✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از انگیزه «فطری» برای شناخت خداوند چیست؟
🔹هنگامى كه از #فطرت سخن مى گویيم، منظور همان #احساسات_درونى و دركى است كه هيچ گونه نيازى به #استدلال_عقلى ندارد. از این رو هنگامى كه يك منظره بسيار زيباى طبيعى، يا يك گل بسيار خوشرنگ و خوشبو را مى بينيم، جاذبه نيرومندى از درون خود نسبت به آن احساس مى كنيم كه نام آن را تمايل و عشق به زيبايى مى نهيم؛ و هيچ گونه نيازى به استدلال در اينجا نمى بينيم. در واقع حس زيبايى يكى از تمايلات عاليه روح انسانى است.
🔹همچنین كشش به سوى #مذهب، مخصوصا #شناخت_خدا نيز يكى از اين #احساسات_ذاتى و درونى است، بلكه از #نيرومندترين_انگيزه‌ها در اعماق سرشت و جان همه انسان ها است. به همين دليل هيچ قوم و ملتى را نه در امروز و نه در گذشته تاريخ مشاهده نمى كنيم كه نوعى از عقاید مذهبى بر فكر و روح آنها حكمفرما نباشد؛ و اين نشانه اصالت اين #احساس_عميق است. از این رو #قرآن_کریم به هنگام ذكر داستان قيام #انبياء_بزرگ در موارد زيادى روى اين نكته تكيه كرده كه رسالت اصلى انبياء زدودن آثار #شرك و #بت‌پرستى بوده، نه اثبات وجود خدا؛ چرا كه اين موضوع در اعماق سرشت هركس نهفته شده است.
🔹به تعبير ديگر: آنها به دنبال اين نبودند كه نهال خداپرستى را در دل هاى مردم غرس كنند، بلكه به دنبال اين بودند كه نهال موجود را آبيارى كرده، و خارها و علف هرزه هاى مزاحم را كه گاهى اين نهال را به كلى پژمرده و خشك مى كند از ريشه بركنند! جمله «ألّا تَعْبُدُوا اِلّا الله» يا «ألّا تَعْبُدوا اِلّا اِيّاهُ»؛ (جز خدا را نپرستيد) كه به صورت نفى بت‌ها، و نه اثبات وجود خدا، مطرح شده، در گفتار بسيارى از #انبياء در #قرآن_مجيد آمده است.
🔹از جمله: در دعوت #پيامبر_اسلام (صلی الله علیه و آله) [سوره هود، آیه ۲]؛ در دعوت #حضرت_نوح (عليه السلام) [سوره هود، آيه ۲۶]؛ در دعوت #حضرت_یوسف (عليه السلام) [سوره يوسف، آيه ۴۰] و در دعوت #حضرت_هود (عليه السلام) [سوره احقاف، آيه ۲۱] مطرح شده است. از اين گذشته، ما در درون جان خود «احساسات اصيل فطرى» ديگرى نيز داريم، از جمله جذبه فوق العاده‌اى است كه نسبت به علم و دانش و آگاهى هرچه بيشتر در خود مى بينيم. آيا ممكن است ما اين #نظام_عجيب را در اين جهان پهناور مشاهده كنيم و علاقه نداشته باشيم سرچشمه اين نظام را بشناسيم؟
🔹آيا ممكن است دانشمندى بيست سال براى شناخت زندگى مورچگان زحمت كشد، و دانشمند ديگرى ده‌ها سال براى شناخت بعضى از پرندگان يا درختان يا ماهيان درياها تلاش كند، بى آنكه انگيزه اى جز عشق به علم، در درون جان او باشد؟ آيا ممكن است آنها نخواهند سرچشمه اصلى اين درياى بى كرانى كه از ازل تا ابد را فرا گرفته بشناسند؟! آرى اينها انگيزه هايى است كه ما را به سوى #معرفة_الله دعوت مى كند؛ #عقل ما را به اين راه مى خواند، ما را به اين سو جذب مى كند، و #فطرت ما را به اين سمت مى راند.
📕پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ نهم، ج ۲، ص ۴۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#فطرت #شناخت #عقل
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چرا خداى متعال دستور مطالعه در «آفرینش آسمان‌ها» را به انسان‌ها مى دهد؟
🔹#قرآن_مجید در «آیات ۳ و ۴ سوره ملک»، به نظام کلى جهان پرداخته، و انسان را به «مطالعه مجموعه #عالم_هستى» دعوت مى کند، تا از این طریق، خود را براى آن #آزمون_بزرگ آماده کند؛ مى فرماید: «الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَماوات طِباقاً» (همان خدایی که #هفت_آسمان را بر روى یکدیگر آفرید). و به دنبال آن، مى افزاید: «ما تَرى فِی خَلْقِ الرَّحْمنِ مِنْ تَفاوُت» (در خلقت خداوند رحمان هیچ #نقص و #تضاد و #عیبى نمى بینى). با تمام عظمتى که #عالم_هستى دارد، هر چه هست #نظم است و #استحکام، #انسجام، و ترکیبات حساب شده، و #قوانین_دقیق، و اگر بى نظمى در گوشه اى از جهان راه مى یافت، آن را به نابودى مى کشید.
🔹از #نظام_عجیب و شگفت انگیزى که بر یک دانه اتم، و #ذرات_الکترون و پروتون حاکم است، گرفته، تا نظامات حاکم بر کل منظومه شمسى، و منظومه هاى دیگر و #کهکشانها، همه در «سیطره قوانین دقیقى» قرار دارند که، آنها را در مسیر خاصى پیش مى برند، خلاصه، همه جا »#قانون است و #حساب، و همه جا #نظم است و #برنامه.
و در پایان آیه، براى تأکید بیشتر مى فرماید: «فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرى مِنْ فُطُور» (بار دیگر نگاه کن و عالم را با #دقت بنگر، آیا هیچ شکاف، #خلل و اختلافى در جهان مشاهده مى کنى؟!). #فُطُور از ماده «فطر» (بر وزن سطر) به معنى شکافتن از طول است، و به معنى شکستن (مانند افطار روزه) و #اختلال و فساد نیز مى آید، و در آیه مورد بحث به همین معنى است.
🔹منظور این است که: هر چه انسان در #جهان_آفرینش دقت کند، کمترین خلل و #ناموزونى در آن نمى بیند. لذا، در آیه بعد، براى تأکید همین معنى مى افزاید: «ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ کَرَّتَیْنِ یَنْقَلِبْ إِلَیْکَ الْبَصَرُ خاسِئاً وَ هُوَ حَسِیرٌ» (بار دیگر دیده خود را باز کن، و دو مرتبه به #عالم_هستى بنگر، سرانجام #چشمانت به سوى تو باز مى گردد در حالى که خسته و #ناتوان شده، و در جستجوى خلل و #نقصان در این عالم بزرگ #ناکام مانده است!). #کَرَّتَیْن از ماده «کرّ» (بر وزن شرّ) به معنى توجه و بازگشت به چیزى است، و «کرة» به معنى تکرار و «کَرَّتَیْن» تثنیه آن است، ولى بعضى از مفسران گفته اند: منظور از «کَرَّتَیْن» در اینجا معنى تثنیه نیست، بلکه، منظور #توجه‌هاى_مکرّر، پى درپى و متعدد است.
🔹بنابراین، حداقل #قرآن در این آیات دستور به مردم مى دهد: سه بار در #عالم_هستى بنگرند، و #اسرار_آفرینش را مطالعه کنند، و به یک معنى بارها و بارها دقیق شوند، و هنگامى که نتوانستند کمترین #خلل و نقصانى در این نظام عجیب بیابند، به #آفریننده این دستگاه و #خالق این جهان و علم و قدرت بى پایان #آشناتر شوند. به هر حال، از این آیات، دو نتیجه مهم مى توان گرفت: نخست این که: #قرآن به همه رهروان راه حق، #دستور_مؤکد مى دهد: هر چه مى توانند در #اسرارعالم‌هستى و شگفتى هاى جهان آفرینش بیشتر #مطالعه و #دقت کنند، و به یک بار و دو بار قناعت ننماید، چه بسیار #اسرارى که در نگاه اول و دوم خود را نشان نمى دهد، #دیده‌هاى_تیزبین لازم است که بعد از چندین نگاه آنها را بیابد.
🔹دیگر این که: هر قدر انسان در این نظام دقیق تر و باریک تر شود، #انسجام آن را بهتر درک مى کند، انسجامى خالى از هرگونه #نقص، #خلل، کژى و اعوجاج. و اگر، در نظر سطحى و ابتدایی بعضى از پدیده هاى این جهان به عنوان شرور، آفات و فساد دیده مى شود (همچون زمین لرزه ها، سیلاب ها، بیمارى ها و حوادث ناگوارى که گهگاه در زندگى انسان ها رخ مى دهد) در مطالعات دقیق تر روشن مى شود: آنها نیز #اسرار و #فلسفه‌هاى‌دقیق و مهمى دارند. [۱]
🔹این آیات اشاره روشنى به #برهان_نظم دارد که مى گوید: وجود #نظم در هر دستگاه، نشانه وجود #علم و #قدرتى در پشت آن دستگاه است، و گرنه، حوادث اتفاقى حساب نشده، و تصادف هاى کور و کر، هرگز نمى توانند «مبدأ نظام و حساب» گردد، همان گونه که در حدیث معروف «مفضّل» از #امام_صادق (علیه السلام) آمده است: «إِنَّ الاِْهْمالَ لایَأْتِى بِالصَّوابِ، وَ التَّضادَ لایَأْتِى بِالنِّظامِ»؛ (#مهمل_کارى، هرگز نتیجه درست نمى دهد، و تضاد، مبدأ نظام نمى گردد!). [۲]
پی نوشت‌ها؛
[۱] شرح این مطلب را در مباحث «اثبات وجود خدا» در پاسخ به دلائل مادّیین در زمینه «آفات و بلاها» ذکر کرده ایم، به کتاب «آفریدگار جهان» مراجعه کنید.
[۲] بحار الانوار، ج ۳، ص ۶۳
📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمی مکارم شيرازى، دارالکتب الإسلامیه، چ ۲۹، ج ۲۴، ص ۳۲۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#آفرینش #خلقت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد