هدایت شده از طب الائمه الصادقین(استاد قاسمی)
🔲 فهرست محتوای کتاب #طب_الائمه_علیهم_السلام ابنا بسطام
(قسمت اول)
مقدار الثواب في كل علة
لوجع الرأس
دواء للبلغم
عوذة للصداع
أيضا رقية للصداع
عوذة للشقيقة
عوذة لوجع العين
عوذة لوجع الأذن
صفة دواء له
للحصاة في الأذن
عوذة للصمم
عوذة لوجع ألذي يصيب الفم
عوذة لوجع الأضراس ورقية لها
أيضا عوذة لوجع الضرس
رقية الضرس
عوذة مجربة للضرس
عوذة للسعال
عوذة لبلابل الصدر
عوذة لوجع البطن
عوذة لوجع الخاصرة ودواؤه
عوذة لوجع الطحال
دواء له أيضا
عوذة لوجع المثانة
عوذة لوجع الظهر
عوذة لوجع الفخذين
عوذة لوجع الفرج
عوذة لوجع الساقين
عوذة للبواسير ودواؤه
عوذة لوجع الرجلين
عوذة للعراقيب وباطن القدم
عوذة للورم في المفاصل كلها
عوذة لإبطال السحر؛ عوذة للمرأة إذاتعسر عليها ولدها
عوذة للصبي إذاكثر بكاؤه
للدابة الحرون
للأمن في السفر
عوذة للأمراض كلها
عوذة لعرق النساء
عوذة للسل
عوذة للبثر
عوذة للقولنج
عوذة للحمي وتعويذ حمي رسول الله
عوذة الرضا علیه السلام لكل داء وخوف
عوذة لكل ألم
عوذة الأيام
عوذة يوم الأحد
عوذة يوم الاثنين
عوذة يوم الثلاثاء
عوذة يوم الأربعاء
عوذة يوم الخميس
عوذة يوم الجمعة
عوذة المأخوذ والمسحور
مايجوز من العوذ والرقي والنشر
بعض الرقي شرك
مايجوز من التعويذ
في صفة الحمي وطريق علاجه
ماجاء في الحمي الربع و في هذه الحمي وطريق علاجها
عوذة للحمي الربع
في أدوية شتي عنهم علیه السلام
في ماء زمزم
في طين قبر الحسين علیه السلام
الأذان والإقامة في قميص صاحب الحمي
في التفاح
في انتثار البر للحمي
رقية بالغة مجربة للحمي الربع
في الكي والحقنات
في الحقنات عنهم علیه السلام
في الحجامة والسعوط والحمام والحقنة
في علامات هيجان الدم
عوذة
اختيار الأيام للحجامة
منافع الحجامة
الأوقات المختلفة في الحجامة
الحجامات في مواضع شتي من البدن
النظر في خروج الدم والحجام يحجمك
حجامة الكاهل من دون الأخدعين
في الحمية
في التخمة
في التسمية علي الطعام
لوجع الخاصرة
صفة شراب
كراهية شرب الدواء إلا النبيذ ألذي يجعل في الدواء
دواء يعجن بالخمر وشحم الخنزير
في الأبوال بول البقر والغنم
في الدواء يعالجه اليهودي والنصراني والمجوسي
في الترياق
في التفاح
في الدم ودوامه
في ضعف البدن
في الزكام
للخام والإبردة والقولنج
للزحير؛ في البلغم وعلاجه
في الرطوبة
فضل سكر الطبرزد
في السويق الجاف وشربه
في القي ء
ماجاء في الحرمل عنهم علیهم السلام
في الشونيز ومنافعه
في البول وتقطيره
في اللواء
لشدة الطلق وعسر الولادة
لمن يضرب عليه عرق في مفاصله
في الرياح المشبكة
في الريح الخبيثة التي تضرب الوجه
في البهق والوضح
في وجع الرأس
لوجع المعدة وبرودتها وضعفها
للحصاة والخاصرة
دواء اليرقان
رقية لمن هاج به حرارة من قبل الرأس
دواء الأذن جيد مجرب إذاضربت عليك
دواء البلبلة وكثرة العطش ويبس الفم
في النظرة والعين والبطن
في الصداع
عوذة لجميع الأمراض
دواء للأمراض المذكورة
وجع المثانة والإحليل
في وجع الخاصرة
دواء عرق النسا
دواء لخفقان الفؤاد والنفس العالي ووجع المعدة وتقويتها ووجع الخاصرة ويزيد في ماء الوجه ويذهب بالصفار و هونافع بإذن الله عز و جل
دواء عجيب ينفع بإذن الله تعالي لورم البطن ووجع المعدة ويقطع البلغم ويذيب الحصاة والحشو ألذي يجتمع في المثانة ووجع الخاصرة
دواء لكثرة الجماع وغيره
دواء لوجع البطن والظهر
في النزع الشديد
في تلقين الميت
حالة الميت
ادامه دارد..
🌐طب الائمه الصادقین«استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/2700214775Cc35748b316
هدایت شده از طب الائمه الصادقین(استاد قاسمی)
🔲 فهرست محتوای کتاب #طب_الائمه_علیهم_السلام ابنا بسطام
(قسمت دوم)
في تغيير اللون
في الوسخ الكثير
في الكمأة والمن والعجوة
في الإثمد
عوذة للرمد
في السمك
في تقليم الظفر
عوذة في الرمد
للرمد
في السل
في السعال
في الرازقي
في الهليلج
في بياض العين ووجع الضرس
في برد الرأس
ريح الصبيان
للمولود فيه البله والضعف
للدغة العقرب
دواء الشوصة
للفالج واللقوة
في وجع الحلق
في برد المعدة وخفقان الفؤاد
دواء لوجع الطحال
لوجع الجنب
دواء البطن
في الحصاة
عوذة نافعة للابن الصغير
لتواتر الوجع
عوذة للمصروع
دهن البنفسج
دهن ألبان
دهن الزنبق
أوجاع الجسد
عوذة للعسر والولادة
عوذة للولادة
مايكتب للموعود ساعة يولد
عوذة لمن يريد أن لايعبث الشيطان بأهله
للفرس
عوذة للحوامل من الإنس والدواب
في النحول
في الزحير
في علة البطن و مايكتب من الدعاء
للقراقر في البطن
في تسكين الدم
في المغص
في البواسير
في البرص والبياض
ألبان اللقاح
في الربو
حبابة الوالبية وداء الخبيثة
الداء الخبيث
للأمان من الجذام
في السلجم
في الغدد
النظر إلي أهل البلاء
أخذ الشارب والشعر في الأنف
في الذباب
في الزكام
في أكل الدراج
عوذة للخبل
للفزع
للدم المحترق
في الثؤلول
في السلعة
للورم في الجسد
للفزع في النوم
للأرواح
في علاج المصروع
في الحمام
قتل الحمام
عوذة لمن رماه الجن
رؤية المبتلي
للجنون والمصروع
عوذة للسحر
في المعوذتين
في النشرة للمسحور
عوذة لمن يريد الدخول علي السلطان
في ضربان العروق
في استكفاء الجن
في الوحشة
للوسوسة
في ريح البحر
في النزع الشديد
عوذة جامعة
عوذة للمال والولد
عوذة للسارق
قملة النسر
في عيادة المريض
عوذة للعين
دعاء المكروب
دعاء الوالدة للولد من فوق البيت
من أراد سوء بغيره
الصدقة
عوذة
للبلاء الفادحة
دواء الشافية
دواء لجميع الأمراض والعلل
دواء محمدصلی الله علیه و آله لقلة الولد
للجماع
في الأوقات المكروهة للجماع
الجماع في ليلة الهلال
في الجماع ليلة النصف من الشهر
فيمن يجامع و هومختضب
في الجماع ليلة السفر
في الجماع
مجامعة الحرة بين يدي الحرة
عوذة للحيوان من العين
في أكل الرمان بشحمه
التفاح
الكمثري
الأترج
السفرجل
المرار
في أكل الزبيب
في التين
في الهندباء
في الدباء
في تقليم الظفر
في اللحم
في الباذنجان
في الجرح
في العين
النمل
🌐طب الائمه الصادقین«استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/2700214775Cc35748b316
هدایت شده از کتابخانهی تخصصی طب اسلامی«استاد قاسمی»
ترجمه طب الائمه - ابن بسطام.pdf
4.73M
ترجمه کتاب شریف و نفیس
💎طب الائمه ابن بسطام💎
✅ یکی از مصادر طب اسلامی
💌کتابخانهی تخصصی طب اسلامی
https://eitaa.com/joinchat/2642739710C74cf32c6f0
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
صف آب در غزه
🔹فلسطینیهای ساکن غزه بعد از دو ماه محاصره و جنگ برای به دست آوردن آب شرب، در صفهای طولانی میایستند.
🇸🇩#اخبار_مقاومت_اسلامی
{کانال تلخند سیاسی،اجتماعی، سلامتی}👇
https://eitaa.com/joinchat/2387935416Cb15af8398c
🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴
🌴به راستی اگر فلسطینی های غزه مشابه روستای ما،شهر ما، استان ما، کشور ما چشمه سار و قنات داشتند، متحمل چنین مصیبت کمبود آب شربی میشدند؟؟؟ چرا مسئولین آبمان بجای رونق بخشیدن به چشمه سارها و قنوات، طرح از مدار خارج کردن و ویرانه نمودن آنها را به بهانه خشکسالی، طراحی و اجرائی مینمایند.
🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿🌿
🌴{تامین آب شرب آحاد مردم کشورمان خصوصا استانهای کویری از مناطق کوهستانی گسترده موجود امکانپذیر می باشد}
🌐 [اقتصاد مقاومتی وسیله ستاد مردمی تامین آب شرب و توسعه شهرکهای مولد با احداث قنات کوه، احیاء قنوات و چشمه سارهای ایران، میسر میگردد]
[روش تامین آب شرب قنات کوه(بیدانجیر) محور کارمان]
https://1drv.ms/w/s!Alml-r8SfzQZhEV5_BZ49H3XEW__
🌹[پشتوانه کوهستانی تامین و تغذیه بخش تران و یا زهدار قنوات و استمرار آبدهی با کیفیت، وجه تمایز آنها با چاههای تخلیه کننده سفره های آب زیرزمینی بی کیفیت و بی ثبات، اثبات شده است]
👇👇👇👇👇
@qanat_kerman
هدایت شده از طب اسلامی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
جنگ جهانی بیولوژیک
شرح کلیپ :
در سال 1975 از هر 5000 نوزاد ، یکی مبتلا به اوتیسم بود .
در سال 1982 از هر 2500 نوزاد ، یکی مبتلا به اوتیسم بود .
در سال 1994 از هر 500 نوزاد ، یکی مبتلا به اوتیسم بود.
در سال 2000 از هر 166 نوزاد، یکی مبتلا به اوتیسم بود .
در سال 2004 از هر 150 نوزاد ، یکی مبتلا به اوتیسم بود.
در سال 2009 از هر 110 نوزاد ، یکی مبتلا به اوتیسم بود.
در سال 2011 از هر 68 نوزاد، یکی مبتلا به اوتیسم بود .
در سال 2013 از هر 45 نوزاد، یکی مبتلا به اوتیسم بود .
در سال 2032 از هر دو نوزاد ، یکی مبتلا به اوتیسم خواهد شد
عامل اصلی ابتلا به اوتیسم ، واکسیناسیون روتین که از بدو تولد به کودکان میزنن هست .
✨@tebeslami_ir
هدایت شده از طب اسلامی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
از عوارض واکسن یکیش همین فراموشی و ضعف حافظه است
✨@tebeslami_ir
⚙ «ریدلی اسکات»، کارگردان مشهور سینما، هوش مصنوعی را به بمب هیدروژنی تشبیه کرد
🔹 «ریدلی اسکات»، کارگردان مشهور فیلمهایی همچون «گلادیاتور» و «بلید رانر» در مصاحبهای هوش مصنوعی را به یک بمب هیدروژنی فنی تشبیه کرد.
🔹او در این مصاحبه با این سؤال مواجه شد که آیا هوش مصنوعی او را نگران کرده است یا خیر. کارگردان فیلم جدید «ناپلئون» میگوید همیشه باور داشته که دنیا درنهایت به کنترل دو شرکت در میآید و ما درحال حرکت به همین سمت هستیم.
🔹اسکات میگوید:
«باید هوش مصنوعی را محدود و کنترل کنیم. [ولی] نمیدانیم چگونه میخواهیم کنترلش کنیم. بحثهایی دراینباره در سطح دولت در جریان است و میگویند «چگونه باید هوش مصنوعی را محدود کنیم؟» ولی شوخیتان گرفته است؟ هرگز نمیتوانید [این فناوری را] کنترل کنید. وقتی منتشر شد، دیگر منتشر شده است. اگر من درحال طراحی هوش مصنوعی باشم، کامپیوتری میسازم که اولین کارش طراحی یک کامپیوتر باهوشتر باشد.»
🔹ریدلی اسکات میگوید زمانی که این کامپیوترها به یکدیگر ملحق شدند، کار سخت میشود، چون این سیستمها میتوانند کل نظام پول الکترونیکی جهان را در اختیار بگیرند و آن را خاموش کنند.
اسکات ادامه میدهد: «این اولین فاجعه خواهد بود؛ یک بمب هیدروژنی فنی. به این فکر کنید که این اتفاق چه معنایی خواهد داشت؟»
‹@sababnews ›
🔶کانال خبرگزاری طب و تمدن اسلامی
https://eitaa.com/joinchat/3095134386C5a05e04158
هدایت شده از جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔻نقش شركتهای صهيونيستی در حاكميت فضای مجازی
🔵 هفت شركت صهيونيستی تمام اقتصاد جهان را در اختيار دارند.
🔴 مديران اين شركتها، يهودی هستند و هيچ تمايلی ندارند نامشان فاش شود و يا بهعنوان افراد ثروتمند معرفی شوند.
🌕 در صورت اراده مدير يكی از اين شركتها اقتصاد كشورهايی مثل ابوظبی و سنگاپور در مدت يک ساعت با خاك يكسان میشود.
حجتالاسلام محمد #کهوند 🎙
🗂 دورۀ کامل استاد👇
🔗 https://24on.ir/g/16/9
#⃣ #جهاد_تبیین
جبههٔ #انقلاب اسلامی در فضای مجازی ✊🏻 @jebheh
ببین چی پیداااا کردم
یه کانال که بهتون کمك میکنه
برای روضه های خونگی و نذرهاتون بهترین و متنوع ترین حلواهارو درست کنید👌
این کانال آموزش تخصصی بیش از 30نوع
حلوا و انواع کیك و شیرینی های سنتی و مدرن رو گذاشته
https://eitaa.com/joinchat/3414098103C90765cda43
اصلا نیاز نیست هزینه بدیدا
آموزشهای این کانال کاملا رایگانه👌😍😍😳
💠🧐 یک عمر طب اسلامی یا یک عمر داروی شیمیایی؟
▫️سوال :طب اسلامی هم مثل طب صهیونیستی درمان نمی کنه و تا آخر عمر باید دارو مصرف کنی؟
▫️ شاید بله! اما با یک تفاوت ریز!!
🔘 جایگزین یک عمر آلزایمر و ایزی لایف، یک عمر عطر طبیعی و استنشاق قبل نماز و کلاه گذاشتن روی سر
🔘 جایگزین یک عمر عینک زدن، یک عمر شب ها سرمه بزنیم!
🔘 جایگزین یک عمر گرفتاری در مطب های دندان پزشکی، یک عمر چوب مسواک و دهانشویه نمک بزنیم
🔘 جایگزین یک عمر درگیری برای بالارفتن گرید چربي کبد ، یک عمر آداب آب نوشیدن طب اسلامی رعایت شود و مایعات بین غذا نخوریم.
🔘 جایگزین یک عمر درگیری عفونت و کیست و میوم و نازایی در بانوان، یک عمر شال به کمر ببندند، نوره و حنا بزنند و در قاعدگی حمام نروند.
🔘 جایگزین یک عمر دیسک کمر و سنگ سازی کلیه و یبوست، یک عمر سوارکاری و بستن شال به کمر
🔘 جایگزین یک عمر سینوزیت و میگرن سرد و پولیپ بینی و سنگینی گوش و حساسیت ریوی و... یک عمر استنشاق آب نمک و پوشاندن سر با کلاه
🔘 جایگزین یک عمر دارو های اعصاب و آرام بخش و خواب آور یک عمر میوه انبیا (بِه) بخورید و سبزی امیرالمومنین (بادرنج بویه)
🔘 جایگزین یک عمر مصرف داروهای معده، یک عمر غذا را زیاد بجوید و آداب غذا را رعایت کنید
🔘 جایگزین یک عمر روش های شیمیایی بی اثر برای بهبود زودانزالی، یک عمر زردک و نخوداب و سنجد بخورند
🔘 جایگزین یک عمر هزینه کردن بی ثمر برای لک های پوستی و زیبایی پوست و جوان ماندن یک عمر نوره و حنا بزنید.
🔘 جایگزین یک عمر «داروی فشار خون» و داروی تیروئید، یک عمر، نمک طبیعی بخوریم!
🔘 جایگزین یک عمر «داروی قند»، یک عمر «نان سبوس گرفته نشده» بخوریم!
🔘 جایگزین یک عمر «داروی گرفتگی عروق»، یک عمر «روغن زرد و زیتون و کنجد» بخوریم!
🔘 جایگزین یک عمر داروهای بی ثمر پوکی استخوان، یک عمر سنجد و سویق سنجد بخوریم
🔘 جایگزین یک عمر داروی پارکینسون، یک عمر مویز بخوریم
🔸گر بگویم شرح این بی حد شود مثنوی هشتاد من کاغذ شود
🌐خبرگزاری طب و تمدن اسلامی
https://eitaa.com/joinchat/3095134386C5a05e04158
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
آشنایی با #سیستم_اعتبار_اجتماعی
چیزی که استارت آن در دوران کرونا با قرنطینههای هوشمند در کشور کلید خورد
اشتباه نکنید پروژه کرونا هنوز تمام نشده بلکه هدف اصلی آن یعنی کنترل هوشمند بقوت در همه کشورها در حال پیگیریست ، علت پرداختن به این موضوع در کانال هم بهمین علت است
#کنترل_هوشمند
#کنترل_مردم_جهان_هدف_نهایی_کرونا
#کنترل_اجتماعی_سایبرنتیک
#قرنطینه_هوشمند
#قرنطینه_های_اقلیمی
#قرنطینه_های_آب_و_هوایی
#لاک_استپ
#لاک_داون
#دوربینهای_کنترلی
#دوربین_تشخیص_چهره
* ظهور نزدیک است *
🔶کانال خبرگزاری طب و تمدن اسلامی
https://eitaa.com/joinchat/3095134386C5a05e04158
⭕️ گزیده ای از اخبار مهم اخیر
◽️طبق قوانین مقابله با امواج زیانبار رادیویی بلژیک، راهاندازی اینترنت موبایل نسل پنجم (5G) به دلیل اینکه تا سیبرابر شدیدتر و خطرناکتر از اینترنت نسل چهارم است، در این کشور ممنوع اعلام شد.
دکل های فایو جی قطعه ای از پازل بردگی انسان در سال 2030وسیستم اعتبار اجتماعی است.
----«○○○»-------
🔶کانال خبرگزاری طب و تمدن اسلامی
https://eitaa.com/joinchat/3095134386C5a05e04158
سلامی: فضای پزشکی ایران ایدهآل است
فرمانده کل سپاه:
🔹درمان شدن در ایران برای اغلب کسانی که فضای پزشکی ایران را میشناسند یک ایدهآل است.
🔹باید قوی شویم و ما در مسیر قوی شدن قرار داریم و شاهد درخشش کشور در عرصه پزشکی هستیم.
tn.ai/3005275
@TasnimNews
😞فضای فهم و درک مسولان فقط ایده آل نیست که هنوز متوجه نشده اند کی به کیه!
T124.ir
مگه داریم ⁉️ مگه میشه⁉️ 😳میدونستی کفشناسی مزاجی چه کمکی میتونه به حل مشکلاتمون بکنه که بی اطـلاع ب
💚دوستانی که دنبال راه ارتباطی بودید برای این کلاس بفرمایید خدمت شما:👇
💗 دورهمی مخصوص عزیزان متأهل با مطالب بسیار مفید و کاربردی هم داریم
منتظر قدوم پر عشق و محبت شما عزیزان هستیم 😍 👇👇👇
https://eitaa.com/joinchat/325976692Cbaa64e818d
هدایت شده از طب الائمه الصادقین(استاد قاسمی)
💎واکسن طبیعی💎
🔸امام صادق علیهالسلام از شخصی پرسیدند، اگر فرزندت متولد شود چه کاری انجام می دهی ؟
گفت : نمیدانم .
امام علیهالسلام فرمودند : به مقدار یک دانه عدس جاوشیر را با آب حل کن، سپس دو قطره در بینی راست ودو قطره در بینی چپ نوزاد بریز، آنگاه در گوش راستش اذان ودر گوش چپش اقامه بگو، اگر این کارها را پیش از بریدن ناف انجام دهی فرزندت هیچ گاه به پریدن از خواب وبیماری کودکان مبتلا نمیشود .
📚کافی ،کلینی _ ج۶_ ص ۲۳
🌐طب الائمه الصادقین«استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/2700214775Cc35748b316
هدایت شده از سلامت جنسی در اسلام
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💚اهمیت نیاز جنسی زن در کلام پیامبر اکرم صلیالله
🖇پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
«إذا جامع أحدکم امرأته ، فلا یتنح حتی تقضي حاجتها ، کما یحب أن یقضي حاجته.»
اگر کسی از شما با همسر خویش آمیزش کند، کناره نگزیند تا هنگامی که نیاز زن را هم برآورد، چنان که خود دوست دارد نیازش برآورده شود.
📚 کنز العمال، ج۱۶، ص۳۴۴
دانشنامه احادیث پزشکی، ج۱، ص۶۱۰
⚠️ در روایات معاشقه و نوازش بسیار توصیه شده
❤️🔥کانال سلامت جنسی در اسلام
«تحت نظارت استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/3617129056C5693002977
〰️🌱،، ♥،، 🌱〰️
پاسخ به خواب و خیالهایی درباره 🔶#رساله_ذهبیه🔶
🔷🔹دفاع تمام قد از طب الرضا ع و پراندن خواب از چشمهای بی خردان🔹🔷
متاسفانه اخیرا پس از حدود دو سه سال قوت گرفتن جریان طب اسلامی عده ای از خودی ها و متدینین با یک نگاه دگم و بسته به این جریان موجبات به فضاحت کشیده شدن خود را فراهم کرده اند و با این مخالفتهایی که اخیرا انجام دادند بیشتر خود را در مظان اتهام بی سوادی یا بی عقلی قرار میدهند.
مقدمتا قبل از شروع بحث باید عرض کنم که مخالفین رساله ذهبیه و به طور کل طب اسلامی چند دسته هستند:
۱-معاندین و غیر معتقدین به دین
۲-مومنینی که از بس مغزشان پر از خزعبلات علوم غربی است هیچ سوراخی برای شنیده شدن حرف های اسلام در آنها باقی نمانده و مصداق همان آیه هستند که خداوند میفرماید و من الناس من یقول آمنا الخ
۳-متخصصینی از طب سنتی که با نگاهی متعصبانه نسبت به بزرگان طب سنتی از جمله جالینوس و بقراط و بوعلی و جرجانی و ... آنها را از معصوم هم بالاتر میدانند هرچند در حرف میگویند معصوم بالاتر است اما در عمل توهمات بزرگان طب سنتی را بر فرمایشات گوهر بار معصومین ترجیح میدهند
۴-علما و فضلایی که سواد دینی بالایشان در مسایل فقهی موجب شده تا با یک نگاه بسته به مساله طب در اسلام بپردازند و طب را هم مانند فقه ببینند و نتیجتا بگویند که اسلام طب ندارد و چیزی به نام طب اسلامی نداریم و ضعف سندی روایات را دال بر عدم وجود طب اسلامی میدانند و حال آنکه دقت ندارند که طب، فقه نیست و آثار طب به مشاهده در می آید بر عکس فقه. و البته این بحث مفصلی دارد که در این پست به گوشه ای از آن اشاره میکنیم.
در این پست قرار است تا به شکلی تمام قد از سند افتخار شیعیان یعنی رساله ذهبیه یا نامه زرین امام رضا علیه السلام دفاع کنیم و با ادله ای متقن همه حرفهای مخالفین رساله ذهبیه خصوصا دسته چهارم را ابطال کنیم و به سه دسته دیگر از مخالفان نمیپردازیم.
🔶رساله ذهبیه🔶 موثق است یا ضعیف؟!
اخیرا در بین مذهبی ها خبر ضعف سندی رساله ذهبیه شایع شده که لازم است به این موضوع مهم بپردازیم. برای اینکه وقت گرفته نشود خلاصتا عرض میکنم که یکی از دروس حوزوی در حیطه علوم دینی بررسی سندی روایاتی است که منتسب به معصومین هستند بدین شکل که اگر مورد اطمینان و موثق بودن اشخاصی که آن حدیث را نقل کردند را بررسی کنیم به آن علم رجال میگویند. از جمله قواعد این علم که از احکام عقلی هم به حساب می آید اینست که خبر موثق را صحیح میدانند و اگر موثق نباشد آن را به اقسامی دیگر تقسیم میکنند. مثلا اگر علی از زید و زید از امام صادق حدیثی نقل کرده باشد بررسی میکنند که آیا علی انسان راستگویی است؟ آیا موثق است؟ آیا زید در آن سال اصلا زنده بوده یا مرده است؟ و... (به مجموعه علی و زید سلسله رجالیه گفته می شود)
و همه این امور بررسی میشود تا نتیجتا بتوانند یقین کنند که فلان حدیث از شخص معصوم صادر شده است.
با این مقدمه خیلی عامیانه میرویم سراغ شبهه ای که فضلای حوزوی درباره رساله ذهبیه راه انداخته اند به اینکه متن این رساله نقل شخصی به نام محمد بن جمهور از امام رضا ع است و محمد بن جمهور شخصی فاسد المذهب و غال (یعنی غلو کننده) بوده و به هیچ عنوان نمیتوان این رساله را که نقل او از امام رضاست را به امام نسبت داد زیرا که ضعیف است. پس نمیتوان به این رساله به عنوان سنت عمل کرد.
در جواب باید عرض کنیم که:
✳️اولا: یکی از قواعد رجالی اینست که روایت مشهور هر چند ضعیف هم باشد مضمون آن قابل عمل کردن است و علامه مجلسی صریحا بعد از ذکر منابع مختلف و اثبات شهرت رساله ذهبیه در بحارالانوار میفرمایند: و کانت من مشهورات بین علمائنا یعنی این رساله از روایات مشهور بین علمای ما بوده است. پس بنابراین اگر این رساله ضعیف هم باشد به خاطر شهرتش مضمون آن قابل اعتماد و اعمال است.
✳️ثانیا: یک فرق اساسی طب با احکام شرعی در اینست که آثار استنباط فتوا در مسایل فقهی مشخص نخواهد شد جز در قیامت به اینکه آیا این فتوا و این استنباط مطابق با حقیقت بوده یا نه ولی از آنجا که آثار مسایل طبی به مشاهده در می آید لذا ضعف سندی احادیث نمیتواند مانع به عمل در آوردن این روایات شود زیرا همه این آقایانی که سعی در نفی مطلق این رساله و کلا طب اسلامی دارند ادله شان ضعف سندی احادیث است و به خاطر نگاه بسته شان که سالها موجب حصر دین در نماز و روزه و احکام نجاسات و ... شده و دین را از علم عقب انداخته، این نکته رادر نظر ندارند که با نفی طب اسلامی عملا دارند خودشان را مسخره میکنند!!! زیرا آنها میگویند که طب اسلامی وجود ندارد ولی ما سوال میپرسیم اگر مریض شدید به کجا میروید؟ حتما میگویند دکتر. آن دکتر علم پزشکی اش را از چه طریق به دست آورده؟ میگویند تحصیلات دانشگاهی در باب علوم تجربی. آیا غیر از اینست که علم طب روز بر دایره تجربه و آزمون و خطا میچرخد؟ میگویند همین طور است.
سوال میپرسیم، منشا تجربه و آزمایش چیست؟ آیا غیراز اینست که تجربه و آزمایش برای به در آمدن از شک و ظن نسبت به یک موضوع است؟ میگویند همین طور است. خب منشا این ظن و گمانها چیست؟ اگر پزشکی و علوم تجربی مانند فیزیک و شیمی را در دبیرستانتان خوب خوانده باشید و با تقلب قبول نشده باشید حتما به این نکته واقفید که دانشمندان علوم تجربی غالبا با نظر به یک پدیده ای در دنیا یا تفکر در یک موضوعی جرقه ای در ذهنشان ایجاد شده و گمانی در آنها شکل گرفته و سپس با آزمایشات فراوان توانستند این ظن و گمان خود را به یقین نزدیک و نزدیکتر کنند تا نهایتا برای آنها یک نتیجه علمی مدون به دست آید و از این جهت فرقی نمیکند که عامل به وجود آمدن این جرقه و این ظن و گمان چه باشد مهم اینست که این جرقه در ذهن ایجاد شود تا سپس با آزمایشات فراوان به حقایقی درباره آن برسیم. خب ما از شما میپرسیم مگر نمیگویید که طب اسلامی وجود ندارد و بروید سراغ طبهای تجربی؟ آیا در به وجود آمدن منشا این ظن و گمانهایی که توسط دانشمندان با عقول بشری خطاپذیرشان تبدیل به یک علمی مدون شده، فرقی بین یک خبری منقول منتسب به شخصی با یک خبری موثق یا با یک پدیده ای در دنیا یا یک حادثه ای در دنیای اطراف ما هست؟ آیا غیر از اینست که نهایتا هر کدام که منشا این جرقه باشند بالاخره باید در بند آزمایشات قرار بگیرند؟ پس دیگر چه فرقی میکند که شما یک خبر ضعیف یا اصلا جعلی را آزمایش کنید و یا یک پدیده ای توهمی در ذهن را؟ آیا یک خبر ضعیفی که منتسب به معصوم است و احتمال وجود کلامی از معصوم در آن موضوع نیز کم نیست، برای آزمایش کردن بر یک توهم شکل گرفته در ذهن یک انسان بشری خطا پذیر، اولویت ندارد؟ اگر همین الان یک شخصی که با انیشتین زندگی میکرده به شما بگوید که انیشتین معتقد بر وجود انرژی های فراتر از انرژی اتمی در پاره سنگهای کنار ساحل دریا بود ولی تصور شما این بوده که انرژی جلبک های دریایی اینطور است نه پاره سنگها، و هنوز هم هیچکدام را به بند آزمایش نگرفته باشید آیا برای آزمایش کردن، این خبر منتسب به انیشتین بر توهم شما اولویت ندارد؟ آیا شما اینجا به بهانه اینکه این خبر رسان انسانی ثقه نیست آزمایش کردن توهم خود را بر آن خبر منتسب به انیشتین ترجیح میدهید؟
اینها در حالی است که هر عاقلی که معتقد به آزمون و خطا برای تولید علم است میفهمد که بین یک قول ضعیف منتسب به معصوم با توهم خودش، برای آزمایش کردن، همان قول ضعیف اولویت دارد زیرا قول منتسب به معصوم هرچند ضعیف هم باشد ولی باز احتمالی در ذهن ایجاد میکند که بالاخره معصوم چیزی در این موضوع فرموده است که به دست ما بد رسیده پس بهتر است با انجام آزمایشات فراوان بفهمیم که این خبر تا چه اندازه ناقص به دستمان رسیده است. و اینست فرق روایات طبی با روایات فقهی.
چون این عزیزان همیشه سرشان داخل مطالب اعتقادی و احکام شرعی بوده و هیچگاه وارد فضای علوم تجربی نشده اند لذا به این نکات دقت نکرده اند و صرف ضعف سندیت احادیث طبی را دال بر عدم وجود طبی به نام طب اسلامی گرفته اند و حال آنکه لازمه این حرفشان رجوع به طبهای تجربی است و این در حالی است که باز هم با این وجود بهتر است منشا ظنیاتی که قرار است به بند آزمایش و تجربه کشیده شود، همان روایات ضعیفی باشد که شما دور میریزید. برای همین است که در ابتدا گفتم این افراد با این حرفها دارند خودشان را مسخره میکنند!!!
✳️ثالثا: با مدارک متقنی که در دست داریم ثابت میکنیم که رساله ذهبیه از جمله روایات موثق ماست. فقط کافی است تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.👇
💠همانطور که اشاره کردیم قوی ترین دلیل مخالفین رساله ذهبیه ضعیف بودن محمد بن جمهور و فاسد المذهب بودن آنست. ابتدا باید بگویم که مثلا هیچگاه کافر بودن یک شخص ناقض راستگویی و مورد اطمینان بودن آن نیست. حال با این مقدمه عامیانه بهتر است برویم و اقوال رجالیون را درباره محمد بن جمهور که راوی رساله ذهبیه است بررسی کنیم.
همانطور که مستحضرید کاملترین کتاب رجالی در طول تاریخ علم رجال شیعه کتاب مرحوم آیت الله خویی است که در ۲۴ جلد تالیف شده ایشان در این کتاب درباره هر یک از رجال، همه اقوال رجالیون را آورده و سپس نتیجه را فی المجموع گفته است. بهتر است برای توثیق و عدم توثیق رجال به این کتاب مراجعه شود زیرا اولا اقوال همه رجالیون در آن آمده و کاملترین کتاب رجالی موجود است و ثانیا هیچ کتاب رجالی دیگری هنوز به چاپ نرسیده تا از این کتاب کاملتر و جامع تر باشد بنابراین هرکس که موافق نظریات این کتاب نیست باید اثری رجالی از خود نشان دهد که از این اثر آیت الله خویی قوی تر باشد ولی فعلا چون از این کتاب کاملتر وجود ندارد بهتر است برای توثیق و عدم توثیق رجال به آن مراجعه شود.
🔶🔹توضیحات آیت الله خویی درباره محمد بن جمهور راوی رساله ذهبیه:👇
📚منبع: [معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه - ۱۰۴۳۹- محمد بن جمهور: - صفحه۵۵۵۹ (جلد ۱۶/ص۱۹۰) ]
متن:
«بقي هنا جهات: الأولي: لا شك في اتحاد محمد بن جمهور الذي عنونه النجاشي مع محمد بن الحسن بن جمهور، الذي ذكره الشيخ، و ابن الغضائري، و ذلك...»
ترجمه: «در اینجا چند جهت باقی میماند: یکم: شکی در یکی بودن محمد بن جمهوری که نجاشی آن را عنوان کرده با محمد بن حسن بن جمهور که شیخ طوسی و ابن غضائری ذکرش کرده، نیست و این...»
💠سپس ایشان در ادامه باتوجه به مجموع اقوال درباره محمد بن جمهور اینچنین میگوید:
متن:
«الثانية: الظاهر أن الرجل ثقة، و إن كان فاسد المذهب، لشهادة علي بن إبراهيم بوثاقته، غاية الأمر أنه ضعيف في الحديث، لما في رواياته من تخليط و غلو، و قد ذكر الشيخ، أن ما يرويه من رواياته، فهي خالية من الغلو و التخليط، و عليه فلا مانع من العمل بما رواه الشيخ من رواياته»
ترجمه: «دوم: 👈ظاهرا این مرد ثقه است 👉 و اگرچه فاسد المذهب است. به خاطر گواهی دادن علی بن ابراهیم بر وثاقتش. نتیجه اینکه او در حدیث ضعیف است به خاطر آنچه از غلو و تخلیطی که در روایاتش وجود دارد و به تحقیق شیخ طوسی گفته است که آن چه از روایاتش روایت شده پس آن خالی از غلو و تخلیط است. 👈و بنابراین پس مانعی از عمل به آنچه شیخ طوسی از روایت محمد بن جمهور روایت کرده نیست.👉»
باتوجه به توضیحات آیت الله خویی اگر روایتی از محمد بن جمهور را شیخ طوسی آورده باشد هیچ مانعی در عمل به آن نیست. چون تنها عامل ضعف محمد بن جمهور تخلیط و غلو اوست وگرنه به خاطر توثیقش توسط علی بن ابراهیم موثق است. درحالی که شیخ طوسی میگوید من از او غلو و تخلیطی ندیدم بنابراین طبق نظر آیت الله خویی روایاتی که شیخ طوسی از محمد بن جمهور نقل میکند موثق خواهد بود.
🔶🔹علامه مجلسی در حاشیه اش در بحارالانوار بر رساله ذهبیه میگوید:
متن:
«أَقُولُ وَ ذَکَرَ الشَّیْخُ أَبُو جَعْفَرٍ الطُّوسِیُّ قَدَّسَ اللَّهُ رُوحَهُ الْقُدُّوسِیَّ فِی الْفِهْرِسْتِ فِی تَرْجَمَةِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ جُمْهُورٍ الْعَمِّیِّ الْبَصْرِیِّ لَهُ کُتُبٌ مِنْهَا کِتَابُ الْمَلَاحِمِ وَ کِتَابُ الْوَاحِدَةِ وَ کِتَابُ صَاحِبِ الزَّمَانِ ع وَ لَهُ الرِّسَالَةُ الْمُذَهَّبَةُ عَنِ الرِّضَا ع أَخْبَرَنَا بِرِوَایَاتِهِ کُلِّهَا إِلَّا مَا کَانَ فِیهَا مِنْ غُلُوٍّ أَوْ تَخْلِیطِ جَمَاعَةٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ.»
ترجمه: «میگویم شیخ طوسی در کتاب فهرست در ترجمه محمد بن حسن بن جمهور عمی بصری گفته: چند کتاب برای اوست. کتاب ملاحم و کتاب الواحدة و کتاب صاحب الزمان ع و رساله ذهبیه از امام رضا ع نیز برای اوست. او ما را با همه این روایاتش خبر آورد جز آنچه که در روایاتش از غلو و تخلیط جماعتی وجود دارد از محمد بن علی بن الحسین از پدرش از سعد بن عبدالله از احمد بن حسین بن سعید از محمد بن جمهور»
💠بنابراین شیخ طوسی قائل است که نقلهایی که با این سلسله رجالی از محمد بن جمهور ذکر شده در آنها غلو و تخلیط وجود ندارد. و میبینیم که رساله ذهبیه عاری از هرگونه غلو یا تخلیط است. مشکل فقط خود محمد بن جمهور بود که با توجه به توضیحات آیت الله خویی و گفته شیخ طوسی و توثیق محمد بن جمهور توسط علی ابن ابراهیم، 🔶رساله ذهبیه🔶 موثق است. علاوه بر اینکه مشهور هم هست و نسخه های خطی مختلفی از آن از علامه کرکی و ابن شهرآشوب نیز به جای مانده و همه اینها دلالت میکند بر وثوق این رساله و شهرت آن.
(ادامه دارد...)
اما بهتر است برای بهتر تببین شدن مساله همه سلسله رجالیه و همه نسخ خطی موجود رساله ذهبیه را بررسی کنیم.
استاد محمد مهدی نجف مولف و جمع آوری کننده سالم ترین نسخه رساله ذهبیه است که این اثر خود را در سال ۱۳۸۵ به چاپ رسانده اند. نتیجه تحقیقات ایشان در نسخه های خطی این رساله اینست که ما برای خلاصه تر شدن مطالب، حرفهای ایشان را برش دادیم👇:
📖متن:
«...كان الغرض من تحقيق المخطوط هو اخراج نص صحيح جامع،...نعرّف النسخ التي كانت موضع التحقيق:...»
📝ترجمه: ...هدف از جستجوی نوشته ها همان درآوردن متن صحیح جامع این رساله بود...نسخه هایی که در جایگاه تحقیق بود را معرفی میکنم:...»
📖متن:
«۱- النسخة الخطية الاولى و التي رمزنا لها بالحرف (أ): فهي أقدم النسخ الخطية التي عثرت عليها لحد الان بعد مطالعة اكثر فهارس المخطوطات المتوفرة...كتبها عبد الرحمن بن عبد اللّه الكرخي و فرغ من نسخها في التاسع عشر من شهر ذي الحجة سنة خمس عشرة و سبعمائة (۷۱۵)...و اعتزازا بهذه النسخة أحببت ان أضعها كاملة في صدر هذا الكتاب»
📝ترجمه: «۱-نسخه خطی اول که آن را با حرف همزه (أ) رمزگذاری کردیم: و این تا همین الان قدیمی ترین نسخه خطی ایست که بعد از خواندن بیشتر فهرستهای نوشته شده گذشته بر آن دست یافتم...این نسخه را عبدالرحمن بن عبدالله کرخی نوشته است و از نوشتنش در یازدهم ماه ذی الحجه سال هفتصد و پانزده هجری فارغ شده...و برای تکیه بر این نسخه بهتر است که آن را به طور کامل در صدر این کتاب بیاورم»
📖متن:
«۲- النسخة الخطية الثانية و التي رمزنا لها بالحرف (ج): كتبها عبد الواسع ابن حاج محمد حسين مهماندوسي، و فرغ من نسخها...من شهور السنة السادسة عشرة بعد المائة و الالف (۱۱۱۶) ...»
📝ترجمه: «۲-نسخه خطی دوم که برایش با حرف جیم (ج) رمز گذاشتیم: عبدالواسع مهماندوسی پسر حاج محمد حسین آن را نوشته...و در ماه های سال هزار صد و شانزده هجری از نوشتنش فارغ شده...»
📖متن:
«۳- النسخة الخطية الثالثة فقد رمزت لها بالحرف (د): مجهولة الناسخ من خطوط القرن الحادي عشر الهجري...»
📝ترجمه: «۳-نسخه خطی سوم که برایش با حرف دال (د) رمز گذاشتم: نویسنده اش ناشناخته است و از نوشته های قرن یازده هجری است...»
📖متن:
«۴- اما النسخة المطبوعة فهي التي نقلها الشيخ المجلسي المتوفى سنة (۱۱۱۱) ه. في الجزء الرابع عشر ص ۵۵۴ من كتابه الموسوم (بحار الانوار) و المطبوع في ايران على الحجر سنة ۱۳۰۵ ه. و التي رمزت لها بالحرف (ب). و قد جاء في أولها ما نصه: «أقول وجدت بخط الشيخ الاجل الافضل العلامة الكامل في فنون العلوم و الادب مروج الملة و الدين و المذهب نور الدين علي بن عبد العالي الكركي جزاه اللّه سبحانه عن الايمان و عن اهله الجزاء السني ما هذا لفظه: الرسالة الذهبية في الطب التي بعث بها الامام علي بن موسى الرضا عليه السلام الى المأمون العباسي في حفظ المزاج و تدبيره... » الخ...»
📝ترجمه: «۴-اما نسخه چاپ شده که شیخ مجلسی که در سال ۱۱۱۱ فوت کرده آن را نقل کرده است در جزء چهاردهم از کتابش به نام بحارالانوار در صفحه ۵۵۴ و این نسخه در سال ۱۳۰۵ هجری چاپ شده که آن را با حرف باء (ب) رمز گذاشتم. و در آغاز آن این چیزی که متن علامه است آمده که: « میگویم به خط شیخ اجل افضل، علامه کامل در فنون علم و ادب و مروج کشور و دین و مذهب، نور دین یعنی علی بن عبدالعالی کرکی که خداوند سبحان پاداشش را از ایمان و از اهلش بدهد، یافتم آن چیزی که لفظش اینست: رساله ذهبیه در طب که امام علی بن موسی الرضا ع آن را به مامون فرستاده است درباره حفظ مزاج و تدابیرش...» الی آخر رساله...»
سپس ایشان در آخر میگوید:
📖متن:
«...و نظرا لوجود الاختلافات الكثيرة بين النسخ، فقد اعتمدت في تحقيق هذه الرسالة على النسخة الخطية الاولى، لاهميتها التاريخية...»
📝ترجمه: «...و با توجه به وجود اختلافات زیادی که بین این نسخه هاست پس همانا من در تحقیق این رساله بر نسخه خطی اول اعتماد کردم به خاطر اهمیت تاریخی اش...»
📙منبع: [الرساله الذهبیه المعروفه ب: طب الامام الرضا (ع) - منهج التحقيق: - صفحه۱۱]
✳️نتیجه گیری:
کلا از رساله ذهبیه چهار نسخه خطی موجود است که بنابر قاعده عقل و درایه باید به قدیمی ترین آنها تکیه کرد. که در سال ۷۱۵ هجری قمری نوشته شده.
✳️نکته بسیار مهم: در بین این چهار نسخه خطی اختلافات زیادی مشاهده میشود مثلا در نسخه خطی اول امام رضا ع در ابتدای رساله از واژه «بدن» استفاده کرده اند در حالی که دربعضی نسخ دیگر واژه «جسم» آمده و مجموع اختلافات این نسخ از همین جنس است تا جایی که علامه مجلسی در حاشیه اش بر رساله ذهبیه در بحارالانوار میگوید که این اختلافات نسخ ضرری به اصل مطلب امام در این رساله نمیزند.
✳️نکته بعدی: هیچ اثری از دستورات طبی امام درباره فصول مختلف سال که در رساله ذهبیه آمده در نسخه خطی اول که معتبر ترین آنهاست یافت نمیشود و ظاهرا با قراین دیگری که موجود است به احتمال قوی این بخش از رساله مال خود امام نیست بلکه حاشیه نویسنده این رساله است بنابراین نمیتوان این قسمت را مستند به امام کرد.
✳️نکته بعدی: در دستور امام رضا ع درباره وعده های غذایی به مامون هم بین این نسخ اختلاف وجود دارد که در این نسخه قدیمی تر و معتبر تر این عبارت که «این دستور وعده غذایی دستور جدم محمد ص به علی ع هست» اصلا وجود ندارد. و ضمن اینکه در ابتدای این دستور امام بر خلاف باقی جای های رساله به جای واژه «اعلم» (یعنی بدان) از واژه «کل» (یعنی بخور) استفاده کردند که نشان میدهد این دستور فقط برای شخص مامون است و دستور وعده غذایی برای عامه مردم همان دو وعده صبح و شب است. البته این نکته را هم باید در نظر داشت که خود امام در ابتدای رساله میفرمایند که با عادت بدن باید مدارا کرد و از آنجایی که پادشاهان آن زمان چند وعده غذا میخوردند امام هم برای اینکه از یک طرف با عادت بدن مامون مبارزه نکند و از طرف دیگر یواش یواش بستر ترک این عادت غلط را در مامون ایجاد کند لذا اینگونه به او دستور داده که یا در دو وقت یعنی هنگام صبح و ابتدای شب بخور (که بیان اصل است) و یا در هر دو روز، یکبار دو وعده باش و روز بعد در ساعت هشتم روز نهار بخور و سپس تا شب چیزی نخور. و بازهم ایشان نهی از خوردن شام نکردند. بنابراین این دستور را فقط برای افرادی که بیش از سه وعده در روز غذا میخورند توصیه میکنیم وگرنه طبق همان روشی که قبلا در کانال گفته شد غذایتان را دو وعده کنید.
حال که معتبرترین نسخه خطی این رساله مشخص شد باید سلسله رجالیه این رساله را در همین نسخه خطی بررسی کنیم که بدین شکل است (قسمتهایی از متن را برای اختصار حذف کردیم)👇:
📖متن:
«أَخْبَرَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ هَارُونُ بْنُ مُوسَى التَّلَّعُكْبَرِيُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامِ بْنِ سُهَيْلٍ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُور قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي وَ كَانَ عَالِماً بِأَبِي الْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ خَاصّاً بِهِ مُلَازِماً لِخِدْمَتِهِ وَ كَانَ مَعَهُ حِينَ حُمِلَ مِنَ الْمَدِينَةِ إِلَى الْمَأْمُونِ إِلَى خُرَاسَانَ وَ اسْتُشْهِدَ ع بِطُوسَ وَ هُوَ ابْنُ تِسْعٍ وَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ كَانَ الْمَأْمُونُ بِنَيْسَابُورَ وَ فِي مَجْلِسِهِ سَيِّدِي أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا ع وَ جَمَاعَةٌ مِنَ الْفَلَاسِفَةِ وَ الْمُتَطَبِّبِينَ... فَجَرَى ذِكْرُ الطِّبِّ وَ مَا فِيهِ صَلَاحُ الْأَجْسَامِ وَ قِوَامُهَا فَأَغْرَقَ الْمَأْمُونُ...َ وَ أَبُو الْحَسَنِ ع سَاكِتٌ لَا يَتَكَلَّمُ فِي شَيْ ءٍ مِنْ ذَلِكَ فَقَالَ لَهُ الْمَأْمُونُ مَا تَقُولُ يَا أَبَا الْحَسَنِ فِي هَذَا الْأَمْرِ الَّذِي نَحْنُ فِيهِ مُنْذُ الْيَوْمِ فَقَدْ كَبُرَ عَلَيَّ وَ هُوَ الَّذِي لَا بُدَّ مِنْهُ وَ مَعْرِفَةِ هَذِهِ الْأَغْذِيَةِ النَّافِعِ مِنْهَا وَ الضَّارِّ وَ تَدْبِيرِ الْجَسَدِ فَقَالَ لَهُ أَبُو الْحَسَنِ ع عِنْدِي مِنْ ذَلِكَ مَا جَرَّبْتُهُ وَ عَرَفْتُ صِحَّتَهُ بِالاخْتِبَارِ وَ مُرُورِ الْأَيَّامِ مَعَ مَا وَقَفَنِي عَلَيْهِ مَنْ مَضَى مِنَ السَّلَفِ...وَ أَنَا أَجْمَعُ ذَلِكَ لِأَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ مَعَ مَا يُقَارِبُهُ مِمَّا يَحْتَاجُ إِلَى مَعْرِفَتِهِ قَالَ وَ عَاجَلَ الْمَأْمُونُ الْخُرُوجَ إِلَى بَلْخٍ وَ تَخَلَّفَ عَنْهُ أَبُو الْحَسَنِ ع فَكَتَبَ الْمَأْمُونُ إِلَيْهِ كِتَاباً يَتَنَجَّزُ مَا كَانَ ذَكَرَهُ...فَكَتَبَ إِلَيْهِ أَبُو الْحَسَنِ ع كِتَاباً هَذِهِ نُسْخَتُهُ»
📝ترجمه: «ابو محمد هارون پسر موسی تلعکبری که خدا از او خشنود باشد ما را آگاه کرد و گفت: محمد بن همام پسر سهیل رحمة الله علیه حدیث آورد برایمان و گفت: حسن پسر محمد بن جمهور برایمان حدیث آورد و گفت: پدرم برایم حدیث آورد در حالی که عالم به امام رضا ع که درود خدا بر او باد و از افراد خاص ایشان و ملازم و همراه در خدمت ایشان بود و نیز هنگامی که امام از مدینه تا خراسان به سوی مامون برده شد و در مشهد شهید شد در حالی بود که پدرم چهل و نه سال سن داشت و گفت: روزی مامون در نیشابور بود و در مجلسش سرورم امام رضا ع و گروهی از فلاسفه و پزشکان نیز بودند...که حرف طب و آنچه در آن صلاح اجسام و قوام آنهاست به میان آمد سپس مامون غرق در خود شد... و امام رضا ع هم ساکت بود و سخنی از چیزی در این باب نمیگفت پس مامون به او گفت: ای اباالحسن! در این امری که امروز ما در بحث درباره آن هستیم و فهمش بر من سخت شده و این هم چیزی است که هیچ چاره ای از آن و از شناختن غذاهای سودمند در حیطه آن و ضررها و دستورات بدن، نیست، چه میگویی؟ سپس امام رضا ع به او فرمود: از این امور نزد من چیزهاییست که تجربه اش کردم و به درستی اش با آزمایشات و گذر ایام پی بردم به همراه آنچه که گذشتگان من (یعنی پدرانم یعنی ائمه ع) بر من وقف نمودند...و من همه آنها را برای امیرمومنان جمع میکنم به همراه آنچه که این رساله را به آن چیزهایی که نیاز به شناختش داری نزدیک میکند. (محمد بن جمهور گفت): و مامون به سمت بلخ سفر کرد و امام رضا ع جانشین او شد سپس به ایشان نامه ای نوشت که آنچه ذکرش شد را دربرمیگیرد... سپس امام رضا ع هم به سوی او نامه ای نوشت که نسخه آن اینست (یعنی همین رساله ذهبیه)»