با اضافه کردن «چه چیزی را» و «چه کسی» را قبل از فعل میتوان مفعول جمله را پیدا کرد.
نکتهای دیگری که باید آن را بدانید، این است که مفعول میتواند صفت جانشین اسم، ضمیر شخصی یا ضمیر اشاره باشد.
که در اینجا مفعول (دانشمندی) یک صفت جانشین اسم است.
احمد او را صدا کرد. در اینجا مفعولِ «او» را داریم که یک ضمیر شخصی است.
آن را بیاور. میبینیم که مفعول اینجا یک ضمیر اشاره (آن) است.
گروه مفعولی چیست؟
در مثالهایی که بیان کردیم، مفعول از یک اسم، ضمیر یا صفت تشکیل شده بود. گاهی این کلمات همراه با وابستههایی میآیند و یک گروه مفعولی را تشکیل میدهند. برای مثال، در جمله «علی کتاب دوستش را آورد»، گروه مفعولی «کتاب دوستش» است که هسته آن «کتاب» است. یا در جمله «مدیر مدرسه احمد، دانشآموز پایه پنجم را تشویق کرد»، گروه مفعولی «احمد، دانشآموز پایه پنجم» است که هسته آن «احمد» است.
همانطور که در آموزش «جمله چیست؟ | انواع جمله به زبان ساده و با مثال» بیان کردیم، هر جمله از دو بخش نهاد و گزاره تشکیل میشود. دیدیم که نهاد کسی یا چیزی است که درباره آن خبری میدهیم و گزاره نیز آن بخشی است که خبر را درباره نهاد بیان میکند. مثلاً در جمله «احمد آمد»، «احمد» نهاد و «آمد» گزاره است یا در جمله «احمد کتاب را آورد»، «احمد» نهاد و «کتاب را آورد» گزاره است.
سپس در آموزش «نهاد و گزاره چیست؟ | به زبان ساده» گفتیم که هسته نهاد یا همان بخش اصلی آن یک اسم یا گروه اسمی است. به همین ترتیب، هسته گزاره فعل یا گروه فعلی است. در کنار این هستههای نهاد و گزاره، وابستههایی نیز به کار میرود. مثلاً در جمله «برادرِ دوستم احمد را به آرامی صدا زد»، نهاد و گزاره هم هسته دارند و هم وابسته.
گزاره همیشه یک گروه فعلی با هسته فعل دارد و ممکن است وابسته داشته باشد یا خیر. آنچه که ما را به معرفی مفعول هدایت میکند، آشنایی با فعلهای گذرا و ناگذر است که در بخش بعدی با آنها آشنا میشویم.
فعل گذرا و ناگذر
فعلها را برحسب اینکه به تنهایی معنی جمله را کامل میکنند یا نه، میتوان به دو دسته گذرا (متعدی) و ناگذر (لازم) تقسیم کرد. فعل ناگذرِ گزاره برای رساندن معنی جمله به مخاطب کفایت میکند. مثلاً در جمله «احمد رفت»، فعل «رفت» معنی کاملی دارد و مخاطب با شنیدنش مفهوم آن را در مییابد. اما دسته دیگری از فعلها وجود دارند که معنی آنها به تنهایی ناتمام است و مخاطب آنها را به تنهایی درک نمیکند. این فعلها که گذرا نام دارند، برای کامل شدن به مفعول نیاز دارند. مثلاً در جمله «احمد کتاب را آورد»، واضح است که اگر بگوییم «احمد آورد»، اولین پرسشی که پیش میآید این است که «احمد چه چیزی یا چه کسی را آورد؟» این مفعولِ «کتاب» است که در کنار فعل گذرای «آورد» قرار گرفته و معنی جمله را کامل کرده است.
در هر دو جمله «احمد رفت» و «احمد کتاب را آورد»، فاعل «احمد» است. اما در جمله دوم که فعل متعدی دارد، اثر کار از فاعل گذشته و به مفعول میرسد.
نکته جالبی که دانستن آن خالی از لطف نیست، این است که بعضی فعلها هم لازم هستند و هم متعدی. برای مثال، فعل «شکست» را میتوان به دو صورت زیر به کار برد: «شیشه شکست» و «احمد شیشه را شکست». فعل «شکست» در جمله اول لازم و در جمله دوم متعدی است. این فعلها را «دووجهی» مینامیم.
مفعول چیست؟
اکنون که با شناخت انواع فعلهای گذرا و ناگذر، مفهوم مفعول برایمان روشنتر شده است، با جزئیات بیشتری با آن آشنا میشویم.
«مفعول» یک کلمه عربی به معنی «انجام داده شده» و «کسی یا چیزی که فعل بر آن واقع شده باشد» است. در دستور زبان نیز، مفعول اسم یا یک گروه اسمی است که کاری روی آن انجام میشود و معنی جمله را کامل میکند. برای مثال، به جملههای زیر دقت کنید:
دیروز به کتابفروشی رفتم و کتابی خریدم.
بچههایی که در کوچه بازی میکردند، شیشه را شکستند.
همانطور که میبینیم، در جملههای بالا «کتابی» و «شیشه» مفعول هستند، زیرا کاری روی آنها انجام شده و با آنها معنی جمله کامل شده است.
شکلهای مختلف مفعول
مفعول در زبان فارسی میتواند به چهار شکل مختلف ظاهر شود:
اگر مفعول شناس یا معرفه باشد، همراه با «را» میآید. مثلاً در جمله «کتاب را خریدم»، مفعولِ «کتاب» شناس است و همراه با «را» آمده است.
اگر مفعول نکره یا ناشناس باشد، همراه با «ی» میآید. مثلاً در جمله «کودکی را دیدم که در کوچه بازی میکرد»، کلمه «کودکی» که مفعول است، اشاره دارد یه یک کودک که گوینده او را نمیشناسد.
گاهی مفعول جنس را بیان میکند و بدون «را» و «ی» میآید. مثلاً در جمله «احمد کتاب خریده است»، منظور از جنس این است، چیزی که احمد خریده کتاب است.
گاهی نیزی مفعول همراه با «را» و «ی» میآید؛ مثلاً در جمله «او مردی را دید که در کنار رودخانه ایستاده بود.»
چگونه مفعول را تشخیص دهیم؟
اگر مواردی را که در این مطلب بیان کردیم، با دقت خوانده باشید، قادر هستید که مفعول جمله را تشخیص دهید. اما، در اینجا نیز ابن راههای ساده را دوباره ذکر میکنیم تا با استفاده از آنها بتوانید مفعلول را تشخیص دهید:
معمولاً در زبان فارسی امروزی بعد از مفعول «را» میآید.
وجود فعلهای گذرا در جمله راهی برای تشخیص مفعول است.
با اضافه کردن «چه چیزی را» و «چه کسی» را قبل از فعل میتوان مفعول جمله را پیدا کرد.
چگونه مفعول را تشخیص دهیم؟
اگر مواردی را که در این مطلب بیان کردیم، با دقت خوانده باشید، قادر هستید که مفعول جمله را تشخیص دهید. اما، در اینجا نیز ابن راههای ساده را دوباره ذکر میکنیم تا با استفاده از آنها بتوانید مفعلول را تشخیص دهید:
معمولاً در زبان فارسی امروزی بعد از مفعول «را» میآید.
وجود فعلهای گذرا در جمله راهی برای تشخیص مفعول است.
mmscience.ir جزوه دفاعی نهم.pdf
895.9K
⏰جزوه و درسنامه کامل دفاعی
🍟همه دروس
📌پایه نهم
@MoallemYariR9 نکات گرامری درس 1تا6 زبان.pdf
984.8K
🔺 نکات گرامری درس 1تا6 ##زبان_انگلیسی نهم
🔸 #درس1 : Personality
🔸 #درس2 : travel
🔸 #درس3 : festivals and ceremonies
🔸 #درس4 : services
🔸 #درس5 : media
🔸 #درس6 : Health And Injuries
🔺 درسنامه درس اول و دوم و سوم و چهارم و پنجم و ششم #زبان
🔺 درسنامه درس 1 و 2 و 3 و 4 و 5 و 6 #زبان
🔸 هشتگ ها : ##زبان , #درس1#زبان , #درس2#زبان , #درس3#زبان , #درس4#زبان , #درس5#زبان , #درس6#زبان #درسنامه
@MoallemYariR9 ترجمه صفحات درس 2 زبان.pdf
581.1K
🔺 ترجمه متن درس 2 ##زبان_انگلیسی نهم
🔸 #درس2 : صحبت کردن در مورد سفر
🚸 #Lesson2 : Talking about Travel
🔺 حل و تمرین های درس دوم ##زبان_انگلیسی نهم
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
نقش_دستوری کلمات در جمله:
✅ نهاد: کلمهای که معمولا در ابتدای جمله میآید و خبری دربارهٔ آن داده میشود.
مثال: عباس به مدرسه رفت.
عباس: نهاد
✅ مفعول: کلمهای که اغلب قبل از "را" میآید و عمل فعل بر روی آن انجام گرفته است. مفعول در جواب سؤال چه چیزی را؟ و چه کسی را؟ مشخص میشود.
مثال: محمد کتاب را برداشت.
کتاب: مفعول
✅ متمم: کلمه است که بعد از حروف اضافه (از، به، با، در، برای، مانند، چون، بهر و...) میآید.
مثال: علی با دشمن جنگید.
دشمن: متمم
✅ مسند: کلمهای است که حالت نهاد را بیان میکند و قبل از فعلهای اسنادی (است، بود، شد و...) میآید. مسند در جواب سؤال چطوری است؟ مشخص میشود.
مثال: هوا سرد است.
سرد: مسند
✅ فعل: کلمهای است که بر انجام کار یا روی دادن حالت یا ایجاد ارتباط در یکی از زمانها دلالت میکند و معمولا در پایان جمله میآید و نشانه آن شناسههایی است که به آخر فعل میچسبد.
مثال: رفتم، میبینم، خواهند شنید و...
✅ قید: کلمه است که مفهوم حالت، زمان، مکان و... را به جمله اضافه می کند. مثال: امروز، آنجا، الآن" و...
اگر قید را حذف کنیم، جمله ناقص نمیشود.
🔰حذف اجزای جمله به قرینۀ لفظی یا معنوی
♦️گاهی یکی از اجزای جمله به دلیلی ذکر نشده، یعنی حذف میشود و این کار یعنی حذف ــ در شرایط طبیعی ــ مُجاز نیست.
این حذف تنها در صورتی مُجاز است که نشانه یا قرینهای وجود داشته باشد و آن بخش حذف شده را برای ما روشن سازد!
به عبارت دیگر خواننده بتواند بخش حذف شده را حدس بزند، در غیر این صورت اجازۀ حذف آن بخش را از جمله نداریم.
♦️حذف یکی از اجزای جمله به قرینۀ لفظی یا معنوی:
هریـک از اجـزای کلام در صـورت وجـود قرینه میتواند از جمله حذف شـود.
اگر حـذف به دلیل تکرار یک بخش و بـرای پرهیـز از تکـرار صـورت گیـرد، آن را «حـذف به قرینۀ لفظـی» میگویند.
امـا اگر خواننده یـا شـنونده از مفهـوم سـخن به بخش حذف شـده پی ببـرد، «حذف به قرینۀ معنوی» اسـت.
🛑چند مثال :
الف) همنشین نیک بهتر از تنهایی است و تنهایی بهتر از همنشین بد.
ب) آرزو گفت: «از نمایشگاه کتاب چه خبر؟»
ج) گیله مرد گوشش به این حرف ها بدهکار نبود و اصلا جواب نمیداد.
♦️جواب :
🔸در عبـارت «الـف» فعـل جملهی دوم ذکر نشـده، اما خواننده یا شـنونده از فعـل جملهی اول میتوانـد بـه آن، یعنـی «اسـت» پی ببـرد.در این جملـه، حذف فعل بـه «قرینۀ لفظـی» صورت گرفته اسـت.
در عبارت «ب»، جای فعل « داری» یا «دارید» در جملۀ دوم خالی اسـت.
اما هیچ نشـانهای در ظاهـر جملـه، شـنونده را بـه وجود فعـل راهنمایی نمیکنـد.
تنها از مفهوم عبـارت میتوان دریافـت کـه فعـل «داری» یا «دارید» از جملۀ دوم حذف شـده اسـت.
در ایـن جمله، حذف به «قرینۀ معنوی» صورت گرفته اسـت
در عبارت «ج» نهاد جملۀ دوم حذف شده است، اما خواننده یا شنونده میتواند
حدس بزند که نهاد جملۀ دوم، همان نهاد جملۀ اول یعنی «گیله مرد» است.
چون یک بار «گیله مرد» آمده و بار دوم برای جلوگیری از تکرار حذف شده است، میگوییم حذف به «قرینۀ لفظی"
⚘⚘⚘⚘⚘⚘
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
@MoallemYariR9 نکات مهم فصل 3 علوم نهم.pdf
1.29M
تحلیل و بررسی درس سوم (15).pdf
2.37M
@MoallemYariR9 ترجمه مکالمه درس 2 زبان.pdf
517.3K
🔺 ترجمه مکالمه درس 2 ##زبان_انگلیسی نهم
🔸 #درس2 : صحبت کردن در مورد سفر
🚸 #Lesson2 : Talking about Travel
🔺 حل و تمرین های درس دوم ##زبان_انگلیسی نهم
سلام وقت بخیر
خداقوت خدمت همکاران محترم
علیرغم توضیحات قبلی پیرامون اینکه تا حد ممکن نباید جوابهای دیکته شده در درس تفکر به دانش اموزان داد بلکه به تقویت تفکر واستدلال واستتناج دانش آموزان توجه شود ولی چون بعضی از همکاران محترم که سال اول تدریس شان است درخواست کردندپاسخ بعضی از فعالیت ها رو ارسال نمودم
🔆 به نام ایزد یکتا
🔶 ضمیر (جانام، Pronoun)
💠 واژگانی را گویند که جای نام مینشینند و نقشهای اسم نهاد، مفعول، متمم، مسند، مضافالیه، بدل و... را میپذیرند.
➖مهمترین کاربرد ضمیر، جلوگیری از تکرار نام است:
🔹دیروز به دیدار دوستم شاهرخ رفتم و برای شاهرخ کتابی به عنوان هدیه بردم. ←دیروز به دیدار دوستم شاهرخ رفتم و برای "او" کتابی به عنوان هدیه بردم.
➖ضمیرها گوناگون هستند که پرکاربردترین آنها «ضمیرهای شخصی» است.
➖ضمیرهای شخصی به دو گونهی ضمیرهای جدا (منفصل) و پیوسته (متصل) دستهبندی میشوند:
➖ضمیرهای جدا
🔹شکل مفرد 🔹شکل جمع
من ما
تو شما
او ایشان
➖ضمیرهای پیوسته
🔹شکل مفرد 🔹شکل جمع
—َم —ِمان
—َت —ِتان
—َش —ِشان
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
✏️👈 فیلم حل سوالات صفحه 40 و 41 #ریاضی نهم
🔹 #فصل3 : استدلال و اثبات در هندسه
🔺 تدریس و آموزش صفحه فصل سوم #ریاضینهم
◀️ فیلم تدریس فصل 3 #ریاضی نهم
👩🏻🏫👈 مدرس : آقای مجید رضایی
🔸
🔴اپ هایی که موقع مدرسه لازمت میشه
🔹برای نوت برداری📒
╎Good notes•Noteshelf
╎OneNote Notebook
╎Purple Notebook•simple notes
🔹برای مدیریت تایم📱
╎Cute calendar•Dawn
╎Tiimo•Timebloc
╎Structured•YPT
🔹برای لیست کردن کارها🗓
╎Mindlist•nirvana for GTD
╎remember the milk•2do
╎Pocket lists•minimalist
🔹 برای افزایش تمرکز📈
╎Thiro•Foucuspomo
╎Foucustomato•Flora
╎Plantie•Sue's focus timer
@tadriis_yar9