✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۹۴ نهج البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 💠 این یک واقعیت است که انسان خشمگین در برابر ظلم و ستمى که بر او مى‌رود دو حالت دارد: گاه مى‌خواهد #انتقام بگیرد؛ اما توان آن را ندارد و چه بسا به پرخاشگرى و گفتن سخنان درشت و تهدید شخص ظالم برخیزد و گاه با او گلاویز شود. اما هنگامى که ناتوانى خود را مى‌بیند عقب نشینى مى‌کند. در این هنگام همه به او مى‌گویند: اگر مى‌خواهى انتقام بگیرى بگذار توانایى پیدا کنى و این‌گونه که مایه رسوایى و آبروریزى است به میدان دشمنت مرو، بنابراین در چنین حالتى مردم، او را به صبر و شکیبایى دعوت مى کنند؛ اما اگر توان بر انتقام داشته باشد و طرف مقابل ضعیف و ناتوان گردد همین که دست به انتقام بلند مى‌کند مردم به او مى‌گویند: شایسته است عفو کنى که #زکات_قدرت #عفو است. 🔺 به این ترتیب در هیچ حال، انتقام جویى #عاقلانه و #صحیح نیست. 💠 امام (علیه السلام) با این تعبیر لطیف مى‌خواهد مردم را به #ترک_انتقام فراخواند، همان چیزى که آتش‌هایى برمى‌فروزد و گاه سرچشمه جنگ‌هاى خونین و گسترده و دامنه‌دار مى شود. 🔸 خود امام (علیه السلام) نمونه کاملى از این معنا بود: 🔺 در داستان #جنگ_جمل هنگامى که بر دشمنان پیروز شد فرمان #عفو آنها را صادر کرد و عایشه را که از گردانندگان اصلى این جنگ بود با احترام به مدینه باز گرداند. 🔺 داستان عفو امام (علیه السلام) از «عمرو بن عاص» هنگامى که در میدان #صفین در چنگ او گرفتار شده بود و براى نجات خویشتن خود را برهنه و عریان ساخت معروف است. 🔺از آن معروف‌تر داستان توصیه‌هاى او درباره #قاتل خویش «عبدالرحمان ملجم مرادى» که به فرزندان خود سفارش کرد آب و غذا و وسیله استراحت این زندانى را فراهم کنند و فرمود: اگر زنده بمانم خود مى‌دانم با او چگونه رفتار کنم و اگر شما هم عفو کنید بهتر است و اگر (مصلحت عموم مردم ایجاب کرد که) لازم بدانید او قصاص شود تنها را با #یک_ضربه وى را قصاص کنید همان‌گونه که او یک ضربه بر من وارد کرد. ❇️ امیرمؤمنان على (علیه السلام) این درس را از استادش پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) آموخته بود که نمونه روشن آن عفو عمومى حضرت در داستان #فتح_مکه است، در حالى که آنها قاتلان اصحاب و یاران پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) بودند و در سیزده سال که حضرت در مکه بود ظلم و جنایت فراوانى در حقش روا داشتند و در سالیانى که در مدینه بود آتش جنگ‌هایى بر ضدش برافروختند؛ ولى حضرت با یک فرمان عمومى، همه را را عفو کرد و حتى «وحشى» قاتل معروف عمویش «حمزه» را که جنایتى بسیار وحشتناک انجام داده بود بعد از پذیرش اسلام بخشید و هنگامى که به مدینه آمد و خدمت پیامبر (صلى الله علیه وآله) رسید و اسلام را ظاهراً پذیرفت حضرت او را عفو کرد ولى فرمود: در اینجا نمان، زیرا دیدن تو خاطره شهادت عمویم حمزه را در نظرم زنده مى کند. «وحشى» از آنجا به شام رفت و در آنجا ماند. ✨ قرآن مجید یکى از صفات بهشتیان و پرهیزگاران را #کظم_غیظ (فرو خوردن خشم) و سپس عفو و گذشت مى شمارد و مى‌فرماید: «و شتاب کنید براى رسیدن به آمرزش پروردگارتان، و بهشتى که وسعت آن، آسمان‌ها و زمین است، و براى پرهیزگاران آماده شده است. (همان) کسانى که در توانگرى و تنگدستى، انفاق مى‌کنند، و خشم خود را فرو مى‌برند، و از خطاى مردم درمى‌گذرند، و خدا نیکوکاران را دوست دارد». ✅ مسئله عفو و گذشت در اسلام به قدرى اهمیت دارد که علاوه بر آیات فراوانى از قرآن، در روایات معصومان نیز بازتاب گسترده اى دارد؛ 🔸 از جمله در حدیثى از رسول اکرم (صلى الله علیه وآله) مى‌خوانیم: «کسى که پاداش او بر خداست وارد بهشت شود»« گفته مى‌شود چه کسى است که پاداش او بر خداست»«گفته مى‌شود کسانى که مردم را عفو کرده‌اند و آنها بدون حساب وارد بهشت مى‌شوند». 🔹 در حدیث دیگرى از امیرمؤمنان على (علیه السلام) مى‌خوانیم: «عفو و گذشت #تاج فضائل اخلاقى است». 💠 البته عفو و گذشت در مورد کسانى است که از عفو سوء استفاده نکنند و بر جنایات خود نیفزایند، همان گونه که در حدیثى از امیرمؤمنان(علیه السلام) آمده است: «عفو درباره کسى است که اقرار به گناه خود کند (و پشیمان باشد) نه از کسى که اصرار مى ورزد». @syed213

✅ شرح و تفسیر حکمت ۲۰۶ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 🍃أَوَّلُ عِوَضِ الْحَلِیمِ مِنْ حِلْمِهِ أَنَّ النَّاسَ أَنْصَارُهُ عَلَى الْجَاهِلِ.🍃 💠 بعضى از ارباب لغت «حلم» را به معناى #خویشتن‌دارى به هنگام #هیجان_غضب دانسته‌اند و از آنجا که این حالت از عقل و خرد نشأت مى‌گیرد، گاه واژه «حلیم» به معناى #عاقل به کار رفته است. 🔸 بسیارى از افراد جاهل و نادان، #پرادعا، #بلندپرواز و #پرخاشگرند، ازاین رو هنگامى که در برابر دانشمند وارسته‌اى قرار گیرند براى اظهار خودنمایى ممکن است انواع اهانت‌ها را روا دارند. 🔺 حال اگر شخص عالم و دانشمند و انسان باایمان و متقى بخواهد در برابر آنها عکس‌العمل نشان دهد، مقام خود را پایین آورده است؛ اما اگر حلم و بردبارى در برابر این افراد نادان و بى‌ادب به خرج دهد و عکس العملى از خود ظاهر نکند، مردم به #مظلوم بودن او اعتراف مى‌کنند و به حکم غریزه حمایت از مظلوم که در بسیارى از انسان‌ها نهفته است به حمایت از او برمى‌خیزند و جاهل جسور و بى‌ادب را بر سر جایش مى‌نشانند. ❇️ این نخستین نتیجه‌اى است که افراد حلیم از حلمشان مى‌برند و در واقع دفاع از خود را بر عهده دیگران مى‌نهند. 1⃣ قرآن مجید درباره #عباد_الرحمان (بندگان خاص خدا) مى‌فرماید: «و هنگامى که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند)، به آنها سلام مى‌گویند (و با بى‌اعتنایى و بزرگوارى مى‌گذرند)». 2⃣ در جایى دیگر خداوند به پیامبرش دستور مى‌دهد که: «(به هر حال) با #عفو و #مدارا رفتار کن، و به کارهاى شایسته دعوت نما، و از جاهلان روى بگردان (و با آنان ستیزه مکن)!». 3⃣ نیز در مقام مدح انبیاى پیشین از صفت حلم نام برده شده است؛ از جمله درباره ابراهیم (علیه السلام) در آیه ۱۱۴ سوره «توبه» در مدح ابراهیم به سبب حلم و بردبارى‌اش در برابر عموى بت‌پرست مى‌فرماید: «به یقین ابراهیم مهربان و بردبار بود». 🔹 حلم علاوه بر این، آثار فراوان دیگرى نیز دارد و آن این که به انسان #آرامش مى‌بخشد و وى را از آلوده شدن به گناه به هنگام ستیزه‌جویى حفظ مى‌کند و از تشدید عداوت دشمن که به جسارت و بى‌ادبى پرداخته جلوگیرى مى‌نماید. 🔺 بر پایه همین نکات است که امیرمؤمنان على (علیه السلام)در نهج‌البلاغه بارها بر اهمیت حلم تأکید ورزیده است؛ 1⃣ از جمله در خطبه ۱۹۳ (خطبه همام) که اوصاف پرهیزگاران را شرح مى‌دهد مى‌فرماید: «یکى از صفات آنها این است که علم را با حلم مى آمیزند» 2⃣ و در حکمت ۳۱ یکى از شاخه‌هاى عدالت، استوارى در حلم شمرده شده است. ❇️ در روایات دیگر اسلامى نیز بر اهمیت حلم و آثار مثبت آن تکیه شده: 1⃣ از جمله در حدیثى از رسول اکرم (صلى الله علیه وآله) مى‌خوانیم که فرمود: «آیا به شما خبر دهم کدام یک از شما از نظر اخلاق به من #شبیه‌ترید؟». یاران عرض کردند: آرى اى رسول خدا! فرمود: «آن کس که از همه #خوش‌اخلاق‌تر و #بردبارتر و #نیکوکارتر به خویشاوندان خود و باانصاف‌تر در حال غضب و خشنودى است». 2⃣ در حدیثى که در غررالحکم از امام امیرمؤمنان (علیه السلام) نقل شده مى‌خوانیم: « #شجاع‌ترین مردم کسى است که با نیروى حلم، بر جهل (جاهلان) غالب آید». 3⃣ در حدیث دیگرى از همان حضرت و در همان منبع آمده است: « #برترین_اخلاق مردان باشخصیت حلم و بردبارى است». 4⃣ در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) مى‌خوانیم که فرمود: «حلم براى #یارى انسان کافى است». @syed213

✅شرح و تفسیر حکمت ۲۱۱ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 #قسمت_اول ✨در این مجموعه اندرزهاى گرانبها که هر کدام از آن ها گوهر پرارزشى است، به بخش‌هاى مهمى از فضایل اخلاقى اشاره فرموده است؛ همان فضایلى که #دنیا و #آخرت انسان را آباد مى‌کند و جامعه بشرى را از گرفتار شدن در امواج بلا حفظ مى‌نماید. 🔸این مجموعه در سیزده جمله بیان شده است: 1⃣نخست مى‌فرماید: «بخشش حافظ آبروهاست» 🔺روشن است که بسیارى از مردم به علّت #حسد یا #تنگ‌نظرى، در مقام #عیب‌جویى برمى‌آیند و به بهانه‌هاى مختلف آبروى اشخاص را بر باد مى‌دهند، ولى هنگامى که انسان دستش به #جود و #بخشش باز باشد، عیب‌جویان ساکت مى‌شوند و حاسدان خاموش مى‌گردند. 🔹مرحوم «شوشترى» در شرح نهج‌البلاغه خود در اینجا دو جمله جالب از بعضى از اندیشمندان نقل کرده است: 🔺در یک مورد چنین آورده: «این عار و ننگ براى بخیل کافى است که هرگز هیچ کس او را نمى.ستاید و این مجد و بزرگوارى براى سخاوتمند کافى است که هرگز نام او در مذمتى واقع نمى‌شود». 🔺در موردى دیگر از اندیشمندى نقل مى‌کند که مى‌گفت: «من هیچ درخواست‌کننده‌اى را رد نمى‌کنم؛ یا آدم خوب و نیازمندى است که نیازمندى‌اش را برطرف کرده‌ام و یا انسان لئیم و پستى است که آبرویم را به این وسیله حفظ کرده‌ام». 2⃣امام در دومین جمله از این کلام حکیمانه مى‌فرماید: «حلم دهان‌بند سفیه است» 🔺در مورد #عکس‌العمل در مقابل سخنان ناموزون سفیهان و ایرادهاى بى‌دلیل آنان و توقعات بی‌جاى آنها در قرآن و احادیث دستور به #حلم داده شده است. امام (علیه السلام) در اینجا تعبیر زیبایى را به کار برده و آن تعبیر #دهان‌بند است. گاه حیواناتى را که گاز مى‌گیرند یا غذاهایى را که نباید بخورند مى‌خورند دهان‌بند مى‌زنند. بهترین راه مقابله با سفیهان استفاده از دهان‌بند #حلم است و گرنه گفتن یک جمله در برابر آنها گاه سبب مى‌شود ده جمله ناموزون دیگر بگویند و اضافه بر آن، انسان با این گفت‌وگو #هم‌سطح آنها قرار مى‌گیرد و #ارزش خود را از دست مى دهد. 🔹در حدیثى از امام صادق (علیه السلام) مى‌خوانیم که مى‌فرماید: «کسى که با سفیه مقابله کند و پاسخ او را دهد گوئى هیزم بر آتش مى‌نهد». در حدیث دیگرى که از امیرمؤمنان (علیه السلام) در غررالحکم نقل شده است مى‌خوانیم: «حلم حجابى است در برابر آفت‌ها». (و یکى از آفت‌ها #مزاحمت‌هاى_سفیهانه است). 3⃣در سومین نکته مى‌فرماید: «زکات پیروزى عفو است» به یقین، هر #موهبتى که از سوى خدا به انسان داده مى‌شود #زکاتى دارد؛ یعنى بهره‌اى از آن باید به دیگران برسد. پیروزى نیز موهبت بزرگى است و بهره‌اى که از آن به دیگران مى‌رسد #عفو از #دشمن_خطاکار است. ✅عفو در جایى مطلوب است که باعث جسور شدن شخص خطاکار نگردد.✅ البته اداى زکات هم نوعى #شکرگزارى است. 4⃣در چهارمین نکته مى‌فرماید: «دورى و فراموشى کیفر پیمان‌شکنان است» در برابر کسانى که پیمان خود را با انسان مى‌شکنند دو گونه عکس‌العمل ممکن است نشان داد: 🔸نخست #اقدام_متقابل و پیمان‌شکنى در مقابل پیمان‌شکنى و به بیان دیگر درگیرى و ادامه مبارزه و جنگ است 🔸و راه دیگر این که انسان آنها را از صفحه زندگى خود #حذف کند و براى همیشه به فراموشى بسپارد و این مجازاتى است سنگین‌تر براى این افراد، زیرا نه تنها یک دوست وفادار را از دست داده‌اند، بلکه دیگران هم که از این رخداد باخبر شوند از پیمان‌شکن فاصله مى‌گیرند. 🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃 ✨ ادامه دارد...✨ @syed213

برداشت از آیه ۱۳#سوره_مائده 📌#عهد و پیمان #سالک الی #اللّه باید همیشه متوجّه #عهد و پیمانی که با #خدا بسته باشد والاّ خدای تعالی او را از #رحمت خود دور می کند، او را #لعنت می نماید و دل او را آنچنان مبتلا به #قساوت می کند که کلام خدا را به نفع خود #تحریف می کند و از آن لذتی که باید مؤمنان از کلام خدا ببرند او را بی نصیب می فرماید و آنها آنچنان #خیانتکار می گردند که آبرویشان می رود. امّا آنهایی که رعایت #عهد و #پیمان خدا را می کنند، مورد #عفو و گذشت الهی واقع می شوند که قطعاً خدا #محسنین و نیکوکاران را دوست می دارد. @syed213