eitaa logo
سخنرانی کوتاه نمازی
783 دنبال‌کننده
0 عکس
72 ویدیو
80 فایل
کانال اصلی @navb110 بانوی باحیا @banoy_ba_haya دعوت به نماز @d_b_namaz احکام نماز @ahkam_namaz سخنرانی‌کوتاه نمازی @sokhanrani_namaz ذکرهای نماز @navb111 محتوای نماز @navb112 ارسال مطالب بدون منبع ✅
مشاهده در ایتا
دانلود
جلسه 26 بسم الله الرحمن الرحیم دعا می کند من و شما جزء یاران خاص امام زمان عجّل الله فرجه الشریف باشیم. آیا می‌دانید یاران خاص امام زمان چه نشانه‌ای دارند؟ امام سجاد علیه السلام فرمودند : « الْغَيْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ » یعنی درست است که حضرت را با چشمِ سر نمی‌بینند اما با چشمِ دل ، حضرت را حاضر و ناظرِ اعمال خودشان می‌بینند. چهار جایی که یاران خاص حضرت ، آقا را حاضر می‌دانند با هم دوره می‌کنیم : ۱ - هنگام معصیت : در مقامی که کنی قصدِ گناه * گر کُند کودکی از دور نگاه شرم داری ز گُنه درگذری * پرده ی عِصمت خود را نَدَری آدم‌ها این طورند که اگر یک کودکی هم حاضر باشد ، بی‌خیال گناه می‌شوند. اما یارانِ خاص حضرت ، هرگاه بخواهند حرفی بزنند ، یا صدایی را گوش کنند ، مثلاً موسیقی را گوش کنند ، صحنه‌ای را ببینند مثلاً با موبایلِ شان یک فیلم را ببینند ، حتی اگر در خلوت هم باشند و هیچ کسی نباشد امام زمان را حاضر می‌دانند و از خودشان می‌پرسند : امام زمان از این کار من خوشحال می‌شود یا ناراحت؟ ۲ - در هنگامِ خدمت : چه بی‌مِهری و تندی به آنها شود ، چه نشود ، چه از زحماتشان قدردانی بشود ، چه نشود ؛ برایشان هیچ فرقی ندارد. چون انگیزه کارشان رضایتِ امام زمان است. اصلاً کار برای امام زمان عجّل الله فرجه الشریف ـ که حضرت را حاضر بدانیم ـ نه خستگی دارد نه پشیمانی. حتی اگر ساعتِ کاری هم برایشان نزنند ، همان طور تلاش می‌کنند که ساعت کاری برایشان زده می‌شود. ۳ - هنگام تجارت : وقتی به بازار می‌روند و می‌خواهند چیزی را بخرند یا بفروشند ، چون حضرت را حاضر می‌بینند ، کم فروشی و گران فروشی ندارند ؛ فریب و تقلّب در کارشان نیست. ۴ - هنگام عبادت : برخی از علمای ما فرمودند : قبل از اینکه « اللَّهُ أَكْبَرِ » نماز را بگویید ؛ خوب است به امام زمان سلام بدهیم و بگوییم : « اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا بَقِيَّةَ اللَّهِ » ، یعنی امام زمان عجّل الله فرجه الشریف را حاضر کنار خودتان فرض کنید. حالا کسی که امام زمان را کنار نماز خودش می‌بیند آیا نمازش را آخرِ وقت می‌خواند یا اول وقت؟ ! با تأنّی و فرصت می‌خواند یا نوک کلاغی؟ ! رکوعش را می‌گوید ، « سُبْ ، سُبْ ، سُبْ » یا می‌گوید : « سُبحانَ الله ، سُبحانَ الله ، سُبْحانَ اللَّه ». بعد از نمازش تعقیبات می‌خواند یا مثلِ فنر فرار می‌کند؟ ! ما اگر امام زمان را حاضر بدانیم رفتارمان تغییر خواهد کرد ، عباداتِ ما بهتر خواهد شد.
جلسه 27 بسم الله الرحمن الرحیم دعا می کنم لحظه لحظه زندگی ما با یاد خدا شیرین باشه. همه ما شیرینی عسل را چشیده‌ایم شیرینیِ نماز را چطور؟ لذّت عروسی و عشق را درک کرده‌ایم ! لذّت نماز را درک کرده‌ایم؟ آیت الله بهجت رضوان الله علیه اعتقاد داشتند : بالاترین لذتی که یک انسان می‌تواند طول زندگی‌اش ببرد ، لذتِ گفتگو با خداست. می‌فرمودند : اگر سلاطین عالم که همه جور لذتی برایشان فراهم است ، لذت نماز را بچشند ، لذت‌های مادی را طلاق می‌دهند و به دنبال آن لذت‌ها نمی‌روند. خود ایشان این لذت‌ها را چشیده بود. نشانه‌اش این بود که تا سن نود و چهار سالگی ، یک ساعت و نیم قبل از اذان صبح بلند می‌شد برای نماز شب ، دعا ، استغفار. از اذانِ صبح تا طلوع ِآفتاب مشغول نماز قرآن و دعا بود. چهار راهکاری که باعث می‌شود ما هم لذّت عبادت را بچشیم با هم دوره می‌کنیم : ۱ - توجه به کسی که داریم با او صحبت می‌کنیم. یعنی خداشناسی مان را بالا ببریم. توجه کنیم به نعمت‌هایی که خدا به ما داده است. این توجه سبب می‌شود که ما محبّتِ خدا در دلمان بیاید و انسان از گفتگو با کسی که به او محبّت دارد لذّت می‌برد. ۲ - از خود خدا بخواهیم تا لذت عبادت را به ما بدهد ؛ اون خدایی که اگر بنده چیزی از او بخواهد و به خیرش باشد به او عطا می‌کند. « يَا مَنْ إِذَا سَأَلَهُ عَبْدٌ أَعْطَاه‏ » ما در قنوتِ نمازمان و در سجده این دو تا دعای امام زین العابدین علیه السلام را یاد بگیریم و از خدا بخواهیم « اللَّهُمَّ مَتِّعْنَا بِلَذِيذِ مُنَاجَاتِك‏ » خدایا لذت مناجات خودت را به من بچشان « اِلهی اَذِقْنِي حَلَاوَةَ ذِكْرِكَ » خدایا شیرینی یادِ خودت را به من بچشان. و می‌دانیم بالاترین یادِ خداوند ، نماز است. ۳ - گناه را ترک کنیم. امیرالمؤمنین علیه السلام با تعجب پرسیدند : « مگر می‌شود کسی لذت عبادت را ببرد بدون ترک گناه؟ ! » یعنی لذت گناه با لذتِ عبادت با هم جمع نمی‌شود. جوانی به حضرت موسی علیه السلام گفت : برو به خدایت بگو ؛ نافرمانیت را کردم ، گناه کردم اما من را عذاب نکردی ! سلامتی من و ثروت و قدرت من سر جایش است ! خدا به حضرت موسی علیه السلام گفت ؛ برو به او بگو ، بدترین عذاب را برایت فرستادم ! از گفتگوی با من لذت نمی‌بری ! دو دقیقه می‌خواهد مناجات کند انگار زهرِ هلاهِل داخل گلویش ریخته‌اند ؛ این قدر برایش تلخ است ! یکی از آن گناهانی که گفته‌اند اگر ترک شود ، خداوند لذت عبادت را به ما می‌چشاند ، ترک نگاهِ حرام است. یک موقع من نگاهِ حرام نمی‌کنم چون می‌ترسم آبرویم برود اما پیامبر عزیزمان فرمودند هر کسی نگاه به نامحرم را ترک کند برای رضای خدا ، خداوند مزه ی عبادت را به گونه‌ای به او می‌چشاند که خوشنود شود. ۴ - شیخ رجبعلی خیاط یکی از عُرفا است. فرمودند : خداوند لذت در عبادت را به کسی می‌دهد که بیشتر به بندگان او خدمت و احسان کرده باشد. خدا وقتی می‌بیند کسی به بندگانش « نَفع » می‌رساند ، در نماز ، بیشتر تحویلش می‌گیرد. شیرینی عبادت را بیشتر به او می‌چشاند.
جلسه 28 بسم الله الرحمن الرحیم یکی از سؤالتی که زیاد پرسیده میشه این است که نماز اول وقت مختصر بهتر است یا نمازی که با تأخیر باشد ولی مفصل؟ مثلاً من اول وقت ، سرم شلوغ است اگر نماز بخوانم فقط می‌توانم واجبات را به جا بیاورم ، اما اگر یکی دو ساعت بگذرد ، سر فرصت ، مستحبات را هم به جا می‌آورم ؛ اذانی ، اقامه‌ای می گویم و ذکر رکوع و سجده بیشتری می گویم ، و تعقیبات نماز را مفصّل می‌خوانم. حالا شما فکر می‌کنید کدام بهتر است؟ پیامبر عزیزمان صلی الله علیه و آله فرمودند : « إِنَ‏ اللَّهَ‏ يُحِبُ‏ مِنَ‏ الْخَيْرِ مَا يُعَجَّلُ » خداوند دوست دارد در کارِ خیر عجله شود. این ضرب المثل که می‌گویند : « عجله کار شیطان است » ضرب المثل دقیقی نیست ! در بدی‌ها عجله کار شیطان است ؛ اما « در خوبی‌ها عجله کار خدایی است » ، خدا دوست دارد ! و پیامبر عزیزمان فرمودند : نماز کلید همه خوبی‌هاست. پس خوب است وقتی وارد وقت نماز شدیم ، در شروع کردن به نماز عجله کنیم. ۲ - امام رضا علیه السلام فرمودند : به محضِ اینکه وارد وقت نماز شدی ، نمازت را بخوان. تو نمی‌دانی در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد به قولِ معروف انسان از یک دقیقه بعدش خبر ندارد. و فرمودند : حادثه خبر نمی‌کند پس خوب است که اول وقت باشد. و امامان علیهم السلام فرمودند : اگر نماز اول وقتت را بدون دلیل عقلی و شرعی عقب انداختی و مثلاً در آن دقایق و ساعات از دنیا رفتی ، به خاطر نخواندن آن نمازت در نزد خدا خطاکاری ! پس نمازِ اول وقت مختصر بهتر است به سه دلیل : ۱ - نماز کار خیر است و در کار خیر بهتر است عجله شود. ۲ - انسان از یک دقیقه بعدی خودش خبر ندارد. ۳ - اگر نماز نخواندی و مرگت فرا رسید به خاطر نخواندن آن نماز خطاکاری. با این فرمول مشخص می‌شود. پس نماز اول وقتی که شکسته باشد و ما در مسافرت بخوانیم بهتر است از نمازی که یکی دو ساعت بگذرد و ما به وطن برسیم و نماز را کامل بخوانیم. سعی کنیم در خواندن نماز اول وقت عجله کنیم.
جلسه 29 بسم الله الرحمن الرحیم دعا می کنم همیشه بدنتون صحیح و سالم باشه. آیا اسلام به فکر ِسلامتی بدن انسان‌ها بوده است؟ بله ، یک مورد کوچک آن را بیان می‌کنم : اسلام می‌گوید ؛ قبل از هر نمازی وضو بگیر و قبل از وضو ، « اِستِنشاق » کن یعنی سه بار آب را داخل بینی قرار بده که تمام مجاریِ بینی تا گلو شسته شود. پیامبر عزیزمان صلی الله علیه و آله این کار را عبادت معرفی کردند. و فرمودند : این کار را خوب انجام دهید سبب ریزش گناهانتان می‌شود و شیطان از شما فراری می‌شود دور می‌شود. اینقدر به این کار سفارش شده بود که بعضی از مسلمان‌ها فکر می‌کردند این جزء واجباتِ وضو است ، امام صادق علیه السلام فرمودند : نه ! این مستحب قبل از وضو است. بعضی‌ها فکر می‌کردند اگر این کار را انجام ندهند ، نمازشان باطل است و باید دوباره بخوانند. حضرت فرمودند : نه ! این کار سنّت پیامبر است و اگر انجام ندادید ، لازم نیست نمازتان را دوباره بخوانید. همان طور که فیلتر هوایِ ماشین جلوی گرد و غبار و ذرات ناخالص را می‌گیرد که به ماشین نرسند ، بینی ما با مخاط مرطوبی که دارد ، با موها و پیچ و خم‌هایی که دارد ، جلوی گرد و غبار و میکروب‌های خطرناک را می‌گیرد که به ریه ما نرسند. ما فیلتر هوا را زود به زود عوض می‌کنیم. به ما فرمودند : زود به زود مجاری بینی‌تان را شست و شو بدهید تا از میکروب‌ها و گرد و غبار تخلیه شوند و راحت‌تر بتواند وظیفه‌اش را انجام دهد. مقالات پزشکی زیادی در سطح دنیا نوشته شده بر فواید استنشاق ! می‌گویند اگر این کار زود به زود و کامل انجام شود جلوی بیماری‌های ریه مثل سِل ، آسم و تنگی نفس گرفته می‌شود. سردردهای شدید نمی‌گیرید. حتی گفته شده اگر میگرن دارید یا لوزه ی شما التهاب و درد و ورم دارد ، یکی از درمان‌هایش همین استنشاق است ! اسلام هزار و چهار صد سال قبل ، از مسلمان‌ها می‌خواهد ، روزانه چندین و چند بار قبل از گفتگوی با خدا به فکر سلامتی بدنشان باشند و میکروب‌ها را از خودشان دور کنند.
جلسه 30 « يَا مَنْ يُعْطِي الْكَثِيرَ بِالْقَلِيلِ » ؛ ای خدای کریمی که پاداش بسیار زیادی می دهی در برابر عمل کم و اندک. برای درک بهتر کریم بودن خدا یک مثال را با هم دوره می‌کنیم : وارد فروشگاهِ لوازم خانگی می‌شویم به ما می‌گویند چه می‌خواهید بخرید؟ می‌گوییم این یخچال ، کولر گازی و این تلویزیون شیک چشمِ مان را گرفته است ، دلمان می‌خواهد ، ولی موجودی کافی نیست ! حتی یک هلِ پوک کفِ دستمان نمی‌اندازند ما را به بیرون از مغازه هدایت می‌کنند و می‌گویند : توقف بیجا مانع کسب است ! این یک فروشگاه خلق است. در فروشگاه خالق با یک نیّت ساده با یک دلم می‌خواهد ، می‌توانیم بهترین و بیشترین خرید را داشته باشیم ! سه مثال از آقا امام صادق علیه السلام می‌زنیم : ۱ - شخصی نیّت می‌کند امشب من بلند شوم یک نماز شب طولانی مفصل و با حال بخوانم. اما خوابش می‌برد ! خداوند در اعمالش یک نماز شب مفصّلِ باحال می‌نویسد به همین راحتی ! ۲ - یک مؤمنی اهل نماز جماعت است ، اما مریض شده و دیگر نمی‌تواند به مسجد برود خدا به فرشتگان ثبت اعمال می‌گوید : همان عباداتی که در ایام سلامتی انجام می‌داد ، همان‌ها را برایش بنویسید. چون ایشان نیّت داشت که این کار را انجام دهد ، اما بیماری مانع شد. ۳ - یک مؤمن فقیری دعا می‌کند : « يَا رَبِّ ارْزُقْنِي حَتَّى أَفْعَلَ كَذَا وَ كَذَا » خدایا به من ثروت بده ، مال بده تا مثلاً یک مسجد بزرگ با تمام امکانات بسازم. خدا به قلبش نگاه می‌کند می‌بیند نیتش صادقانه است. به همین خاطر در اعمالش می‌نویسد : ساخت یک مسجدِ بزرگ با تمام امکانات ! وقتی به نماز می‌ایستیم توجه داشته باشیم که در مقابل چنین کریمی ایستاده‌ایم به همین خاطر در قنوت نمازمان ، در تعقیبات نمازمان ، دعا کردن را دستِ کم نگیریم و از خدا خیلی بخواهیم. اگر آن چیزی که می‌خواهیم خیر و صلاح ما نباشد ، پاداش آن کار خیر را در نامه اعمال ما ثبت کند. ارتباط و گداییِ مان درِ این خانه کم نشود.
جلسه 31 بسم الله الرحمن الرحیم دعا می کنم خدای اَرْحَمُ الرّاحِمين‏ بدی های اعمال مون را پاک کند و در روز قیامت در پرونده اعمال مون جزء خوبی نبینیم. در این جلسه به این سؤال پاسخ می دهیم که آیا در آیات قرآن آیه‌ای درباره ی نمازِ صبح نازل شده یا نه؟ در سوره مبارکه قاف آمده : «ما کنار هر انسانی دو تا فرشته قرار دادیم ، از راست و چپ او را همراهی می‌کنند و گفتار و رفتار و افکارش را می‌نویسند و ثبت و ضبط می‌کنند» . خداوند چون « اَرْحَمُ الرّاحِمين‏ » است در شبانه روز این فرشته‌ها را عوض می‌کند. دو تا در شب همراه انسان هستنند و دو تا در روز . و هر فرشته ای که مأموریتش تمام شود تا روز قیامت دیگر به پیش انسان برنمی‌گردند. اگر موقعی که از ما جدا می‌شوند خوبی دیده باشند می‌گویند : «این از بندگان خوب خدا بود» . اگر از ما بدی دیده باشند می‌گویند : «هنوز فرصتِ توبه دارد ؛ شاید توبه کند» این چنین خدایِ « ستّارُ العُیوب » برای ما آبروداری می‌کند. در سوره اسراء آمده است : « إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُودا » ؛ « قُرْآنَ الْفَجْرِ » همان « صَلاةُ الفَجر » است. این آیه می فرماید : «به درستی که نماز صبح شهود می‌شود و دیده می‌شود» . از امام صادق علیه السلام پرسیدند : مگر اعمالِ دیگر ما و نمازهای دیگر ما دیده نمی‌شود که می‌گویند ؛ نماز صبح دیده می‌شود؟ ! حضرت فرمودند : نماز صبح ویژه دیده می‌شود ! یعنی وقتی اذانِ صبح می‌دهند ، فرشتگان شب می‌خواهند شیفتِ شان را تحویل فرشتگان روز بدهند ، به علت اهمیتِ نماز صبح از خدا درخواست می‌کنند که بمانند و نماز صبح را هم به عنوان آخرین عملی که از انسان می‌نویسند ، بنویسند. حضرت فرمودند : هر کسی نماز صبحش را در ابتدای وقت بخواند دو رکعت خوانده ولی چهار رکعت برایش نوشته می‌شود. فرشتگانِ شب می‌نویسند ، فرشتگانِ روز هم می‌نویسند. برخی از علماء فرمودند : منظور از اولِ وقت اینجا ، زمان فضیلتِ نماز صبح است. یعنی زمانی که ستارگان آسمان دیده می‌شوند و هوا هنوز روشن نشده است. سعی کنیم نماز صبح‌هایمان ، اول وقت باشد تا برای مان چهار رکعت منظور شود.
جلسه 32 بسم الله الرحمن الرحیم دعا می کنم بعد از هر یا رَبِّ شما لبیک خدا باشد. همان طور که می‌دانید ، ما در نمازمان دو جزء داریم ؛ گفتار و رفتار. همان طور که گفتارِ ما در نماز پر از پیام است رفتارِ ما هم پر از پیام است. مثلاً دستمان را به قنوت که بلند می‌کنیم پیامش چیست؟ پیامش این است که خدایا ببین دستم خالی است ، من فقیرم تو ثروتمندی ، من به تو نیاز دارم ، به عطا و رحمتت به لطف و کرمت. حالا در همین قنوت بعضی‌ها دو تا رفتار اشتباه دارند که ریشه‌اش به خاطر یک تصوّر اشتباه است. آن تصوّر اشتباه این است : « هر عملی در غیرِ نماز ، مستحب باشد در نماز هم مستحب است ! » می‌خواهیم این دو رفتار اشتباه را با هم دوره کنیم : ۱ - امام صادق علیه السلام فرمودند هر کسی دستش را به دعا بلند کند خدا حیا می‌کند که او را دست خالی برگرداند. حتماً از رحمتش چیزی داخل دست او می‌ریزد. پس هر کس دستش را به دعا بلند کرد ، قبل از اینکه دستش را پایین بیاورد ، « يَمْسَحَ‏ عَلَى‏ وَجْهِهِ‏ وَ رَأْسِهِ » ؛ دستش را به سر و صورت خودش بکشد تا تبرک شود. ۲ - امام صادق علیه السلام در تعقیباتِ نمازش وقتی دستشان را به دعا بلند می‌کردند دستانشان را بالاتر از سرشان می‌آوردند چون این یکی از آداب و مستحبات دعا است. بعضی‌ها فکر می‌کنند این دو تا رفتار در قنوت هم مستحب است در حالی که همه مراجع فرمودند این جزء مستحبات قنوت نیست حتی بسیاری از مراجع می‌فرمایند این جزء مکروهات قنوت است یعنی این دو تا رفتار را خدا نمی‌پسندد که در قنوت نمازمان داشته باشیم : ۱ - بالاتر آوردن دست‌ها از سر ۲ - بعد از قنوت ، دست‌ها را به سر و صورت کشیدن. دعاهای تان مقبول درگاه خدا.
جلسه 33 بسم الله الرحمن الرحیم دعا می‌کنم که اگر پدر و مادر دارید صحیح و سالم باشند و اگر هم از دنیا رفتند مشمول رحمت خدا باشند. می‌خواهیم به یک سؤال جواب بدهیم : اگر پدری به فرزندش بگوید من راضی نیستم تو خانه من نماز بخوانی یا اصلاً راضی نیستم نماز بخوانی وظیفه فرزند چیست؟ جواب : برای پاسخ به این سؤال باید دو تا قاعده رو یاد بگیریم : ۱ - دستور پدر و مادر از مستحبات بالاتر است ، اگر پدری به فرزندش بگوید : « راضی نیستم به مسجد بروی » یا مادری به فرزندش بگوید : « الان نماز مستحبی نخوان ». این دو عمل مستحب در مقابل دستور پدر و مادر ارزش کمتری دارند ، ساقط می‌شوند یعنی فرزند نباید این کار را انجام دهد. یک داستان نقل کنم : به پدر آیت الله بهجت رضوان الله علیه اطلاعات غلطی رسیده بود که پسرت رفته نجف به جای اینکه مشغول درس باشد مشغول نماز مستحبی و ذکر و وِرد و دعا شده و نزدیک است صوفی بشه. ایشون هم بی خبر از همه جا نامه نوشت : « محمد تقی! غیر از نمازهای پنجگانه راضی نیستم یک رکعت نماز مستحبی بخوانی ». تا سال‌ها که پدر ایشان زنده بود این عالم بزرگوار حتی یک رکعت نماز مستحبی نخواند. ۲ - دستور پدر و مادر از واجبات پایین‌تر است یعنی اگر در مقابلِ واجب خدا قرار بگیرد ساقط می‌شود. امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند ( لا طاعت لمخلوق فی معصیت الخالق ) هیچ اطاعتی از مخلوق نمی‌شود اگر دستوری بدهد مخالف با دستور خدا. استفتا کردند از امام خمینی رضوان الله علیه که پسری می‌گوید : « پدر من لاابالی و بی‌دین است گفته من راضی نیستم در خانه من نماز بخوانی » حالا کسب تکلیف کرده وظیفه‌اش چیست؟ امام خمینی فرمودند : غلط کرده است برود بخواند هیچ اشکالی ندارد. یک توضیح بدهم : « وظیفه پدر تهیه محل زندگی برای فرزندش است این دستورش هم چون مقابل دستور خداست ساقط می‌شود ». با این توضیحات که دادم اگر شوهری به همسرش بگوید : «که من راضی نیستم مسجد بروی». ما می‌گوییم مسجد نرو ، اگر گفت : «راضی نیستم در خانه من نماز مستحبی بخوانی» ما می‌گوییم : « نماز مستحبی نخوان تا زندگیت شیرین شود ». اما اگر گفت : « من راضی نیستم نماز واجبت را هم بخوانی » این حرفش ساقط می‌شود ، چون در مقابل دستور خدا قرار گرفته است . وظیفه شوهر هم این است که برای همسرش مکان زندگی تهیه کند. البته یادمان نرود همیشه با ادب و احترام با پدر و مادر و شوهر رفتار کنیم. به آنها محبت کنیم که کلیدِ فتح قلوب ، محبت است.
جلسه 34 به نام خدا ، به یاد خدا و برای خدا دعا می‌کنم که همیشه من و شما زیر آبشارِ رحمت خدا باشیم. می خواهم با هم یک مثال بزنیم تا چند روایت را بهتر بفهمیم . همه ما از جاده‌های سرسبز ، خنک و باصفای شمال لذّت می‌بریم دوست داریم این جاده‌ها را ، و از جاده‌های کویری و گرمای خشک بدمان می‌آید هر چند بعضی مواقع مجبور می‌شویم از آن جاده‌ها عبور کنیم . ما از حضور در گلستان لذت می‌بریم و از حضور در خارستان نفرت داریم. همین طور که من این دو مکان را با هم مقایسه کردم در روایات ما هم دو تا مکان یعنی بازار و مسجد با هم مقایسه شده است. 1. پیامبر عزیزمان صلی الله علیه و آله فرمودند : از توی مکان‌های روی زمین خدا مساجد را از همه بیشتر دوست دارد و از بازارها از همه بیشتر بدش می‌آید. 2. در روایاتِ ما آمده که مساجد خانه خداست ؛ انسان وقتی وارد خانه کسی می‌شود یعنی به او خیلی نزدیک شده است با ورود به مسجد به خدا نزدیک می‌شویم و در روایتی امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمودند : بازارها پاتوق شیطان است . یعنی تو بازارها به شیطان خیلی نزدیک می‌شویم کار شیطان در بازارها چیه؟ کم فروشی ، گران فروشی ، فریب ، دروغ ، دزدی ، احتکار. 3. پیامبر عزیزمان فرمودند : «بهترین اهل مسجد کسی است که اولین نفر وارد شود و آخرین نفر هم خارج شود» یعنی سفارش کردند مدت زمان حضور تون در مسجد زیاد باشد. آقا امام باقر علیه السلام فرمودند : ابلیس با اولین نفری که وارد بازار می‌شود ، وارد بازار می‌شود ، و آخرِ شب آخرین نفری که خارج می‌شود ، خارج می‌شود ، یعنی سفارش به ما کردند جزء کسانی نباشید که اولین نفر وارد بازار می‌شوند و آخرین نفر خارج می‌شوند. 4. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در فضیلت حضور در مسجد فرمودند حتی اگر ذکر و نماز و قرآن هم نخواندید همان نفسی که در مسجد می‌کشید برای شما عبادت محسوب می‌شود. اما حضور بدون خرید و فروش در بازار چه گونه است ؟ مثلاً برویم توی بازار چرخی بزنیم ببینیم چه خبر است؟ این کار علاوه بر آنکه ثواب ندارد ، از آن نهی شده ایم ، چون حضور بدون دلیل در پاتوق شیطان است ؛ جایی که شیطان می‌تواند تو را فریب دهد. حالا این روایات را که با هم دوره کردیم منظورمان این نبود که کسی بازار نرود . لازم است بروید منظورمان این بود که قدر مسجد را بیشتر بدانیم و در مسجد بیشتر حاضر شویم و وقتی در بازار قرار داریم همه توجه مان به سمت خدا باشد و اینکه مواظب باشیم تا فریب شیطان را نخوریم. قرآن ستایش می‌کند از کسانی که داخل بازارند مشغول خرید و فروشند ولی در این خرید و فروششان طوری نیست از یاد خدا غافل باشند. ( رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ ) ما هم اگر بازار رفتیم توجه کنیم که شیطان در بازار ما را از نماز و عبادت اول وقت غافل نکند.
جلسه 35 بسم الله الرحمن الرحیم دعا می کنم گفتار و رفتار ما لبخند رضایت خدا را به همراه داشته باشد. یک مثال می‌زنیم تا یک روایت را بهتر بفهمیم : معلمان دانش آموزانشان را تشویق می‌کنند که اهل مطالعه باشند و علاوه بر کتاب‌های درسی ، کتاب‌های مذهبی تاریخی ، شعر و رمان هم بخوانند. حالا یک دانش آموزی ، وسطِ کلاس درس یا شب امتحان ، آمده رُمان می‌خواند ! معلّم به او می‌گوید : چرا رُمان می‌خوانی؟ می گوید : چون شما تشویق کردی ! معلم چه پاسخ می‌دهد؟ می‌گوید : کار تو خوب است. ولی زمانش الان نیست ، این کار خوب تو ، تو را پیشِ من بالا نمی‌برد ؛ ارزشت را زیاد نمی‌کند ؛ الان رُمان که می‌خوانی به درست هم ضربه می‌خورد و امتحانت را قبول نمی‌شوی. امام‌های عزیز که معلم‌های ما هستند ما را به انجام مستحبات تشویق و ترغیب کردند ، ولی فرمودند : « إِذَا أَضَرَّتِ النَّوَافِلُ بِالْفَرَائِضِ فَارْفُضُوهَا » این مستحب اگر به واجب تو ضربه زد آن را ترک کن ! رها کن ! آقا امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند : به دو دلیل ، دیگر این مستحب ارزش ندارد ! ۱ - « لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ‏ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِض‏ » این مستحبی که به واجب ضربه زده دیگر تو را پیش خدا بالا نمی‌برد و به خدا نزدیک نمی‌کند ۲ - آن سودی که از آن مستحب به دست آوردی هرگز چاله آن واجبی که ترک کردی ـ چاله ضررش ـ را پر نمی‌کند. می‌خواهیم سه تا مثال بزنیم تا این روایت را بهتر بفهمیم : ۱ - حضور در مجلس امام حسین علیه السلام از بالاترین مستحبات است اما اگر کسی تا دیر وقت در مجلس امام حسین علیه السلام حاضر شود و نماز واجبِ صبحش قضا شد دیگر آن مجلس امام حسین ، آن مستحب ارزشی که باید داشته باشد را ندارد. ۲ - با وضو وارد کلاس شدن مستحب است. اما وقتی زنگ کلاس زده شده و دانش آموزان در کلاس حاضرند ؛ معلمی به جای اینکه به وظیفه ی واجبی که آموزش و پرورش به عهده‌اش گذاشته عمل کند و وارد کلاس شود به سمت وضوخانه می‌رود تا با وضو وارد کلاس شود. در این صورت وضو او ، آن ارزشی که باید داشته باشد را ندارد. (بایستی در زنگ تفریح وضو می گرفت نه بعد از زدن زنگ کلاس) ۳ - حضور در مسجد مخصوصاً برای نماز جماعت یا شب‌های قدر مستحب مؤکد است اما اطاعتِ از پدر و مادر واجب است. حالا اگر پدر و مادری گفتند ؛ ما راضی نیستیم شما در مسجد در این زمان حاضر شوی ، حضور در مسجد در آن زمان ، دیگر قُرب به خدا نمی‌آورد و ما را به خدا نزدیک نمی کند. امیدوارم که اهل مستحبّات باشیم ولی مستحباتی که به واجباتِ ما ضربه می‌زند را رها کنیم.
جلسه 36 بسم الله الرحمن الرحیم همان طور که می‌دانید در مجموعه معارف دین، مقایسه‌های درست به ما کمک می‌کنند اهمیت و ارزشِ گزاره‌های دینی را بهتر درک کنیم. حالا می‌خواهیم با هم بین واجب و مستحب مقایسه کنیم و سه تا از تفاوت‌های آنها را بیان کنیم. ۱ - خداوند در مستحب تخفیف و آسانی بیشتری قرار داده است مثلاً نماز مستحبی را می‌توانیم در حال حرکت بخوانیم رعایت قبله هم لازم نیست ، اما نمازِ واجب را باید در حالِ آرامش بدن و رو به قبله بخوانیم. نمازِ مستحبی را حتی اگر بدنِ مان هم سالم باشد می‌توانیم نشسته بخوانیم اما نماز واجب اگر بدنِ مان سالم باشد باید ایستاده به جا بیاوریم. در نماز مستحبی اگر بین رکعت اول و دوم شک کنیم نمازمان صحیح است خواستی بنا را می‌گذاری رکعت اول ، خواستی بنا را می‌گذاریم بر رکعت دوم ، اما در نماز واجب ، اگر شک کنی یک رکعت خوانده‌ای یا دو رکعت نماز باطل است. ۲ - خداوند در روز قیامت از مستحب از ما نمی‌پرسد ، از واجب می‌پرسد ، که انجام دادی یا ندادی؟ درست انجام دادی یا غلط ؟ اگر کسی در طول عمرش حتی یک رکعت نمازِ مستحبی نخواند توبیخ نمی‌شود اما نخواندنِ نماز واجب تنبیه دارد. به همین خاطر نزدیکان ما که از دنیا رفته‌اند و نماز قضا دارند اگر مثلاً دو رکعت نماز قضایِ صبح برایش بخوانیم بهتر از این است که دو رکعت نماز مستحبی بخوانیم ، چون خدا از واجب او سؤال می‌پرسد نه از مستحب. ۳ - امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمودند : اگر اشتیاق و رغبت داشتی « فَاحْمِلُوهَا عَلَى‏ النَّوَافِلِ‏ » مستحب را به جا بیاور. اما اگر مثلاً دو رکعت نماز شب خواندی یا دو صفحه دعای کمیل خواندی و دیدی اشتیاق نداری ادامه بدهی ، حضرت فرمودند : ادامه نده ! رها کن. امّا در واجب این چنین نیست نماز صبح بر ما واجب شده ، چه اشتیاق و علاقه و میل داشته باشیم چه نداشته باشیم. خدا ما را موفق کند واجبات را انجام بدهیم و برای مستحبات اشتیاق داشته باشیم.
جلسه 37 بسم الله الرحمن الرحیم دعا می کنم لحظه لحظه زندگی من و شما سرشار از یاد خدا باشه. این شعر را همه شنیده‌ایم : میانِ ماه من تا ماهِ گردون * تفاوت از زمین تا آسمان است می خواهم این شعر را عوض کنم و بگویم : میانِ مستحب تا امر واجب * تفاوت از زمین تا آسمان است بین مستحب و واجب خیلی تفاوت است سه تای آن را با هم دوره می‌کنیم : ۱ - جبرئیل به پیامبر عزیزمان صلی الله علیه و آله عرضه داشت : خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید ؛ بنده ی من از بین عبادت‌هایی که انجام می‌دهد و به من نزدیک می‌شود ، من هیچ کدام را به اندازه واجبات دوست ندارم. « مَا تَقَرَّبَ‏ إِلَيَ‏ عَبْدٌ بِشَيْ‏ءٍ أَحَبَ‏ إِلَيَّ مِمَّا افْتَرَضْتُ عَلَيْهِ » یعنی خدا واجب را بیشتر از مستحب دوست دارد و واجب بیشتر از مستحب ما را به خدا نزدیک می‌کند ؛ یعنی خدا بیشتر دوست دارد نماز قضایِ خود را بخوانیم تا نماز مستحبی و نماز قضا که بر ما واجب شده بیشتر از نماز مستحبی ما را به خدا نزدیک می‌کند. پرداخت زکات و خمسِ واجب بهتر است تا صدقه ی مستحبی. ۲ - امام صادق علیه السلام فرمودند : در مستحب آن برتر است که مخفی باشد. « فَأَفْضَلُهَا مَا كَانَ‏ سِرّاً » ، برخی روایات ما می‌گویند ؛ نماز مستحبی مخفیانه ، ثوابش ۲۵ برابر می‌شود. برخی روایات می‌فرمایند ؛ 70 برابر می‌شود. حضرت فرمودند : در واجب آنی برتر است که آشکارا انجام شود. فرمودند : برای نمازهای روزانه‌تان با صدای بلند اذان بگویید همه بفهمند. در نمازِ جماعت شرکت کنیم دیگران ببینند شما نماز می‌خوانید. به مسجد رفت و آمد کنید ، حتی بی‌نمازها هم بفهمند از رفت و آمد شما که شما اهل نمازید. پس در واجب ما را تشویق کردند به آشکار انجام دادن ولی در مستحب تشویق کردند به مخفی کردن. البته استثناء هم داریم مثلاً امر مستحبی مثل صدقه را فرمودند اگر آشکارا انجام بدهید دیگران هم به صدقه دادن تشویق می‌شوند به این عمل مستحب را بهتر است که آشکارا انجام دهیم. ۳ - همین جور که زمین جای آسمان را نمی گیرد همین جور مستحب هیچ گاه جای واجب نمی شود. این پیام که در فضای مجازی پخش شده ، این نماز مستحب را بخوان جبرانِ شصت سال نماز قضایت را می‌کند و اگر این اندازه نماز قضا نداشته باشی نماز قضای پدر و مادرت را جبران می‌کند ، دروغ است ، دروغ است ، دروغ است ! اگر شبِ قدر تا سحر که برترین شب سال است و برتر از هزار ماه است کسی نماز مستحبی بخواند آن هم داخلِ کعبه ، جای دو رکعت نماز قضایِ صبحش که بر گردنش واجب است را نمی‌گیرد. پس یادمان باشد اگر سر دو راهی واجب و مستحب قرار گرفتیم به سمت واجب برویم. اگر قرار شد از واجب و مستحب یکی فدای دیگری شود ، این مستحب است که باید فدای واجب شود.