اول
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
💠 به بهانه حوادث دردناک شیراز؛ سرودهای مرگ نزد گروه داعش
اضاءات
✂ برشهایی از متن
🔹 سازمان «داعش» به طرز شگفتانگیزی، بیش از هر گروه جهادی دیگر به سرود اهتمام میورزد، تا جایی که حتی به سرودهای مخصوص کودکان توجه داشته و در عین حال نسبت به برگزاری مسابقات سرود برای جوانان و کودکان اقدام کرده است.
🔹 ازجمله برجستهترین مراکز تولید سرود میتوان به مرکز «أجناد» اشاره کرد. این مرکز خود به تنهایی بیش از 150 سرود تولید کرد. در کنار این مرکز میتوان به مرکز «الولایات» نیز اشاره کرد. این مرکز هم توانست در طول تنها چند سال تعداد زیادی سرود تولید نماید.
🔹 تمرکز اکثر موضوعات و مضامین سرودههای سازمان داعش بر روی امور نظامی و انتقامجویی از دشمنان است. این دسته از اشعار و سرودههای داعشیها هجومی هستند نه دفاعی
🔹 داعشیها در این سرودهها، دشمنان خود را به قطع اعضای بدن، سوزاندنِ در آتش و … تهدید کردهاند. از محتوای این اشعار و سرودهها میتوان یک فرهنگ لغتِ جامع از اصطلاحاتِ جنگی تهیه و منتشر کرد.
برای مطالعه متن کامل این جا کلیک کنید:
https://zaya.io/سرود_جهادی_داعش
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
شعوبا
💠 شیخ حیدر حب الله: تفکر شیعی تفکری وفادار به نص است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش او
💠 شیخ حیدر حب الله: نزدیکترین فقه به نگاه مقاصدی، اندیشه فقهی امام خمینی(ره) است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش دوم)
✂ برشهایی از متن
📍 در 70 سال اخیر، اشخاصی مثل شیخ محمد مهدی شمس الدین یا سید محمد حسین فضل الله بهنوعی ذهنیت مقاصدی داشتهاند، اما بااینهمه وقتی به سراغ فقه این اشخاص میرویم مقاصدی بودن آنها در تمام دستگاه فقهی ایشان جاری نیست.
📍 من مقاصدی را به دو قسمت تقسیم میکنم. مقاصدی جزئی و مقاصدی کلی و عام، مقاصدی جزئی این است که فقیه گاهی در یک مسئله فقهی یا در یک باب اهتمام به توجیه عللی برای یک حکم دارد
📍 مقاصدی کلی با قرائت شاطبی میگوید من تمام احکام جزئی را تحتعنوانی عام مثل مقاصد خمسه قرار میدهم و اگر احکام جزئی با چارچوب کلی مقاصد تعارض داشت آن احکام جزئی را ملغی میکنم! یعنی میگوید فهم و اجتهاد من بر اساس مقاصد مقدم بر اطلاق نصوص است.
📍 در فقه امامیه جریان فقه مقاصدی بهمعنای خاص کلمه نداریم! اما در قرن 20 میلادی حرکتهای ابتدایی داریم و در فقه مقاصدی برخی فقها بهصورت افراد و نه یک جریان، نظریهپردازی داشتهاند، اما هیچگاه تبدیل به یک جریان فقهی و یک مدرسه نشد!
📍 نزدیکترین شخص به این نگاه مقاصدی بهلحاظ نظری در شخصیت فقهی امام خمینی(ره) باشد، زمانی که میگوید این احکام جزئی چیزی جز تجلیاتی برای احکام حکومتی نیستند. البته امتداد این سخن را ما در مثل تحریر الوسیله یا دیگر کتب فقهی ایشان نمیبینیم.
برای مطالعه بخش دوم از این مصاحبه کلیک کنید:
https://zaya.io/فقه_مقاصد_شیعه_بخش_دوم
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
May 11
شعوبا
💠 شیخ حیدر حب الله: تفکر شیعی تفکری وفادار به نص است؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش او
💠 شیخ حیدر حب الله: ایجاد یک موسوعه عللی که از تمام تراث اسلامی استفاده کند،مجموعه آفاق جدیدی را در مقابل ما ایجاد میکند؛ بررسی جایگاه فقه مقاصد در اندیشهی شیعی(بخش پایانی)
✂ برشهایی از متن
📍 اگر ما آگاهی تاریخی را از خلال سیاقات تاریخی لبی مسکوت کشف کنیم و تعلیلات نصی که هزاران یا حداقل صدها نص هستند را جمع کنیم، گام اول تفکر مقاصدی را بطور حقیقی و عملی برداشتهایم و این گام ما را از تفکر جامد تعامل با نصوص رهایی میبخشد.
📍 شهید سید محمد باقر صدر وقتی کتاب اقتصادنا را مینوشت این نگاه را کشف کرد و گفت برای حل برخی مسائل مکتب اقتصادی اسلام و ایجاد انسجام در نظام اقتصادی میتوانیم به سراغ فتاوای فقهای دیگر برویم حتی اگر فقیهی مرده باشد.
📍 آیت الله خویی نه مقاصدی کلی است و نه جزئی، اما گاهی در مواردی فتوای مقاصدی دارد. بلکه شاید بتوانیم بگوییم آقای خویی فقه را از منهج مقاصدی دور کرده است و در جهت تضعیف طریقه مقاصدی است، این بحث را در کتاب “اجتهاد مقاصدی” توضیح دادهام.
📍 شیخ مهدی شمس الدین متوجه بوده که کلمه مقاصد در فضای شیعی منفور است و به همین دلیل سعی میکند از آن استفاده نکند و بهجای آن عنوان “ادله تشریع علیا” را میآورد. چون اصطلاح ادله تشریع علیا خیلی نزدیک به ادله حاکمه در اصول امامی است. او تلاش میکند برخی تبریرات مقاصدی را در ضمن فضای امامی بیاورد و این یک گام مثبت بوده است.
برای مطالعه بخش سوم و پایانی از این مصاحبه کلیک کنید:
https://zaya.io/فقه_مقاصد_بخش_پایانی
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
💠 سید ابوالحسن نواب: توسعه مفاهیم در زمینۀ فقه المقاصد ثمرات بسیار بزرگی برجهان اسلام بر جای خواهد گذاشت.
🔹 نخستین کرسی علمی – ترویجی معاونت پژوهشی دانشگاه ادیان و مذاهب در تابستان ۱۴۰۲ با رونمایی، نقد و بررسی کتاب «تعلیل مداری در اجتهاد» اثر حجتالاسلام والمسلمین سید ابوالحسن نواب، با حضور استا احمد مبلغی و دیگر اندیشوران حوزه و دانشگاه برگزار شد.
🔹 استاد نواب با اشاره به اهمیت اثرگذاری مقاصد الشریعه بر آینده جهان اسلام، تکمیل نظریه فقهالمقاصد آخرین هدف تحقیقاتی خود عنوان کرد و گفت: تعلیل مداری در اجتهاد پیدا کردن و یافتن یک فهم عقلانی از نص است و تعقل گرایی را با سنجش مقتضیات زمان گسترش میدهد.
🔹 استاد مبلغی کتاب «رویکرد تعلیل مداری در اجتهاد» اثر استاد نواب را در رویکرد استظهارگرایی مقاصدی جای داد و گفت: مقاصد برای همین شریعت است. مقاصد چیزی نیست که ما به شریعت تحمیل کنیم. اگر بگوییم که شریعت مقاصد ندارد حکمت خدا را مدنظر قرار ندادهایم.
برای مطالعه گزارش این نشست اینجا کلیک کنید
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
💠 داستان بنرها؛ هرچه مردمی تر، صدری تر؟ ؛ مشاهدات سفر اربعینی
زهرا اسداللهی
✂ برشهایی از متن
📍 دو دلیل من را به تصمیمی رساند که پیشتر نوشتم؛ پیگیری یک سوژه اجتماعی در عراق اربعین. اول اینکه من در طول سال، بیشتر اوقاتم را در اتمسفر عراقی سپری میکنم و تا حدی میتوانم تفاوت های اربعین و غیر اربعین عراقی ها را تشخیص بدهم
📍 دوم و افزون بر نکته اول هم اینکه عراق، عراق سیدالشهداست و از نظر من، یکی از راههای فهم میزان درونی بودن یک جنبش اجتماعی و درجه نهادینه شدگی آن در عمق جامعه عراق، سنجش نسبت آن با مفهوم عاشورا و مشایه اربعین است.
📍 کمتر تحلیلگری است که بتواند درک کند وقتی صاحب یک موکب روستایی که از ظاهر هم حتی مشخص است چیزی برای از دست دادن ندارد و طمعی هم از بازی قدرت نچشیده و اصلا سر هم در نمیآورد از دنیای پیچیده سیاست، با آن جسارت و افتخار، به اندازه ارتفاع موکبَش، عکس از آل الصدر میکوبانَد کنار جاده، دقیقا یعنی ابراز دو چیز:
📍 اول اینکه مقتدا برای او، صرفا یک رجل سیاسی نیست و رویکرد صاحب موکب کاملاً عقیدتی است، و دوم اینکه این موکبدار و هزاران موکب دار و غیر موکبدار همقطارش از قشر مستضعف جامعه عراق، چندان داشته ای برای از دست دادن ندارند که در گرو عافیت طلبی و مصلحت اندیشی و گزینش در طرفداری از صدری ها باشند! یعنی حتی از کفنپوش های طرفدار مقتدا در شهرک صدر بغداد هم جان بر کف تر، برای صاحب آن عکس.
برای مطالعه متن کامل کلیک کنید:
https://zaya.io/مشاهدات_اربعینی_عراق
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
آیا جنگ جدیدی در سوریه به راه خواهد افتاد؟
علیرضا صالحی
پس از به راهافتادن موج جدیدی از تظاهرات مدنی در سوریه که از نیمه اگوست شروع شده و چند هفتهای دوام پیدا کرده، گمانهزنیهایی در خصوص آغاز انقلابی جدید در سوریه به راهانداختهاست.
مرکز این تظاهرات شهر سویدا و درعا در جنوب سوریه بوده و در چند نقطه دیگر از جمله شمال این کشور مثل ادلب نیز تجمعاتی برقرار شده است.
🖇 برای مشاهده متن کامل اینجا کلیک کنید
#تحلیل_مسائل_روز
#سوریه
#جنگ_در_سوریه
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba