eitaa logo
تبیین
2.7هزار دنبال‌کننده
4.9هزار عکس
425 ویدیو
34 فایل
🔺اهداف: 🔹تهذیب نفس 🔹امام شناسی و مهدویت 🔹روشنگری و بصیرت‌افزایی 🔹ارتقاء بینش دینی و سیاسی 🔹دشمن شناسی و جنگ نرم 🔹ارتقاء مهارت‌های تربیتی 🔹و... 🔸هدف ارائه‌ی الگوست؛ با شبکه‌های اجتماعی کسی متفکر نمی‌شود، باید #کتاب خواند.
مشاهده در ایتا
دانلود
✨🔶✨🔶✨🔶✨🔶✨ ✨ ⭕️ 💠در این مطلب روایاتی را در باب نکوهش تهمت زدن میخوانید: 🔷یکی از ای که مربوط به حقّ النّاس می شود است. تهمت آن است که درباره برادر مسلمان چیزی گفته شود که در او وجود ندارد.[۱] مثلًا گفته شود فلانی دزد، خائن، چشم چران است در حالیکه او چنین نیست. قرآن می فرماید: «مَنْ یکسِبْ خَطِیئَةً أَوْ إِثْماً ثُمَّ یرْمِ بِهِ بَرِیئاً فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِیناً»[۲] هرکسی خطا یا گناهی مرتکب شود سپس آنرا به گردن بی گناهی بیفکند بار و را به دوش گرفته است. 🔷امام صادق(ع) میفرمایند: الْبُهْتانُ عَلَی الْبَری ءِ اثْقَلُ مِنْ جبالٍ راسیاتٍ.[۳] بهتان و زدن به بی گناه از کوههای بزرگ سنگین تر است. رسول اکرم(ص) میفرمایند: کسی که به مرد یا زن با ایمان بزند و درباره او چیزی بگوید که در او نیست. خداوند روز قیامت او را بر تلّی از آتش قرار می دهد تا از مسؤلیت آنچه گفته است برآید. 🔷س- تهمت زدن به مرده چه حکمی دارد؟ ج- تهمت زدن به هرکسی حرام است و نسبت به مرده و هرکسی که نمی تواند از خود دفاع کند گناهش بیشتر است.[۴] پی نوشت ها: [۱] اصول کافى، ج۶۲/۴ .. [۲] نساء، ۱۱۲ [۳] اصول کافى،ج۶۲/۴ .. [۴] استفتائات آیةاللَّه مکارم، ص ۵۲۳/ س ۱۷۱۹ .. منبع: راسخون به نقل ازحوزه نت @tabyinchannel
✨🔸✨🔸✨🔸✨🔸✨ ✨ ⭕️اسراف و تبذير در قرآن (بخش ششم) 💠معيار اسراف 🔷احاديثی از حضرت امام صادق(ع) نقل است كه در مورد به اصحاب مي‏فرمايند: «كمترين حد اين است كه لباسی را كه بيرون خانه برای حفظ آبرو مي‏پوشی در داخل خانه نيز بپوشی، يا باقيمانده آب و غذا را كه در ظرف مي‏ماند دور بريزی، و يا خرما را خورده و هسته آن را دور اندازی»؛ [میزان ‌الحکمه،۴/۴۴۸] در بعضی از احاديث آمده است كه در هنگام وضو گرفتن بايد مواظب باشيم كه دچار اسراف نشويم و مقدار يك مد (معادل سه چهارم ليتر) آب برای وضو كفايت مي‏كند. و نيز در ذيل آيه شريفه ۳۱ سوره اعراف: «كلوا و اشربوا...» احاديثی از حضرت امام‌ صادق(ع) نقل شده است كه از آن جمله اين حديث است كه «عياشی از ابان ‌بن ‌تغلب‏» از آن حضرت نقل مي‏كند: 🔷«كه از آن پروردگار است كه آن را در نزد مردم به گذاشته است، و به آنها اجازه فرموده كه و ميانه‌‏روی بخورند و بياشامند و لباس بپوشند، و نكاح كنند، مركب سواری داشته باشند و مازاد آن را به فقرای مؤمنين ببخشند و بدين‏وسيله اختلافات طبقاتی را از بين ببرند و پراكندگیها را ترميم كنند و كسي كه اين‏گونه عمل مي‏كند، آنچه را كه مي‏خورد و می‌آشامد، اعمالش مباح است و نكاح او و استفاده از مركوبش نيز حلال مي‏باشد و كسی كه از اين حد تجاوز كند بر او حرام است و سپس فرمود كه نكنيد كه خداوند را دوست ندارد». 🔷از فرمايش امام(ع) كه نظرشان را به صراحت اعلام و مي‏فرمايند: «من عدا ذلك كان عليه حراما»[تفسیر برهان،۲/۱۰] به وضوح آشكار مي‏شود و وقتی از حد متعادل و مشخص كه در اين حديث ‏شريف بدان تصريح شده، تجاوز شد به حرمت می‌‏انجامد و به دليل اين‏گونه احاديث و يا به دليل نهی صريح قرآن (لاتسرفوا) نوعی و عصيان در برابر امر پروردگار و از محسوب مي‏شود. 🔷در حديثی ديگر مي‏فرمايد: «كسی كه چيزی را در غير اطاعت ‏خدا انفاق كند او است و كسی كه در راه خدا چيزی را انفاق كند او مقتصد است.[همان،۲/۴۱۶] در اينجا معلوم مي‏شود كه بذل و بخشش اگر به قصد و نيت الهی نباشد، را دارد و اصولا از ديد اسلام چنين عملی اخلاقی و پسنديده نيست‏. حال كه بحث اخلاقی به ميان آمد متناسب است تا اشاره‌‏ای اجمالی بكنيم به اين كه چگونه ‏عملی، از نظر اسلام مقبول است.   💠عمل اخلاقی از ديدگاه اسلام 🔷 عملی را خير و اخلاقی مي‏داند كه دارای دو جنبه باشد. به اين معنی كه هر عمل از روح و نيت و شكل و صورت تشكيل شده است و بايد حسن فعلی داشته باشد، يعنی صورت و شكل عمل صحيح باشد. مثلا كسی كه را از جمع كرده، و با اين مال به قصد قربت اقدام به خيرات و مبرات می‌‏نمايد، از او پذيرفته نيست و يا مال مباح و مشروع را خواسته باشد برای و در غير رضا و طاعت پروردگار انفاق و بخشش كند، اينجا هم مردود است و بنا به نظر حضرت امام صادق(ع) چنين كسی و است. ... نویسنده: محمدرضا عطايی - مجلة مشكاة، ش ۵۵ منبع: وبسایت‌مرکزمطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات @tabyinchannel
⭐️☄⭐️☄⭐️☄⭐️☄⭐️ ☄ ⭕️همه چيز درباره پديده «مد و مدگرايی» (بخش دهم) 🔶يکی از پديده‌های رايج اجتماعی معاصر، مسأله و است، شايد کمتر خانواده‌ای باشد که با اين پديده درگير نباشد؛ در اين نوشتار به بررسی چند وجهی اين پديده پرداخته می‌شود و مشخصاً برای پرسش‌های پیرامون این موضوع پاسخ مبسوط ارائه میگردد. 💠موازين و بايدها و نبايدهای شرعی 1⃣مد و نبايد منجر به شود. لباس و غير لباس از وسايل زندگی، هنگامی دور انداخته ميشود، که يا پاره شود، يا مندرس و رنگ و رو رفته، يا تنگ و کوتاه شود و از اين قبيل؛ وگرنه صرفِ به بازار آمدن مد و مدلهای جديدتر، نميتواند مجوز و دليل عقلانی برای دور انداختن يک کالای قابل استفاده باشد. اين کار يکی از مصاديق ، و اسراف هم از جمله است. "وَ لاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ" [انعام، ۱۴۱] "وَ أَنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ [غافر، ۴۳] وَ إِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِی الأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ [يونس، ۸۳] 2⃣مد اقتباس شده بايستی مطابق باشد. يعنی لباس بيرون در خانم‌ها به غير از صورت و دست‌ها، بقيه قسمت‌های بدن را بپوشاند و همچنين چسبان، مهيج و تحريک کننده برای نامحرم‌ها نباشد. «وَ قُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لَايُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ ... وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ؛ [نور، ۳۱] 🔷و به زنان با ايمان بگو ديدگان خود را [از هر نامحرمى] فرو بندند، و پاکدامنى ورزند، و زيورهاى خود را آشکار نگردانند، مگر آنچه که طبعا از آن پيداست و بايد روسرى خود را بر سينه خويش [فرو] اندازند و زيورهايشان را جز براى شوهرانشان و... آشکار نسازند... و پاهاى خود را [به گونه‏اى به زمين] نکوبند تا آنچه از زينتشان نهفته مى‏‌دارند، معلوم گردد، اى مؤمنان همگى [از مرد و زن] به درگاه خدا توبه کنيد، اميد که رستگار شويد». طبق اين آيه پوشاندن گردن و سينه واجب است، چون ميفرمايد: «روسری يا مقنعه را تا سينه فرو بيندازند»، اما متأسفانه اکنون شاهد عدم رعايت این حدود الهی، در بخشی از بانوان جامعه هستیم. 3⃣ ؛ برای مثال عرف جامعه ما پوشيدن شلوارک، توسط مردان در سطح جامعه را قبيح و زشت تلقی ميکند. 4⃣پرهيز از مباهات و ؛ فراوان ديده شده که وسايل و اثاثیه موجود در منازل، بعضاً از کيفيت قابل قبولی برخوردارند، اما گاهاً به جهت فخرفروشی به اقوام و... و با تحمل هزينه‌های گزاف تغيير داده ميشوند. بنابراين انگيزه اصلی مدگرايی های افراطی و نامعقول، فخرفروشی، پز دادن و... است، ضمن اینکه این صفت ناپسند و حس برتری نسبت به‌ دیگران داشتن، در دين مذموم شمرده شده است. ... ✍حجت‌الاسلام‌والمسلمين حسين هاشم‌نژاد، عضو هيئت علمی دانشگاه منبع: مشرق‌نیوز @tabyinchannel
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️آثار روانی تهمت به دیگران از منظر قرآن کریم (بخش اول) 🔸 به دیگران یکی از به شمار می‌آید که خدای متعال، کننده این کار را مورد عذاب سختی قرار می‌دهد. در ، شخصی را به دروغ به کار نادرستی نسبت می‌دهند، در حالیکه این‌گونه نیست؛ ضمن اینکه تهمت، زمینه ساز بی اعتمادی میان افراد یک جامعه نیز هست. در این نوشتار با آثار روانی تهمت به دیگران از نگاه قرآن کریم، و نیز با تعریف تهمت و تفاوت آن با بهتان و سوءظن و آثار آن بیشتر آشنا می‌شوید. 💠مقدمه 🔹یکی از مشکلات جامعه بشری که از دیرباز شایع بوده و آسیب های فراوانی به زندگی وارد کرده است، بیماری نابود کننده‌ی است. تهمت یکی از گناهان زبان است، و پیامدها و آثار شوم و مخربی دارد؛ بدین سبب باید در راه درمان آن بسیار تلاش کرد. 💠تعریف تهمت 🔹 از ریشه ی وهم به معنای اظهار گمان بدی است که به دل انسان راه یافته است و سرچشمه ی آن سوءظن است. [۱]   💠تفاوت سوءظن با تهمت 🔹هرگاه کسی از رفتار، گفتار یا حالات دیگران برداشت بدی داشته باشد، ولی این برداشت را بروز ندهد و فقط در درونش پنهان بماند، به مبتلا شده است، ولی اگر برداشت ناشایستش را اظهار کند، به رفتار او گفته می‌شود؛ پس تفاوت سوءظن و تهمت، در آشکار کردن گمانی است که از رفتار دیگری برداشت شده است. [۲]   💠تفاوت بهتان با تهمت 🔹در ، انسان می‌داند کسی که به او نسبت ناروا می‌دهد، کار اشتباهی انجام نداده است، ولی از روی غرض مانند دشمنی، کینه و حسد، صفت یا رفتار ناشایستی را به او نسبت میدهد؛ اما در ، انسان برداشت خود از رفتار دیگری را مد نظر قرار می‌دهد و او را متهم می‌سازد، در حالی که نمی‌داند این رفتار از او سر نزده است. برای نمونه اگر انسان، شخصی را با سلاح گرم کنار مقتولی ببیند و به او نسبت قتل بدهد، در حالی که میداند قاتل نیست، رفتارش نامیده می‌شود و اگر نداند او قاتل نیست، به رفتارش گفته میشود. [۳]   💠تاثیر تهمت بر شنونده آن 🔹در ، شنونده از تهمت زننده، اخباری را می‌شنود که بر حدس و گمان استوار است و از درستی و نادرستی آن آگاه نیست؛ حال آن که اگر شنونده نفسی ضعیف داشته باشد، تحت تاثیر تهمت قرار می‌گیرد و نگاهش در مورد متهم عوض می‌شود. حتی اگر با گوینده‌ی تهمت برخورد کند و تهمت او را برگرداند، امکان دارد از لحاظ اخلاقی و روانی تحت تاثیر قرار گرفته و اعتمادش به متهم کم شود. [۴] امام علی (ع) می‌فرماید: «ای مردم! کسی که برادر دینی اش را اینگونه شناخت که او در دین محکم و استوار است و کردار و رفتارش در مسیر شرع قرار دارد، دیگر نباید درباره او به حرف دیگران گوش کند؛ همانا کسی که تیر می اندازد، گاهی تیرش به خطا می‌رود و آنچه که گفته می‌شود و نادرست است، از بین می‌رود و خداوند شنوا و گواه است. هوشیار باشید همانا بین حق و باطل به جز چهار انگشت فاصله نیست». [۵] ...   پی نوشت‌ها؛ [۱] اخلاق الهی، ج۴، ص۱۴۴ [۲] همان، ص۱۴۵ [۳] اخلاق الهی، ص۱۴۵ [۴] همان، ص۱۵۰ [۵] بحارالانوار، ج۷۲، ص۱۹۷ منبع: وبسایت راسخون @tabyinchannel
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️آثار روانی تهمت به دیگران از منظر قرآن کریم (بخش دوم و پایانی) 🔸 به دیگران یکی از به شمار می‌آید که خدای متعال، کننده این کار را مورد عذاب سختی قرار می‌دهد. در ، شخصی را به دروغ به کار نادرستی نسبت می‌دهند، در حالیکه این‌گونه نیست؛ ضمن اینکه تهمت، زمینه ساز بی اعتمادی میان افراد یک جامعه نیز هست.  آثار و نتایج متعددی دارد که به برخی از آنها اشاره می کنیم: 💠گناه آشکار 🔹قرآن مجید درباره و تعبیر به میکند. همچنین امام صادق (ع) فرمود: «کسی که برادر مسلمان خود را متهم کند، ایمان در دل او ذوب می‌شود، همانگونه که نمک در آب ذوب می شود». [۱] شخصی که می‌زند چندین گناه مرتکب می‌شود. از طرفی دروغ می‌گوید که نسبت ناروا به دیگری می‌دهد، و از سوی دیگر غیبت آن شخص را می‌کند؛ زیرا او را به چیزی که کراهت دارد و راضی نیست متصف می‌کند، و از سویی انسان پاک و بی گناهی را متهم ساخته و آبرویش را می برد. بنابراین کسی که می‌زند، بار گناهش بسیار سنگین می باشد و تهمت همانند تیری است که به محض اصابت به هدف، آن را متلاشی می‌کند، و شخصیت و آبروی متهم را بر باد می‌دهد و قلب او را برای همیشه جریحه دار می‌سازد، در نتیجه عذاب دردناکی در انتظار او خواهد بود. پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «کسی که به مرد یا زن با ایمان بزند یا درباره‌ی او چیزی بگوید که در او نیست، خداوند در روز قیامت او را بر کوهی از آتش قرار میدهد تا از مسئولیت گفتارش بیرون آید». [۲]   💠عیب جویی و کفر 🔹کسی که با برادر دینی خود تظاهر دوستی می‌کند و اعتماد او را به خود جلب می‌کند، ولی در باطن با او دشمن است و لغزشها و اشتباهات و نقاط ضعف او را به خاطر می‌سپارد تا در فرصتی مناسب او را بی آبرو کند، سرانجام خود را به مرز نزدیک میکند. امام صادق (ع) می‌فرماید: «دورترین حالات انسان از خدا این است که با کسی طرح دوستی بریزد و لغزش های او را به خاطر بسپارد تا روزی او را رسوا سازد». [۳] 💠عذاب دردناک 🔹کسانی که به جای انتقاد سالم و سازنده، فقط به فکر آشکار کردن عیوب مردم باشند تا از اعتبار آنان بکاهند، مرتکب گناهی بزرگ شده اند که به خاطر آن عذابی دردناک پیش رو خواهند داشت. [۴] قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَن تَشِیعَ الْفَاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَاللهُ یَعْلَمُ وَ أَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ؛ [نور، ۱۹] کسانی که دوست دارند زشتی‌ها در میان مردم با ایمان شیوع یابد، عذاب دردناکی برای آنان در دنیا و آخرت است؛ و خداوند می‌داند و شما نمی‌دانید!». بر هر انسان مسلمانی به حکم اخلاقی واجب است زمانی که از برادر دینی خود اشتباهی دید، در پنهان به او تذکر دهد تا در صدد رفع آن گناه برآید، نه اینکه بعد از دیدن خطا و اشتباه، آبروی او را ببرد و خود را مستحق عذاب آتش کند. چون با این کار، رابطه خود و او را خراب کرده و نزد دیگران غیر قابل اعتماد جلوه می‌کند.   💠نشانه بی ایمانی 🔹برای هر چیزی نشانه ای است. امور باطنی نشانه هایی دارد. یکی از نشانه های ایمان، ترک تهمت است و گرفتاری به تهمت، نشانه‌ی بی ایمانی است. انسان مومن، به دیگران نسبت ناروا نمی‌دهد، و آرامش را از خود و آن فرد سلب نمی‌کند. امام علی (ع) می‌فرماید: «مومن با برادر مومنش فریبکاری نمی‌کند و به او خیانت نمی ورزد و او را خوار نمی‌سازد و به او تهمت نمی‌زند». [۵]   💠توبیخ 🔹کسی که به دیگری به ویژه همسرش نسبتی ناروا دهد، از سوی خداوند مورد توبیخ قرار می‌گیرد. همچنان که قرآن کریم می‌فرماید: «وَ إِنْ أَرَدْتُمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَكَانَ زَوْجٍ وَ آتَيْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنْطَارًا فَلَا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَيْئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَ إِثْمًا مُبِينًا؛ [نساء، ۲۰] و اگر تصمیم گرفتید که همسر دیگری به جای همسر خود انتخاب کنید، و مال فراوانی (بعنوان مهر) به او پرداخته‌اید، چیزی از آن را پس نگیرید! آیا برای بازپس گرفتن مهر آنان، به تهمت و گناه آشکار متوسل می‌شوید؟!».   💠نتیجه گیری 🔹با توجه به مطالبی که در مقاله عنوان شد، نتیجه می‌گیریم در زمان ما کم شده است، خصوصا اگر کسی نظرش با دیگری مخالف باشد، گاها به خودش اجازه می‌دهد هر تهمتی را به او نسبت دهد. چنانچه تقوای زبان ما کم شود، لطف خداوند هم بر ما کم می‌شود. وقتی مردم احترام و حیثیت یکدیگر را رعایت نکنند، خدا نیز آبروی آنها را حفظ نخواهد کرد و لطف بی کرانش را از ما دریغ خواهد کرد. پی نوشت‌ها؛ [۱] اخلاق عملی، ص۸۶ [۲] اخلاق عملی، ص۸۷ [۳] همان، ص۸۸ [۴] همان [۵] الخصال، ج۲، ص۶۲۲ منبع: وبسایت راسخون @tabyinchannel
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️خداوند با چه تعابيری پيامبر (ص) را از «سخن چينان» برحذر داشته است؟ 🔹خداوند در آيه ۱۰ تا ۱۳ سوره قلم خطاب به پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله)، مى فرمايد:  «وَ لاتُطِعَ كُلَّ حَلاّف مَهِيْن هَمّاز مَشّاء بِنَمِيم؛ از آنها كه بسيار سوگند ياد مى كنند و افراد پستى هستند و عيب جو و مى باشند اطاعت مكن». به دنبال اين صفات زشت، در آيات بعد صفات زشت ديگرى را براى آنان ذکر مى کند؛ مانند ممانعت از كار خير، تجاوزگرى، كينه توزى، خشونت، و كفر به آيات الهى. به دنبال آن مى فرمايد: «ما بر بينى او داغ ننگ مى نهيم [سَنَسِمُهُ]، [و او را در دنيا و آخرت رسوا مى سازيم]». ذكر و نمامى در رديف صفات زشتی همانند كفر بر آيات الهى، دليل بر زشتى فوق العاده اين عمل است! 🔹تعبير به «مَشّاء بِنَمِيم» به صورت صيغه مبالغه، اشاره به كسانى است كه پيوسته در بین مردم و مى كنند و آنها را نسبت به يكديگر کرده و تخم عدوات و را در دلها مى كارند. اين يكى از مهمترين است.  «حَلاّف» به كسى گفته مى شود كه بسيار سوگند ياد مى كند و معمولا كسانى هستند كه نه مردم به آنها اعتماد دارند و نه خودشان نسبت به خودشان، و توصيف آنان به «مَهِيْن»؛ (پَسْتْ)، گواه ديگرى بر اين معنى است، آنان به خاطر و پستى، بر ديگران عيب گذاشته و پيوسته و مى كنند؛ گويى از محبت و الفت مردم نسبت به يكديگر رنج برده و مى خواهند همانگونه كه خودشان از چشم مردم افتاده اند مردم نيز نسبت به يكديگر چنين شوند. 📕اخلاق در قرآن‏، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسة الامام على بن ابى طالب(ع)، چاپ اول‏، ج ۳، ص ۲۹۸ منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) @tabyinchannel
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️امام علی (علیه السلام) در تبیین مواضع لزوم سكوت كردن و موارد سخن گفتن چه می فرمایند؟ 🔹 (عليه السلام) در حکمت ۱۸۲ اشاره به موارد لزوم و موارد كرده ميفرمايد: «لَا خَيْرَ فِی الصَّمْتِ عَنِ الْحُكْمِ؛ كَمَا أَنَّهُ لَا خَيْرَ فِی الْقَوْلِ بِالْجَهْلِ» (خاموش ماندن از فايده اى ندارد، همانگونه كه ). بهتر است يا گفتن؟ دانشمندان در اين باره بحثهاى مختلفى كرده اند؛ گروهى و گناهان كبيره و عظيمه ناشى از آن را در نظر گرفته و دستور به داده اند؛ عده اى را كه در سخن گفتن است در نظرگرفته و سخن گفتن را توصيه ميكنند؛ 🔹ولى حق مطلب همان است كه (عليه السلام) فرمود. آنجاكه انسان، و سخن بگويد است و ترك آن رذيلت؛ و آنجاكه انسان و نابخردانه سخن بگويد است و ترك آن فضيلت. به همين دليل هم روايات زيادى در و وارد شده است؛ «از (عليه السلام) سؤال شد كه سخن گفتن افضل است يا سكوت؟ فرمود: «لِكُلِّ واحِدٍ مِنْهُما آفاتٌ فَإذَا سَلِما مِنَ الآفاتِ فَالْكَلامُ أفْضَلُ مِنَ السُّكُوتِ» (هر كدام از اين دو آفاتى دارد؛ هرگاه از آفات سالم باشند، سخن گفتن از سكوت افضل است)؛ 🔹عرض كردند: اى پسر رسول خدا چگونه است [كه سخن گفتن افضل باشد]؟ امام (عليه السلام) فرمود: «لاَِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ ما بَعَثَ الاَنْبِياءُ وَ الاَوْلِياءُ بِالسُّكُوتِ إنَّما بَعَثَهُمْ بِالْكَلامِ» (خداوند و را به سكوت مبعوث نكرد؛ بلكه مبعوث كرد تا با مردم سخن بگويند [و پيام خدا را به آنها برسانند]). حضرت در پايانِ اين حديث به نكته جالبى اشاره كرده فرمود: «إنّكَ تَصِفُ فَضْلَ السُّكُوتِ بِالْكَلامِ وَ لَسْتَ تَصِفُ فَضْلَ الْكَلامِ بِالسُّكُوتِ» [۱] (حتى هنگامى كه مى خواهى را بيان كنى با بيان میكنى، و هرگز فضيلت كلام را با سكوت بيان نخواهى كرد). 🔹درحديث ديگرى از (عليه السلام) از پدرانش از (عليه السلام) چنين آمده است: «جُمِعَ الْخَيْرُ كُلُّهُ فی ثَلاثِ خِصالٍ اَلنَّظَرِ وَ السُّكُوتِ وَ الْكَلامِ فَكُلُّ نَظَرٍ لَيْسَ فيهِ اِعْتِبارٌ فَهُوَ سَهْوٌ وَ كُلُّ سُكُوتٍ لَيْسَ فيهِ فِكْرٌ فَهُوَ غَفْلَةٌ وَ كُلُّ كَلامٍ لَيْسَ فيهِ ذِكْرٌ فَهُوَ لَغْوٌ» ( در سه خصلت جمع شده است: كردن و و گفتن؛ هر كه در آن نباشد سهو وبيهوده است، و هر كه درآن نباشد غفلت و بى خبرى است، و هر كه درآن نباشد لغو است). و درپايان اضافه فرمود: «فَطُوبَى لِمَنْ كانَ نَظَرُهُ عَبَراً وَ سُكُوتُهُ فِكْراً وَ كَلامُهُ ذِكْراً» [۲] (خوشا به حال كسانى كه عبرت، فكر و ذكر باشد). 🔹نتيجه اينكه، و نيز مانند ساير اعمال انسان اگر در حد و شرايط لازم باشند ، و درغیر اینصورت میباشد، و اين باتفاوت اشخاص، مجالس، مطالب و موضوعات متفاوت میشود، و هركس میتواند با دقت، فضيلت را از رذيلت تشخیص دهد. به‌يقين، «امربه‌ معروف» و «نهى‌ ازمنكر» و از «حكم به حق» و از «شهادت عادلانه» و از «اندرز ونصيحتهاى مخلصانه» و از «مشورت خردمندانه» جزء و يا از است؛ ولى به «دروغ»، «غيبت»، «تهمت»، «اهانت»، «امربه منكر» و «نهى ازمعروف»، «شهادت به باطل» و «فضول كلام» (سخنان بیجا و بى معنا) جزء و از میباشد. 🔹تعبير به «حكم» در كلام حضرت تنها به معناى قضاوت كردن در محاكم قضايى يا فتواى به حلال و حرام آنگونه كه بعضى از شارحان پنداشته اند، نيست، بلكه هرسخن حكيمانه و خردمندانه اى را فرا میگيرد؛ زيرا نقطه مقابل آن درهمين كلام «جهل» ذكر شده است. نيز كراراً به مسئله «تكلم به حق» اشاره كرده و اهل كتاب را نسبت به كتمان حق و سكوت سرزنش ميكند: ازجمله میفرمايد: «وَ إِذْ أَخَذَ اللهُ مِيثَاقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لَا تَكْتُمُونَهُ» [آل عمران، ۱۸۷] ([بخاطر بياوريد] هنگامى راكه خدا، از كسانى كه كتاب آسمانى به آنها داده شده، پيمانى گرفت كه حتماً آن را براى مردم آشكار سازيد و كتمان نكنيد!). پی نوشت‌ها؛ [۱]وسائل الشيعة، مؤسسة آل البيت(ع)، چ۱ ج۱۲ ص۱۸۸ [۱]من لا يحضره الفقيه‏، ابن بابويه، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه، چ۲ ج۴ ص۴۰۵ 📕پيام امام امير المؤمنين(ع)‏، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه‏، چ۱، ج۱۳ ص۴۳۹ منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) @tabyinchannel