🔰 در دفاع از مناسک 💥 اختصاصی 💠 محسن #حسام_مظاهری، جامعه‌شناس جوانی که در حوزه #ژورنالیسم_اندیشه فعالیت دارد‌. او سردبیر نشریات #هابیل و #فتیان بوده است و هم‌اکنون در کانال تلگرامی خود فعالیت جدی دارد. 🔸 پروژه اصلی فکری او بررسی سیر تغییر و تحولات #آیین‌ها و #مناسک شیعه است وسعی در فهم منطق این تغییرات دارد. 🔹 او جمهوری اسلامی را متهم به #فربه_کردن_مناسک دینی کرده و تعطیلی مناسک دینی در بحران زیستی جهانی (کرنا) را بهانه کرده تا «دین منهای مناسک» را تبلیغ و ترویج کنند. 🔸برای فهم بهتر کنه و بنیان این پروژه فکری بهتر است از تعریف «تمدن» آغاز کنیم. به تعیین فرهنگ تمدن گویند. نمودهای عینی فرهنگ میشود تمدن. مدرنیته در لایه تمدنی خود چیزی نیست جز نمودهای عینی فرهنگ مدرن. سینما، دانشگاه، بار، دیسکو، ورزشگاه، پرنوگرافی، مک دونالد، وال استریت، کمپانی های بزرگ اقتصادی، پارلمان، دولت مدرن و... 🔹همه نمود های تمدنی مدرنیته‌اند که سرگرمی، لذت‌جویی، علم گرایی، امانیسم و ... را عینیت بخشیده است. طبعا حضور افراد در ورزشگاه، بار، دیسکو و... مناسک مدرن و لایه تمدنی مدرنیته اند. 🔸مسجد، #هیئت، حرم، نماز جمعه، شب قدر، #پیاده_روی_اربعین ، اعتکاف، اوقاف و ... هم تعیین های تمدنی تشیع اند. جمهوری اسلامی مناسک دینی را فربه نکرده است بلکه نمود تمدنی و عینی تشیع را موجب شده است. 🔹مناسک زدایی از تشیع یعنی «تمدن زدایی از تشیع» دین صرفا یک مقوله ایمانی نیست بلکه برنامه زیست انسانی است. دین منهای مناسک یعنی دین منهای تمدن یعنی دین در مرحله فردی بماند و تعیینی در سامان زیست جمعی بشری نداشته باشد. ♦️کسانی که مناسک ستیزی می کنند، تعریفشان از دین حداقلی است و لایه تمدنی زیست بشر شیعی را خواسته یا ناخواسته در سینی زرّین به #تمدن_مدرن تقدیم می کنند. نمی شود مدرن زندگی کرد و مومن بود ؛ مومن بودن به #زیست_مومنانه است در جهان و تمدنی مومنانه. ⚜️ @taammolat74

❇️#صبوحانه (ایده یابی قرآنی برای زیست اخلاقی در فضای مجازی) 🔘 شماره ۷ 🌙 سوره بقره 🌅و إِذا لَقُوا الَّذينَ آمَنُوا قالُوا آمَنَّا وَ إِذا خَلَوْا إِلى‏ شَياطينِهِمْ قالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّما نَحْنُ مُسْتَهْزِؤُنَ. اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ يَمُدُّهُمْ في‏ طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ. أُولئِكَ الَّذينَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدى‏ فَما رَبِحَتْ تِجارَتُهُمْ وَ ما كانُوا مُهْتَدين‏. (بقره/14-16) 🔸۱. آیه اشاره دارد به انسان های دورویی که در مواجهه با اهل ایمان خود را مومن جا می زنند ولی وقتی با انسان های شیطان صفتی مثل خودشان رو به رو می شوند به آنها ابراز ارادت کرده و می گویند ما با شما هستیم و رفتارمان با اهل ایمان برای #تمسخر آنها است. 🔸 ۲. «تمسخر» دین و دین داران در #فضای_مجازی یکی از معضلات اخلاقی است که بایستی توسط اخفاپژوهان (= متخصصان اخلاق فناوری اطلاعات) مورد توجه قرار گیرد. یکی از مباحثی که در ذیل تمسخر باید مورد بررسی قرارگیرد این است که در این فضا چه چیزها یا افرادی مسخره می شوند. بررسی های میدانی نشان داده که باورهای دینی یا شیوه زندگی دینداران یکی از سوژه های تمسخر هستند. هرچند البته رفتار نامعقول یا سخنان سست , غیرمنطقی برخی افراد متدین را در زمینه چینی و بهانه سازی برای این کار نباید نادیده گرفت. 🔸 ۳. تا آنجا که نگارنده بررسی کرده است تمسخر دینداران در فضای مجازی بر چند قسم است: گاهی اصلِ دین مورد طعن و تمسخر قرار می گیرد، گاهی سخنانی که از سوی افراد دین دار بیان شده است (به ویژه اگر گوینده #روحانی و مبلغ دین باشد)، گاهی #سبک_زندگی یا رفتارهای دینداران در زندگی روزمره (از قبیل شیوه لباس پوشیدن، مثلا محجبه بودن) مورد تمسخر قرار گرفته، و گاهی هم شیوه دینداری و انجام #مناسک دینی آنها (مانند دعا کردن، عزاداری، یا اقامه نماز جماعت). 🔸 ۴. تذکر این مطلب لازم است که اگر انسان متدینی در فضای حقیقی یا مجازی گفتار یا رفتار ناصوابی داشت، نقد آن از باب #امر_به_معروف و نهی از منکر، امری است لازم و وظیفه ای است اخلاقی. اما نقد غیر از تمسخر است. نقد مبتنی است بر منطق و استدلال و با قصد اصلاح و نیت خیرخواهانه و از سرِ دلسوزی انجام می شود، در حالی که تمسخر رفتاری است غیرمنطقی، که با هدف تخریب و تحقیر و آزار دیگران انجام می گیرد. جدای از این موارد، ازدیاد محتواهای متنی و صوتی وتصویریِ تمسخرآمیز درباره دین ودینداران، زمینه را برای مسدود و #فیلترکردن سایت و شبکه های اجتماعی فراهم می کند و طبیعتا همه کسانی که از این شبکه ها استفاده می کنند (حتی خود تمسخرکنندگان) متضرر می شوند. به خاطر پیامدهای ناگوار نفاق و تمسخر است که خداوند در این آیات تاکید می کند که این گونه افرادِ زیان کار راه هدایت را بر خود بسته اند و از این تجارت شان سودی نمی برند. ⚜️ @taammolat74

🔘 بخش 1 از 2 🔹ماکس #وبر تمثیلی از قطار و سوزن‌بان دارد که قطار آنجا فرم یا ماده یا مناسک است و سوزن‌بان در حکم محتوا و ایده کار کرد دارد، وبر معتقد است اگر سوزنبان نباشد قطار نمی‌تواند به راه خود ادامه دهد و اگر قطار نباشد وجود سوزن‌بان دیگر معنی ندارد. از این تمثیل می‌توان فهم کرد که رابطه مناسک و محتوا شکلی از رابطه دیالکتیکی است، یعنی نمی‌توان بدون ایده مدعی شد که #مناسک صرفا به‌صورتی فرمی خود را می‌تواند در اشکال گوناگون باز‌تولید کند و این باز تولید در شرایط خنثی شکل می‌گیرد. 🔹 چنین تصوری که مناسک حالتی عسلی دارد که به هر شکلی می‌تواند تغییر کند یا به‌صورت دستوری می‌تواند شکل را به‌صورت خاصی ازجمله فرهنگی و اجتماعی هدایت کرد، نوعی تقلیل‌گرایی است که به شکل برساختی قصد دارد به ساحت نظری ورود کند. به‌طور مثال پس از رخداد عید #غدیر یا با نزدیک شدن به ماه #محرم چنین برساخت‌هایی مجددا ظهور می‌کند و به سرعت همان بحث که تصور عسلی از مناسک را دارد طرح می‌کند، اما در‌واقع این طرح بحث یک نکته مهم را متوجه نشده که اگر مناسک صرفا عقاید فکری را به شور و حرارت فربه کند یا شکلی از ایدئولوژی در فهم قرن ۱۹ آن را که نوعی دگماتیسم را ترویج ‌می‌کند دیگر قادر نیست نیروهای تازه‌ای را خلق کرده یا به گسترش نیروهای موجود به‌لحاظ ایده‌ای توجه کند. 🔹 این مناسک کمترین کارکردی که دارد می‌تواند #حس_جمعی را تقویت کند که این حس و انس جمعی خود به همبستگی و ایضا افزایش #سرمایه_اجتماعی هم کمک می‌کند، یعنی به تعبیری خود مناسک به‌جهت آنکه از افق مشترکی و در راستای کمک کردن به حس جمعی است، باعث می‌شود هویت جمعی یا #عواطف_جمعی بیشتر به خواسته‌های اجتماعی نزدیک شود و این دقیقا همان موقعیتی است که اصلا خنثی نیست و بسیار کمک می‌کند تا اید‌ه‌های مترقی‌تر در دیالکتیک با مناسک شکل بهتری بگیرد و در کلان به ساحت #دین‌ورزی و سیاست‌ورزی جامعه کمک‌ می‌کند. 🔹 در‌واقع آنچه در طرح دوگانه مناسک و محتوا همیشه در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند یا تعبیر می‌شود گسترش مناسک به‌صورت‌های جدید در #کلانشهر باعث اُفت دینداری یا کیفیت آن می‌شود، نه‌تنها دقیق نیست بلکه اگر در راستای فهمیدن رابطه رفت‌و‌برگشتی آن باشد بسیار راهگشاست. ⚜️ @Taammolat74